Puigcerda Noevo_09
|
Puigcerda Noevo_09 |
| Voyu Taokara Lâu |
Voyu Taokara劉 |
|
Káu
|
九 |
|
Ngô͘ Kok-sêng ê hêng-hóng bô kóng kài-hó, sin-thé chin hi-lám, chiūⁿ hóe-chhia chìn-chêng, A-tek tī chhia-thâu ê chhan-thiaⁿ bé chi̍t-óaⁿ sio-thng hō͘ lim--loeh, i chiah ū tām-po̍h-á khùi-la̍t.
|
吳國成ê情況無講kài好，身體chin虛lám，chiūⁿ火車進前，A德tī車頭ê餐廳買1碗燒湯hō͘ lim--loeh，i chiah有淡薄á氣力。 |
|
“Siàu-liân--ê, sī Joan kiò lí lâi--ê tio̍h--bô.” Ngô͘ Kok-sêng kóng-ōe chin sè-siaⁿ, A-tek ài kā hī-á óa tī i ê chhùi chiah thiaⁿ ē tio̍h, “Góa kióng-kiaⁿ bô hoat-tō͘ kap lí chē hóe-chhia khì-kàu hit-ê Shangri-la--ah, kin-á-ji̍t tú-hó sī góa káu-cha̍p hòe ê seⁿ-ji̍t, nā chit-ji̍t lâi soah-kó͘ kám m̄-sī chin ha̍h-gî--leh.” A-tek tī Espana chiah kú--ah, tē-it-kái thiaⁿ lâng teh kóng Tâi-oân-ōe.
|
「少年--ê，是Joan叫lí來--ê tio̍h--無。」吳國成講話chin細聲，A德ài kā耳á óa tī i ê chhùi chiah聽ē tio̍h，「góa恐驚無法tō͘ kap lí坐火車去到hit-ê Shangri-la--ah，kin-á-ji̍t tú好是góa 90歲ê生日，nā chit日來soah鼓kám m̄是chin合宜--leh。」A德tī Espana chiah久--ah，第1 kái聽人teh講台灣話。 |
|
“Ngô͘ phok-sū, lí ē hó--khí-lâi lah, lí tùi jîn-lūi ê pang-chān chiah-n̍i̍h tōa, thiⁿ-kong peh ē pó-pì--lí.”
|
「吳博士，lí ē好--起來lah，lí tùi人類ê幫chān chiah-n̍i̍h大，天公伯ē保庇--lí。」 |
|
“Pang-chān?” Ngô͘ Kok-sêng chin chia̍h-la̍t teh chhiò, “Siàu-laîn--ê, lí lia̍h-chò tō-tek chiâⁿ-sī thài-chó͘-pâi?”
|
「幫chān？」吳國成chin chia̍h力teh笑，「少年--ê，lí lia̍h-chò道德chiâⁿ是太祖牌？」 |
|
A-tek m̄-chai beh án-chóaⁿ kā ìn.
|
A德m̄-chai beh án-chóaⁿ kā應。 |
|
“Siōng-kài sûn-súi ê tō-tek sī bô jīn-hô pe̍h-chha̍t--ê, siàu-liân--ê, lí kám ē in-ūi bô-ài kóng pe̍h-chha̍t lâi hoán-pōe ka-tī ê kok-ka.”
|
「Siōng-kài純粹ê道德是無任何白賊--ê，少年--ê，lí kám ē 因為無ài講白賊來反背ka-tī ê國家。」 |
|
“Ū ê tāi-chì pún-té tō-sī ài chai khin-tāng, ài chai sio chéng-hōe--ah...” A-tek ìn kah hi-sim hi-sim.
|
「有ê tāi-chì本底tō是ài知輕重，ài知sio整會-- ah……」A德應kah虛心虛心。 |
|
“Nā án-ne, lí chún-pī beh thè kah sím-mi̍h khám-chām? Koh lâi, siáⁿ-lâng ū chu-keh lâi koat-tēng chi̍t-ê phiau-chún, tī bó͘-mi̍h-khoán tāi-chì bó͘-mi̍h-khoán sî-kan, lán tō ē-tàng kā tō-tek ê goân-chek kā hiat-kak, m̄-koh tī bó͘-mi̍h-khoán tāi-chì bó͘-mi̍h-khoán sî-kan tō bē-ēng-tit--leh? Tō-tek ū sî-chūn tō chhin-chhiūⁿ sī lī-ek ê hun-pheⁿ, khòaⁿ lí sī beh tùi-tiōng tī kò͘ bó͘ chi̍t-ê lâng, bó͘ chi̍t-tīn lâng, ia̍h-sī chit sè-kan só͘-ū ê lâng, koh lâi, sî-kan--leh, lí beh khòaⁿ jōa kú-tn̂g? Kok-ka ê khí-lo̍h tī jîn-lūi le̍k-sú lâi khòaⁿ, ū-iáⁿ sī chin té, lán hòng-kiam jīn-ūi in-ūi ài-kok lâi hi-seng tō-tek ê goân-chek kám m̄-sī?”
|
「Nā án-ne，lí準備beh退kah sím-mi̍h khám-chām？Koh來，siáⁿ-lâng有資格來決定1 ê標準，tī某mi̍h款tāi-chì某mi̍h款時間，lán tō ē-tàng kā道德ê原則kā hiat-kak，m̄-koh tī某mi̍h款tāi-chì某mi̍h款時間tō bē-ēng-tit--leh？道德有時chūn tō親像是利益ê分pheⁿ，看lí是beh對重tī顧某1 ê人，某1陣人，ia̍h是chit世間所有ê人，koh來，時間--leh，lí beh看gōa久長？國家ê起落tī人類歷史來看，有iáⁿ是chin短，lán hòng兼認為因為愛國來犧牲道德ê原則kám m̄是？」 |
|
A-tek choaⁿ-á píⁿ-chhùi, i sêng-jīn i bô siūⁿ chiah chē.
|
A德choaⁿ-á扁chhùi，i承認i無想chiah chē。 |
|
“Gún ū-iáⁿ s7 kiān-tiu koh hoat chhùi-chhiu,” Ngô͘ Kok-sêng tùn-teⁿ--chi̍t-ê, “chit kúi-tang góa ū teh siūⁿ nn̄g-hāng tāi-chì, chi̍t-hāng sī in hit-khaon2 chò-hoat ē khì tit-sit tio̍h jōa-chē lâng, koh ē khì pāi-hāi jōa-chē lâng hiān-si̍t ê lī-ek, chi̍t-ê oân-choân bô chū-lī ê siā-hōe kám m̄-sī chū-ngó͘ hóe-bia̍t--ê? Chū-lī-sim nā bô--khì, keng-chè, siong-gia̍p kap chu-pún chhī-tiûⁿ tō ē bia̍t-bô, bóe--ā, lán kan-taⁿ sī tńg-khì kàu táu-ōaⁿ ê sî-tāi niā-tiāⁿ, sui-jiân ū-lâng ē kóng siong-gia̍p kap ki-su̍t ê chìn-pō͘ tùi jîn-lūi bô it-tēng sī hó tāi-chì, m̄-koh beh châu-bia̍t siong-gia̍p kap chu-pún lī-ek, choa̍t-tùi ū-lâng ē peh khí-lâi kap lí piàⁿ-miā.” Ngô͘ Kok-sêng kóng kah chia, po̍k-phêng sàu kah chin lī-hāi, A-tek ná kā tah kha-chiah-phiaⁿ, ná kiò i mài koh kóng--ah.
|
「Gún有iáⁿ是健tiu koh發chhùi-chhiu，」吳國成tùn-teⁿ--chi̍t-ê，「chit幾tang góa有teh想2項tāi-chì，1項是in hit款chò法ē去得失tio̍h外chē人，koh ē去敗害外chē人現實ê利益，1 ê完全無自利ê社會kám m̄是自我毀滅--ê？自利心nā無--去，經濟、商業kap資本市場tō ē滅無，尾--ā，lán kan-taⁿ是tńg去到táu-ōaⁿ ê時代niā-tiāⁿ，雖然有人ē講商業kap技術ê進步tùi人類無一定是好tāi-chì，m̄-koh beh châu滅商業kap資本利益，絕對有人ē peh起來kap lí拼命。」吳國成講kah chia，暴憑sàu kah chin厲害，A德ná kā tah kha-chiah-phiaⁿ，ná叫i mài koh講--ah。 |
|
“Che sī góa kòe-khùi chìn-chêng siōng-bóe ê kúi-kù-ōe--ah.” Ngô͘ Kok-sêng án-ne kā ìn.
|
「Che是góa過氣進前siōng尾ê幾句話--ah。」吳國成án-ne kā應。 |
|
“Tē-jī-hāng sī, góa ū tiang-chūn ē siūⁿ-kóng, bô tek-khak ‘bô tō-tek’ khêng-si̍t sī jîn-lūi kiû seng-chûn kap pó-hō͘ ka-tī ê kun-té, lán the̍h pe̍h-chha̍t-ōe lâi kóng, tio̍h sí-chèng ê lâng tùi ka-tī kóng ‘góa it-tēng ē hó--khí-lâi’, lí kóng che sī ‘pe̍h-chha̍t’ ia̍h sī ‘sìn-sim’--leh? Ū sî-chūn pe̍h-chha̍t soah chhin-chhiūⁿ sī teh pó-hō͘ lâng ka-tī ê chi̍t-khaon2 chhiú-lō͘. Kóng--khí-lâi, lán ê sin-thé tùi lán siōng láu-si̍t, phòa-pēⁿ tio̍h-siong tō hō͘ lí thiàⁿ kah beh sí, lí kám beh kù-chāi i thiàⁿ? Kám lóng bô-ài chia̍h chí-thiàⁿ io̍h-á? Láu-si̍t thàu-té ê kiat-kó, kám ē liân kā pēⁿ i hō͘ hó ê ki-hōe tō bô, soah bo̍k-bêng kî-biāu in-ūi láu-si̍t lâi sí.”
|
「第2項是，góa有tiang-chūn ē想講，無的確「無道德」khêng實是人類求生存kap保護ka-tī ê根底，lán the̍h白賊話來講，tio̍h死症ê人tùi ka-tī講”góa一定ē好--起來”，lí講che是”白賊”ia̍h是”信心”--leh？有時chūn白賊soah親像是teh保護人ka-tī ê 1款手路。講--起來，lán ê身體對lán siōng老實，破病tio̍h傷tō hō͘ lí thiàⁿ kah beh死，lí kám beh kù-chāi i thiàⁿ？kám lóng無ài chia̍h止thiàⁿ藥á？老實透底ê結果，kám ē連kā病醫hō͘好ê機會tō無，soah莫名奇妙因為老實來死。」 |
|
Ngô͘ Kok-sêng kóng kah siōng-bóe nn̄g-saⁿ kù-ōe ê sî, ba̍k-chiu í-keng khoeh--lo̍h, A-tek tán chi̍t-khùn, m̄-koh i lóng bô koh chhut-siaⁿ, chim-chiok kā khòaⁿ, lâng í-keng kòe-óng--ah.
|
吳國成講kah siōng尾2、3句話ê時，目chiu已經khoeh--落，A德等1 khùn，m̄-koh i lóng無koh出聲，chim-chiok kā看，人已經過往--ah。 |
|
A-tek tńg-lâi kàu Puigcerda Noevo í-keng sī saⁿ-keⁿ mê-pòaⁿ, liân-sòa kúi-ā-kang o͘-im, keh-tńg-kang chái-khí chhut-ji̍t, thiⁿ-khì siat-thái hoán-joa̍h, A-tek kúi-ā-kang án-ne chhia-poa̍h-péng, thiám kah it-ti̍t khùn kah ē-po͘ iáu peh bē khí--lâi, bô gī-gō͘ chi̍t-tīn lâng soah tī chit-ê ē-po͘ lâi beh kā Puigcerda Noevo húi chiâⁿ pêⁿ-po͘, A-tek bē-hù kiù Milagros, i cháu tò chhut--lâi ê sî koh khai-sí teh piàn-thiⁿ, bóe--á poa̍h loeh soaⁿ-kheⁿ.
|
A德tńg來到Puigcerda Noevo已經是三更暝半，連sòa幾ā天烏陰，隔tng工早起出日，天氣siat-thái反熱，A德幾ā kang án-ne chhia-poa̍h-péng，thiám kah一直khùn kah ē-po͘ iáu peh bē--起來，無疑悟1 tīn人soah tī chit-ê ē-po͘來beh kā Puigcerda Noevo毀chiâⁿ平埔，A德bē-hù救Milagros，i走tò出--來ê時koh開始teh變天，尾ā poa̍h loeh山坑。 |
|
Hit-àm chóng-lí tī tiān-sī téng hoat-piáu kóng-ōe, kóng: “Tō-tek ê tui-jip sī chi̍t-kiāⁿ chin hó ê tāi-chì, m̄-koh tō-tek ê bo̍k-tek sī beh hō͘ kok-ka kap jîn-lūi koh-khah hēng-hok ê seng-oa̍h, tō-tek ê pún-sin bô èng-kai chhiâⁿ-chò ko͘-hāng ê bo̍k-tek.”
|
Hit暗總理tī電視頂發表講話，講：「道德ê追jip是1件chin好ê代誌，m̄-koh道德ê目的是beh hō國家kap人類有koh khah幸福ê生活，道德ê本身無應該chhiâⁿ-chò孤項ê目的。」 |
|
“Chòe-kīn lán-kok tang-pak-pō͘ soaⁿ-khu hoat-hiān chi̍t-ê in-bô͘ cho͘-chit, chit-ê cho͘-chit ê lâng chìn-ji̍p kàu lán chē-chē tiōng-iàu ki-kò lāi-té, pí-lūn kóng Hugo Ferro hām Gabino Lara ê àn-kiāⁿ lóng kap in ū koan-hē, tùi kok-ka siā-hōe ū chin tōa ê pāi-hāi, chèng-hú í-keng kín-chia̍p chhú-lí, te̍k-chióng pō͘-tūi tī soaⁿ-khu phah-sí 435 ê pháiⁿ-tô͘, lēng-gōa ū chi̍t-kóa cháu-thoat--ê, chèng-hú ū sìn-sim ē chin-kín kā in chóng sa--khí-lâi, chhiáⁿ ta̍k-ê hòng-sim.”
|
「最近lán國東北部山區發現1 ê陰謀組織，chit-ê組織ê人進入到lán chē-chē重要機構內底，比論講Hugo Ferro hām Gabino Lara ê案件lóng kap in有關係，對國家社會有chin大ê敗害，政府已經kín-chia̍p處理，特種部隊tī山區phah死435 ê pháiⁿ徒，另外有1 kóa走脫--ê，政府有信心ē chin-kín kā in chóng sa--起來，chhiáⁿ ta̍k-ê放心。」 |
|
“In bē kóng pe̍h-chha̍t, chin hó-chang.” Chóng-lí kóng-soah beh cháu ê sî, kéng-chhat chóng-tiúⁿ tī i ê hī-khang piⁿ án-ne kóng.
|
「In bē kóng pe̍h-chha̍t，chin好chang。」總理講soah beh走ê時，警察總長tī i ê耳khang邊án-ne講。 |
|
Taⁿ A-tek tī hui-lêng ki-tiûⁿ beh chiūⁿ hui-lêng-ki--ah, i kui-ê thâu-khak lāi jû-chháng-chháng, àm-sî in-ūi chiah-ê tāi-chì teh bîn-bāng, ji̍t--sî mā bô hoat-tō͘ cháu-siám chiah-ê jû-sù-bāng.
|
Taⁿ A德tī hui-lêng機場beh chiūⁿ hui-lêng-ki--ah，i kui-ê頭殼內茹chháng-chháng，暗時因為chiah-ê tāi-chì teh眠夢，日時mā無法tō͘走閃chiah-ê茹絮夢。 |
|
Chiūⁿ-ki ê sî-kan kàu--ah, A-tek pâi-tūi tán beh ji̍p-khì chiūⁿ-ki-mn̂g ê sî, bô-ì-tiong soah khòaⁿ-tio̍h pâi tī thâu-chêng tē-saⁿ-ê lâng, chi̍t-ê hô͘-chhiu--ê, i ê am-á-kún āu-piah ū pô-ché chò kì-hō, bē-su chi̍t-chiah bóe-ia̍h-á hioh tī hia.
|
Chiūⁿ機ê時間到--ah，A德排隊等beh入去chiūⁿ機門ê時，無意中soah看著排tī頭前第3 ê人，1 ê鬍鬚--ê，i ê am-á-kún後壁有婆姐做記號，bē輸1 chiah尾ia̍h-á hioh tī hia。 |
|
(Tâi-bûn Bóng-pò tē 100~102 kî, 2005 nî 1~3 goe̍h)
|
(台文罔報第100~102期，2005年1~3月) |
