首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有7個段落,41個語句,789個語詞,1142個音節
Tiō Sî-hôe ê Sió-toān 趙時回ê 小傳
Lâu Chùn-sîn 劉俊臣
Tiō Sî-hôe Sian-siⁿ, sī A-kâu thiaⁿ sio̍k Tang-káng kàu-hōe Lâm-pêng chng ê lâng. Chhut-sì tī 1864 nî; bô hiaⁿ-tī ū nn̄g ê sió-mōe. Sè-hàn ê sî lāu-pē chiū kòe-sin; kai-chài i ê saⁿ-chek sī jia̍t-sim pài Siōng-tè ê lâng, ín-chhōa i lâi thiaⁿ tō-lí. Sòa siat-hoat hō͘ i lâi Tang-káng kàu-hōe ê sió-o̍h tha̍k-chheh. Sian-seⁿ sui-jiân m̄ sī chu-chit chin koân, iáu-kú sī in-khîn ho͘N3 ha̍k ê lâng. Tī sió-o̍h tha̍k-chheh kúi-nā nî chiū put-chí chìn-pō͘, só͘ tha̍k ê chheh chin chē. Tú-gū Pa Bo̍k-su khì hia sûn-sī Sèng-hōe, khòaⁿ i sī in-khîn khó-chhú ê gín-ná ē chai-pôe tit, chiong-lâi thang chò khah ū lō͘-ēng ê lâng, chiū chhōa lâi Hú-siâⁿ hō͘ i chò tām-po̍h kang, sūn ki-hōe kà-sī i bat tō-lí khah chhim. Āu-lâi Bo̍k-su ná chai i ê hó phín-hēng, chiū kí-chiàn i ji̍p Tōa-o̍h tha̍k-chheh káng-kiù tō-lí. Chāi o̍h ê sî in-khîn ha̍k-si̍p, chun thàn o̍h-kui, kèng-tiōng sian-seⁿ, kap chhong-iú hô-hó hō͘ tāi-ke hoaⁿ-hí. 趙時回先生,是阿猴廳屬東港教會南爿庄ê人。出世tī 1864年;無兄弟有兩個小妹。細漢ê時老父就過身;佳哉伊ê三叔是熱心拜上帝ê人,引chhōa伊來聽道理。續設法hō͘伊來東港教會ê小學讀冊。先生雖然m̄是資質真懸,iáu-kú是殷勤好學ê人。Tī小學讀冊幾若年就不止進步,所讀ê冊真濟。tú遇巴牧師去hia巡視聖會,看伊是殷勤可取ê囡仔會栽培tit,將來thang做較有路用ê人,就chhōa來府城hō͘伊做淡薄工,順機會教示伊bat道理較深。後來牧師那知伊ê好品行,就舉薦伊入大學讀冊講究道理。在學ê時殷勤學習,尊趁學規,敬重先生,kap窗友和好hō͘大家歡喜。
Tī 1887 nî iáu-kú chò ha̍k-seng ê sî, chi̍t pái hō͘ Kàu-sū-hōe chhe i kap góa khì Phêⁿ-ô͘ ê Tek-ko-oân-sū thoân hok-im, ǹg-bāng ē lēng-gōa tī hia kiàn siat lé-pài-tn̂g hō͘ hōe-iú ka-tī chū-chi̍p. In-ūi hit só͘-chāi sī ko͘-toaⁿ ê hái-sū, beh lâi Má-keng tio̍h kòe hái, óng-lâi put-chí m̄ lī-piān. Bô phah-sǹg hit só͘-chāi ê lâng oàn-hīn tō-lí; chiông-tiong ū Khó͘ Choân-thài put-chí chhut-thâu, so-sú chng bîn ēng chio̍h-thâu tìm lán só͘ sòe ê chhù. In-ūi án-ni kiáu-jiáu, jiân-āu tì-kàu Sian-seⁿ siū phah put-chí siong-tiōng. Soan-tō-hōe thun-lún bô kap in kè-kàu, iáu-kú Sian-seⁿ kam-goān siū phah bô ai-oàn chhám-chheh ê put-goān. Che sī hián-bêng i pa̍t ji̍t kó-jiân ē kham-tit tng chit hō thoân-tō ê chit. Tī 1887年iáu-kú做學生ê時,一擺hō͘教士會差伊kap我去澎湖ê竹篙灣嶼傳福音,向望會另外tī hia建設禮拜堂hō͘會友家己聚集。因為hit所在是孤單ê海嶼,beh來馬公著過海,往來不止m̄利便。無扑算hit所在ê人怨恨道理;從中有許全泰不止出頭,唆使庄民用石頭tìm咱所稅ê厝。因為án-ni攪擾,然後致到先生受扑不止傷重。宣道會吞忍無kap in計較,iáu-kú先生甘願受扑無哀怨慘慼ê不願。Che是顯明伊別日果然會堪tit當這號傳道ê職。
Tī 1892 nî chut-gia̍p siū phài khì tiàm Ka-la̍h-po͘ ê kàu-hōe. Tī 1893 nî chhōa Kiâm-po͘-á chng jia̍t-sim ê tiúⁿ-ló, Tio̍h-peh ê tē saⁿ cha-bó͘-kiáⁿ. Sian-seⁿ-niû iā bat tī Lú-o̍h tha̍k-chheh kúi-nā nî. Só͘-í kap Sian-seⁿ tâng-sim hoaⁿ-hí chò Chú thoân-tō ê kang, bô lūn ōaⁿ khì kàu sím-mi̍h só͘-chāi ê kàu-hōe, nn̄g lâng hô sim chīn pún-hūn. In-ūi án-ni chē-chē só͘-chāi ê kàu-hōe tùi in tit-tio̍h lī-ek. Sian-seⁿ bô lūn kàu tó-ūi ê kàu-hōe chin ài siat o̍h kà-sī gín-ná, só͘-í hoân i só͘ kàu ê só͘-chāi chē-chē siàu-liân lâng tit-tio̍h i ê kà-sī. Nā khòaⁿ ū hit hō jia̍t-sim khó-chhú ê siàu-liân lâng chiū koh khah tì-ì kó͘-bú in tio̍h chhut-thâu lâi chò thoân-tō kiù lâng ê kang. Góa chai kúi-nā lâng ji̍p Tōa-o̍h siū kà-sī chiū-sī Sian-seⁿ kó͘-bú ê khùi-la̍t. Tī 1892年卒業受派去tiàm佳拉埔ê教會。Tī 1893年chhōa鹹埔仔庄熱心ê長老,「對伯」ê第3查某子。先生娘也bat tī女學讀冊幾若年。所以kap先生同心歡喜做主傳道ê工,無論換去到甚mi̍h所在ê教會,兩人和心盡本份。因為án-ni濟濟所在ê教會tùi in得著利益。先生無論到tó位ê教會真ài設學教示囡仔,所以凡伊所到ê所在濟濟少年人得著伊ê教示。若看有hit號熱心可取ê少年人就koh較致意鼓舞in著出頭來做傳道救人ê工。我知幾若人入大學受教示就是先生鼓舞ê氣力。
Koh Sian-seⁿ pún-sin sui-sī sàn-hiong lâng, iáu-kú chin gâu khek-kí khoán-thāi lâng; ū sî ū hōe-iú kan-khó͘ chiū chiàu i só͘ ē chò ê khùi-la̍t lâi chiu chō͘ i. Koh i chò lâng sèng-chêng oa̍h-tāng khin-khoài; nā chai sím-mi̍h hōe-iú ū tú-tio̍h hoân-ló kan-khó͘ ê sū, siông-siông tì-ì kàu ūi khì an-ùi i. Tùi án-ni put-lūn Sian-seⁿ só͘ kàu ê só͘-chāi, tāi-ke ài thiaⁿ i ê kà-sī; sui-jiân ōaⁿ khì pa̍t-ūi, iáu-kú hōe-iú ta̍uh-ta̍uh siàu-liām i. Kúi-nā nî chêng ū jiám tio̍h hì-pēⁿ, ná kú ná siong-tiōng, ū sî iā áu-hông chin chē, liân-liân kúi-nā ji̍t. Tùi án-ni sù-chi lo̍h bah. Put-lūn hiaⁿ-tī á-sī pêng-iú khì khòaⁿ, tāi-ke thè i khó͘-lîn, iáu-kú m̄ bat thiaⁿ i ū ai-oàn khó͘-chheh ê siaⁿ-soeh. Góa kúi-nā pái khì thàm i, m̄ bat tùi góa kóng i ê pēⁿ ū sím-mi̍h kan-khó͘. Khah siông sī gī-lūn i tiāⁿ-tiāⁿ tó tī bîn-chhn̂g, Lé-pài ji̍t bē ē khí-lâi kóng tō-lí, ko͘-hū kàu-hōe ê kau-thok, bó͘ hōe-iú léng-sim, bó͘ hōe-iú hán-tit lâi lé-pài, góa lóng bē ē khì bián-lē in, si̍t-chāi chin thang thó͘-khùi, sim-koaⁿ siông-siông thè in hoân-ló. Chiok-kiàn Sian-seⁿ chin koan-sim tì-ì só͘ tio̍h chò ê kang. Koh先生本身雖是散hiong人,iáu-kú真gâu克己款待人;有時有會友艱苦就照伊所會做ê氣力來周助伊。Koh伊做人性情活動輕快;若知甚mi̍h會友有tú著煩惱艱苦ê事,常常致意到位去安慰伊。Tùi án-ni不論先生所到ê所在,大家ài聽伊ê教示;雖然換去別位,iáu-kú會友ta̍uh-ta̍uh數念伊。幾若年前有染著肺病,那久那傷重,有時也嘔hông真濟,連連幾若日。Tùi án-ni四肢落肉。不論兄弟抑是朋友去看,大家替伊可憐,iáu-kú m̄ bat聽伊有哀怨苦慼ê聲說。我幾若擺去探伊,m̄ bat tùi我講伊ê病有甚mi̍h艱苦。較常是議論伊定定倒tī眠床,禮拜日bē會起來講道理,辜負教會ê交託,某會友冷心,某會友罕tit來禮拜,我攏bē會去勉勵in,實在真thang吐氣,心肝常常替in煩惱。足見先生真關心致意所著做ê工。
Kúi-nā nî chêng Kàu-sū-hōe khòaⁿ i ê sin-thé hiah lám, chiū kā i ōaⁿ lâi Tang-káng ê kàu-hōe, in-ūi hit só͘-chāi sī hái-kîⁿ, phah-sǹg tiàm hia sin-thé ē chiām-chiām khah ióng. M̄-kú in-ūi i ê sin-khu chin lám; koh tī kū-nî 7 goe̍h kan áu-hông kúi-nā ji̍t, chū phoe hit sî chiū lī-khui sè-kan, chóng-sī Thiⁿ-pē lîn-bín hō͘ i khah hó tām-po̍h. Tī kin-nî chiaⁿ goe̍h chai i tiāⁿ-tio̍h bē hó, chiū tùi Kàu-sū-hōe sî-chit. Tī i ka-tī só͘-chāi khí chhù, jī goe̍h kan chiū poaⁿ tò-khì. Kàu tī sin-le̍k 8 goe̍h 5 hō, (kū-le̍k 6:20) téng-po͘ 10 tiám cheng chiū hō͘ Chú tiàu i tò-khì; hióng-siū 45 hòe, kàu 21 ji̍t chhut-chòng, hōe-iú chiâⁿ pah lâng lâi sàng. 幾若年前教士會看伊ê身體hiah lám,就kā伊換來東港ê教會,因為hit所在是海墘,打算tiàm hia身體會漸漸較勇。M̄-kú因為伊ê身軀真lám;koh tī舊年7月間嘔hông幾若日,自批hit時就離開世間,總是天父憐憫hō͘伊較好淡薄。Tī今年正月知伊定著bē好,就tùi教士會辭職。Tī伊家己所在起厝,二月間就搬返去。到tī新曆8月5號,(舊曆6月20)頂晡10點鐘就hō͘主召伊返去;享受45歲,到21日出葬,會友成百人來送。
Taⁿ sian-siⁿ kòe-sin sī thoat-lī kan-khó͘, hiáng-siū thiaⁿ--n̍i̍h ê êng-kng. M̄-kú sian-siⁿ-niû kap saⁿ-ê hāu-seⁿ, chi̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ, tōa hāu-seⁿ kin-nî chiah ū cha̍p-jī hòe, koh bô siáⁿ-mi̍h chhin-chiâⁿ thang óa-khò, si̍t-chāi oh tit kòe-ji̍t, ǹg-bāng khòaⁿ pò ê hōe-iú thè in kî-tó, hō͘ in siū an-ùi. Koh ài lán lia̍t-ūi thoân-tō ê tâng-phōaⁿ ōe o̍h i chò kàu-hōe ê kang chi̍t-sì-lâng. 今先生過身是脫離艱苦,享受廳--n̍i̍h ê榮光。M̄-kú 先生娘kap3個後生,一個查某子,大後生今年chiah有12歲,koh無甚mi̍h親戚thang倚靠,實在oh tit過日,向望看報ê會友替in祈禱,hō͘ in受安慰。Koh ài咱列位傳道ê同伴會學伊做教會ê工到一世人。
(Tâi-lâm Kàu-hōe-pò tē 295 koàn, 1909 nî 10 ge̍h) (台南教會報第295卷,1909年10月)
回上一頁    日治時期,   1909年,   散文