首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有7個段落,45個語句,625個語詞,904個音節
Soat-chú kiù lâng 雪子救人
Lîm Bō͘-seng 林茂生
[Tī Lōe-tē ū hoat-hêng chi̍t khoán ê cha̍p-chì miâ-kiò“Ji̍t-iāu sè-kài”,múi-goe̍h chi̍t-pái,sī choan-choan teh hō͘ Chú-ji̍t-o̍h ê Sian-siⁿ kap ha̍k-seng tha̍k--ê. Chit-pang chit-ê cha̍p-chì ê chú- pit ū khì Tâi-oân sûn-sī;tńg-lâi liáu chiū ēng la̍k- goe̍h hō ê cha̍p-chì chò Tâi-oân-hō lâi kóng-khí Tâi-oân Kàu-hōe ê siau-sit hông thiaⁿ. Tiong-kan ū kì Kai Bo̍k-su kiàn-tì Kàu-hōe ê sū, í-ki̍p lōa- chē hó-thiaⁿ ê tāi-chì. Ū chi̍t phiⁿ sī Tâi-pak chi̍t- ê Thn̂g-bū-hē ê koaⁿ-lī, Koán-chéng(Sugai)kun só͘ kì teh kóng-khí Tâi-pak chi̍t-ê sìn Chú ê cha- bó͘ gín-á ê hó-sim. Góa tha̍k liáu teh siūⁿ nā hoan- e̍k chit chām hō͘ lia̍t-ūi khòaⁿ ē saⁿ-kap tit-tio̍h lī-ek.] [Tī內地有發行一款ê雜誌名叫「日曜世界」,每月一擺,是專專teh hō͘主日學ê先生kap學生讀ê。Chit-pang chit-ê雜誌ê主-筆有去台灣巡視;轉來了就用六月號ê雜誌做台灣號來講起台灣教會ê消息hông聽。中間有記偕牧師建置教會ê事,以及偌濟好聽ê代誌。有一篇是台北一個糖務係ê官吏,菅井(Sugai)君所記teh講起台北一個信主ê查某囡仔ê好心。我讀了teh想若翻譯這chām hō͘列位看會相kap得著利益。]
Góa sī Tâi-oân Chóng-tok-hú lāi Soa-Thn̂g-hē ê tng-chhe. Iā ū teh kà chi̍t- pan Chú-ji̍t-o̍h, kap lōa-chē gín-á pêⁿ- pêⁿ teh siū Siōng-tè ê kà-sī. ū chi̍t-ji̍t chhut-chhe khì bó͘ chè-thn̂g hōe-siā ê sî thiaⁿ--tio̍h chi̍t-chân kám-sim ê sū, sī chi̍t ê Ji̍t-pún cha-bó͘ gín-á miâ Soat-chú(Yukichiang)kap chi̍t-ê Tâi-oân cha-po͘ gín-á ê tiong-kan seⁿ-khí--ê. 我是台灣總督府內砂糖係ê當差。也有teh教一班主日學,kap偌濟囡仔平平teh受上帝ê教示。有一日出差去某製糖會社ê時聽著一層感心ê事,是一個日本查某囡仔名雪子(Yuki chiang) kap一個台灣查甫囡仔ê中間生起ê。
Soat-chú ê lāu-pē sī teh chò chi̍t keng hōe-siā ê bé-pan;chiū-sī teh kā Tâi-oân lâng bé kam-chià, ta̍uh-ta̍uh Kap Tâi-oân lâng óng-lâi. I sī chin gâu chò lâng, lóng m̄-bat khòaⁿ-khin pún-tē lâng. Thiaⁿ-kìⁿ kóng i tùi tī Lōe-tē ê sî chiū jia̍t-sim sìn-hōng Ki-tok-kàu. Soat-chú sī sió-ha̍k-hāu ê gō͘-liân-seng. Pêng-ji̍t khì lo̍h-o̍h ê sî, tī lō͘-n̍i̍h ta̍uh-ta̍uh siū Tâi-oân gín-ná ēng pháiⁿ- chhùi mē. Chóng-sī Soat-chú éng-siông-sî kap in lāu-pē chò-hóe siông-siông siū Siōng-tè ê kà-sī;iā ka-tī kám-kek Kiù-chú ê thiàⁿ-thàng. Taⁿ teh siūⁿ, Hiah-ê mē góa ê Tâi-oân gín-ná sī khah m̄-bat, góa tio̍h koh khah hó khoán-thāi in,chhōa in lâi pài chin ê Siōng-tè. Tùi án-ni m̄-nā bô siū-khì in ê pháiⁿ-chhùi,sòa tian-tò sim-lāi thè in kî-tó. 雪子ê老父是teh做一間會社ê買辦;就是teh kā台灣人買甘蔗,ta̍uh-ta̍uh kap台灣人往來。伊是真gâu做人,攏m̄-bat看輕本地人。聽見講伊tùi tī內地ê時就熱心奉基督教。雪子是小學校ê五年生。平日去落學ê時,tī路裡ta̍uh-ta̍uh受台灣囡仔用歹嘴罵。總是雪子永常時kap in老父作伙常常受上帝ê教示;也家己感激救主ê疼痛。今 teh想,hiah-ê罵我ê台灣囡仔是較m̄-bat,我著koh較好款待in,chhōa in來拜真ê上帝。Tùi án-ni m̄若無受氣in ê 歹嘴,續顛倒心內替in祈禱。
Ū chi̍t ji̍t Soat-chú tī thn̂g-phō͘ piⁿ teh khòaⁿ lâng chò khang-khòe;khòaⁿ hit-ê kheh thn̂g ê ki-khì hiah khiáu-lō͘ teh chhia-chhia tńg. Gōa!pêng-sò͘ ài khi-hū Soat-chú hiah-ê pún-tē gín-ná iā óa-lâi tī ki-khì piⁿ teh sńg. Gín-ná ê tiong-kan chi̍t-ê siak lo̍h ki-khì ká beh ji̍p khì kheh. Pa̍t-ê khòaⁿ-kìⁿ, bīn chheⁿ- sún-sún cháu kàu bóe-á ti̍t;chhun Soat-chú chi̍t-ê tī piⁿ-á tōa-siaⁿ teh kiò kiù-lâng. Chóng-sī ki-khì lìn-lòng kiò,lī khah hn̄g hian-ê chò-kang--ê lóng bô thiaⁿ-kìⁿ i âu-kiò ê siaⁿ. 有一日雪子tī糖phō͘邊teh看人做工課;看hit-ê kheh糖ê機器hiah巧路teh chhia-chhia轉。Gōa!平素ài欺負雪子hiah-ê本地囡仔也倚來tī機器邊teh sńg。囡仔ê中間一個siak落機器絞beh入去kheh。別個看見,面青sún-sún走到尾仔直;chhun雪子一個tī邊仔大聲teh叫救人。總是機器lìn-lòng叫,離較遠hian-ê做工ê攏無聽見伊喉叫ê聲。
Poa̍h-lo̍h--khì hit-ê gín-á kap kam- chià chò chi̍t-khún ti̍t-ti̍t hō͘ ki-khì ká- khì, teh-beh oa̍h-oa̍h tú-tio̍h kut-chi̍h8 bah-li̍h8 ê chhi-chhám. Hut-jiân phòng- lòng ná chhin-chhiūⁿ tāng ê mi̍h teh lo̍h--lâi ê siaⁿ. Siâng chit-ê sî-chūn hit- ê teh tńg ê ki-khì(roller)li-li lè-lè hiáng kàu m̄-sī siaⁿ-soeh. Hiah-ê chò- kang--ê thiaⁿ-tio̍h siaⁿ kín-kín cháu lâi khòaⁿ. Khó-lîn Soat-chú tī piⁿ-á ná chhin-chhiūⁿ teh loān-sim:ēng chhùi hiàm, ēng chhiú kí. Tāi-ke khòaⁿ sī tī ki-khì chêng ū ka-la̍uh chi̍t-tè tōa chio̍h, iā teh tńg ê sî khì lè--tio̍h chiah ū chit hō im-hiáng. Ūi-tio̍h hit tè chio̍h tìn- teh,kam-chià sòa kńg bē tàng ji̍p. Tāi-ke chai hit tè chio̍h sī Soat-chú tìm-lo̍h- khì--ê chiū hiâm i kóng,“Lí chit-ê gín-ná iā chin chiān-thâng--lah!”Soat-chú ìn kóng,“M̄-sī án-ni, kam-chià lāi ū gín-ná.“Hǹg! Gín-á!”Tāi-ke koh chim-chiok khòaⁿ tī kam-chià lāi ū gín-ná ê kha.“He! Hāi--lah! Gín-ná poa̍h tī chit n̍i̍h.”Kóaⁿ-kín ki-khì chhòng hō͘ thêng. Hó kai-chài!Hit-ê kap kam- chià chò-hóe beh ji̍p khì ki-khì lāi siū géng kàu chhùi-kut hún-si ê Tâi-oân gín-ná, tùi Soat-chú bat tō-lí ū jîn-ài kap tì-sek lâi khioh--tio̍h sèⁿ-miā. 跋落去hit-ê囡仔kap甘蔗做一梱直直hō͘機器絞去,teh-beh活活tu著骨折肉裂ê悽慘。忽然phòng-lòng ná 親像重 ê物teh落來ê聲。像這個時陣hit-ê teh轉ê機器 (roller)li-li lè-lè響到m̄是聲說。Hiah-ê做工ê聽著聲緊緊走來看。可憐雪子tī邊仔若親像teh亂心:用嘴喊,用手舉。大家看是tī機器前有ka落一塊大石,也teh轉ê時去lè著才有這號音響。為著hit塊石tìn-teh,甘蔗續捲bē-tàng入。大家知hit塊石是雪子tìm落去ê,就嫌伊講,「你這個囡仔ná也真賤蟲lah!」雪子應講:「M̄是án-ni,甘蔗內有囡仔。」「Hǹg!囡仔!」大家koh斟酌看tī甘蔗內有囡仔ê腳。「He!! Hāi--lah!囡仔跋tī這--n̍i̍h。」趕緊機器chhòng hō͘停。好佳哉!Hit-ê kap甘蔗作伙beh入去機器內受研到碎骨粉屍ê台灣囡仔,tùi雪子bat道理有仁愛kap知識來拾著性命。
Kòe gō͘-la̍k goe̍h-āu, ū chi̍t mê chi̍t tīn ka-lé lâi phah chit-ê thn̂g-phō͘. Hit-tia̍p chi̍t-ê Tâi-oân gín-ná lâi āiⁿ Soat-chú cháu-lī. Hit-ê Tâi-oân gín-ná sī sím-mi̍h lâng? Hoan-e̍k ê lâng kóng, “Ēng Sèng-kàu ê tō-lí lâi chò ka-têng kàu-io̍k ê kin-pún, hit-ê kám-hòa ê khùi-la̍t lōa tōa thang siūⁿ lâi chai”. 過五六月後,有一暝一陣ka-lé來扑這個糖phō͘。Hit-tia̍p一個台灣囡仔來背雪子走離。Hit-ê台灣囡仔是甚mi̍h人?翻譯ê人講:「用聖教ê道理來做家庭教育ê根本,hit-ê感化ê氣力lōa大thang想來知。」
(Tâi-lâm Kàu-hōe-pò tē 317 koàn, 1911 nî 11 ge̍h) (台南教會報第317卷,1911年11月)
回上一頁    日治時期,   1911年,   散文