Ti-tu chi Si
|
蜘蛛之絲 |
|---|---|
| Gô͘ Chiau-sin e̍k | 吳昭新譯 |
|
芥川龍之介goân-tok Gô͘ Chiau-sin Tâi-gí hoan-e̍k |
芥川龍之介原著 吳昭新台語翻譯 |
|
1
|
1 |
|
Sī tī teh ū chi̍t-kang hoat-seng ê tāi-chì. Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t êng-êng bô tāi-chì, tī teh ke̍k-lo̍k sè-kài ê liân-hoe-tî piⁿ, ka-kī chi̍t ê lâng bān-bān-á tī teh sàn-pō͘. Tî-á lāi khui ê liân-hoe lóng chhin-chhiūⁿ ge̍k-á hiah-nī pe̍h, tùi hoe-sim kim-sek ê hoe-lúi put-sî ū chi̍t-chūn chi̍t-chūn ê bô hoat-tō͘ hêng-iông ê phang-bī phiau-sòaⁿ kàu sì-chiu-ûi. Ke̍k-lo̍k sè-kài tāi-khài sī chá-khí-sî ê khoán.
|
是tī teh有chi̍t工發生ê tāi-chì。釋迦牟尼佛閒閒無tāi-chì，tī teh極樂世界ê蓮花池邊，ka-kī chi̍t ê人慢慢á tī teh散步。池á內開ê蓮花lóng親像玉á hiah-nī白，對花心金色ê花蕊不時有chi̍t陣chi̍t陣ê無法度形容ê芳味飄散到四周圍。極樂世界大概是早起時ê款。 |
|
Bô jōa kú, Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t tiām-tiām khiā tī liân-hoe-tî-á piⁿ, bô-ì tiong, tùi khàm tī chúi-bīn ê liân-hio̍h tiong-kan khòaⁿ lo̍h-khì tî-á ē-kha ê chêng-hêng. In-ūi chit ê ke̍k-lo̍k sè-kài ê liân-hoe-tî ê ē-kha tú-tú-á-hó sī tē-ga̍k ê siāng ē-té, só͘-í thàu-kòe chhin-chhiūⁿ chúi-chiⁿ thàu-bêng ê tî-á-chúi, ká-ná thàu-kòe se-iûⁿ-kiàⁿ kāng-khoán, ē-tàng chheng-chheng-chhó-chhó khòaⁿ-tio̍h saⁿ-tô͘ chi hô kap chiam-soaⁿ ê kéng-sek.
|
無jōa久，釋迦牟尼佛tiām-tiām khiā tī蓮花池á邊，無意中，對khàm tī水面ê蓮葉中間看落去池á ē-kha ê情形。因為chit ê極樂世界ê蓮花池ê ē-kha tú-tú-á好是地獄ê siāng ē底，所以透過親像水晶透明ê池á水，ká-ná透過西洋鏡kāng款，ē-tàng清清楚楚看著三途之河kap針山ê景色。 |
|
Chit ê sî-chūn, tú-hó tī teh khòaⁿ tē-ga̍k ê Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t, khòaⁿ-tio̍h ū chi̍t ê kiò-chò Kiam-tô-to ê ta-po͘-lâng tī teh chi̍t-tui chōe-jîn tiong kap lâng e lâi e khì ê lâng-iáⁿ. Chit ê kiò-chò Kiam-tô-to ê ta-po͘-lâng sui-jiân sī chi̍t ê chò kòe thâi-lâng, pàng-hóe chiâⁿ chē pháiⁿ tāi-chì ê tōa-chha̍t-kó͘, m̄-koh, Hu̍t-tô ē kì-tit i chò kòe kan-taⁿ chi̍t-pái ê hó tāi-chì. Sī án-ni, ū chi̍t-pái chit ê ta-po͘-lâng kiâⁿ kòe àm-so-so ê chhiū-nâ lāi ê sî-chūn, khòaⁿ tio̍h chi̍t-chiah sè-chiah ti-tu tī teh lō͘-piⁿ pê. Kiam-tô-to kha gia̍h--khí-lâi siūⁿ beh kā i ta̍h sí ê sî-chūn, i hut-jiân-kan siūⁿ tò-tńg--lâi, bē-sái, bē-sái, i sui-jiân chiâⁿ sè, it-tēng ia̍h-sī ū sèⁿ-miā--ê, bô-iân bô-kò͘ hō͘ i bô sèⁿ-miā, bô-koán án-chóaⁿ, sī chiâⁿ khó͘-liân--ê. Āu-bóe bô kā i ta̍h--sí, kiù i chi̍t-miā.
|
Chit ê時chūn，tú好tī teh看地獄ê釋迦牟尼佛，看著有chi̍t ê叫做犍陀多ê ta-po͘人tī teh chi̍t堆罪人中kap人挨來挨去ê人影。Chit ê叫做犍陀多ê ta-po͘人雖然是chi̍t ê做過thâi人、放火chiâⁿ chē pháiⁿ tāi-chì ê大賊股，m̄-koh，佛陀會記得i做過kan-taⁿ chi̍t-pái ê好tāi-chì。是án-ni，有chi̍t-pái chit ê ta-po͘人行過暗so-so ê樹林內ê時chūn，看著chi̍t隻細隻蜘蛛tī teh路邊pê。犍陀多腳gia̍h--起-來想beh kā i踏死ê時chūn，i忽然間想倒轉--來，bē-sái，bē-sái，i雖然chiâⁿ細，一定ia̍h是有性命--ê，無緣無故hō͘ i無性命，無管án-chóaⁿ，是chiâⁿ苦憐--ê。後尾無kā i踏--死，救i chi̍t命。 |
|
Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t ná khòaⁿ tē-ga̍k ê chêng-hêng, ná siūⁿ-khí chit ê Kiam-tô-to bat kiù-kòe ti-tu ê tāi-chì. Chit ê sî-chūn Hu̍t-tô siūⁿ, nā chò ē kàu, ūi-tio̍h hôe-pò chò-kòe chit khoán siān-sū, beh kā chit ê ta-po͘-lâng tùi tē-ga̍k lāi kiù--chhut-lâi. Tú-tú-á-hó, khòaⁿ-tio̍h piⁿ--á, tī húi-chhùi-sek ê liân-hoe-hio̍h ê téng-thâu, ū chi̍t-chiah ke̍k-lo̍k sè-kài ê ti-tu tī teh khan chin súi ê gîn-sek ê si. Sek-ka-mô͘-nî thau-thau-á kā ti-tu ê si the̍h kàu chhiú-téng, tùi chhin-chhiūⁿ pe̍h-gio̍k ê pe̍h-liân tiong-kan tùi ē-kha iâu-oán ê tē-ga̍k, ti̍t-ti̍t kā pàng--lo̍h-khì.
|
釋迦牟尼佛ná看地獄ê情形，ná想起chit ê犍陀多bat救過蜘蛛ê tāi-chì。Chit ê時chūn佛陀想，若做會到，為著回報做過chit款善事，beh kā chit ê ta-po͘人對地獄內救--出-來。Tú-tú-á好，看著邊--á，tī翡翠色ê蓮花葉ê頂頭，有chi̍t隻極樂世界ê蜘蛛tī teh牽真súi ê銀色ê絲。釋迦牟尼偷偷á kā蜘蛛ê絲the̍h到手頂，對親像白玉ê白蓮中間對ē-kha遙遠ê地獄，直直kā放--落-去。 |
|
2
|
2 |
|
Chit pêng sī tē-ga̍k siāng ē-bīn ê hoeh-tî, Kiam-tô-to kap kî-thaⁿ ê chōe-jîn chò-hóe tī teh phû--leh tîm--leh, m̄-bián kóng, khòaⁿ toh chi̍t-pêng lóng àm-so-so, ū tang-sî-á tī o͘-àm tiong kioh-sī ū mi̍h-kiāⁿ phû--chhut-lâi, goân-lâi he sī khióng-pò͘ ê Chiam-soaⁿ ê chiam tī teh hoat-kng, hit-chióng chi̍t-sut-su̍t-á hi-bāng lóng bô ê kám-siū chin-chiàⁿ m̄-bat--kòe, jî-chhiáⁿ chiu-ûi ká-ná tī teh bōng-lāi chēng-chek-chek, nā-sī ū tang-sî-á ē thiaⁿ--tio̍h-ê, ia̍h chí-ū chōe-jîn bô khì-me̍h ê thó͘-khùi-siaⁿ niā-niā. Che sī in-ūi ē lak kàu chia ê lâng, lóng í-keng siū-kòe chiâⁿ chē tē-ga̍k ê hêng-hoa̍t kah thiám-thiám-thiám, liân beh khàu chhut-siaⁿ ê khì-me̍h to bô--a. Só͘-í chek-sú sī tōa-chha̍t-kó͘ ê Kiam-tô-to, ia̍h hō͘ hoeh-tî tiong ê hoeh cha̍k kah bē chhut-siaⁿ, chhin-chhiūⁿ chi̍t-chiah kiōng beh sí--khì ê chhân-kap-á kāng-khoán, kan-taⁿ ē-tàng piàⁿ-miā kín beh cháu--chhut-lâi.
|
Chit pêng是地獄siāng ē面ê血池，犍陀多kap其他ê罪人chò-hóe tī teh浮--leh沉--leh，m̄免講，看toh chi̍t-pêng lóng暗so-so，有tang時á tī烏暗中kioh是有mi̍h件浮--出-來，原來he是恐怖ê針山ê針tī teh發光，hit種chi̍t-sut-su̍t-á希望lóng無ê感受真正m̄-bat--過，而且周圍ká-ná tī teh夢內靜chek-chek，若是有tang時á ē聽--tio̍h-ê，ia̍h只有罪人無氣脈ê吐氣聲niā-niā。Che是因為ē lak到chia ê人，lóng已經受過chiâⁿ chē地獄ê刑罰kah thiám-thiám-thiám，連beh哭出聲ê氣脈都無--a。所以即使是大賊賈ê犍陀多，ia̍h hō͘血池中ê血cha̍k kah bē出聲，親像chi̍t隻kiōng beh死--去ê田kap-á kāng款，kan-taⁿ ē-tàng拚命緊beh走--出來。 |
|
Tān-sī, ū chi̍t-pái ê tāi-chì. Bô-ì tiong, Kiam-tô-to gia̍h-thâu khí-lâi tī teh khòaⁿ hoeh-tî téng-thâu ê thiⁿ-téng ê sî-chūn, tī tiām-chek-chek ê o͘-àm tiong, tùi iâu-oán ê thiⁿ-téng, m̄-sī ū gîn-gek ê ti-tu-si, chhin-chhiūⁿ kiaⁿ lâng khòaⁿ--kìⁿ, hoat-chhut chi̍t-sòaⁿ sè-sè-á-tiâu ê kng, hiòng ka-kī ê thâu-khak-téng it-ti̍t liu--lo̍h-lâi mah? Kiam-tô-to khòaⁿ-tio̍h án-ni ê sî-chūn, bô tiuⁿ-tî hoaⁿ-hí kah phah chhiú-pho̍k. Chit-tiâu ti-tu-si lia̍h hō͘ tiâu kā phan-tiâu--leh, it-ti̍t kā pê--khí-li̍h, bē koh-chài hō͘ lâng kóaⁿ-kàu Chiam-soaⁿ téng, ia̍h bē koh-chài hō͘ lâng tîm-ji̍p kàu hoeh-tî lāi.
|
但是，有chi̍t-pái ê tāi-chì。無意中，犍陀多gia̍h頭起來tī teh看血池頂頭ê天頂ê時chūn，tī靜chek-chek ê烏暗中，對遙遠ê天頂，m̄是有gîn-gek ê蜘蛛絲，親像驚人看--見，發出chi̍t線細細á條ê光，向ka-kī ê頭殼頂一直溜--落-來mah? 犍陀多看tio̍h án-ni ê時chūn，無tiuⁿ-tî歡喜kah phah手pho̍k。Chit條蜘蛛絲lia̍h hō͘ tiâu kā攀tiâu--leh，一直kā pê--起-li̍h，bē koh再hō͘人趕到針山頂，ia̍h bē koh再hō͘人沉入到血池內。 |
|
Kì-jiân siūⁿ-tio̍h án-ni, kóaⁿ-kín iōng siang-chhiú kā chit-tiâu ti-tu-si tîⁿ-tiâu chhiú-lāi lia̍h hō͘ tiâu, khai-sí piàⁿ-miā it-ti̍t pê--khí-li̍h. Pún-lâi tio̍h-sī tōa-chha̍t-kó͘, só͘-í chit-khoán tāi-chì chiâⁿ chá tio̍h sī chin se̍k--ê.
|
既然想tio̍h án-ni，趕緊用雙手kā chit條蜘蛛絲纏tiâu手內lia̍h hō͘ tiâu，開始拚命一直pê--起-li̍h。本來tio̍h是大賊賈，所以chit款tāi-chì chiâⁿ早tio̍h是真熟--ê。 |
|
Tān-sī, tē-ga̍k kap ke̍k-lo̍k sè-kài chi-kan siong-kū hô-chí kúi-bān-lí, koh-khah tio̍h-kip ia̍h chiâⁿ bô iông-ì peh kàu téng-bīn--khì. Peh chi̍t-chūn liáu-āu, kàu bóe--á Kiam-tô-to ia̍h chiâⁿ thiám--a, í-keng bô khùi-la̍t thang koh-chài chhun-chhiú peh tùi téng-bīn--khí-li̍h. Í-keng bô pān-hoat--lah, siūⁿ beh hioh-khùn--chi̍t-ē chiah koh kóng, tiàu tòa pòaⁿ-tô͘, chi̍t-bīn tùi téng-thâu khòaⁿ iâu-oán ê ē-kha ê chêng-hêng.
|
但是，地獄kap極樂世界之間相距何止幾萬里，koh-khah tio̍h急ia̍h chiâⁿ無容易peh到頂面--去。Peh chi̍t-chūn了後，到尾--á犍陀多ia̍h chiâⁿ thiám--a，已經無氣力thang koh再chhun手peh tùi頂面--起-li̍h。已經無辦法--lah，想 beh hioh-khùn--chi̍t-ē chiah koh講，吊tòa半途，chi̍t面對頂頭看遙遠ê ē-kha ê情形。 |
|
Án-ni, in-ūi piàⁿ-miā peh--khí-lâi, só͘-í ia̍h ū kong-hāu, ka-kī tú-chiah tī ê hoeh-tî, put-ti put-kak tiong, chit-má í-keng bi̍h tòa tī iâu-oán ê o͘-àm tiong. Jî-chhiáⁿ hit ê bâng-bâng hoat-kng ê khióng-pò͘ ê Chiam-soaⁿ ia̍h í-keng tī teh ē-kha--lah. Nā-sī án-ni peh--khí-li̍h ê sî-chūn, beh tùi tē-ga̍k cháu--chhut-lâi, pēng bô tī teh siūⁿ hiah-nī khùn-lân ê tāi-chì. Kiam-tô-to nn̄g-chhiú kńg tī ti-tu-si, iōng lâi kàu chia liáu-āu ū kúi-á-nî m̄-bat hoat-chhut ê siaⁿ-im chhiò: “Bē-bái, bē-bái.” Tān-sī, bô-ì tiong khòaⁿ--tio̍h, tī ti-tu-si ê ē-pêng, m̄-sī ū chē kah bē-tit sǹg ê chōe-jîn, tòe tòa ka-kī peh--khí-lâi ê āu-piah, ká-ná káu-hiā pâi kui-chōa, ia̍h hiòng téng-bīn chi̍t-sim tī teh peh--khí-lâi mah? Kiam-tô-to khòaⁿ-tio̍h chit ê chêng-hêng, ia̍h tio̍h-kiaⁿ ia̍h khióng-pò͘, ū chi̍t-tàu kú, kan-taⁿ ká-ná gōng-tai ê chhùi khui-khui, kan-taⁿ ba̍k-chiu ti̍t-ti̍t tńg. Kan-taⁿ ka-kī chi̍t-ê lâng ia̍h kiōng beh tn̄g--khì ê chit sè-tiâu ê ti-tu-si, án-chóaⁿ ē-tàng tòng ē tiâu hiah-nī chē lâng ê tāng-liōng. Nā-sī bān-it tùi tiong-ng tn̄g--khì ê sî-chūn, siāng iàu-kín--ê sī liân góa ka-kī, chiâⁿ bô iông-ì chiah peh kàu chia, ia̍h to ài lak tò-tńg-khì goân-lâi ê tē-ga̍k. Nā-sī án-ni, m̄-sī chiâⁿ tōa tāi-chì mah? Tān-sī, tī chit ê tiong-kan, kúi-chheng kúi-pah ê chōe-jîn, iáu tī o͘-o͘ àm-àm ê hoeh-tî-á té ngiáu-ngiáu sô kui-chūn pê lâi pê khì, tī bî-bî-á hoat-kng ê ti-tu-si téng pâi chò chi̍t-chōa, piàⁿ-miā tī teh peh--khí-lâi. Nā-sī chit-má bô siūⁿ pān-hoat, ti-tu-si it-tēng ē tùi tiong-ng tn̄g chò nn̄g-chat lak--lo̍h-khì.
|
Án-ni，因為拚命peh--起來，所以ia̍h有功效，ka-kī tú-chiah tī ê血池，不知不覺中，chit-má已經bi̍h tòa tī遙遠ê烏暗中。而且hit ê茫茫發光ê恐怖ê針山ia̍h已經tī teh ē-kha--lah。若是án-ni peh--起-li̍h ê時chūn，beh對地獄走--出來，並無tī teh想 hiah-nī困難ê tāi-chì。犍陀多nn̄g手捲tī蜘蛛絲，用來到chia然後有幾á年m̄-bat發出ê聲音笑：「Bē-bái，bē-bái。」但是，無意中看--tio̍h，tī蜘蛛絲ê ē-pêng，m̄是有chē kah bē得算ê罪人，tòe tòa ka-kī peh--起來ê後壁，ká-ná káu-hiā排kui-chōa，ia̍h向頂面chi̍t心tī teh peh--起來mah？犍陀多看tio̍h chit ê情形，ia̍h tio̍h驚ia̍h恐怖，有chi̍t-tàu久，kan-taⁿ ká-ná gōng呆ê嘴開開，kan-taⁿ目chiu直直tńg。Kan-taⁿ ka-kī chi̍t-ê人ia̍h kiōng beh斷--去ê chit細條ê蜘蛛絲，án-chóaⁿ ē-tàng擋ē tiâu hiah-nī chē人ê重量。若是萬一對中央斷--去ê時chūn，siāng要緊--ê是連我ka-kī，chiâⁿ無容易chiah peh到chia，ia̍h都ài lak tò-tńg去原本ê地獄。若是án-ni，m̄是chiâⁿ大tāi-chì mah？但是，tī chit ê中間，幾千幾百ê罪人，iáu tī烏烏暗暗ê血池á底ngiáu-ngiáu sô kui-chūn爬來爬去，tī微微á發光ê蜘蛛絲頂排做chi̍t-chōa，拚命tī teh peh--起來。若是chit-má無想辦法，蜘蛛絲一定ē對中央斷做nn̄g-chat lak--落-去。 |
|
Án-ni, Kiam-tô-to tōa-siaⁿ jiáng: “Oeh, chōe-jîn--a, chit-tiâu ti-tu-si sī góa ê, lín tàu-té tit-tio̍h siáⁿ-mi̍h lâng ê ún-chún peh--khí-lâi-ê, lo̍h--khì, lo̍h--khì.”
|
Án-ni，犍陀多大聲嚷：「Oeh，罪人--a，chit條蜘蛛絲是我ê，lín到底得tio̍h siáⁿ-mi̍h人ê允准peh--起來-ê，落--去，落--去。」 |
|
Tio̍h-sī chit ê sî-chūn, it-ti̍t lóng bô tāi-chì ê ti-tu-si, hut-jiân-kan tùi Kiam-tô-to tiàu--tio̍h ê só͘-chāi, phok chi̍t-siaⁿ, tn̄g--khì-lah. Só͘-í Kiam-tô-to ia̍h bē-tit--ê-lah. Chò chi̍t-ē, chhin-chhiūⁿ kan-lo̍k-á ti̍t-ti̍t tńg, chiâⁿ kín tio̍h chai lo̍h-khì o͘-o͘ àm-àm ê chhim-ian.
|
Tio̍h是chit ê時chūn，一直lóng無tāi-chì ê蜘蛛絲，忽然間對犍陀多吊--tio̍h ê所在，phok chi̍t聲，斷--去-lah。所以犍陀多ia̍h bē得--ê-lah。做chi̍t-ē，親像kan-lo̍k-á直直tńg，chiâⁿ緊tio̍h栽落去烏烏暗暗ê深淵。 |
|
Kan-taⁿ lâu chi̍t-té-té-á ke̍k-lo̍k sè-kài ê ti-tu-si, siám-siak tio̍h sè-bî ê kng, tī teh bô goe̍h-niû, ia̍h bô chhiⁿ ê pòaⁿ-khong tiong.
|
Kan-taⁿ留chi̍t-té-té-á極樂世界ê蜘蛛絲，閃siak tio̍h細微ê光，tī teh無月娘，ia̍h無星ê半空中。 |
|
3
|
3 |
|
Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t khiā tī ke̍k-lo̍k sè-kài ê liân-hoe-tî piⁿ, tiām-tiām-á tī teh khòaⁿ chit it-chhè ê thâu-bóe keng-kòe, tān bô jōa kú, tī Kiam-tô-to chhin-chhiūⁿ chio̍h-thâu tîm-ji̍p hoeh-tî té liáu-āu, Hu̍t-tô bīn-siōng tòa-tio̍h pi-siong ê piáu-chêng, koh khai-sí i ê sàn-pō͘. In-ūi siūⁿ beh kan-taⁿ ka-kī chi̍t-ê lâng tùi tē-ga̍k cháu--chhut-lâi ê bô chû-pi ê sim-su, siū-tio̍h kap kî sim-su kāng-khoán ê pò-èng, lak tò-tńg-khì goân-lâi ê tē-ga̍k, tī Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t ê hūi-gán lâi khòaⁿ, tāi-khài tī teh siūⁿ chi̍t-ê ia̍h khó͘-liân tān ia̍h-sī liáu-jiân ê tāi-chì.
|
釋迦牟尼佛khiā tī極樂世界ê蓮花池邊，tiām-tiām-á tī teh看chit一切ê頭尾經過，但無jōa久，tī犍陀多親像石頭沉入血池底然後，佛陀面上帶tio̍h悲傷ê表情，koh開始i ê散步。因為想beh kan-taⁿ ka-kī chi̍t-ê人對地獄走--出來ê無慈悲ê心思，受tio̍h kap kî心思kāng款ê報應，lak tò-tńg去原來ê地獄，tī釋迦牟尼佛ê慧眼來看，大概tī teh想 chi̍t-ê ia̍h苦憐但ia̍h是了然ê tāi-chì。 |
|
M̄-koh, ke̍k-lo̍k sè-kài liân-hoe-tî lāi ê liân-hio̍h, tùi só͘ hoat-seng ê it-chhè, lóng bô khì koán--i. Hiah-ê chhin-chhiūⁿ ge̍k-á ê pe̍h-hoe, tī Sek-ka-mô͘-nî-hu̍t ê kha piⁿ, hoe-goh iô--leh iô--leh, tùi hoe-sim ê kim-sek hoe-lúi, put-sî phiau-sòaⁿ chhut bô-hoat hêng-iông ê phang-bī kàu sì-chiu-ûi. Ke̍k-lo̍k sè-kài tāi-khài sī teh beh kàu tiong-tàu ê khoán.
|
M̄-koh，極樂世界蓮花池內ê蓮葉，對所發生ê一切，lóng無去管--i。Hiah-ê親像玉á ê白花，tī釋迦牟尼佛ê kha邊，花goh搖--leh搖--leh，對花心ê金色花lúi，不時飄散出無法形容ê phang味到四周圍。極樂世界大概是teh beh到中晝ê款。 |
|
(Ji̍t-pún Tāi-chèng 7 nî [1918] 4 goe̍h 16 ji̍t)
|
(日本大正7年[1918] 4月16日) |
