首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有5個段落,28個語句,579個語詞,797個音節
Chiang-hòa I-koán ê Siau-sit 彰化醫館ê消息
N̂g Bō͘-sēng 黃茂盛
Tī Se-le̍k 1897 nî-thâu Lân I-seng tī Chiang-hòa siat-li̍p I-koán, kàu-taⁿ ū nn̄g nî gōa. Khó-sioh tī Chiang-hòa iáu-bōe ū só͘-chāi thang hō͘ pēⁿ-lâng tòa, put-kò chiām-chhiáⁿ ēng pài-tn̂g-piⁿ ê chhù chò ta̍k ji̍t khòaⁿ chèng hoat-io̍h ê lō͘-ēng nā- tiāⁿ. Iā tī Tōa-siā ū chhòng chi̍t ê só͘- chāi thang hō͘ 30 gōa ê phòa-pēⁿ lâng tòa, sī in-ūi Chiang-hòa joa̍h-thiⁿ chin- hip, Sian-seⁿ ài pī-sú hia, iā thang sòa i- pēⁿ lâi lī-ek lâng. Chha-put-to thong-nî 8 goe̍h ji̍t tī-chia, 4 goe̍h ji̍t tī Tōa-siā. Góa ū thiaⁿ-kìⁿ I-seng kóng chit nn̄g-nî- gōa tû chhut-khì khòaⁿ--ê í-gōa, lâi chiū- i ê lâng tī Chiang-hòa ū 2291 lâng, tī Tōa-siā ū 1358 lâng; kè-kiōng 3649 lâng. Chiah ê lâng chhé-ûn ta̍k-ê ū lâi chha- put-to 4,5 pái, in khah-chē sī choh-sit- lâng. In ê pēⁿ khah-chē sī kha-thiàⁿ, ba̍k-chiu thiàⁿ, kôaⁿ-jia̍t-chèng. Iā kū- nî ū tāng to-hoat--ê sī 379 lâng. Tī 西曆1897年頭蘭醫生tī彰化設立醫館,到今有兩年外。可惜tī 彰化iáu-bōe有所在thang hō͘ 病人tòa,不過暫且用拜堂邊ê厝做逐日看症發藥ê路用nā-tiāⁿ。也tī 大社有創一個所在thang hō͘ 30外個破病人tòa,是因為彰化熱天真翕,先生愛避暑hia,也thang續醫病來利益人。差不多thong年8月日tī chia,4月日tī 大社。我有聽見醫生講這兩年外除出去看--ê以外,來就醫ê人tī 彰化有2291人,tī大社有1358人;計共3649人。Chiah ê 人扯勻 逐個有來差不多4、5擺,in較濟是做穡人。In ê病較濟是腳疼,目珠疼、寒熱症。也舊年有動刀法--ê是379人。
Iā ta̍k ji̍t ū kóng tō-lí hō͘ in thiaⁿ, put- lūn sī tī-chia á-sī tī Tōa-siā ū tit-tio̍h Chiu--Sian-seⁿ, Hâu-hi Tiúⁿ-ló kap kúi-nā lâng ê pang-chān. Sui-bóng hiah ê lâi i-koán ê lâng, bô lóng-chóng ta̍k lé-pài- ji̍t lâi lé-pài, m̄-kú thang ǹg-bāng in khah chai Iâ-so͘ ê tō-lí sī sím-mi̍h khoán, iā pa̍t-ji̍t beh hoat-seⁿ kàu kiat-si̍t. Chóng--sī chi̍t-hāng thang hō͘ lán Tâi- lâm-sio̍k ê hōe-iú in-ūi Chiang-hòa lâi kám-siā Siōng-tè. Tùi Moâi Bo̍k-su Lân I-seng lâi Chiang-hòa kàu taⁿ, hō͘ Chú ê tō-lí it-hoat khui-khoah. Chú ê miâ-siaⁿ it-hoat pò-iông. In-ūi Bo̍k-su chīn sim- le̍k, thoân Chú ê tō, put-lūn sî, put-lūn tē, un-sûn ín-chhōa, pek-chhiat kà-sī, lia̍h ka-tī chò lô͘-po̍k. I-seng ia̍h sī án- ni, thong koân ta̍k-piàn, bô kò͘-chip hoat- tō͘, thiàⁿ Chú, thiàⁿ lâng, bô iàu-kín pún- sin, put-lūn saⁿ-keⁿ pòaⁿ-mê, put-lūn lō͘ hn̄g, lō͘ kīn, nā ū kín-kip ê pēⁿ-chèng, lâi chhiáⁿ--i, i liâm-piⁿ kap i khì i. Só͘- í khì gōa-bīn i, sī kiù chin-chē lâng bián sí. Nā tú-tio̍h pēⁿ siong-tiōng ê lâng, bē i-tit, put-lūn sī bīn pháiⁿ khòaⁿ, á-sī chhàu-nōa pháiⁿ bī, bô lâng káⁿ khòaⁿ káⁿ óa, I-seng chiū kóng, lán ê sim pí che khah pháiⁿ. I chiū kóng tō-lí tha̍k Sèng-chheh hō͘ i thiaⁿ, tì-kàu hō͘ ha̍k-seng siū kám-kek, thàn i ê khoán. Che- sī tāi-lio̍k kóng in nn̄g-ūi ê Sian-seⁿ hō͘ lín thang hoaⁿ-hí kám-siā Siōng-tè. Nā beh kóng kàu liáu sī chin-chē, chhin- chhiūⁿ góa pún-sin siū in ê kám-kek lâi tit-tio̍h chin tōa ê lī-ek. 也逐日有講道理hō͘ in聽,不論是tī-chia抑是tī 大社有得著周--先生,侯熙長老kap幾若人ê幫贊。雖罔hiah ê 來醫館ê人,無攏總逐禮拜日來禮拜,m̄-kú thang向望in較知耶穌ê道理是甚mi̍h款,也別日beh發生到結實。總--是一項thang hō͘ 咱台南屬ê會友因為彰化來感謝上帝。Tùi梅牧師蘭醫生來彰化到今,hō͘ 主ê道理一發開闊。主ê名聲一發播揚。因為牧師盡心力,傳主ê道,不論時,不論地,溫純引chhōa,迫切教示,掠家己做奴僕。醫生抑是án-ni,thang權達變,無固執法度,疼主、疼人,無要緊本身,不論三更半暝,不論路遠、路近,若有緊急ê病症,來請--伊,伊liâm-piⁿ kap伊去醫。所以去外面醫,是救真濟人免死。若tú著病傷重ê人,bē醫--tit,不論是面歹看,抑是臭爛歹味,無人敢看敢倚,醫生就講:「咱ê心比che較歹。」伊就講道理讀聖冊hō͘ 伊聽,致到hō͘ 學生受感激,趁伊ê款。Che是大略講in兩位ê先生hō͘ lín thang歡喜感謝上帝。若beh講到了是真濟,親像我本身受in ê感激來得著真大ê利益。
Koh chi̍t-hāng tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ chia ū só͘-chāi thang hō͘ pēⁿ-lâng tòa, khah ū ki-hōe thang hō͘ in bat tō-lí kap pe̍h-ōe-jī, sòa bāng hiah ê chiū i ê lâng chiong só͘ thiaⁿ-kìⁿ ê tō-lí khǹg tī in ê sim lâi chiū-kīn Chú. Koh一項著求上帝hō͘ chia有所在thang hō͘ 病人tòa,較有機會thang hō͘ in bat 道理kap白話字,續望hiah-ê 就醫ê人將所聽--見ê道理囥tī in ê心來就近主。
Iā chi̍t-hāng kám-siā Siōng-tè ū thiaⁿ lán kî-tó: Lo̍k-káng, Tang-tōa-tun ū siat- li̍p Sèng-hōe. Koh tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ in ná heng-ōng, ná khui-khoah. Iā tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ Gû-mā-thâu, Gō͘-chhe, Ka-tâu hit-sì ê lâng ū Sèng-hōe. In-ūi Moâi Bo̍k-su kap chi̍t ê hiaⁿ-tī Hok- chhun hiaⁿ khì hia kóng tō-lí, chin hó ki-hōe, tī Gû-mā-thâu ū sòe chi̍t-keng chhù chò hioh kha ê só͘-chāi, sī Hok- chhun-hiaⁿ tòa tī-hia ta̍k ji̍t sì-kè kóng tō-lí, ta̍k lé-pài ū cha̍p-gōa lâng tiāⁿ-tio̍h teh chū-chi̍p. Tùi hia kòe ji̍p khì thiaⁿ-ê, ū-sî cha̍p-gōa lâng,ū-sî jī-cha̍p gōa- lâng. Iā koh Hoan-oah hit-sì ê lâng iā chin-chē, lán tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ Tōa- o̍h ná chē lâng ài khì tha̍k, bián tit khiàm kang. 也一項感謝上帝有聽咱祈禱:「鹿港、東大墩有設立聖會。Koh著求上帝hō͘ in 那興旺、那開闊。也著求上帝hō͘ 牛罵頭 、梧棲、加投hit勢ê人有聖會。因為梅牧師kap一個兄弟福春兄去hia講道理,真好機會,tī 牛罵頭有稅一間厝做歇腳ê所在,是福春兄tòa tī hia逐日四界講道理,逐禮拜有10外人定著teh 聚集。Tùi hia過入去聽--ê,有時10外人,有時20外人。也koh 番oah hit勢ê人也真濟,咱著求上帝hō͘ 大學那濟人愛去讀,免tit欠工。
(Tâi- lâm Hú-siâⁿ kàu-hōe-pò tē 170 koàn,1899 nî 5 ge̍h) (台南府城教會報第170卷,1899年5月)
回上一頁    日治時期,   1899年,   散文