首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有10個段落,15個語句,390個語詞,616個音節
Chhù pang lâng bô-miā sûi-lâng kò͘ sèⁿ-miā 厝崩人無命, 隨人顧性命
Tân Tek-hôa 陳德樺
7~8 goe̍h kúi-nā ê hong-thai tōa-hō͘, sì-kè pang-soaⁿ thô͘-chhoah-lâu, kā Tâi-oân soaⁿ-tē pō͘-lo̍k chhiâng kah li-li lak-lak, mā kā kòe-tō͘ khai-hoat ê soaⁿ-khu būn-tê chhiâng-chhiâng--chhut-lâi. 7~8月kúi-nā ê風颱大雨, sì-kè崩山塗chhoah流, kā台灣山地部落chhiâng kah li-li lak-lak, mā kā過度開發ê山區問題chhiâng-chhiâng--出-來.
Sin-tek Chiam-chio̍h, Gó͘-hong nn̄g-ê Soaⁿ-tē-hiong lō͘ tn̄g soaⁿ pang, sim-koaⁿ-thâu it-ti̍t chin khòa-liām Mintuio ê Lyekeng Yuma, 1~2 goe̍h-ji̍t lâi tiān-ōe siān khà to bē thong, kan-taⁿ bat tī tiān-sī sin-bûn iáⁿ--tio̍h, chai-iáⁿ i lâu tī soaⁿ--ni̍h tàu hia̍p-chō͘ pō͘-lo̍k chai-bîn. 新竹尖石, 五峰2 ê山地鄉路斷山崩, 心肝頭一直真掛念Mintuio ê Lyekeng Yuma, 1~2月日來電話siān khà to bē通, kan-taⁿ bat tī電視新聞iáⁿ--tio̍h, 知iáⁿ i留tī山--ni̍h tàu協助部落災民.
Chit-má chiūⁿ-soaⁿ ê lō͘ thong--a, choaⁿ-á koat-tēng cháu lâi-khì soaⁿ-téng khòaⁿ māi--leh. Chhia iân Sin-tek Lâm-chheng kong-lō͘ chiūⁿ-soaⁿ, sái tiám gōa cheng kú chiah kàu Chheng-chôaⁿ khe-piⁿ, khe-po͘ piàn chin chhián, chio̍h-thâu thô͘-soa chek kah kiōng-beh hām lō͘ pêⁿ-koân--a, tùi-bīn pō͘-lo̍k chhiâng--kòe ê thô͘-soa iáu chi̍t-tui chi̍t-tui tún tī lō͘-piⁿ. Chit-má chiūⁿ山ê路通--a, choaⁿ-á決定走來去山頂看māi--leh. 車沿新竹南清公路chiūⁿ山, 駛點外鐘久chiah到清泉溪邊, 溪埔變真淺, 石頭塗沙積kah kiōng beh hām路平koân--a, 對面部落chhiâng--過ê塗沙iáu 1堆1堆tún tī路邊.
Se̍h-oan-thâu, àn chi̍t-chōa lo̍h-kiā-lō͘ lo̍h--khì, kòe chi̍t-pán kiô, tō-sī hit-chūn pang-soaⁿ sí-lâng ê Mintuio. Po͘-lo̍k āu-piah-bīn hit-phìⁿ soaⁿ-phiàⁿ thô͘-soa chhiâng--lo̍h-lâi, kàu-taⁿ iáu ū cha̍p kúi keng chhù tâi tī lāi-té. Lō͘-piⁿ ê chhù hō͘ thô͘-chhoah-lâu lòng kah oai-ko chhi̍h8-chhoa̍h, khòaⁿ kah sim-thâu lio̍h-á ē chhoah. Se̍h彎頭, 按1 chōa落kiā路落--去, 過1 pán橋, tō是hit chūn崩山死人ê Mintuio部落. 部落後piah面hit片山phiàⁿ塗沙chhiâng--落-來, 到taⁿ iáu有10 kúi間厝tâi tī內底. 路邊ê厝hō͘塗chhoah流lòng kah歪ko chhi̍h8-chhoa̍h, 看kah心頭lio̍h-á ē chhoah.
Pôaⁿ-kòe soaⁿ-thâu, kàu Lyekeng ê pō͘-lo̍k kàu-sek, soah lâng bô tī--leh. Kap lō͘-piⁿ hn̂g--ni̍h choh-sit ê siàu-liân-ke káng--khí-lâi, chiah chai-iáⁿ hit-mê ùi soaⁿ-téng siah--lo̍h-lâi ê chio̍h-thâu thô͘-soa ū chi̍t-chàn lâu koân, chit chūn kā khòaⁿ, hiah-ê hûn-jiah iáu lóng tī--leh. 盤過山頭, 到Lyekeng ê部落教室, soah人無tī--leh. Kap路邊園--ni̍h choh-sit ê少年家káng--起-來, chiah知iáⁿ hit暝ùi山頂siah--落-來ê石頭塗沙有1 chàn樓koân, chit chūn kā看, hiah-ê痕jiah iáu lóng tī--leh.
Lō͘-bóe lâu jī-tiâu-á tī hia tō lo̍h-soaⁿ. E-po͘ Lyekeng khòaⁿ-tio̍h jī-tiâu-á, khà tiān-ōe lâi, kā góa kóng-tio̍h hit-kang i kap in ang thiⁿ-kng chhíⁿ--lâi, lâu-kha to lóng hō͘ thô͘-chhoah-lâu khàm--khì-a, in choaⁿ-á kín beh chông--chhut-khì, kàu Mintuio pō͘-lo̍k, tú-hó hit-phíⁿ soaⁿ-phiâⁿ ê thô͘-soa pang--lo̍h-lâi, hiám-á tō hō͘ chhiong--khì, chèng-keng sī seⁿ-sí chi̍t-pō͘ ê khióng-pò͘ keng-giām. Lō͘尾留字條á tī hia tō落山. E-po͘ Lyekeng看tio̍h字條á, khà電話來, kā góa講tio̍h hit工i kap in ang天光醒--來, 樓kha to lóng hō͘塗chhoah流khàm--去-a, in choaⁿ-á緊beh chông--出-去, 到Mintuio部落, tú好hit片山phiàⁿ ê塗沙崩--落-來, 險á tō hō͘沖--去, 正經是生死1步ê恐怖經驗.
Kā i mn̄g khòaⁿ ē-tàng án-chóaⁿ kā tàu-saⁿ-kāng, i ìn kóng bô hoat-tō͘--lah, chiah tōa ê chai-hāi, ài chèng-hú ê la̍t chhú-lí chiah ū hoat--tit. Chit chām-á來, i tāi-piáu pō͘-lo̍k sì-kè cháu-chông, chèng-hú tan-ūi iáu sī bô teh chùn-būn, chai-lān pó͘-chō͘ pun-pun--leh būn-tê kám tō ē kái-koat--a? Kā i問看ē-tàng án-chóaⁿ kā tàu-saⁿ-kāng, i應講無法tō͘--lah, chiah大ê災害, ài政府ê力處理chiah有法--得. Chit chām-á來, i代表部落sì-kè走chông, 政府單位iáu是無teh chùn-būn, 災難補助pun-pun--leh問題kám tō ē解決--a?
Koh ū hong-thai beh lâi--a, i kā góa kóng, kan-taⁿ ē-tàng kî-tó, ǹg-bāng chit pái bē chō-chiâⁿ siuⁿ tōa ê siong-hāi. Koh有風颱beh來--a, i kā góa講, kan-taⁿ ē-tàng祈禱, ǹg望chit pái bē造chiâⁿ siuⁿ大ê傷害.
Tn̂g-kú lâi soaⁿ-khu kòe-tō͘ khai-hoat chiah sī chai-lān siōng ti̍t-chiap ê khí-in, chai-lān liáu ê kiám-thó soah m̄-bat beh bīn-tùi chit ê būn-tê, châi-thoân chîⁿ thàn-pá, lâng cháu--khì tō bô in ê tāi-chì--a, koaⁿ-liâu chèng-kheh kè-sio̍k sím-cha he̍k-chún āu chi̍t-ê khai-hoat kè-ōe, put-hēng tú-tio̍h hong-thai tōa-hō͘, cháu-soaⁿ chhoah-lâu, chhù-pang lâng bô-miā sī siáⁿ-lâng teh siū? 長久來山區過度開發chiah是災難siōng直接ê起因, 災難了ê檢討soah m̄-bat beh面對chit ê問題, 財團chîⁿ thàn飽, 人走--去tō無in ê tāi-chì--a, 官僚政客繼續審查核准後1 ê開發計畫, 不幸tú tio̍h風颱大雨, 走山chhoah流, 厝崩人無命是siáⁿ人teh受?
(TGB Thong-sìn tē 62 kî, 2004 nî 11 goe̍h) (TGB通訊第62期,2004年11月)
回上一頁    終戰後,   2004年,   散文