Lāu-lâng Thè-hiu beh Án-chóaⁿ
|
老人退休beh án-chóaⁿ |
| N̂g Siok-hūi |
黃淑惠 |
|
Kū-nî saⁿ--goe̍h, ma-ma lī-khui chia̍h-thâu-lō͘ 15 nî ê pēⁿ-īⁿ. Iáu ē kì-tit 15 nî-chêng, sit-gia̍p saⁿ-nî ê ma-ma chin bô kán-tan chiah chhōe-tio̍h pēⁿ-īⁿ chhan-thiaⁿ ê khang-khòe, hū-chek hit-ê pō͘-mn̂g--ê ū gō͘ ê lâng, hū-chek pēⁿ-īⁿ lāi-té só͘-ū i-hō͘ jîn-oân kap pēⁿ-lâng ê saⁿ-tǹg; in-ūi kang-chok sèng-chit khah tek-sû, khang-khòe chhái lûn-pan-chè, pun-chò ji̍t-pan kap sió-iā-pan, bô-lūn lo̍h-hō͘, chhut ji̍t-thâu, hioh-khùn-ji̍t iah-sī 29 mê, kòe-nî, lóng khó-lêng ài lûn i ti̍t-pan.
|
舊年3--月, ma-ma離開食頭路15年ê病院. Iáu ē記得15年前, 失業3年ê ma-ma真無簡單chiah chhōe tio̍h病院餐廳ê khang-khòe, 負責hit ê部門--ê 有5 ê人, 負責病院內底所有醫護人員kap病人ê 3 tǹg; 因為工作性質khah特殊, khang-khòe採輪班制, pun做日班kap小夜班, 無論落雨, 出日頭, hioh-khùn日iah是29暝, 過年, lóng可能ài輪i值班. |
|
Ìn-sióng tiong, che 10 gōa nî lâi, ta̍k-nî ê 29 mê, ma-ma chha-put-to lóng tiàm tī pēⁿ-īⁿ , chóng--sī kā pēⁿ-īⁿ --ni̍h ti̍t-pan jîn-oân kap tòa-īⁿ pēⁿ-lâng ê àm-tǹg chhoân-hó liáu-āu, chiah kóaⁿ-kín chông tńg-lâi chhù--ni̍h kap goán chia̍h thoân-îⁿ-pn̄g.
|
印象中, che 10外年來, ta̍k年ê 29暝, ma-ma差不多lóng tiàm tī病院, 總--是kā病院--ni̍h值班醫護人員kap tòa院病人ê暗tǹg chhoân好了後, chiah趕緊chông tńg來厝--ni̍h kap goán食團圓飯. |
|
Kin-nî kòe-nî, goán chin hoaⁿ-hí ma-ma chóng-sǹg ē-tàng lâu tī chhù--ni̍h, kui ke-hóe-á tàu-tīn chia̍h-pn̄g, m̄-bián tiàmpēⁿ-īⁿ tit-pan, m̄-koh ma-ma ê sim-chêng ná-chhiūⁿ ū khah tîm-tāng. Sui-bóng ū teh chù-ì pò-chóa jîn-sū kóng-kò, chhin-chiâⁿ pêng-iú mā lóng ē tàu sio-pò, m̄-koh ùi saⁿ--goe̍h hông chu-khián kàu-taⁿ, lóng it-ti̍t chhōe bô thâu-lō͘, 56 hòe--a, bīn-tùi sit-gia̍p, tō-sǹg sī kiông-chè thòe-hiu--a, bī-lâi, kám sī ài khò hāu-seⁿ? I m̄ chai-iáⁿ āu pòaⁿ-sì-lâng ê seng-oa̍h beh án-chóaⁿ, siūⁿ-tio̍h che, it-hiòng kian-kiông ê ma-ma bīn--ni̍h choân-sī hoân-ló kap jiâu-hûn.
|
今年過年, goán真歡喜ma-ma總算ē-tàng留tī厝--ni̍h, kui家伙á tàu-tīn食飯, m̄免tiàm病院值班, m̄-koh ma-ma ê心情ná像有khah沉重. 雖bóng有teh注意報紙人事廣告, 親chiâⁿ朋友mā lóng ē tàu sio報, m̄-koh ùi 3--月hông資遣到taⁿ, lóng 一直chhōe無頭路, 56歲--a, 面對失業, tō算是強制退休--a, 未來, kám是ài靠hāu-seⁿ? I m̄知iáⁿ後半世人ê生活beh án-chóaⁿ, 想tio̍h che, 一向堅強ê ma-ma面--ni̍h全是煩惱kap jiâu痕. |
|
Pēⁿ-īⁿ chhím-thâu iōng gia̍p-bū liáu-chîⁿ chò lí-iû, khiàm oân-kang sin-súi, mā khui-kòe kúi nā pái oân-kang hōe-gī, ta̍p-èng kóng beh kā gîn-hâng tāi-khoán, lâi la̍p-chheng só͘ khiàm ê sin-súi. M̄-koh, thiaⁿ-kóng pēⁿ-īⁿ keng-êng-chiá tâu-chu chhò-gō͘, pēⁿ-īⁿ ê châi-bū í-keng piàⁿ-khang--khì-a, châi-bū gûi-ki mā hoat-seng kúi nā pái, thoa koh-chài thoa, ài hō͘ oân-kang ê sin-súi iû-goân hoat bē chhut--lâi, khiàm chhiau-kòe pòaⁿ-nî--a.
|
病院chhím頭用業務了chîⁿ做理由, 欠員工薪水, mā開過kúi nā pái員工會議, 答應講beh kā銀行貸款, 來la̍p清所欠ê薪水. M̄-koh, 聽講病院經營者投資錯誤, 病院ê財務已經piàⁿ khang--去-a, 財務危機mā發生kúi nā pái, 拖koh再拖, ài hō͘員工ê薪水猶原發bē出--來, 欠超過半年--a. |
|
Chiâⁿ-chē oân-kang ūi-tio̍h seng-oa̍h kap keng-chè, í-keng lēng-gōa chhōe thâu-lō͘, m̄-koh tùi hiah-ê chò 15~20 nî, í-keng ū-hòe ê chú-chia̍h kang-chok jîn-oân, te̍k-pia̍t sī hū-lú lâi kóng, chá tō hō͘ chiū-gia̍p chhī-tiûⁿ pâi-tû--khì-a, kan-taⁿ ē-tàng chi̍t-kang thoa-kòe chi̍t-kang, tán-thāi kî-chek chhut-hiān.
|
Chiâⁿ chē員工為tio̍h生活kap經濟, 已經另外chhōe頭路, m̄-koh對hiah-ê做15~20年, 已經有歲ê煮食工作人員, 特別是婦女來講, 早tō hō͘就業市場排除--去-a, kan-taⁿ ē-tàng 1工拖過1工, 等待奇蹟出現. |
|
Kî-chek bô khó-lêng chhut-hiān, siōng bû-nāi ê sî, thâu-ke the̍h gō͘-hūn chhiat-kiat-su kap gō͘-tiuⁿ cha̍p-bān-kho͘ ê chi-phiò, tī gō͘-ê tiong-lāu-nî hū-lú bīn-thâu-chêng, pòaⁿ-siâⁿ pòaⁿ-ui-hia̍p, pòaⁿ-nî bô niá-tio̍h sin-súi--a, tùi chit gō͘-ê chhut-bē lô-tōng-la̍t ê hū-lú lô-tōng-chiá, cha̍p-bān-kho͘ khak-si̍t ē hō͘ in chin giàn, sûi tō kā hit gō͘-hūn chhiat-kiat-su chhiam--lo̍h-khì, chhut-bē ka-tī, mā chhut-bē cha̍p gōa nî ê lô-tōng kè-ta̍t, lô-tōng-chiá ê chun-giâm koh chi̍t-pái kì-chāi chu-hong chau-that.
|
奇蹟無可能出現, siōng無奈ê時, 頭家the̍h 5份切結書kap 5張10萬kho͘ ê支票, tī 5 ê中老年婦女面頭前, 半siâⁿ半威脅, 半年無領tio̍h薪水--a, 對chit 5 ê出賣勞動力ê婦女勞動者, 10萬kho͘確實ē hō͘ in真giàn, 隨tō kā hit 5份切結書簽--落-去, 出賣ka-tī, mā出賣10外年ê勞動價值, 勞動者ê尊嚴koh 1 pái據在資方chau-that. |
|
Chiàu lô-ki-hoat kui-tēng, thâu-ke in-ūi liáu-chîⁿ iah-sī gia̍p-bū sok ân ê sî, ē-tàng chiong-chí lô-tōng khè-iok, thâu-ke ài chiàu kui-tēng hoat hō͘ lô-kang khián-sàn-hùi: tī kāng chi̍t-ê thâu-ke ê sū-gia̍p tan-ūi chia̍h-thâu-lō͘, múi móa chi̍t-nî ài hoat chi̍t-kò-goe̍h pêng-kun kang-chu ê khián-sàn-hùi. Ōaⁿ chi̍t-kù ōe kóng, ma-ma èng-kai ē-tàng niá-tio̍h chha-put-to 15 kò-goe̍h sin-súi ê khaín-sàn-hùi, m̄-koh i oân-choân bô liáu-kái ka-tī ê lô-tōng koân-ek, soah niá bô-kàu saⁿ-kò-goe̍h ê khián-sàn-hùi lâi chū-tōng lī-chit.
|
照勞基法規定, 頭家因為了chîⁿ iah是業務sok ân ê時, ē-tàng終止勞動契約, 頭家ài照規定發hō͘勞工資遣費: tī kāng 1 ê頭家ê事業單位食頭路, 每滿1年ài發1個月平均工資ê資遣費. 換1句話講, ma-ma應該ē-tàng領tio̍h差不多15個月薪水ê資遣費, m̄-koh i完全無了解ka-tī ê勞動權益, soah領無到3個月ê資遣費來自動離職. |
|
Góa m̄-káⁿ kā i kóng, i sûi ài bīn-tùi koh khah bô-chêng ê hiān-si̍t: chi̍t-ê lô-tōng hū-lú, keng-kòe kui-sì-lâng ê lô-tōng hù-chhut liáu-āu, lāu--lâi bô thòe-hiu-kim, sī-sè ūi-tio̍h āu-chi̍t-tē ê seng-oa̍h to kiōng-beh bē chhoán-khùi--a, i bē chhun-chhiú kā sī-sè thó pòaⁿ-kak-gîn, án-n2 lâi, lāu-lâng thòe-hiu liáu-āu ê seng-oa̍h sī beh án-chóaⁿ kòe?
|
Góa m̄敢kā i講, i隨ài面對koh khah無情ê現實: 1 ê勞動婦女, 經過kui世人ê勞動付出了後, 老--來無退休金, sī細為tio̍h後1代ê生活to kiōng-beh bē喘khùi--a, i bē chhun手kā sī細討半角銀, án-n2來, 老人退休了後ê生活是beh án-chóaⁿ過? |
|
(TGB Thong-sìn tē 74 kî, 2005 nî 11 goe̍h)
|
(TGB通訊第74期，2005年11月) |
