A-iâu pan-tiúⁿ
|
A瑤班長 |
| Tēⁿ Gio̍k-hōng |
鄭玉鳳 |
|
A-iâu sī góa sió-ha̍k-sî ê pan-tiúⁿ, mā sī hit-chūn thau-thau-á him-sióng ê tùi-siòng, I seⁿ-chò chin kó͘-chui mā chìn kó͘-ì, i bē chhòng-tī cha-bó͘ mā bē khi-hū tông-o̍h, chin koai mā chin gâu tha̍k-chheh, lāu-su lóng chin sioh--i, Ū kúi-ê cha-po͘ tông-o̍h ē chia̍h-chhò, ū-sî-á ē kā khi-hū, m̄-koh, A-iâu pan-tiúⁿ lóng ē jím--lo̍h-lâi, bô kap in kè-kàu.
|
A瑤是góa小學時ê班長, mā是hit-chūn偷偷á欣賞ê對象, i生做真kó͘-chui mā真古意, i bē chhòng-tī cha-bó͘ mā bē欺負同學, 真乖mā真gâu讀冊, 老師lóng真惜--i, 有kúi-ê cha-po͘同學ē食醋, 有時á ē kā欺負, m̄-koh, A瑤班長lóng ē忍--落-來, 無kap in計較. |
|
Góa tha̍k ê sió-ha̍k , ta̍k-nî lóng kan-taⁿ “Tiong, Hàu” nn̄g-pan niâ, la̍k-ê nî-kip lóng-chóng chiah 12 pan. Goán ū chi̍t-ê thoân-thóng, tō-sī kāng-sèⁿ tha̍k kāng-pan, chhin-chiâⁿ ê gín-á lóng ē tha̍k kāng-pan, goán chit-pan ū kúi-ê tōa-sèⁿ ---- Chhòa, Iû, Gô͘, Tēⁿ, Lîm, ta̍k-ê sī chhin-chiâⁿ, tùi tông-o̍h ê ka-têng pōe-kéng lóng chin liáu-kái.
|
Góa讀ê小學, ta̍k年lóng kan-taⁿ「忠、孝」2班niâ, 6 ê年級lóng總chiah 12班. Goán有1 ê傳統, tō是kāng姓讀kāng班, 親chiâⁿ ê gín-á lóng ē讀kāng班, goán chit班有kúi-ê大姓──蔡, 游, 吳, 鄭, 林, ta̍k-ê是親chiâⁿ, 對同學ê家庭背景lóng真了解. |
|
Goán pan ê Lē-khîm sī A-iâu pan-tiúⁿ ê chhin-chiâⁿ, koh tòa tī kāng chi̍t-ê tek-ûi-á lāi-té, saⁿ-nî-á ê sî, ū chi̍t-pái thiaⁿ-tio̍h Lē-khîm kóng, A-iâu pan-tiúⁿ bô ma-ma, in a-bú tī I sè-hàn ê sî tō sí--khì-a. Hit-chūn, góa tō khai-sí tông-chêng pan-tiúⁿ ê cho-gū, ta̍k-nî bú-chhin-chiat chò『康乃馨』ê sî, góa tō kám-kak A-iâu pan-tiúⁿ chin khó-liân.
|
Goán班ê麗琴是A瑤班長ê親chiâⁿ, koh tòa tī kāng 1 ê竹圍á內底, 3年á ê時, 有1 pái聽tio̍h麗琴講, A瑤班長無ma-ma, in a母tī i細hàn ê時tō死--去-a. Hit-chūn, góa tō開始同情班長ê遭遇, ta̍k年母親節做『康乃馨』ê時, góa tō感覺A瑤班長真可憐. |
|
Lē-khîm kóng, A-iâu pan-tiúⁿ pàng-o̍h liáu-āu ài chú-pn̄g, hiâⁿ-chúi, sé-saⁿ, in a-pa the chhī-ti, bô sî-kan chú-pn̄g hō͘ I chia̍h, A-iâu pan-tiúⁿ m̄-bat chah piān-tong lâi ha̍k-hāu, tiong-tàu hioh-khùn sî-kan, i lóng kiâⁿ-lō͘ tńg-khì chia̍h-pn̄g, chia̍h-pá chiah koh kiâⁿ-lō͘ lâi siōng e-po͘ ê khò. Goán chiah-ê tông-o̍h bô lâng khì kòe pan-tiúⁿ in tau, pan-tiúⁿ mā m̄-bat khì kî-thaⁿ tông-o̍h chhù--ni̍h chhit-thô.
|
麗琴講, A瑤班長放學了後ài煮飯, hiâⁿ水, 洗衫, in a-pa teh飼豬, 無時間煮飯hō͘ i食, A瑤班長m̄-bat chah便當來學校, 中tàu hioh-khùn時間, i lóng行路tńg去食飯, 食飽chiah koh行路來上e-po͘ ê課. Goán chiah-ê同學無人去過班長in tau, 班長mā m̄-bat去其他同學厝--ni̍h chhit-thô. |
|
A-iâu pan-tiúⁿ chin tiām, bô-ài kóng-ōe, ta̍k-ê m̄-chiah lóng ē kā chhòng-tī, bú kah hō͘ I chhiò iah sī hō͘ i siūⁿ-khì chiah beh pàng i soah. Lē-khîm kap pan-tiúⁿ tòa siōng kīn, tông-o̍h tō kā in nn̄g-lâng “sak-chò-tui”, Lē-khîm oa̍h-thiàu koh ài kóng-ōe, kap A-iâu pan-tiúⁿ kò-sèng thiⁿ-chha-tē--leh, tông-o̍h nā kā chhòng-tī, i mā bô lâng hoat-tō͘, kan-taⁿ ē-tàng put-sî khah kéng-kak--leh, kap A-khîm--á lī khah hn̄g--leh, khah bián hō͘ tông-o̍h kóng êng-á-ōe.
|
A瑤班長真tiām, 無愛講話, ta̍k-ê m̄-chiah lóng ē kā chhòng-tī, bú kah hō͘ i笑iah是hō͘ i siūⁿ-khì chiah beh放i soah. 麗琴kap班長tòa siōng近, 同學tō kā in 2人「sak做堆」, 麗琴活跳koh愛講話, kap A瑤班長個性天差地--leh, 同學若kā chhòng-tī, i mā無人法tō͘, kan-taⁿ ē-tàng不時khah警覺--leh, kap A琴--á離khah hn̄g--leh, khah免hō͘同學講êng-á話. |
|
Ìn-sióng siōng chhim--ê, sī A-iâu pan-tiúⁿ bô-lūn hó-thiⁿ-thiⁿ iah-sī lo̍h-hō͘, lóng chhēng chi̍t-siang n̂g-hia-kóng, lēng-gōa koh chah chi̍t-niá n̂g-hō͘-moa, thâu-khak tì chit7-téng phòa-phòa kam-á-sek ê ha̍k-seng bō͘-á, hām thé-io̍k-khò phah-kiû, i mā kāng-khoán chhēng hia-kóng, si̍t-chāi chin sim-sek.
|
印象siōng深--ê, 是A瑤班長無論好天iah是落雨, lóng穿1雙黃hia管, 另外koh chah 1領黃雨moa, 頭殼tì 1頂破破kam-á色ê學生帽á, hām體育課phah球, i mā kāng款穿hia管, 實在真心適. |
|
Sió-ha̍k pi̍t-gia̍p tián-lé, A-iâu pan-tiúⁿ niá-tio̍h koān-tiúⁿ-chióng, hiong-tiúⁿ-chióng kap chhoan-tiúⁿ-chióng, I niá-tio̍h chin chē chióng-phín tńg--khì, hit-chūn góa niá-tio̍h phín-tek-chióng, chióng-phín sī chi̍t-pún siòng-phō͘. Sió-ha̍kpi̍t-gia̍p liáu-āu, goán chhù tòa tī chng-bóe, kap kî-thaⁿ tông-o̍h bô tha̍k kāng chi̍t-keng kok-tiong, koh lâi tō bô ki-hōe koh kìⁿ-tio̍h A-iâu pan-tiúⁿ--a. Koh kìⁿ-tio̍h i, sī 14 tang āu ê tông-chhong-hōe.
|
小學畢業典禮, A瑤班長領tio̍h縣長獎, 鄉長獎kap村長獎, i領tio̍h真chē獎品tńg--去, hit-chūn góa領tio̍h品德獎, 獎品是1本相簿. 小學畢業了後, goán厝tòa tī庄尾, kap其他同學無讀kāng 1間國中, koh來tō無機會koh見tio̍h A瑤班長--a. Koh見著i, 是14冬後ê同窗會. |
|
Kî-si̍t goán chit-pan ū pān-kòe kúi-pái tông-chhong-hōe, m̄-koh góa lóng bô chham-ka, it-ti̍t kàu góa kā Tâi-pak ê khang-khòe sî-tiāu, tńg khì kò͘-hiong chhōe thâu-lō͘, hit-nî, Lán-lâng chiaⁿ-goe̍h chhoe-saⁿ ê tông-chhong-hōe, góa khì chham-ka, m̄-koh hit-pái A-iâu pan-tiúⁿ bô lâi.
|
其實goán chit班有辦過kúi-pái同窗會, m̄-koh góa lóng無參加, 一直到góa kā台北ê khang-khòe辭掉, tńg去故鄉chhōe頭路, hit年, Lán-lâng chiaⁿ月初3 ê同窗會, góa去參加, m̄-koh hit-pái A瑤班長無來. |
|
Chia̍h-pn̄g ê sî, góa ho͘N3-hiân mn̄g kóng: “Pan-tiúⁿ nah ē bô lâi?” Chē keh-piah ê Lē-khîm kóng: “A-iâu phòa-pēⁿ, bô hoat-tō͘ lâi chham-ka.” A-khîm kè-sio̍k kóng: “Pan-tiúⁿ chò-peng ê sî, tī peng-iâⁿ lāi-té hō͘ lâng khi-hū kah chin thiám, i lóng bô pò-kò hō͘ téng-si chai, āu--lâi cheng-sîn tō sit-siông sit-siông, peng iáu-bōe chò soah, pō͘-tūi tō kā I sàng--tńg-lâi, kóng i tī pō͘-tūi lāi-té khí-siáu--a, kui-kng se̍h-se̍h-liām, bô lâng chai-iáⁿ i teh kóng siáⁿ-mi̍h.”
|
食飯ê時, góa好玄問講:「班長nah ē無來?」坐隔壁ê麗琴講:「A瑤phòa病, 無法tō͘來參加.」A琴繼續講:「班長做兵ê時, tī兵營內底hō͘人欺負kah真thiám, i lóng無報告hō͘頂司知, 後--來精神tō失常失常, 兵iáu-bōe做soah, 部隊tō kā i送--tńg-來, 講i tī部隊內底起siáu--a, kui工se̍h-se̍h唸, 無人知iáⁿ i teh講siáⁿ-mi̍h.」 |
|
“Nah ē án-ne?” “Pan-tiúⁿ it-tēng sī siuⁿ tiām--a, lâng koh siuⁿ kó͘-ì, tī pō͘-tūi lāi-té it-tēng hông chau-that kah m̄-sī khoán!” Kî-thaⁿ chò-kòe peng ê cha-po͘ tông-o̍h lóng thè A-iâu the put-pêng. Ta̍k-ê sim-lāi lóng chin oàn-thàn, chi̍t-ê phah-piàⁿ, kó͘-ì ê siàu-liân-lâng, jîn-seng ê chiân-tô͘ tō án-ne hō͘ bô jîn-sèng ê kun-tūi po̍k-le̍k hāi-hāi--khì.
|
「Nah ē án-ne?」「班長一定是siuⁿ tiām--a, 人koh siuⁿ古意, tī部隊內底一定hông chau-that kah m̄是款!」其他做過兵ê cha-po͘同學lóng替A瑤teh不平. Ta̍k-ê心內lóng真怨嘆, 1 ê phah拚, 古意ê少年人, 人生ê前途tō án-ne hō͘無人性ê軍隊暴力害害--去. |
|
Chia̍h-pá-tàu, kî-thaⁿ tông-o̍h thê-gī kóng: “Lán lâi-khì khòaⁿ pan-tiúⁿ!” Tông-o̍h sái 5~6 tâi chhia tâng-chê khì pan-tiúⁿ in tau, 10 gōa nî bô kìⁿ-bīn--a, chit-pái sio-tú, i piàn kah jú tiām, khòaⁿ-tio̍h kòe-khì ê tông-o̍h, i kan-taⁿ tiām-tiām chē tī í-á téng, gán-sîn--ni̍h ū tām-po̍h-á kiaⁿ-hiâⁿ hām put-an. I piàn kah chin sán chin sán, hoán-èng mā chiâⁿ bān, kî-thaⁿ tông-o̍h hiông-hiông m̄ chai beh kóng siáⁿ, ta̍k-ê sim-thâu sng-sng, kòe-khì ê bô͘-hoān-seng oân-choân piàn-chò lēng-gōa chi̍t-ê lâng.
|
食飽tàu, 其他同學提議講:「Lán來去看班長!」同學駛5~6台車tâng齊去班長in tau, 10外年無見面--a, chit-pái sio-tú, i變kah愈tiām, 看tio̍h過去ê同學, i kan-taⁿ tiām-tiām坐tī椅á頂, 眼神--ni̍h有tām-po̍h-á驚惶hām不安. I變kah真sán真sán, 反應mā chiâⁿ慢, 其他同學hiông-hiông m̄知beh講siáⁿ, ta̍k-ê心頭酸酸, 過去ê模範生完全變做另外1 ê人. |
|
Kiâⁿ-chhut pan-tiúⁿ in chhù, lō͘-tô͘ tiong keng-kòe hit-chūn ê hāu-hn̂g, khòng-khoah ê ūn-tōng-tiâⁿ--ni̍h, goán chhin-chhiūⁿ koh khòaⁿ-tio̍h sè-hàn ê sî, A-iâu pan-tiúⁿ chhēng hia-kóng phah-kiû ê hêng-iáⁿ.
|
行出班長in厝, 路途中經過hit-chūn ê校園, khòng闊ê運動埕--ni̍h, goán親像koh看tio̍h細hàn ê時, A瑤班長穿hia管phah球ê形影. |
|
Góa gia̍h-thâu khòaⁿ tùi hn̄g-hn̄g ê soaⁿ-piⁿ, khòaⁿ tùi khui-khoah ê Gî-lân pêng-iûⁿ, sì-pêng tiām-chēng-á tiām-chēng, tiām kah ná A-iâu pan-tiúⁿ--leh.
|
Góa gia̍h頭看tùi hn̄g-hn̄g ê山邊, 看tùi開闊ê宜蘭平洋, 4 pêng tiām靜á tiām靜, tiām kah ná A瑤班長--leh. |
|
(TGB Thong-sìn tē 51 kî, 2003 nî 12 goe̍h)
|
(TGB通訊第51期，2003年12月) |
