Pa Bo̍k-su-niû ê Sió-toān
|
巴牧師娘ê小傳 |
| Ko Kim-seng |
高金聲 |
|
Pa Bo̍k-su-niû tī 1858 nî 6 goe̍h 23 chhut-sì tī So͘-kiat-lân. I ū nn̄g ê hiaⁿ-tī, sì ê chí-mōe. Chi̍t ê hiaⁿ kap chi̍t ê tōa-chí lóng í-keng oân-hun. Sè-hàn ê sî chiū bô pē, lāu-bó chiàu-kò͘ i tōa hàn. Lāu-bó chia̍h chha-put-to 80 hòe, tī 1907 nî lī-khui sè-kan. Lūn Bo̍k-su-niû ê hó só͘ kiâⁿ khiok chē, put-kò chiàu só͘ chai-ê kéng sì hāng lâi kóng: --
|
巴牧師娘tī 1858年6月23出世tī蘇格蘭。伊有兩個兄弟，4個姊妹。一個兄kap一個大姊攏已經完婚。細漢ê時就無父，老母照顧伊大漢。老母食差不多80歲，tī1907年離開世間。論牧師娘ê好所行卻濟，不過照所知--ê揀四項來講：-- |
|
1. Tùi siàu-liân ê sî chiū ū êng-kng Ki-tok ê sim. Tng hit-sî i siông-siông khì i-koán thàm pēⁿ lâng, tha̍k Sèng-chheh hō͘ in thiaⁿ; tī Eng-kok iā tàu chò soan-tō-hōe ê kang.
|
1.Tùi少年ê時就有榮光基督ê心。當hit時伊常常去醫館探病人，讀聖冊hō͘ in聽；tī英國也鬥做宣道會ê工。 |
|
2. I khòaⁿ tiōng-hu ê kang khah iàu-kín, ka-tī ê phòa-pēⁿ bô siong-kan. Tī 1892 nî 11 goe̍h 8 hō kap Pa Bo̍k-su oân-hun, āu-lâi lo̍h chûn lâi Tâi-oân. I chia̍p-chia̍p thâu-khak thiàⁿ kài kan-khó͘. Sui-jiân án-ni iû-goân siông-siông kap Pa Bo̍k-su khì sûn kàu-hōe. Chiū-sī Āu-soaⁿ hiah pháiⁿ lō͘-chháu, i iā bat nn̄g pái kàu hia, hit-chūn iáu-bōe ū sím-mi̍h Ko͘-niû khì.
|
2.伊看丈夫ê工較要緊，家己ê破病無相干。Tī1892年11月8號kap巴牧師完婚，後來落船來台灣。伊捷捷頭殼疼kài艱苦。雖然án-ni猶原常常kap巴牧師去巡教會。就是後山hiah歹路草，伊也bat兩擺到hia,hit陣iáu-bōe有甚mi̍h姑娘去。 |
|
3. Gâu lîn-bín pháiⁿ-miā lâng, bô sioh pún-sin ê kan-khó͘. I ū khì A-bú-lī-ka kin chi̍t ê put-chí chhut-miâ ê i-seng o̍h chiàu-kò͘ pēⁿ lâng ê sū, o̍h liáu chin lêng-khiáu. I khì chháu-tē ê kàu-hōe m̄-sī ài khòaⁿ kong-kéng, m̄-bat êng-êng, bô choan-choan kò͘ ka-tī. Téng-po͘ khòaⁿ tio̍h chē-chē lâng ûi tī pài-tn̂g chêng, Bo̍k-su-niû chiū hoat io̍h hō͘ in; ē-po͘ chhut-khì sì-kè thàm pēⁿ lâng. Nā thiaⁿ tio̍h lâng phòa-pēⁿ siong-tiōng, siông-siông khì khòaⁿ, ēng hong-hoat lâi kiù in. Sui-jiân thâu-khak chin thiàⁿ, tó bîn-chhn̂g, chi̍t-ē thiaⁿ tio̍h lâng siong-tiōng, liâm-piⁿ khì kiù, bē kì-tit ka-tī ê thàng-thiàⁿ. Só͘ chiàu-kò͘ ê lâng, pēⁿ nā tîm-tāng i chiū chng-chò kiau-kia̍h, bīn-iông chhiò-chhī, pâng-lāi pâi-siat hó khòaⁿ, hō͘ pēⁿ lâng m̄ chai chèng-thâu sī gûi, sim-koaⁿ hoaⁿ-hí, pēⁿ khah khoài hó. Iā put-chí gâu chiàu-kò͘ thoân-kàu ê lâng, bô lūn Tâi-oân-lâng, Eng-kok lâng, lóng chi̍t sim khoán-thāi. Khòaⁿ tio̍h sàn-hiong lâng, chiū àm-chēⁿ chān in.
|
3.Gâu憐憫歹命人，無惜本身ê艱苦。伊有去亞武利加跟一個不止出名ê醫生學照顧病人ê事，學了真靈巧。伊去草地ê教會m̄是ài看光景，m̄-bat閒閒，無專專顧家己。頂晡看著濟濟人圍tī拜堂前，牧師娘就發藥hō͘ in;e晡出去四界探病人。若聽著人破病傷重，常常去看，用方法來救in。雖然頭殼真疼，倒眠床，一下聽著人傷重，liâm-piⁿ去救，bē記tit家己ê痛疼。所照顧ê人，病若沈重伊就裝做kiau-kia̍h ，面容笑市，房內排設好看，hō͘病人m̄知症頭是危，心肝歡喜，病較快好。也不止gâu照顧傳教ê人，無論台灣人、英國人，攏一心款待。看著散hiong人，就暗靜贊in。 |
|
4. Gâu kó͘-bú lâng ê sim, hō͘ lâng oa̍h-tāng chhim-sìn. Chiū hip chē-chē siōng, chhòng-chò hoàn-teng kiàⁿ, iā ū Sèng-chheh ê tô͘. He̍k-sī tī Tâi-oân, he̍k-sī tī Eng-kok kap Pa Bo̍k-su sì-kè chò hoàn-teng hō͘ lâng khòaⁿ. Tò-khì chú-ji̍t o̍h, chia̍p-chia̍p chiong Tâi-oân ê siau-sit lâi kóng hō͘ lâng thiaⁿ.
|
4.Gâu鼓舞人ê心，hō͘人活動深信。就翕濟濟像，創作幻燈鏡，也有聖冊ê圖。或是tī台灣，或是tī英國kap巴牧師四界做幻燈hō͘人看。返去主日學，捷捷將台灣ê消息來講hō͘人聽。 |
|
Tī 1907 nî ū jiám-tio̍h pháiⁿ chèng, tio̍h tò-khì Eng-kok hō͘ i-seng chhiú-su̍t. Tiàm hia chi̍t nî kú pī-pān piān beh lâi Tâi-oân; kū chèng koh khí, chiū tī kin-nî jī goe̍h, koh chài chhiú-su̍t. Pêng-iú khǹg i tio̍h tiàm chhù khah kú, chóng-sī seng-khu tī pún kok, sim-koaⁿ tī Tâi-oân ài koh lâi. Lō͘ keng-kòe Se-pí-lī-a, 4 goe̍h 18 hō kàu Hōng-thian; tī hia kap lú i-seng chò-hóe tòa. Sì goe̍h 23 hō ū hoat-hiān náu-pō͘ seⁿ to̍k-liû, seng-khu bô la̍t lâng ná lám. Chiū phah-sǹg tio̍h lâi Siōng-hái, tī hia ū gâu ê i-seng, iā ū khàn-hō͘ hū ta̍k hāng khah piān. Gō͘ goe̍h 4 hō lâi Siōng-hái ê pēⁿ-īⁿ; 6 goe̍h 5 hō i-seng kā i chhiú-su̍t, khui i ê thâu-khak óaⁿ-kut, chóng-sī khah tî lah! Hit-chūn i lóng m̄ chai lâng, chha-put-to 5 lé-pài kú lóng án-ni. Kàu 7 goe̍h 11 hō An-hioh ji̍t ē-po͘ 7 tiám 30 hun, lóng m̄ chai kan-khó͘, an-jiân kui thian. Pài-it an-chòng tī Siōng-hái ê kong-thióng.
|
Tī 1907年有染著歹症，著返去英國hō͘醫生手術。Tiàm hia一年久備辦便beh來台灣；舊症koh起，就tī今年2月，koh再手術。朋友勸伊著tiàm厝較久，總是身軀tī本國，心肝tī台灣ài koh來。路經過西伯利亞，4月18號到奉天；tī hia kap女醫生做伙tòa。4月23號有發現腦部生毒瘤，身軀無力人那lám。就打算著來上海，tī hia有gâu ê醫生，也有看護婦逐項較便。5月4號來上海ê病院；6月5號醫生kā伊手術，開伊ê頭殼腕骨，總是較遲lah！Hit陣伊攏m̄知人，差不多5禮拜久攏án-ni。到7月11號安歇日e晡7點30分，攏m̄知艱苦，安然歸天。拜一安葬tī上海ê公塚。 |
|
Hó lâng hō͘ sè-kan bē lâu tit, sī àn-chóaⁿ ū lâng chai bô? Í-sài-a kóng, kiâⁿ jîn-gī ê lâng hut-jiân sí, lâng phah-sǹg bô iàu-kín, m̄-chai i sí si̍t-chāi sī siám-pī chai-eh (Sài. 57:1). Sèng-sîn kóng, Tio̍h; soah i ê tio̍h-bôa, kong-lô lâu hō͘ i (Be̍k. 14:13). Bo̍k-su niû tio̍h chit hō pīⁿ, tùi khí-thâu i chai sī ok-chèng, tōa-bīn bē khah hó, nā sī i chin tiām-chēng, iā bô kiaⁿ sí. Chóng lâi kóng, sī chhin-chhiūⁿ Ki-tok bô kiû ka-tī ê hoaⁿ-hí, thun-lún pún-sin ê kan-khó͘.
|
好人hō͘世間bē留tit，是àn-chóaⁿ有人知--無？以賽亞講：行仁義ê人忽然死，人扑算無要緊，m̄知伊死實在是閃避災厄（賽：57:1）。聖神講：對；煞伊ê著磨，功勞留hō͘伊（默：14:13）。牧師娘著這號病，tùi起頭伊知是惡症，大面bē較好，若是伊真恬靜，也無驚死。總來講，是親像基督無求家己ê歡喜，吞忍本身ê艱苦。 |
|
Chiàu lâng siūⁿ Pa Bo̍k-su ún-tàng tōa hoân-ló; si̍t-chāi bē bián-tit! Thiaⁿ i ê ōe, chai ū siū an-ùi. Bat tùi i ê pêng-iú kóng, Lán m̄ thang hoân-ló chhin-chhiūⁿ choa̍t-bāng ê lâng án-ni. Iā koh kā pêng-iú kóng, chiàu lí só͘ kóng, Siōng-tè só͘ chò chē-chē hāng, lán m̄-chai hit ê in-toaⁿ, si̍t-chāi ū iáⁿ. Lán tek-khak tio̍h o̍h ná kú ná gâu sìn khò I ê thiàⁿ-thàng. Góa teh siūⁿ chit sè-kan sī lōa iu-chhiû, ū lōa-n̍i̍h chē chhi-chhám, hit-tia̍p góa ū koh khah o-ló Chú Iâ-so͘ Ki-tok ê hó tek-hēng, I kam-goān lo̍h lâi chia.
|
照人想巴牧師穩當大煩惱；實在bē免tit！聽伊ê話，知有受安慰。Bat tùi伊ê朋友講，咱m̄ thang煩惱親像絕望ê人án-ni。也koh kā朋友講，照你所講，上帝所做濟濟項，咱m̄知hit個因端，實在有影。咱的確著學那久那gâu信靠伊ê疼痛。我teh想這世間是偌憂愁，有偌n̍i̍h濟淒慘，hit-tia̍p我有koh較o-ló主耶穌基督ê好德行，伊甘願落來chia。 |
|
(Tâi-lâm Kàu-hōe-pò tē 295 koàn，1909 nî 10 goe̍h)
|
(台南教會報第295卷，1909年10月) |
