首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有10個段落,61個語句,1119個語詞,1443個音節
Phoaⁿ Ông ê Sió-toān 潘王ê小傳
Ko Tok-hêng 高篤行
Ông peh sī Kiâm-chúi-káng thiaⁿ Thâu-siā ê kàu-hōe Tek-the̍h-chng ê lâng. I sǹg sī Thâu-siā kàu-hōe khí-ki ê lâng. Ū Thâu-siā ê kàu-hōe i chiū tit-tio̍h tō-lí, chha-put-to tī 40 hòe ê sî-chūn. Iā tùi siat kàu-hōe chiū hō͘ lâng kéng i tng-chit chò chip-sū, kàu Thâu-siā siat chò tông-hōe liáu-āu chiū seng chò tiúⁿ-ló, kàu i 73 hòe chiū bô tng-chit; chèng hōe-iú koh lâu chit, i tùi bo̍k-su ti̍t-ti̍t sî kóng, i lāu lah hī-khang chhàu-lâng, tī Tāi-hōe ê sî beh kap lâng gī-lūn kàu-hōe ê sū, lóng bô thiaⁿ-kìⁿ. Só͘-í bo̍k-su thé-thiap i nî lāu tng-chit iā chin kú hō͘ i sî, chiah chhiáⁿ hōe-iú koh kéng pa̍t lâng. Tùi i bô tng-chit iû-goân sī chīn-tiong tī kàu-hōe bô thè. Lūn Ông peh it-seng sìn Chú ê hó bô͘-iūⁿ ài pâi-lia̍t kúi-nā hāng: -- 王伯是鹹水港廳頭社ê教會竹宅庄ê人。伊算是頭社教會起基ê人。有頭社ê教會伊就得著道理,差不多tī 40歲ê時陣。也tùi設教會就hō͘人揀伊當職做執事,到頭社設做堂會了後就升做長老,到伊73歲就無當職;眾會友koh留職,伊tùi牧師直直辭講:伊老lah耳空臭聾,tī大會ê時beh kap人議論教會ê事,攏無聽見。所以牧師體貼伊年老當職也真久hō͘伊辭,才請會友koh揀別人。Tùi伊無當職猶原是盡忠tī教會無退。論王伯一生信主ê好模樣ài排列幾若項:--
1. Ông peh ê chīn-tiong. Tùi Ông peh tng-chit ū le̍k-kòe khí saⁿ pang ê lé-pài-tn̂g. Thâu chi̍t pang sī chháu-chhù chha̍k tek ê, sī Ông peh pún-sin kap i ka-tī chhù-lāi ê lâng khí ê, lóng bô khai kàu-hōe ê chîⁿ. Koh lé-pài-tn̂g lāi ê bîn-chhn̂g, tek-bi̍h8-lō͘ chiū sī thoân-tō só͘ ēng ê chho͘ ke-si lóng sī Ông peh pún-sin ê kang chhòng ê, iû-goân iā bô khai kàu-hōe ê chîⁿ. Āu-lâi kàu-hōe khah chìn-pō͘ chháu-chhù siuⁿ e̍h, chiū koh chha̍k saⁿ keng khàm-hiā ê, ē iông-ún tit chiâⁿ pah lâng chū-chi̍p. Taⁿ khí chit tè hiā ê, iû-goân sī i ka-tī ê kang, khí-thâu ū kúi-nā ê hiaⁿ-tī tàu pang-chān. Kàu āu-lâi hiaⁿ-tī chò liáu siān ti̍t-ti̍t liu, chiū sòa chhun Ông peh chi̍t lâng teh chò, i lóng bô siūⁿ siān, iā hit sî sī hā-thiⁿ sî ji̍t tng joa̍h. Pún chng ê sè-sio̍k lâng chiū thí-chhiò kóng, “Hāiⁿ ah! Ông peh lí chiah--n̍i̍h lāu lah, iā ji̍t-thâu tng joa̍h, lóng bô lâng pek lí, lí án-chóaⁿ hiah gōng, ta̍k ji̍t tòa chia teh kho̍k-kho̍k”. Ông peh thó͘-khùi chiū kóng ài-ah! Lín chiah ê lâng m̄-bat Siōng-tè ê in. 1、王伯ê盡忠。Tùi王伯當職有歷過起三幫ê禮拜堂。頭一幫是草厝chha̍k竹ê,是王伯本身kap伊家己厝內ê人起--ê,攏無開教會ê錢。Koh禮拜堂內ê眠床、竹bi̍h8-lō͘就是傳道所用ê粗ke-si攏是王伯本身ê工創--ê,猶原也無開教會ê錢。後來教會較進步草厝siūⁿ隘,就koh 鑿三間蓋瓦ê,會容允tit成百人聚集。今起這tè瓦--ê,猶原是伊家己ê工,起頭有幾若ê兄弟鬥幫贊。到後來兄弟做了siān直直溜,就續chhun王伯一人teh做,伊攏無想siān,也hit時是夏天時日當熱。本庄ê世俗人就恥笑講:「Hāiⁿ ah!王伯你chiah--n̍i̍h老lah,也日頭當熱,攏無人迫你,你án-chòaⁿ hiah憨,逐日tòa chia teh kho̍k-kho̍k」。王伯吐氣就講:「Ài !ah Lín chiah ê人m̄-bat上帝ê恩。」
Iā hit sî chin kú bô lo̍h hō͘, pún-chng sè-sio̍k lâng chiū kóng, Ông peh ah lí ê lé-pài-tn̂g tio̍h kín khàm, in-ūi lín ê Siōng-tè khòaⁿ lí bōe khàm sòa m̄ lo̍h hō͘. Kàu Ông peh lé-pài-tn̂g tú khàm liáu chiū lo̍h tōa hō͘. M̄-kú pún-chng ê lâng bô chhéⁿ-gō͘ kó-jiân m̄-bat Siōng-tè ê in. Taⁿ chit pang sī tē jī pái khí ê. Iā tē saⁿ pang koh khí sī góa tī Thâu-siā ê sî. Chú 1906 nî ê sî-chūn chiū koh khí chi̍t keng sin pài-tn̂g ê chū-chi̍p nn̄g pah gōa lâng. Khí chit keng sī hō͘ sai-hū pau chò, sió kang sī ta̍k hóe-chàu ê hiaⁿ-tī ngē-kha-keng lûn-liû; Ông peh sui-jiân hia lāu chhit-cha̍p gōa hòe lah, i iā lûn-liû kap lâng chò sió kang thâu tòe kàu bóe. Che chin chiàⁿ sī Ông peh ê chīn-tiong lah! 也hit時真久無落雨,本庄世俗人就講:「王伯ah,你ê禮拜堂著緊蓋,因為lín ê上帝看你bōe khàm續m̄落雨。」到王伯禮拜堂tú khàm了就落大雨。M̄-kú本庄ê人無醒悟果然m̄-bat上帝ê 恩。今這幫是第二擺起--ê。也第三幫koh起是我tī頭社ê時。主1906年ê時陣就koh起一間新拜堂ê聚集兩百外人。起這間是hō͘師父包做,小工是逐o伙灶 ê兄弟硬腳經 輪流;王伯雖然hia老70外歲lah,伊也輪流kap人做小工頭tòe到尾。Che真正是王伯ê盡忠lah!
2. Ông peh ê khek-kí. I lâi thiaⁿ tō-lí ê sî-chūn sī kan-khó͘ lóng bô chhân-gia̍p, kàu thiaⁿ tō-lí liáu-āu Siōng-tè chiū chiām-chiām siúⁿ-sù kàu hō͘ i ū chhân-gia̍p. Chóng-sī i lóng bô seⁿ kiáⁿ thang tit i ê chhân-gia̍p; só͘-í i bōe sí ê sî-chūn, chiū chiong i hiah ê chhân-gia̍p pun chò 4 hūn hō͘ i ê chhin cho̍k, chi̍t lâng chi̍t tiuⁿ khau-su, lóng bē sái bē tit. Iā múi hūn múi nî tio̍h la̍p 5 kho͘ hō͘ kàu-hōe chò thoân-tō sin-kim ê lō͘-ēng, Ông peh bô beh tùi in lâi thiu chò ka-tī ê lō͘-ēng kàu tī pah-hòe nî lāu. Che sī i ê khek-kí. Chóng-sī Ông peh sin-khu-piⁿ ū chi̍t pah kho͘ ê hiān gîn, m̄-kú i iā bô beh lâu chò ka-tī ê lō͘-ēng; i ū tùi kàu-hōe kóng-bêng, Thâu-siā ê kàu-hōe nā koh khí sin lé-pài-tn̂g, i beh chiong hit pah kho͘ chò khí pài-tn̂g ê só͘-hùi. Só͘-í tī 1906 nî koh khí sin lé-pài-tn̂g, i chiū the̍h hiàn hō͘ kàu-hōe. 2、王伯ê克己。伊來聽道理ê時陣是艱苦攏無田業,到聽道理了後上帝就漸漸賞賜到hō͘伊有田業。總是伊攏無生子thang得伊ê田業;所以伊bōe死ê時陣,就將伊hiah ê田業分做4份hō͘伊ê親族,一人一張khau書 ,攏bē-sài賣--tit。也每份每年著納5箍hō͘教會做傳道薪金ê路用,王伯無beh tùi in來抽做家己ê路用到tī百歲年老。Che是伊ê克己。總是王伯身軀邊有100箍ê現銀,m̄-kú伊也無beh留做家己ê路用;伊有tùi教會講明,頭社ê教會若koh起新禮拜堂,伊beh將hit百箍做起拜堂ê所費。所以tī 1906年koh起新禮拜堂,伊就提獻hō͘教會。
Koh chi̍t hāng chhân-gia̍p pun hō͘ i ê chhin cho̍k, iā hit pah kho͘ kóng-bêng beh hiàn hō͘ kàu-hōe liáu-āu; i chiū ka-tī koh-chài phah piàⁿ, khui soaⁿ ku̍t phiâⁿ chèng hoan-chû, ō͘-á, kiuⁿ, lí-á, chhek-á, án-ni siu án-ni chia̍h, m̄-bián khò pa̍t lâng; sui-jiân hiah lāu m̄-kú sin-thé chin ióng-kiāⁿ, chin gâu thoa-bôa. Iā i só͘ chia̍h ê ji̍t-si̍t chiū-sī hoan-chû-chhiam phòe tāu-chiùⁿ chin khiām; góa nā khì thàm i, khòaⁿ i chia̍h hoan-chû-chhiam phòe tāu-chiùⁿ, chiū kā i kóng, Ông peh lí chiah n̍i̍h lāu lah, m̄ thang choan chia̍h hoan-chû-chhiam tio̍h chham khah chē bí, ia̍h tio̍h bé tām-po̍h khah hó ê mi̍h lâi phòe. I chiū ìn kóng, Chit hō ji̍t-si̍t góa to iáu chia̍h ē lo̍h-khì. Nā i ê cha-bó͘-sun khòaⁿ i sin-thé tām-po̍h phòa-pēⁿ, hoan-chû chhiam chham khah kāu bí, i chiū hiâm i, kiò i khah khiām, bí-chhek chin kùi. Taⁿ i ê khîn-khiām só͘ chek-chū ê chîⁿ hiàn hō͘ Siōng-tè chò kàu-hōe ê lō͘-ēng, chhin-chhiūⁿ thoân-tō sin-kim, pún tông ê cha̍p-hùi á-sī chān pa̍t ūi, nî-nî lóng chò thâu tāi-seng lâi kau. Taⁿ chit ê sī Ông peh khek-kí tī kàu-hōe. Koh一項田業分hō͘伊ê親族,也hit百箍講明beh獻hō͘教會了後;伊就家己koh再扑拚,開山掘坪種蕃薯、芋仔、薑、李仔、粟仔,án-ni收án-ni食,m̄免靠別人;雖然hiah老m̄-kú身體真勇健,真gâu拖磨。也伊所食ê日食就是蕃薯簽配豆醬真儉;我若去探伊,看伊食蕃薯簽配豆醬,就kā伊講:「王伯你chiah n̍i̍h老lah,m̄ thang專食蕃薯簽著chham較濟米,亦著買淡薄較好ê物來配。」伊就應講:「這號日食我都iáu食會落去。」若伊ê查某孫看伊身體淡薄破病,蕃薯簽chham較kāu米,伊就嫌伊,叫伊較儉,米粟真貴。今伊ê勤儉所積聚ê錢獻hō͘上帝做教會ê路用,親像傳道薪金,本堂ê雜費或是贊別位,年年攏做頭代先來交。今這ê是王伯克己tī教會。
3. Ông peh ê jîn-ài. Tùi Ông peh thiaⁿ tō-lí liáu-āu khí-thâu kàu lō͘-bóe chin gâu chio-ho͘ lâng lâi sìn Chú. Iā chin gâu thiàⁿ-thàng lâng thé-thiap sàn-hiong lâng. Só͘-í ū chē-chē lâng tùi khòaⁿ Ông peh ê jîn-ài thiàⁿ lâng siū kám-kek lâi sìn Chú. Nā hit hō sàn-hiong kan-khó͘ ê lâng kā i chioh chîⁿ, i bô the-sî, iā bô sǹg in ê lī-sek. Lūn i kap lâng kau-chiap óng-lâi sim-koaⁿ chin khui-khoah, sui-jiân hō͘ lâng khah phiⁿ i bô ài kap lâng kè-kàu, chin gâu thun-lún. Nā kàu-hōe lāi á-sī kàu-hōe gōa ê lâng kàu i ê ke put-chí khiân ì hó lé khoán-thāi lâng. Lūn thoân-tō ê lâng i koh khah ka-pōe ê kèng-tiōng khoán-thāi. Che sī Ông-peh ê jîn-ài. 3、王伯ê仁愛。Tùi王伯聽道理了後起頭到路尾真gâu招呼人來信主。也真gâu疼痛人體貼散hiong人。所以有濟濟人tùi看王伯ê仁愛疼人受感激來信主。若hit號散hiong艱苦ê人kā伊借錢,伊無推辭,也無算in ê利息。論伊kap人交接往來心肝真開闊,雖然hō͘人較phiⁿ 伊無ài kap人計較,真gâu吞忍。若教會內或是教會外ê人到伊ê家不止虔意好禮款待人。論傳道ê人伊koh較加倍ê敬重款待。Che是王伯ê仁愛。
hhin-chhiūⁿ thoân-tō sin-kim, pún tông ê cha̍p-hùi á-sī chān pa̍t ūi, nî-nî lóng chò thâu tāi-seng lâi kau. Taⁿ chit ê sī Ông peh khek-kí tī kàu-hōe. 今論王伯服事上帝ê熱心kap伊ê好品行執守聖道幫贊教會盡心盡力m̄免攏總講。M̄若教會內ê人大o-ló尊敬伊,就教會外ê人常常講:「別人m̄知,看到王伯ê好品行穩當上天堂。」
Taⁿ lūn Ông pek ho̍k-sū Siōng-tè ê jia̍t-sim kap i ê hó phín-hēng chi̍p-siú sèng-tō pang-chān kàu-hōe chīn-sim chīn-le̍k m̄-bián lóng-chóng kóng. M̄-nā kàu-hōe lāi ê lâng tōa o-ló chun-kèng i, chiū kàu-hōe gōa ê lâng siông-siông kóng: “Pa̍t-lâng m̄ chai, khòaⁿ tio̍h Ông peh ê hó phín-hēng ún-tàng chiūⁿ thian-tn̂g.” 今就是tī今年1909年4月2號(閏2:12)就安然返去父兜,享受78歲。實在真恭喜,王伯今已經脫離世間一生ê艱苦,享受天堂永遠ê大福氣。Hit日送葬ê人有200外,算是真濟人;可見王伯做人真會hō͘人敬重tit。今寫幾字請看報ê人會取伊ê好模樣來效法。
Taⁿ chiū-sī tī kin-nî 1909 nî 4 goe̍h 2 hō (lūn 2:12) chiū an-jiân tò-khì Pē tau, hióng-siū 78 hòe. Si̍t-chāi chin kiong-hí, Ông peh taⁿ í-keng thoat-lī sè-kan it-seng ê kan-khó͘, hióng-siū Thian-tông éng-oán ê tōa hok-khì. Hit ji̍t sàng-chòng ê lâng ū nn̄g pah gōa, sǹg sī chin chē lâng; khó-kiàn Ông peh chò lâng chin ē hō͘ lâng kèng-tiōng-tit. Taⁿ siá kúi jī chhiáⁿ khòaⁿ Pò ê lâng ē chhú i ê hó bô͘-iūⁿ lâi hāu-hoat. (台南教會報第291卷,1909年6月)
回上一頁    日治時期,   1909年,   散文