首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有27個段落,71個語句,772個語詞,1176個音節
Hioh-kôaⁿ Hioh-kôaⁿ
Sun Kiān-tì 孫健智
Liâng-léng ê thàu-chá, léng-hong sngh-sngh-kiò, góa ùi lāi-lî-á kiâⁿ--chhut-lâi. Hioh-kôaⁿ kòe--a, góa àn-sǹg seng lâi-khì chia̍h chi̍t-òaⁿ ti-kha mī-sòaⁿ chiah tńg--khì. 涼冷ê thàu早, 冷風sngh-sngh叫, góa ùi lāi-lî-á行--出-來. Hioh-kôaⁿ過--a, góa àn-sǹg先來去食1碗豬kha麵線chiah tńg--去.
Kin-nî hioh-kôaⁿ chi̍t-kò-goe̍h, góa tō tī lāi-lî-á tòa chi̍t-kò-goe̍h. Chit-chân tāi-chì, tām-po̍h-á sim-sek, tām-po̍h-á hàm. Kóng--lâi ōe-thâu-tn̂g, góa ta̍uh-ta̍uh-á kóng hō͘ lín thiaⁿ. 今年hioh-kôaⁿ 1個月, góa就tī lāi-lî-á tòa 1個月. Chit-chân tāi-chì, tām-po̍h-á心適, tām-po̍h-á hàm. 講--來話頭tn̂g, góa ta̍uh-ta̍uh-á講hō͘ lín聽.
Téng ha̍k-kî kiat-sok, góa àn-sǹg beh tī Tâi-pak 2~3 ji̍t chiah tńg--khì. Hioh-kôaⁿ thâu chi̍t-kang e-po͘, góa khiâ o͘-tó͘-bái sì-kè hong-so, seng tī ha̍k-hāu hū-kīn lau-lau--leh, ùi āu-piah-mn̂g se̍h-khì thâu-cheg5-mn̂g, koh ùi thâu-chêng-mn̂g kho͘-kòe āu-piah-mn̂g. 頂學期結束, góa àn-sǹg beh tī台北2~3日chiah tńg--去. Hioh-kôaⁿ頭1工e-po͘, góa騎o͘-tó͘-bái sì-kè風so, 先tī學校附近lau-lau--leh, ùi後piah門se̍h去頭前門, koh ùi頭前門kho͘過後piah門.
Ha̍k-hāu āu-piah-mn̂g chhut--lâi, hia ū chi̍t-tiâu lō͘, khòaⁿ--khí-lâi e̍h-e̍h-á, lō͘-kháu soah chhāi chiâⁿ chē kangpang. Kiàn-pái kiâⁿ--kòe khòaⁿ--tio̍h, lóng kám-kak chiâⁿ ho͘ⁿ3-hiân, chit-tiâu lō͘ ē-thàng tùi toh-ūi khì? Hûiⁿ-ti̍t êng-êng, tō khâi ji̍p-khì khòaⁿ māi. 學校後piah門出--來, hia有1條路, 看--起-來e̍h-e̍h-á, 路口soah chhāi chiâⁿ chē kangpang. Kiàn-pái行--過看--tio̍h, lóng感覺chiâⁿ ho͘ⁿ3-hiân, chit條路會thàng tùi toh位去? Hûiⁿ-ti̍t閒閒, 就騎入去看māi.
Taⁿ khai-sí, lō͘ iáu bē pháiⁿ kiâⁿ, kiâⁿ bô 100 kong-chhioh soah pìⁿ-chiâⁿ lo̍h-iā, lō͘--ni̍h koh chi̍t-kahng chi̍t-piah. Góa khòaⁿ thâu-chêng ū chi̍t-ê siang-chhe lō͘-kháu, siūⁿ beh oat--kòe, siūⁿ bē kàu chhia-á soah hiông-hiông tiāⁿ--khì. Siông-sè khòaⁿ, goân-lâi bô-iû--a. Taⁿ開始, 路iáu bē pháiⁿ行, 行無100公尺soah變chiâⁿ落kiā, 路--ni̍h koh 1孔1 piah. Góa看頭前有1 ê雙叉路口, 想beh oat--過, 想bē到車á soah hiông-hiông tiāⁿ--去. 詳細看, 原來無油--a.
Góa kā chhia chhah tī lō͘-piⁿ, tú-chiah lo̍h-kiā ê lō͘, chi̍t-ē oa̍t-thâu sûi piàn chiūⁿ-kiā. Góa khòaⁿ--tio̍h mā hòe-hoa--khì. Thâu-chêng ê lō͘ chháu góa bô-se̍k, nā beh chhōe ka-iû-chām, ún-tàng ài se̍h hoan-thâu. Chia ah bô kong-chhia, ah bô-tè kiò kè-têng-á, kan-taⁿ chhun pō͘-lián--a. Góa kā車chhah tī路邊, tú-chiah落kiā ê路, 1 ē oa̍t頭隨變chiūⁿ kiā. Góa看--tio̍h mā hòe-hoa--去. 頭前ê路chháu góa無熟, 若beh chhōe加油站, 穩當ài se̍h hoan頭. Chia ah無公車, ah無地(tè)叫計程á, kan-taⁿ chhun pō͘-lián--a.
Tng-tong góa thâu-khak mo͘h leh sio, chiah khòaⁿ-tio̍h piⁿ--á chhāi chi̍t-tâi kha-ta̍h-chhia tī hia, koh bô só--leh. Góa tō kā chioh-lâi khâi. Tng當góa頭殼mo͘h leh燒, chiah看tio̍h邊--á chhāi 1台kha踏車tī hia, koh無鎖--leh. Góa就kā借來騎.
Sī án-chóaⁿ kóng sī “chioh”? In-ūi góa kan-taⁿ chiām-sî khiâ--chi̍t-ē, liam-mi ē khiâ tńg-lâi hâiⁿ. Che m̄-sī thau-the̍h, kek-ke sī thau-khâi, lia̍h--tio̍h mā bē án-chóaⁿ. Tī thau teh iōng ê hoat-lu̍t koán bē tio̍h. Góa tō an-sim-á khiâ, iōng lō͘-piⁿ khioh ê『寶特瓶』kōaⁿ chi̍t-koàn 92--ê tńg--lâi. 是án-chóaⁿ講是「借」? 因為góa kan-taⁿ暫時騎--1-下, liam-mi會騎tńg來還(hâiⁿ). Che m̄是偷the̍h, 極加是偷騎, lia̍h--tio̍h mā bē án-chóaⁿ. 治偷teh用ê法律管bē tio̍h. Góa就安心á騎, 用路邊khioh ê『寶特瓶』kōaⁿ 1罐92--ê tńg--來.
Tńg-lâi kàu chhah o͘-tó͘-bái ê só͘-chāi, soah khòaⁿ-tio̍h chi̍t-ê siàu-laîn--ê kap 2 ê kéng-chhat khiā tī hia. Kéng-chhat kā góa cha̍h--lo̍h-lâi, mn̄g-kóng: “Chit-tâi chhia kám sī lí ê?” Góa ìn kóng sī, piⁿ--á hit-ê siàu-laîn--ê khì-phut-phut, hoah-kóng góa o͘-pe̍h-kóng, chhia-á bêng-bêng sī i ê. Góa thiaⁿ kah bū-sà-sà, kéng-chhat kiò góa lo̍h-chhia, hit-ê siàu-liân--ê sûi kóng: “Lín khòaⁿ, chit-tâi chhia ōa-piah ū tah goán ha̍k-hāu ê thêng-chhia-pâi, téng-bīn koh ū góa ê『學號』.” Tńg來到chhah o͘-tó͘-bái ê所在, soah看tio̍h 1 ê少年--ê kap 2 ê警察khiā tī hia. 警察kā góa cha̍h--落-來, 問講:「Chit台車kám是lí ê?」Góa應講是, 邊--á hit-ê少年--ê氣phut-phut, hoah講góa烏白講, 車á明明是i ê. Góa聽kah bū-sà-sà, 警察叫góa落車, hit-ê少年--ê隨講:「Lín看, chit台車後piah有tah goán學校ê停車牌, 頂面koh有góa ê『學號』.」
Kàu-taⁿ góa chiah chai-iáⁿ in sī teh kóng kha-ta̍h-chhia, m̄-sī o͘-tó͘-bái. siūⁿ beh kái-soeh, kéng-chhat m̄-tāⁿ bē-giàn thiaⁿ, koh kiò góa khì kéng-chhat-kio̍k lo̍k kháu-keng. 到taⁿ góa chiah知iáⁿ in是teh講kha踏車, m̄是o͘-tó͘-bái. 想beh解說, 警察m̄-tāⁿ bē-giàn聽, koh叫góa去警察局錄口供.
Goân-lâi chit-tâi chhia khak-si̍t sī i ê, hō͘ lâng thau-khan--khì tō phiaⁿ tī chia, chiah koh hō͘ góa thau-khiâ--tio̍h. M̄-koh kéng-chhat bô beh siong-sìn góa kóng--ê, ngē kóng sī góa thau-khan--ê, koh mn̄g-kóng: “Lí ê o͘-tó͘-bái kap khì-iû--leh ?” 原來chit台車確實是i ê, hō͘人偷牽--去就phiaⁿ tī chia, chiah koh hō͘ góa偷騎--tio̍h. M̄-koh警察無beh相信góa講--ê, 硬講是góa偷牽--ê, koh問講:「Lí ê o͘-tó͘-bái kap汽油--leh ?」
“Tī tú-chiah lín kā góa cha̍h--lo̍h-lâi hia ā...” Góa sió-khóa khi-mó͘-bái. 「Tī tú-chiah lín kā góa cha̍h--落-來hia ā...」Góa sió-khóa khi-mó͘-bái.
“Kóng-ōe māi án-ne tōa-sè-siaⁿ, hêng-chiàu kà-chiàu the̍h--chhut-lâi!” 「講話māi án-ne大細聲, 行照駕照the̍h--出-來!」
I chiap-kòe góa ê hêng-chiàu kà-chiàu, khòaⁿ--chi̍t-ē, beh siu ji̍p-khì lak-tē-á. Góa chhun-chhiú beh kā the̍h--tńg-lâi, hit-ê kéng-chhat thòe-āu chi̍t-pō͘, chhèng sa--leh ǹg góa chit-pêng khui chi̍t-chhèng, ka-chài siám liáu kín, chhèng-chí tōaⁿ-tio̍h thô͘-kha. Hiān-tiûⁿ kî-thaⁿ lâng lóng kiaⁿ ci̍t-tiô, sûi chông-lâi kā goán 2 ê lóng chhah khì piⁿ--á. Ū-lâng siūⁿ kóng sī góa khui-chhèng, kā góa ah tī thô͘-kha. I接過góa ê行照駕照, 看--1-ē, beh收入去lak袋á. Góa chhun手beh kā the̍h--tńg-來, hit-ê警察退後1步, 銃sa--leh ǹg góa chit-pêng開1銃, ka-chài閃了緊, 銃子彈tio̍h塗kha. 現場其他人lóng驚1-tiô, 隨chông來kā goán 2 ê lóng chhah去邊--á. 有人想講是góa開銃, kā góa押tī塗kha.
“Kán! Kán lín lāu-su! Pùn-sò! Ū-pâi ê lô͘-môa...” Góa ngē-sí kā chhoh, in hoat-hiān m̄-sī góa khui-chhèng, chiah kā góa chhah--khí-lâi. 「Kán! Kán lín lāu-su! Pùn-sò! 有牌ê lô͘-môa...」Góa硬死kā chhoh, in發現m̄是góa開銃, chiah kā góa chhah--起-來.
Kòe bô chi̍t lé-pài, góa tō hō͘ hoat-īⁿ phòaⁿ chi̍t-kò-goe̍h『拘役』, chōe-miâ sī『普通竊盜罪』. 過無1禮拜, góa就hō͘法院判1個月『拘役』, 罪名是『普通竊盜罪』.
Koaiⁿ--ji̍p-khì bô jōa kú, tō ū chi̍t-ê lâng lâi khòaⁿ--góa, he tō-sī gún kàu-siū. 關--入-去無jōa久, 就有1 ê人來看--góa, he就是gún教授.
Góa kā i aisiatchuh, kiò i chi̍t-siaⁿ “lāu-su”, i tìm-thâu mn̄g kóng: “Lāi-té chiâⁿ sù-sì ho͘ⁿh?” Góa kā i aisiatchuh, 叫i 1聲「老師」, i tìm頭問講:「內底chiâⁿ sù-sì ho͘ⁿh?」
“Chha-put-to--lah, bô-chîⁿ thang『易科罰金』, chí-hó ji̍p-lâi chia̍h bián-chîⁿ-pn̄g.” 「差不多--lah, 無錢thang『易科罰金』, 只好入來食免錢飯.」
“Bô-chîⁿ--o͘?” I kā góa khau-sé: “Lí sī bô-chîⁿ thang siōng-sò͘, ah-sī『刑事訴訟法』tha̍k liáu siuⁿ bái?” 「無錢--o͘?」I kā góa khau-sé:「Lí是無錢thang上訴, ah是『刑事訴訟法』讀了siuⁿ bái?」
“Bô ā, nā beh kóng tha̍k liáu bái, kéng-chhat kap hoat-koaⁿ m̄-chiah sī m̄-bat jī koh kiam bô ōe-seng.『普通竊盜』sī『自訴罪』neh, 人ah bô kò--góa, kéng-chhat tō sàng-lâi hoat-īⁿ, hoat-īⁿ ah bô siông-sè khòaⁿ, tō kā góa phòaⁿ chi̍t-kò-goe̍h. Góa tī kéng-chhat-kio̍k kā in chhoh, hit-tiâu『侮辱公署』m̄-chiah èng-kai khí-sò͘!” 「無ā, 若beh講讀了bái, 警察kap法官m̄-chiah是m̄-bat字koh兼無衛生.『普通竊盜』是『自訴罪』neh, 人ah無告--góa, 警察就送來法院, 法院ah無詳細看, 就kā góa判1個月. Góa tī警察局kā in chhoh, hit條『侮辱公署』m̄-chiah應該起訴!」
Kàu-siū thiaⁿ góa kóng soah, bô kóng-ōe, ba̍k-ni̍h-á chiah koh mn̄g: “Chhia-á chèng-keng sī lí thau-khan--ê-o͘?” 教授聽góa講煞, 無講話, 目ni̍h-á chiah koh問:「車á正經是是lí偷牽--ê-o͘?」
“Kéng-chhat kóng ū tō ū, hoat-koaⁿ kóng sī tō sī. Góa chèⁿ kóng bô, soah hō-chò『顯係狡辯之詞』, kēng-ka chèng-bêng chhia sī góa thau-khan--ê.” Góa chhoán--chi̍t-ē kè-sio̍k kóng: “Che tō-sī lín Legal-soziology kóng --ê『習慣法上的有罪推定』ā!” 「警察講有就有, 法官講是就是. Góa chèⁿ講無, soah號做『顯係狡辯之詞』, 更加證明車是góa偷牽--ê.」Góa喘--1-ē繼續講:「Che就是lín Legal-soziology講--ê『習慣法上的有罪推定』ā!」
Kóng kàu chia, i m̄-chai beh chhiò ah-sī beh háu, soah puh chi̍t-kù: “Siuⁿ hàm--a.” 講到chia, i m̄知beh笑ah是beh háu, soah puh 1句:「Siuⁿ hàm--a.」
Chit-kù-ōe hāi góa chhiò--chhut-lâi: “Lāu-su ā, chit-ê sè-kài tō-sī in-ūi ū chiah chē bú hoat-lu̍t ê lâng, m̄-chiah ē chiah-nī hàm! Che sī lí siōng-khò bat kóng--kòe-ê neh! Koh-chài-kóng, lí sī ha̍k-chiá, góa sī ha̍k-seng, lóng bi̍h tī ha̍k-īⁿ lāi-té, soah phoe hoat-lu̍t phoe kah tōa-sè-siaⁿ, kám ū khah-choa̍h? Bô tek-khak chit-ê kā góa phòaⁿ-hêng ê hoat-koaⁿ, koh bat hō͘ lí kà--kòe-leh!” Chit句話害góa笑--出-來:「老師ā, chit-ê世界就是因為有chiah chē bú法律ê人, m̄-chiah會chiah-nī hàm! Che是lí上課bat講--過-ê neh! Koh再講, lí是學者, góa是學生, lóng bi̍h tī學院內底, soah批法律批kah大細聲, kám有khah-choa̍h? 無的確chit-ê kā góa判刑ê法官, koh bat hō͘ lí教--過-leh!」
Kaⁿ-ga̍k ê lâng tī chit-ê sî-chūn jip7--lâi, kóng sî-kan kàu--a, tō kā góa ah--tńg-khì, góa tō án-ne un tī lāi-lî-á kòe góa ê hioh-kôaⁿ 監獄ê人tī chit-ê時chūn入--來, 講時間到--a, 就kā góa押--tńg-去, góa就án-ne un tī lāi-lî-á過góa ê hioh-kôaⁿ
(TGB Thong-sìn tē 44 kî, 2003 nî 5 goe̍h) (TGB通訊第44期,2003年5月)
回上一頁    終戰後,   2003年,   散文