Hok-khì
|
福氣 |
|---|---|
| Mûi Bo̍k-su | 梅牧師 |
|
Ta̍k lâng ài hok-khì; m̄-kú hok-khì chin oh-tit chhōe. Lán nā mn̄g-lâng khòaⁿ i ū tit--tio̍h hok-khì--bô? Tāi-ke kóng, “Bô”. Nā koh mn̄g, “Lí bat hoân-ló--bô?” Tāi-ke kóng, “Bat.”
|
逐人ài福氣；m̄-kú福氣真oh-tit chhōe。咱若問--人看伊有得--著福氣--無？大家講：「無」。若koh問：「你bat煩惱--無？」大家講：「bat」。 |
|
“Hoân-ló sím-mi̍h hòe?” “Hoân-ló bô gîn”. “Hoân-ló pak-tó͘ iau”. “Hoân-ló pháiⁿ nî-tang, tiū-á koah chió, thô͘-tui poe bô”. Hoân-ló chîⁿ thàn bē liáu”. “Hoân-ló chò liáu-chîⁿ ê seng-lí.”
|
「煩惱甚mi̍h 貨？」「煩惱無銀」、「煩惱腹肚枵」、「煩惱歹年冬，稻仔割少，土堆póe無」、「煩惱錢趁bē了」、「煩惱做了錢ê生理。」 |
|
Chiàu khah chē lâng teh siūⁿ sī tùi sàn-hiong chiah ē hoân-ló; nā hó-gia̍h chiū m̄-bián hoân-ló.
|
照較濟人teh想是tùi散hiong 才會煩惱；若好額就m̄免煩惱。 |
|
Iáu-kú lán nā mn̄g ū-chîⁿ lâng khòaⁿ i bat hoân-ló; i ia̍h m̄ káⁿ kóng m̄-bat. I teh kiaⁿ chha̍t ē lâi cheng-piàng, teh hoân-ló i ê gîn hō͘ lâng chioh, lī-sek m̄ hêng i, hoân-ló ke-lāi bô hô-sūn, hoân-ló kiáⁿ put-hàu i, hoân-ló ka-tī sin-miā lám, hoân-ló pún-sin chia̍h a-phiàn, bē ké-tit. Hoân-ló tang, hoân-ló sai, ū sî bô siáⁿ chai i teh hoân-ló sím-mi̍h, kan-ta hoân-ló nā-tiāⁿ.
|
Iáu-kú咱若問有錢人看伊bat煩惱；伊也m̄敢講m̄-bat。伊teh驚賊會來cheng-piàng ，teh煩惱伊ê銀hō͘人借，利息 m̄還伊，煩惱家內無和順，煩惱子不孝伊，煩惱家己身命lám,煩惱本身食鴉片，bē假tit。煩惱東，煩惱西，有時無啥知伊teh煩惱甚mi̍h，kan-ta煩惱nā-tiāⁿ。 |
|
Kî-si̍t siāng tē it hoân-ló ê lâng khah siông sī pù-lâng. Kim-soaⁿ ū chi̍t-ê lâng teh chhōe kim, bó͘-ji̍t ku̍t--tio̍h chi̍t-lia̍p ta̍t--tio̍h cha̍p-la̍k bān gîn. Tn̄g-tio̍h chi̍t-ê pêng-iú mn̄g i kóng, “Lí teh hoaⁿ-hí--bô?” Ìn kóng, “Bô; góa teh hoân-ló”.
|
其實上第一煩惱ê人較常是富人。金山有一個人teh chhōe金，某日掘--著一粒值--著16萬銀。撞著一個朋友問伊講：「你teh歡喜--無？」應講：「無；我teh煩惱」。 |
|
Kúi-nā nî chêng ū chi̍t-ê Iû-thài-lâng tiàm tī Tek-kok; i ê gîn-hâng kài tōa; thiⁿ-ē tē-it pù chiū-sī hit-ê lâng (Nathan Rothschild). Lâng kā i kóng, “Lí chin ū hok-khì”. I chiū ìn, “góa ū hok-khì! Góa lóng bô hok-khì”.
|
幾若年前有一個猶太人tiàm tī德國；伊ê銀行kài大；天下第一富就是hit個人（Nathan Rothschild）。人kā伊講：「你真有福氣」。伊就應：「我有福氣！我攏無福氣」。 |
|
Koh Bí-kok ū chi̍t-ê, pún-chiâⁿ sàn-hiong, in-ūi khah ū pún-sū só͘-í chiām-chiām heng, kàu ū chhun 150 tiāu gîn ($15,000,0000). I kóng, “góa pí chèng-lâng koh khah chhám. Khòaⁿ thiⁿ-ē ū chi̍t-ê ta̍t-tio̍h góa ê kan-khó͘. Sió thian-tông chiū-sī!”
|
Koh美國有一個，本成散hiong，因為較有本事所以漸漸興，到有chhun 150兆銀（$15，000，0000）。伊講：「我比眾人koh較慘。看天下有一個值著我ê艱苦。小天堂就是！」 |
|
Ū ê teh siūⁿ kóng, Chun-kùi sī hok-khì, chiū chin mî-nōa tha̍k-chheh, ài beh chìn-o̍h, chin chhut-la̍t kè-bô͘ ài chò tōa koaⁿ, cháiⁿ-siòng, nā ē thang chò hông-tè iáu khah hó.
|
有ê teh想講，尊貴是福氣，就真mî-nōa 讀冊，ài beh進學，真出力計謀ài做大官，宰相，若會thang做皇帝iáu較好。 |
|
Chun-kùi kám ū hok-khì? Chit kīn-lâi Tek-kok chit-ê chin chhut-miâ ê cháiⁿ-siòng, phòa-pīⁿ chiū kóng, “góa ê pēⁿ sī khiàm hoaⁿ-hí, hit-hō ê pēⁿ.”
|
尊貴kám有福氣？這近來德國這個真出名ê宰相，破病就講：「我ê病是欠歡喜，hit號ê病。」 |
|
Nn̄g pah nî chêng Hoat-kok ê hông-tè bat mî--sî bē khùn--tit. I nā tó-teh-siūⁿ i chiū siūⁿ i chá-sî só͘ chò ê m̄-tio̍h, tì-kàu tòng bē-tiâu. Só͘-í tio̍h kiò lâng chok-ga̍k, i chiū lio̍h-á ē an--tit.
|
200年前法國ê 皇帝bat暝--時bē睏--tit。伊若倒teh想伊就想伊早時所做ê m̄著，致到擋bē-tiâu。所以著叫人作樂，伊就略仔會安--tit。 |
|
Chi̍t pah nî chêng Hoat-kok ū chi̍t-ê Hông-hō͘, 40 hòe ê lâng. Àm-thâu-á i ê thâu-mn̂g o͘-o͘, kàu bîn-á-chá-khí pìⁿ pe̍h; sī tùi i ê sim chhau-hoân kòe-thâu.
|
100年前法國有一個皇后，40歲ê人。暗頭仔伊ê頭毛烏烏，到明仔早起變白；是tùi伊ê心操煩過頭。 |
|
Pah gōa nî chêng Tek-kok ū chi̍t-ê chin miâ-siaⁿ ê Hông-tè, Tek-kok siōng tē it miâ-siaⁿ ê jîn-kun chiū-sī hit-ê lâng. I kóng, “góa siū kan-lân kàu án-ni, hō͘ góa ê tùi-te̍k kan-khó͘, chhin-chhiūⁿ in hāi góa, ê chi̍t-hūn, góa chiū kam-goān tńg--khì.”
|
百外年前德國有一個真名聲ê皇帝，德國上第一名聲ê仁君就是hit個人。伊講：「我受艱難到án-ni，hō͘我ê對敵艱苦，親像in害我ê一份，我就甘願轉--去。」 |
|
Cha̍p-gōa nî chêng Ngô͘-ló-su-kok ê Hông-tè khì Tan-kok chhit-thô, kap hông-chhin saⁿ-kìⁿ. Saⁿ-pia̍t ê sî chiū kā i ê cha-bó͘ sun kóng, “Lín hoaⁿ-hí tńg--khì lín chhù, ia̍h góa beh tńg--khì kaⁿ-lô”. Ì-sù sī Hông-kiong ná chún kaⁿ-koán.
|
十外年前俄羅斯國ê皇帝去丹國chhit-thô,kap皇親相見。相別ê時就kā伊ê查某孫講：「Lín歡喜轉--去lín厝，也我beh轉--去監牢」。意思是皇宮若準監館。 |
|
Chiàu án-ni khòaⁿ, hó-gia̍h ia̍h m̄-sī hok-khì, chun-kùi ia̍h m̄-sī hok-khì.
|
照án-ni看，好額也m̄是福氣，尊貴也m̄是福氣。 |
|
Taⁿ lán beh tùi to ūi chhōe chiū ū hok-khì? Lōa chē lâng teh siūⁿ siⁿ-kiáⁿ-sun khah chē, sī tōa hok-khì. Ia̍h bô siūⁿ hit kù kóng lâng poa̍h-lo̍h kiáⁿ-sun kau pē-bó ū-sî hoân-ló hiah chē thâu-chhùi, tāi-ke tio̍h chia̍h. Chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng “Bē bó, bē kiáⁿ, chió thâu-chhùi”.
|
今咱beh tùi tó位chhōe就有福氣？偌濟人teh想生子孫較濟，是大福氣。也無想hit句講人poa̍h落子孫交父母有時煩惱hiah濟頭嘴，大家著食。親像俗語講：「賣母、賣子，少頭嘴。」有時煩惱伊ê子無人beh嫁，抑是伊ê查某子無人beh kā伊做。 |
|
Ū-sî hoân-ló i ê kiáⁿ bô lâng beh kè, á-sī i ê cha-bó͘-kiáⁿ bô lâng beh kā i chò.Ū-sî hoân-ló i ê kiáⁿ put-hàu, m̄ tòa tī chhù, á-sī hoân-ló i ê kiáⁿ pháiⁿ io-chhī, oh tōa-hàn.
|
有時煩惱伊ê子不孝，m̄ tòa tī厝，抑是煩惱伊ê子歹io飼，oh大漢。 |
|
Ia̍h ū lâng siūⁿ kóng tn̂g-hòe-siū ū hok-khì? Kám sī choan-choan gín-ná teh hoân-ló, ia̍h choan-choan lāu-lâng teh hoaⁿ-hí? Hoán-tńg sī lâng ná chē-hòe, chiū ná hoân-ló. Gín-ná khah bē hiáu-tit thang khòa-lū; m̄-bat thiaⁿ i teh kóng, “Góa chi̍t-ji̍t hoân-ló kàu àm”; m̄-kú ta̍uh-ta̍uh thiaⁿ lāu lâng án-ni teh kóng.
|
也有人想講長歲壽有福氣？Kám是專專囡仔teh煩惱，也專專老人teh歡喜？反轉是人那濟歲，就那煩惱。囡仔較bē曉tit thang掛慮；m̄-bat聽伊teh講：「我一日煩惱到暗」；m̄-kú ta̍uh-ta̍uh聽老人án-ni teh講。 |
|
Ū-ê teh siūⁿ kóng chia̍h a-phiàn chiū sim ē khah chheng. Khiok ū-iáⁿ, teh chia̍h ê sî-chūn ū khah choa̍h; m̄-kú kòe-sin liáu têng-pōe kan-khó͘. Koh só͘-hùi siong-tiōng; ia̍h ná chia̍h, sin-miā ná lám, gâu tì-pēⁿ. Sio̍k-gú kóng, “chia̍h bah sim hoaⁿ-hí; thó-chîⁿ bīn iu-iu”. Só͘-í lâng, a-phiàn chia̍h khah kú, khah siông ài ké; bêng-bêng sī hok-khì chhōe bô.
|
有ê teh想講食鴉片就心會較清。卻有影，teh食ê時陣有較choa̍h;m̄-kú過身了重倍艱苦。Koh所費傷重；也那食，身命那lám,gâu致病。俗語講：「食肉心歡喜；討錢面憂憂」。所以人，鴉片食較久，較常ài改；明明是福氣chhōe無。 |
|
Ū chi̍t-chióng ê lâng teh siūⁿ thang tùi poa̍h-kiáu tit--tio̍h hok-khì. Si̍t-chāi ū iáⁿ poa̍h-iâⁿ lio̍h-á chiām-sî hoaⁿ-hí; nā-sī “Iâⁿ-kiáu sī su-kiáu-tiāu”. Poa̍h-kiáu-lâng chē-chē ia̍h sī siūⁿ ài beh ké; ū-sî chiù-chōa m̄-poa̍h, ū-sî chéng-thâu-á chām--khí-lâi; tùi án-ni khó-kiàn thang chai poa̍h kiáu iû-goân sī bô hok-khì.
|
有一種ê人teh想thang tùi poa̍h-kiáu得--著福氣。實在有影poa̍h贏略仔漸時歡喜；若是「贏kiáu是輸kiáu兆」。Poa̍h-kiáu人濟濟也是想ài beh改；有時咒詛m̄-poa̍h,有時指頭仔斬--起來；tùi án-ni可見thang知poa̍h-kiáu猶原是無福氣。 |
|
Ū-ê khì pháiⁿ-kiáⁿ-keng beh chhōe hok-khì ia̍h sī chhōe bô. Ū-sî tì-kàu lo̍h-hong siⁿ-chhng, thái-ko ū-sî tì-kàu chhiⁿ-mê ia̍h káⁿ; i nā siⁿ-kiáⁿ chiū oh-tit oa̍h; chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng “Pháiⁿ-kiáⁿ choa̍t-sû”. M̄-nā hāi seng-khu phòa-pēⁿ, sòa hāi sim bē pêng-an, liông-sim ta̍uh-ta̍uh ka-tī chek-pī; bōe bián--tit tio̍h kiaⁿ hit-ê sí-āu ê sǹg-siàu, sí-āu ê hêng-hoa̍t.
|
有ê去歹子宮beh chhōe福氣也是chhōe無。有時致到落荒生瘡，thái-ko 有時致到青暝也káⁿ；伊若生子就oh tit活；親像俗語講：「歹子絕嗣。」M̄但害身軀破病，續害心bē平安，良心ta̍uh-ta̍uh家己責備；bōe免--得著驚hit-ê死--後ê算帳，死--後ê刑罰。 |
|
Si̍t-chāi hok-khì sì-kha, ia̍h lâng nn̄g kha, jiok bē tio̍h. Sàn-hiong ia̍h bô hok-khì, hó-gia̍h ia̍h bô hok-khì; khit-chiah ia̍h bô hok-khì, Hông-tè ia̍h bô hok-khì. Beh tùi phiâu tó͘ ím lâi chhōe, chhōe bô; sī sím-mi̍h in-toaⁿ? Sī in-ūi chhōe, m̄ tio̍h só͘-chāi.
|
實在福氣四腳，也人兩腳，jiok bē著。散hiong也無福氣，好額也無福氣；乞食也無福氣，皇帝也無福氣。Beh tùi嫖、賭、飲來chhōe,chhōe無；是甚mi̍h因端？是因為chhōe m̄著所在。 |
|
Lán só͘ khiàm m̄-sī khiàm mi̍h, sī khiàm Sîn; lán m̄-sī cheng-seⁿ sī thiⁿ seⁿ. Chi̍t-chiah ti hoân-ló pak-tó͘ iau, ia̍h bē hiáu--tit thang hoân-ló pa̍t-mi̍h. M̄-kú lán ê hoân-ló m̄-sī tùi pak-tó͘ iau, sī tùi sim-sîn teh iau, sim-sîn teh gō. Mi̍h ē iúⁿ-chhī lán ê siáu-thé, chiū-sī seng-khu, bē ē iúⁿ-chhī lán ê tāi-thé, chiū-sī sîn-hûn. Tùi án-ni lâng sui-jiân ngó͘-hok lîm-bûn, tit-tio̍h hù-kùi châi-chú-siū lóng chiâu-chn̂g, sim iû-goân sī bē pêng-an; Tiong-kok hō͘ lán tìn chi̍t-pòaⁿ, ia̍h bô thang kóng sī hok-khì.
|
咱所欠m̄是欠物，是欠神；咱m̄是精牲是天生。一隻知煩惱腹肚枵，也bē曉--得thang煩惱別物。m̄-kú咱ê煩惱m̄是tùi腹肚枵，是tùi心神teh枵，心神teh餓。物會養飼咱ê小體，就是「身軀」，bē會養飼咱ê大體，就是「神魂」。Tùi án-ni人雖然五福臨門，得著富貴、財、子、壽攏齊全，心猶原是bē平安；中國hō͘咱tìn 一半，也無thang講是福氣。 |
|
Só͘-í lán iû-goân teh hoân-ló, ia̍h m̄-chāi lán hoân-ló sím-mi̍h. Sī ná chhin-chhiūⁿ tú chhut-sì ê gín-ná; lán beh hō͘ i, bē-tit-thang i hoaⁿ-hí; kim hō͘ i,i ia̍h bô ài; súi ê saⁿ i bē hiáu ēng; kan-ta ē hiáu háu, ia̍h m̄-chai i teh háu sím-mi̍h hòe, chiū-sī beh chhōe i ê lāu-bó. M̄-kú lāu-bó chai-iáⁿ.
|
所以咱猶原teh煩惱，也m̄在咱煩惱甚mi̍h。是那親像tú出世ê囡仔；咱beh hō͘伊，bē tit thang伊歡喜；金hō͘伊，伊也無ài;súi ê衫伊bē曉用；kan-ta會曉哮，也m̄知伊teh哮甚mi̍h歲，就是beh chhōe伊ê老母。M̄-kú老母知影。 |
|
Lán ê tōa ê Lāu-pē chiū-sī Thiⁿ-téng ê Chú, ke̍k tōa ê Sîn. I chai lán ê khiàm-khoeh, koh ēng tú-hó ê hoat-tō͘ lâi pó͘ hit-ê khoeh. Taⁿ pài Siōng-tè sìn-khò Iâ-so͘ ū sím-mi̍h hok-khì?
|
咱ê大ê老父就是天頂ê主，極大ê神。伊知咱ê欠缺，koh用tú好ê法度來補hit-ê 缺。今拜上帝信靠耶穌有甚mi̍h福氣？ |
|
1. Thâu chi̍t khóaⁿ ê hok-khì sī lán khò Iâ-so͘ chiū m̄-bián kiaⁿ hoān--tio̍h, thó͘--tio̍h, soah--tio8. Koh m̄-bián khòaⁿ hó-ji̍t. Ta̍k-ji̍t sī hó ji̍t. Beh khí-chhù, beh ûi lî-pa, chhāi ba̍k-sa, tèng khi̍t, beh chìn-chòng, beh saⁿ kè-chhōa ta̍k- ji̍t lóng sī hó ji̍t. Phì-lūn lâi kóng, Hông-tè nā chò lí ê hó pêng-iú, kap lí sio-khan-chhiú, chiū lóng bô lâng káⁿ kāng--lí; ia̍h Thiⁿ-téng ê Chú nā chò lán ê hó pêng-iú, chiū kúi-sîn lóng m̄- káⁿ óa--lâi. Lán nā sìn Iâ-so͘ chiū tit-- tio̍h chi̍t-ê hó pêng-iú thang hō͘ lán óa- khò, thang kap lán kau-pôe.
|
1.頭一款ê福氣是咱靠耶穌就m̄免驚犯--著，吐--著、煞--著。Koh m̄免看好日。逐日是好日。Beh起厝、beh圍籬笆、chhāi木柵、釘khi̍t、beh進葬、beh相嫁娶逐日攏是好日。譬論來講，皇帝若做你ê好朋友，kap你相牽手，就攏無人敢kāng--你 ；也天頂ê主若做咱ê好朋友，就鬼神攏m̄敢倚--來。咱若信耶穌就得--著一個好朋友thang hō͘咱倚靠，thang kap咱交陪。 |
|
2. Tē jī khóaⁿ ê hok-khì sī lán tit-- tio̍h sià-chōe; chiū-sī lán tùi sè-hàn kàu taⁿ só͘ kiâⁿ, só͘ kóng, sò͘ siūⁿ ê m̄- tio̍h, lóng kui tī Iâ-so͘, sǹg I ê siàu; I kā lán chia̍h chōe, kā lán chē chōe.
|
2.第2款ê福氣是咱得--著赦罪；就是咱tùi細漢到今所行、所講，數想ê m̄著，攏歸tī耶穌，算伊ê帳；伊kā咱食罪，kā咱坐罪。 |
|
3. Tē saⁿ khóaⁿ ê hok-khì sī lán nā sìn Iâ-so͘ chiū tit--tio̍h I ê hó Sîn tiàm tī lán sim-lāi kā lán kóaⁿ kúi; chiū-sī a-phiàn-kúi, poa̍h-chha̍t-kúi, Iâ-so͘-kúi, put-hàu-kúi, pe̍h-chha̍t-kúi, tham-sim- kúi, sím-mi̍h pháiⁿ-kúi lóng kā lán kóaⁿ- cháu; ia̍h hó Sîn tiāⁿ-tiāⁿ tiàm tī lán sim-lāi, hō͘ lán ē kiâⁿ hó-sū.
|
3.第3款ê福氣是咱若信耶穌就得--著伊ê好神tiàm tī咱心內kā咱趕鬼；就是鴉片鬼、poa̍h賊鬼、耶穌鬼，不孝鬼、白賊鬼、貪心鬼，甚mi̍h歹鬼攏kā咱趕走；也好神定定tiàm tī咱心內，hō͘咱會行好事。 |
|
4. Tē sì-khóaⁿ sī lán nā khò Iâ-so͘, chiū pa̍t-ji̍t ē kàu Thian-tông, tī-hia bô pēⁿ, bô sí, bē iau, bē chhùi-ta, tī-hia bô lâu ba̍k-sái bô thó͘-khùi, tī-hia ê ke-lō͘ pho͘-kim, siâⁿ-mn̂g chin-chu, siâⁿ-chhiûⁿ pó-ge̍k; tī hia lóng bô pháiⁿ-lâng, lóng bô chōe, bô oan-ke lo̍h-chè, lóng sī saⁿ- hô saⁿ-thiàⁿ, kú-kú tn̂g-tn̂g ê tōa hok-khì.
|
4.第4款是咱若靠耶穌，就別日會到天堂，tī-hia無病、無死、bē枵、bē嘴礁，tī-hia無留目屎無吐氣，tī-hia ê街路鋪金，城門真主，城牆寶玉；tī hia攏無歹人，攏無罪，無冤家落債，攏是相和相疼，久久長長ê大福氣。 |
|
Só͘-í lán nā sìn Iâ-so͘ chiū m̄-bián kiaⁿ sí, hoán-tńg kóng, Sí hó-tāi; Sí pí oa̍h koh khah hó; Iáu-siū pí tn̂g hòe- siū kah ū hok-khì:
|
所以咱若信耶穌就m̄免驚死，反轉講，死好代；死比活koh較好；夭壽比長歲受kah有福氣： |
|
Khòaⁿ sí ná khùn, Thâi-thâu ná phah-chhùn. |
看死那睏， Thâi頭那扑chhùn。 |
|
(Tâi-lâm Kàu-hōe-pò tē 287~288 koàn, 1909 nî 2~3 ge̍h)
|
(台南教會報第287~288卷，1909年2~3月) |
