首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有11個段落,28個語句,661個語詞,1093個音節
Tang-hún 冬粉
Siau Lah-ji̍h 蕭Lah-ji̍h
Pêng-iú, Lí bat chia̍h kòe tang-hún--bô? pe̍h-pe̍h iù-tiâu iù-tiâu ná mī-sòaⁿ, kim-ku̍t kim-ku̍t koh sió-khóa thang-kng thang-kng, kài-sêng bí-hún, chia̍h--khí-lâi khiū-khiū núi-núi, ku̍t~1-ē thun lo̍h-âu, hit-chióng chu-bī thong lâng chai. 朋友,你bat食過冬粉--無?白白幼條幼條若麵線,金滑金滑koh小可thang光thang光,kài成米粉,食--起來khiū-khiū軟軟,滑~一下吞落喉,hit種滋味通人知。
Nā kóng-tio̍h tang-hún liāu-lí, tang-hún gô-bah, tang-hún ah-bah, iah-sī tang-hún jiû-hî-keⁿ lóng hō͘ lâng lâu chhùi-nōa, iáu-ū tang-hún-thng, tang-hún-pau, lóng-sī hó thng-thâu ē-sái-chit chia̍h kah pá. Tn̄g-tio̍h kôaⁿ-thiⁿ sî, chia̍h hóe-ko, khǹg chē tang-hún chò chhài-té, pau-niá Lí ē chia̍h kah pak-tó͘ mo͘h-leh it-ti̍t so, pá-tong-tong koh bē ùi. 若講著冬粉料理、冬粉鵝肉、冬粉鴨肉、抑是冬粉魷魚羹攏hō͘人流嘴瀾。Iáu有冬粉湯、冬粉包,攏是好湯頭會使chit食kah飽。Tn̄g著寒天時,食火鍋,囥chē冬粉做菜底,包領你會食kah腹肚mo͘h-leh一直so,飽tong-tong koh bē畏。
Lēng-gōa beh pò lín 1 chióng liāu-lí, “chhá-tang-hún”, bat chia̍h--kòe-ê ê lâng it-tēng o-ló kah tak-chhùi-chi̍h8. Tī-chia sūn-sòa kà lín án-chóaⁿ chhá-tang-hún. chhá-tang-hún, tio̍h chham bah-si, hiuⁿ-ko͘, tong-hê, bo̍k-ní, koh lām 1-kóa chheⁿ-chhài, tāu-chhài iah-sī ko-lê-chhài lóng-chóng hó. beh chhá chìn-chêng, seng kā chia-ê chham-liāu khiàn-phang chhá-se̍k, jiân-āu hē 1-sut-á chúi, chhá--khí-lâi chiah bē siuⁿ-ta pháiⁿ lo̍h-âu, sûi-āu chiah kā sé-hó ê tang-hún ka-ka chián-chián chò khah té-chat--leh, khǹg lo̍h-khì tiáⁿ-lāi sûi-sî iân-lō͘ chhá, iân-lō͘ lāng, bián gōa-kú, phang-kòng-kòng, khiū-teh-teh ê chhá-tang-hún, í-keng ē-sái-chit chhoân kàu toh-téng, pó-chèng Lí chia̍h 1 óaⁿ liáu-āu beh koh té, nā-sī tn̄g-tio̍h pak-tó͘ tng-iau ê sî-chūn, soah bē-kì-tit beh ngeh-chhài to ē--o͘. 另外beh報lín 一種料理,「炒冬粉」,bat食--過-ê ê人一定o-ló kah tak嘴舌。Tī-chia順續教lín án-chóaⁿ炒冬粉。炒冬粉,著chham肉絲、香菇、冬蝦、木耳,koh lām一寡青菜、豆菜抑是高麗菜攏總好。Beh炒進前,先kā chia-ê摻料khiàn芳炒熟,然後下一屑仔水,炒--起來才 bē siuⁿ礁歹落喉。隨後才kā洗好ê冬粉ka-ka剪剪做較短節--leh,囥落去鼎內隨時沿路炒,沿路弄,免外久,芳kòng-kòng,khiū-teh-teh ê炒冬粉,已經會使chit chhoân到桌頂,保證你食一碗了後beh koh té;若是tn̄g著腹肚tng枵ê時陣,煞bē記得beh挾菜都會--o͘。
Chiah-n̍i̍h hó-chia̍h ê tang-hún, án-chóaⁿ chè-chō--ê, Lí kám-chai? tàu-té sī tang-thiⁿ ê tang-hún, iah-sī Tiong-kok Soaⁿ-tang-lâng chò ê Tang-hún? chhiáⁿ lín ta̍k-ê thiaⁿ góa kóng khòaⁿ-māi. Chiah-n̍i̍h好食ê冬粉,án-chóaⁿ製造--ê,你kám知?到底是冬天ê冬粉,抑是中國山東人做ê冬粉?請lín逐個聽我講看māi。
Tang-hún ê goân-liāu sī le̍k-tāu, le̍k-tāu tio̍h seng chìm-chúi chìm hō͘ Ńg, chiah kā e hō͘ iù, chhin-chhiūⁿ e tāu-leng án-ni, e-hó tio̍h koh hiâⁿ hō͘ kún, hiâⁿ-kún chú-se̍k liáu-āu chiah koh kòe-lī, kā tāu-phoh lī-tiāu, kā chúi-hun lī-ta, tiō pìⁿ-chiâⁿ chhiūⁿ chò âng-ku-kóe ê kóe-chhè án-ni. sòa--lo̍h-khì kā le̍k-tāu-chhè iōng ki-khì thiu-si, tōa-tiâu sè-tiâu khòaⁿ sán-phín ê siat-kè, thiu-si liáu-āu, tiō 1 kōaⁿ 1 kōaⁿ kā khe̍h-ji̍p-khì léng-tòng-khò͘, léng-tòng kàu lêng-hā 18?C, tang-hún-chhiáng ê thâu-ke kóng, che tiō-sī chò tang-hún kap chò mī-sòaⁿ, tāu-chhiam, tōa-mī bô-kāng ê só͘-chāi, bô keng-kòe léng-tòng ê kòe-thêng, tang-hún-si (tiâu) ē kiap-kiap chò-hóe, án-ni tiō bô-chhái-kang, só͘-í tang-hún-chhiáng ê si-siat kùi tī léng-tòng-khò͘ ê khai-siau, léng-tòng kòe-thêng nā sūn-sī, chò-chiâⁿ ê tang-hún chiah ē 1-tiâu 1-tiâu, 1-si 1-si. 冬粉ê原料是綠豆,綠豆著先浸水浸hō͘軟,才kā挨hō͘幼,親像挨豆乳án-ni,挨好著koh hiâⁿ hō͘滾,hiâⁿ滾煮熟了後才koh過濾,kā豆粕濾掉,kā水分濾礁,就變成像做紅龜粿ê粿脆án-ni。續--落來kā綠豆chhè用機器抽絲,大條細條看產品ê設計。抽絲了後,就一kōaⁿ 一kōaⁿ kā提入去冷凍庫,冷凍到零下18?C。冬粉廠ê頭家講:「Che就是做冬粉kap做麵線、豆籤、大麵無共 ê所在,無經過冷凍ê過程,冬粉絲(條)會夾夾做伙,án-ni就無采工,所以冬粉廠ê施設貴tī冷凍庫ê開銷,冷凍過程若順序,做成ê冬粉才會一條一條,一絲一絲。」
Ùi léng-tòng-khò͘ léng-tòng chhut--lâi ê tang-hún, chiah koh keng-kòe khan-só͘, hang-ta, tiō ē-sái-chit pau-chong chhut-hòe. che sī chit-má ê ki-su̍t, kó͘-chá sî-tāi, tiō bô chiah khoài-sok hong-piān. Ùi冷凍庫冷凍出--來ê冬粉,才koh經過khan-só͘ ,烘礁,就會使chit包裝出貨。Che是chit-má ê技術,古早時代,就無chiah快速方便。
Kòe-khì bô léng-tòng ki-su̍t, chò tang-hún tiō khòaⁿ thiⁿ-khì, Tiong-kok tang-pak só͘-chāi, thiⁿ-khì kôaⁿ-si̍h-si̍h, in tiō-sī lī-iōng kôaⁿ-thiⁿ sî kā tang-hún iōng peng-kak léng-tòng, thèng-hāu ji̍t-thâu khah sio-lo̍h chiah lâi pha̍k tang-hún, m̄-kú in bô kóng tang-hún, in lóng kóng chò hún-si. āu--lâi, ū Tiong-kok-lâng lâi kàu Lán Tâi-oân, tiō ū chi̍t-kóa Soaⁿ-tang lâng keng-êng hún-si kang-chhiáng, in tiō kā sán-phín kiò-chò hún-si, mā ū lâng kap Tâi-oân-lâng tàu-tīn 1 ē kú, sūn-èng Tâi-oân-lâng ê ì-sù, kāng-khoán kóng-chò tang-hún. 過去無冷凍技術,做冬粉就看天氣。中國東北所在,天氣寒si̍h-si̍h,in就是利用寒天時kā冬粉用冰角冷凍,聽候日頭較燒lo̍h 才來曝冬粉。M̄-kú in無講冬粉,in攏講做粉絲。後--來,有中國人來到咱台灣,就有一寡山東人經營粉絲工廠,in就kā產品叫做「粉絲」,mā有人kap台灣人鬥陣一下久,順應台灣人ê意思,共款講做「冬粉」。
Kó͘-chá tang-hún sī tang-thiⁿ chiah ū leh chò ê chia̍h-mi̍h, m̄-sī Soaⁿ-tang-lâng chò ê soaⁿ-Tang-hún, sui-jiân chhī-bīn-siōng mā ū Soaⁿ-tang-pâi ê tang-hún, he sī phín-pâi miâ, m̄-thang gō͘-hōe gō͘-kái khì, bô-kāng ê só͘-chāi, bô-kāng ê bûn-hòa, tong-jiân ū bô-kāng ê hō-miâ hâm-ì, “kok-iú chhian-chhiu”, Tiong-kok-lâng hō ê miâ ū ngá-khì, Lán Tâi-oân-lâng hō ê miâ mā chin kah-bī. 古早冬粉是冬天才有leh做ê食物,m̄是山東人做ê山東粉。雖然市面上mā有山東牌ê冬粉,he是品牌名,m̄-thang誤會誤解去。無共 ê所在,無共 ê文化,當然有無共 ê號名含意,「各有千秋」,中國人號ê名有雅氣,咱台灣人號ê名mā真kah味。
Kóng kàu chia, sūn-sòa kóng ji̍t-pún-lâng ê tang-hún kiò siáⁿ-mi̍h? “chhun-ú“, tiō-sī chhun-thiⁿ lo̍h-hō͘ ê ì-sù, án-chóaⁿ kóng? Ji̍t-pún-lâng chò tang-hún, kāng-khoán su-iàu tī kôaⁿ-thiⁿ iōng peng léng-tòng, tī chhun-thiⁿ thiⁿ-khì sio-lo̍h ê sî, chiah kōaⁿ-kōaⁿ chhut-lâi pha̍k ji̍t-thâu, 1 sî-kan, pha̍k tang-hún ê tōa-tiâⁿ, tek-ko téng 1-kōaⁿ 1-kōaⁿ ê tang-hún-si (tiâu), kài-sêng tī-leh lo̍h mn̂g-mn̂g-á hō͘, “chhun-ú, chhun-hō͘” chit-khoán kéng-tì, kám m̄-sī chin ū si-jîn ê khì-chit! 講到chia,順續講日本人ê冬粉叫啥mi̍h?「春雨」,就是春天落雨ê意思。Án-chóaⁿ講?日本人做冬粉,共款需要tī寒天用冰冷凍,tī春天天氣燒lo̍h ê時,才kōaⁿ-kōaⁿ出來曝日頭。一時間,曝冬粉ê大埕,竹篙頂一kōaⁿ一kōaⁿ ê冬粉絲(條),kài成tī leh落毛毛仔雨,「春雨,春雨」這款景致,kám m̄是真有詩人ê氣質?!
Tang-hún, ia̍h-sī hún-si? iah ia̍h-sī “chhun-ú”? kám ū-lâng siūⁿ-tio̍h Tâi-oân-lâng hō-miâ ê goân-ì? Tâi-oân-lâng ê khì-chit tī toeh? Tâi-oân-lâng beh ū khì-chit, it-tēng tio̍h iōng Tâi-oân-lâng ê koan-tiám, iōng Tâi-oân-lâng ê ōe-gí, chiah ē-tàng piáu-ta̍t chhut Tâi-oân-lâng ê goân-bī, kóaⁿ-kín lâi o̍h Tâi-gí-bûn, iōng ka-kī ê goân-im, iōng ka-kī ê khùi-kháu, keng-kòe bûn-ha̍k ê chhú-lí, kiàn-li̍p Tâi-oân-lâng ko-ngá ê phín-chit. 冬粉,抑是粉絲?亦ah是「春雨」?Kám有人想著台灣人號名ê原意?台灣人ê氣質tī toeh?台灣人beh有氣質,一定著用台灣人ê觀點,用台灣人ê話語,才會當表達出台灣人ê原味。趕緊來學台語文,用家己ê原音,用家己ê氣口,經過文學ê處理,建立台灣人高雅ê品質。
Kám-siā Chhân-tiong “Thài-pin khì-gia̍p kong-si “ thâu-ke Gân--sian-seⁿ the̍h-kiòng chè-chō tang-hún ê kòe-thêng, kap Tâi-oân-lâng kā tang-hún hō-miâ ê iû-lâi, hō͘ Lán liáu-kái bô-kāng kok-tō͘ ē sán-seng bô-kāng bûn-hòa ê lāi-hâm. 感謝田中「泰賓企業公司」頭家嚴--先生提供製造冬粉ê過程,kap台灣人kā冬粉號名ê由來,hō͘咱了解無共國度會產生無共文化ê內含。
回上一頁    終戰後,   2003年,   散文