Jîn-kan Pek-ha̍p_01
|
人間百合_01 |
|---|---|
| Lîm Tiông-seng | 林長昇 |
|
Nā-sī sèⁿ-miā ê hóe-chheⁿ po̍k-hoat sī sùn-kan--ê Án-ne lí tio̍h-ài pá-ak ki-hōe Kā lêng-hûn sio hō͘ lī-lī-lī |
若是性命ê火星爆發是瞬間--ê Án-ne lí tio̍h-ài把握機會 Kā靈魂燒hō͘ lī-lī-lī |
|
Pòaⁿ-mê, bông-bū--ni̍h ná sió-khóa-á thàu-lām『催淚瓦斯』ê bī.
|
半暝, 濛霧--ni̍h ná sió-khóa-á thàu-lām『催淚瓦斯』ê味. |
|
Tâi-pak ke-thâu, chio̍h-thâu, po-lê, khì-iû-kan-á sì-sòaⁿ tī thô͘-kha, n̂g-n̂g ê lō͘-teng chhiō--leh, ū chin siān chin thiám ê kám-kak. Tī『綺夢酒廊』oat-kak ê hāng-á lāi, hīⁿ-khang piⁿ thoân lâi cha-po͘-lâng chiâⁿ kip ê chhoán-khùi-siaⁿ.
|
台北街頭, 石頭, 玻璃, 汽油kan-á sì散tī塗腳, 黃黃ê路燈chhiō--leh, 有真siān真thiám ê感覺. Tī『綺夢酒廊』oat角ê巷á內, 耳孔邊傳來cha-po͘人chiâⁿ急ê喘khùi聲. |
|
Ti-koaⁿ-sek ê hoeh ùi cha-po͘-lâng ê chhiú-kut it-ti̍t puh--chhut-lâi, sūn chhiú-kut ti̍h lo̍h thô͘-kha, ta̍uh-ta̍uh-á chek chò chi̍t ê khut-á. Khòaⁿ ē chhut--lâi, khang-chhùi chin thiàⁿ, cha-po͘-lâng kiông-pek ka-tī jím--leh, piàⁿ-sè beh hō͘ ka-tī pó-chhî chheng-chhéⁿ, m̄-koh tú-chiah piàⁿ-miā chông ê chhoán-khùi-siaⁿ soah bô hoat-tō͘ thêng--lo̍h-lâi, sûi-sî ū khó-lêng hō͘ lâng hoat-hiān ka-tī chit-má ê só͘-chāi.
|
豬肝色ê血ùi cha-po͘人ê手骨一直puh--出-來, 順手骨滴落塗kha, ta̍uh-ta̍uh-á積做1 ê窟á. 看ē出--來, 孔chhùi真疼, cha-po͘人強迫ka-tī忍--leh, 拚勢beh hō͘ ka-tī保持清醒, m̄-koh tú-chiah拚命chông ê喘khùi聲soah無法tō͘停--落-來, 隨時有可能hō͘人發現ka-tī chit-má ê所在. |
|
Nā bô lêng-hûn, tō bē bú kàu chit-má chit khoán tē-pō͘, cha-po͘-lâng án-ne teh siūⁿ.
|
若無靈魂, tō bē bú到chit-má chit款地步, cha-po͘人án-ne teh想. |
|
Hoeh ta̍uh-ta̍uh-á kian--khí-lâi, chhoán-khùi mā khai-sí chèng-siông--a. Kúi tâi kèng-pī-chhia siú--kòe, bông-bū--ni̍h ê『催淚瓦斯』hō͘ hàiⁿ tín-tāng.
|
血ta̍uh-ta̍uh-á kian--起-來, 喘khùi mā開始正常--a. Kúi台警備車siú--過, 濛霧--ni̍h ê『催淚瓦斯』hō͘ hàiⁿ tín動. |
|
Tāi-chì sī án-chóaⁿ hoat-seng--ê?
|
Tāi-chì是án-chóaⁿ發生--ê? |
|
Kî-si̍t, i chá tō chai-iáⁿ tap-àn--a.
|
其實, i早tō知iáⁿ答案--a. |
|
1985 nî ê Liông-tâi siā-khu, e-po͘-sî ê ji̍t-thâu un-loán kah hō͘ lâng chin chheng-sóng.
|
1985年ê龍台社區, e-po͘時ê日頭溫暖kah hō͘人真清爽. |
|
Siā-khu ê lâng tāi-pō͘-hūn lóng khì keh chi̍t tiâu Ke-lâng-hô ê Chìn-êng kang-gia̍p-khu siōng-pan, ke-á khòaⁿ--lâi chin khòng-khoah, lâng mā tòe leh lán--lo̍h-lâi, liân lō͘-piⁿ kóe-chí-tàⁿ ê thâu-ke-niû mā chioh ki-hōe tī『陽傘』ē-kha tuh-ku.
|
社區ê人大部份lóng去隔1條基隆河ê振榮工業區上班, 街á看--來真曠闊, 人mā tòe leh lán--落-來, 連路邊果子擔ê頭家娘mā借機會tī『陽傘』ē-kha tuh-ku. |
|
M̄-koh ū chi̍t-kóa lâng soah jia̍t-phut-phut. Tāi-khài ū 5~6 ê thau-cháu-o̍h ê kok-tiong-seng kiâⁿ chò-hóe, ná chi̍t tīn bô kut-thâu ê lâng tī ke-á loān hàiⁿ, put-sî koh iōng khin-phû ê kháu-khùi teh khoe lō͘--ni̍h ê siàu-liân sió-chiá.
|
M̄-koh有1-kóa人soah熱phut-phut. 大概有5~6 ê偷走學(o̍h) ê國中生行chò-hóe, ná 1 tīn無骨頭ê人tī街á亂hàiⁿ, 不時koh用輕浮ê口氣teh khoe路--ni̍h ê少年小姐. |
|
“Oeh, án-ne loān hàiⁿ nā hō͘ hùn-tō chú-jīm chang--tio̍h beh án-chóaⁿ?” Kî-tiong chi̍t ê kiò chò “Chèng-kî”--ê án-ne kóng, khòaⁿ--lâi ū tām-po̍h-á kín-tiuⁿ, che hoān-sè sī i tē it pái tòe ta̍k-ê thau-cháu-o̍h.
|
「Oeh, án-ne亂hàiⁿ若hō͘訓導主任chang--tio̍h beh án-chóaⁿ?」其中1 ê叫做「正旗」--ê án-ne講, 看--來有tām-po̍h-á緊張, che hoān-sè是i第1 pái tòe ta̍k-ê偷走學. |
|
“A̍i̍h-ioh, beh chhut-lâi sńg tō mài kiaⁿ, nā bô, lán khì A-sèng in chhù khui ê tiān-tōng-keng, án-ne chóng bē koh hông lia̍h--tio̍h-lah!” Chi̍t ê hàn-chháu khah é, m̄-koh chin cheng-kong ê lâng án-ne ìn, i kiò chò “Ông Kî”.
|
「A̍i̍h-ioh, beh出來sńg tō mài驚, 若無, lán去A勝in厝開ê電動間, án-ne總bē koh hông lia̍h--tio̍h-lah!」1 ê hàn草khah矮, m̄-koh真精光ê人án-ne應, i叫做「王奇」. |
|
Thê-gī sûi tit-tio̍h kî-thaⁿ lâng ê chàn-tông, in kui-tīn chhōa--leh kiâⁿ ji̍p-khì chi̍t keng kám-á-tiàm, chit keng tiàm in-ūi『便利商店』ê kēng-cheng chiah kái chò tiān-tōng-keng. In kúi ê kā lan-san--ê ōaⁿ hó-sè, hèng-phut-phut chē tī tiān-tōng-ki-á thâu-chêng sńg--khí-lâi.
|
提議隨得tio̍h其他人ê贊同, in kui-tīn chhōa--leh行入去1間kám-á店, chit間店因為『便利商店』ê競爭chiah改做電動間. In kúi-ê kā lan-san--ê換好勢, 興phut-phut坐tī電動機á頭前sńg--起-來. |
|
Tī chit chióng tiûⁿ-ha̍p, Chèng-kî tiāⁿ-tiāⁿ bē tòe leh phah tiān-tōng, chhù--ni̍h m̄-bat hō͘ i『零用錢』, i kan-taⁿ khiā tī piⁿ--á khòaⁿ. Hiông-hiông, i hoat-hiān kāng pan ê Sím Lêng-sìn mā chē tī tiàm--ni̍h teh phah tiān-tōng.
|
Tī chit種場合, 正旗tiāⁿ-tiāⁿ bē tòe leh phah電動, 厝--ni̍h m̄-bat hō͘ i『零用錢』, i kan-taⁿ khiā tī邊--á看. Hiông-hiông, i發現kāng班ê沈能信mā坐tī店--ni̍h teh phah電動. |
|
Chèng-kî chin hoaⁿ-hí, cháu khì i piⁿ--á: “A-ti-á, lí mā thau-cháu lán tō-su ê khò--o͘?” A-ti-á sī Sím Lêng-sìn ê sió-miâ.
|
正旗真歡喜, 走去i邊--á:「A弟á, lí mā偷走lán導師ê課--o͘?」A弟á是沈能信ê小名. |
|
Sím Lêng-sìn gia̍h-thâu khòaⁿ-tio̍h Chèng-kî, bīn-á ū tām-po̍h-á pháiⁿ-sè ê chhiò-iông: “Hoâiⁿ-ti̍t tû-khì sò͘-ha̍k, góa mā bô chi̍t kho ē khòaⁿ--tit, siōng a-pô-á ê khò m̄-sī kāng-khoán ài hông phah, put-jû cháu chhut-lâi chhit-thô.” Sòa--lo̍h koh mn̄g: “Lí sī án-chóaⁿ boài chò-hóe sńg?”
|
沈能信gia̍h頭看tio̍h正旗, 面á有tām-po̍h-á pháiⁿ-sè ê笑容:「橫直除去數學, góa mā無1科ē看--得, 上a婆á ê課m̄是kāng款ài hông phah, 不如走出來chhit-thô.」續--落koh問:「Lí是án-chóaⁿ boài chò-hóe sńg?」 |
|
“O͘h, bô iàu-kín--lah, góa bô siáⁿ ài sńg tiān-tōng.”
|
「O͘h, 無要緊--lah, góa無siáⁿ愛sńg電動.」 |
|
“Phiàn--lâng, Chèng-kî sī bô chîⁿ thang sńg, no͘h, bô iàu-kín, góa chhiáⁿ--lí, chit-kóa Money sa--khì.” M̄-chai siáⁿ-mi̍h sî-chūn, Ông Kî óa-kīn in nn̄g lâng, chhiú--ni̍h tēⁿ kúi-nā ê gîn-kak-á.
|
「騙--人, 正旗是無錢thang sńg, no͘h, 無要緊, góa請--lí, chit-kóa Money sa--去.」M̄知siáⁿ-mi̍h時chūn, 王奇óa近in 2人, 手--ni̍h tēⁿ kúi-nā-ê銀角á. |
|
“Kā lí kóng góa boài sńg--mah......” Chèng-kî ōe iáu-bōe kóng soah, tō ū chi̍t ê saⁿ-á phòa-phòa ê kok-tiong-seng chhiong--ji̍p-lâi, tōa-siaⁿ jiáng: “Hāi--a! Keh-piah-chng Kài-siū Kok-tiong ê lâng cháu--lâi, khòaⁿ-tio̍h lâng tō phah!”
|
「Kā lí講góa boài sńg--mah......」正旗話iáu-bōe講soah, tō有1 ê衫á破破ê國中生衝--入-來, 大聲嚷:「害--a! 隔壁庄介壽國中ê人走--來, 看tio̍h人tō phah!」 |
|
Ta̍k-ê gāng--chi̍t-ē. Siàu-liân gín-á oa̍h-tāng ê tiûⁿ-só͘ lóng ū pun tē-pôaⁿ--ê, ka-tī ê tē-pôaⁿ kiò chò “lán chng”, kî-thaⁿ--ê kiò chò “in hit chng--ê”, sui-bóng ū sî-á ē in-ūi khòaⁿ bē-sóng, iah-sī ūi-tio̍h sio-cheⁿ teh jiok cha-bó͘ gín-á lâi sio-phah, m̄-koh lóng bē chhim-mn̂g-ta̍h-hō͘ kàu tùi-hong ê tē-pôaⁿ. Kài-siū Kok-tiong chit tīn lâng chông--lâi, chèng-keng hō͘ in chin ì-gōa.
|
Ta̍k-ê gāng--1-ē. 少年gín-á活動ê場所lóng有分地盤--ê, ka-tī ê地盤叫做「lán庄」, 其他--ê叫做「in hit 庄--ê」, 雖bóng有時á ē因為看bē爽, iah是為tio̍h sio-cheⁿ teh jiok cha-bó͘ gín-á來sio-phah, m̄-koh lóng bē侵門踏戶到對方ê地盤. 介壽國中chit-tīn人chông--來, 正經hō͘ in真意外. |
|
“Kán! Nah ē-sái hō͘ in chiah hiau-pai! Ke-si chhoân-chhoân--leh, tòe góa kiâⁿ!” Ông Kî tāi-seng hoah-siaⁿ, chèng-lâng choaⁿ-á ùi tiàm--ni̍h piah piⁿ sîn-bêng-toh-kha, sa chi̍t khún iōng pò-chóa pau--leh ê thi̍h-kùn-á kap iá-kiû bá-tah, chhiong chhut-khì ke-á.
|
「Kán! Nah ē-sái hō͘ in chiah hiau-pai! Ke-si chhoân-chhoân--leh, tòe góa行!」王奇tāi先hoah聲, 眾人choaⁿ-á ùi店--ni̍h壁邊神明桌kha, sa 1 khún用報紙包--leh ê鐵棍á kap野球bá-tah, 衝出去街á. |
|
Chèng-kî mā sòa-chhiú sa chi̍t ki, m̄-koh i ê chhiú lio̍h-á ē chhoah, beh sio-phah, i iáu-sī chhài-chiáu-á, m̄-koh i iû-goân jīn-ûi pó-hō͘ ka-tī chng ê hêng-ûi sī tio̍h--ê.
|
正旗mā續手sa 1枝, m̄-koh i ê手lio̍h-á ē chhoah, beh sio-phah, i iáu是菜鳥á, m̄-koh i猶原認為保護ka-tī庄ê行為是tio̍h--ê. |
|
Chiah kiâⁿ chhut tiàm-á bô kúi pō͘, tō ū 5~6 ê lâng chhiú gia̍h ke-si, tùi in chia chhiong--kòe-lâi. In sī siā-khu--ni̍h lēng-gōa chi̍t phoe chhit-thô gín-á, tāi-pō͘-hūn lóng bô tha̍k kok-tiong iah-sī tha̍k kàu chi̍t-pòaⁿ tō bô koh tha̍k--ê, in-ūi tiāⁿ-tiāⁿ un tī siā-khu--ni̍h ê tōng-kiû-keng kap tiān-tōng-keng, kap Ông Kî in chit tīn--ê lóng chin se̍k.
|
Chiah行出店á無kúi步, tō有5~6 ê人手gia̍h ke-si, tùi in chia衝--過-來. In是社區--ni̍h另外1 phoe chhit-thô gín-á, 大部份lóng無讀國中iah是讀到1半tō無koh讀--ê, 因為tiāⁿ-tiāⁿ un tī社區--ni̍h ê撞球間kap電動間, kap王奇in chit-tīn--ê lóng真熟. |
|
“Lín mā thiaⁿ-tio̍h siau-sit--a-o͘? Ū khòaⁿ-tio̍h lâng--bô?” Chhōa-thâu ê Chheng--á thâu khi-khi the mn̄g.
|
「Lín mā 聽tio̍h消息--a-o͘? 有看tio̍h人--無?」Chhōa頭ê青--á頭khi-khi teh問. |
|
“Bô--lah! Sì-kè chhōe khòaⁿ-māi chiah koh kóng--lah!” Ông Kî ìn--tńg-khì, kui tīn jîn-má tō khai-sí tī siā-khu--ni̍h se̍h, lō͘-piⁿ tàⁿ-á kap tiàm-á ê thâu-ke khòaⁿ-tio̍h chit chióng chêng-hêng, sim-lāi ke-kiám liáu-kái hoat-seng siáⁿ-mi̍h tāi-chì, lóng tòng chò bô khòaⁿ--tio̍h, iah-sī kín siám--khui, ké-iáⁿ the bô-êng. Chit chūn, Chèng-kî hiông-hiông kám-kak ka-tī ná tio̍h-che, sim-koaⁿ íⁿ-á ū chi̍t chióng kî-koài koh kan-khó͘ ê kám-kak.
|
「無--lah! Sì-kè chhōe看māi chiah koh講--lah!」王奇應--tńg-去, kui-tīn人馬tō開始tī社區--ni̍h se̍h, 路邊擔á kap店á ê頭家看tio̍h chit種情形, 心內ke減了解發生siáⁿ-mi̍h tāi-chì, lóng當做無看--tio̍h, iah是緊閃--開, 假iáⁿ teh無êng. Chit-chūn, 正旗hiông-hiông感覺ka-tī ná tio̍h-che, 心肝íⁿ-á有1種奇怪koh艱苦ê感覺. |
|
“Tī hia! Ah! In tng teh bok 2 nî 4 pan ê A-pin.”
|
「Tī hia! Ah! In tng teh bok 2年4班ê A賓.」 |
|
Chèng-kî sūn hoat-hiān ê lâng ê chhiú-sè khòaⁿ--kòe-khì, hông phah--ê sī ha̍k-hāu pàng-gû-pan ê Tân Bûn-pin, ìn-sióng tiong, A-pin lâng chin hó, chin tiām koh chin iú-hàu, tiāⁿ kā chhù--ni̍h tàu chò ka-kang, bē-tàng kap in chò-hóe chhit-thô. Chit-má i hông phah tó tī thô͘-kha teh liàn.
|
正旗順發現ê人ê手勢看--過-去, hông phah--ê是學校放牛班ê陳文賓, 印象中, A賓人真好, 真tiām koh真有孝, tiāⁿ kā厝--ni̍h tàu做加工, bē-tàng kap in chò-hóe chhit-thô. Chit-má i hông phah倒tī塗kha teh liàn. |
|
Ta̍k-ê khòaⁿ--tio̍h kín chhiong--kòe-khì, nn̄g pêng khai-sí phah--khí-lâi. Tùi-hong jîn-sò͘ kap ka-tī chit pêng chha-put-to, mā lóng ū chah thi̍h-kùn-á chit lūi ê ke-si. Ná teh sio-kiat, Chèng-kî sim-lāi ná the kiaⁿ-hiâⁿ, chin kiaⁿ ka-tī hō͘ lâng phah--sí, in-ūi sit-sîn soah hō͘ tùi-hong ê kùn-á bok kúi-nā ē.
|
Ta̍k-ê看--tio̍h緊衝--過-去, 2 pêng開始phah--起-來. 對方人數kap ka-tī chit-pêng差不多, mā lóng有chah鐵棍á chit類ê ke-si. Ná teh sio-kiat, 正旗心內ná teh驚惶, 真驚ka-tī hō͘人phah--死, 因為失神soah hō͘對方ê棍á bok kúi-nā ē. |
|
Pi! Pi! Pi!『不要再打了!』Hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, hùn-tō chú-jīm pak-tó͘ tōa-khian tōa-khian, chi̍t kho͘ thûi-thûi tòe tī siā-khu kî-thaⁿ lâng kha-chhng āu, ná pûn pi-á ná cháu--kòe-lâi.
|
Pi! Pi! Pi!『 不要再打了!』Hn̄g-hn̄g ê所在, 訓導主任腹tó͘大khian大khian, 1 kho͘ thûi-thûi tòe tī社區其他人kha-chhng後, ná pûn pi-á ná走--過-來. |
|
Nn̄g pêng jîn-má thiaⁿ-tio̍h pi-á-siaⁿ, sio-phah sûi thêng--lo̍h-lâi, sûi lâng sòaⁿ--khì, táⁿ-má-ka-lō͘ sī chi̍t tah chi̍t tah ê hoeh-jiah.
|
2 pêng人馬聽tio̍h pi-á聲, sio-phah隨停--落-來, 隨人散--去, táⁿ-má-ka路是1 tah 1 tah ê血跡. |
|
Chèng-kî iōng chhiú kā hông phah tio̍h-siong ê khang-chhùi om--leh, chia̍h-la̍t chia̍h-la̍t cháu tńg chhù--ni̍h, i sim-lāi the siūⁿ, che choa̍t-tùi bē-tàng hō͘ ma-ma chai-iáⁿ, nā bô, tō chhám--a.
|
正旗用手kā hông phah tio̍h傷ê孔chhùi om--leh, 食力食力走tńg厝--ni̍h, i心內teh想, che絕對bē-tàng hō͘ ma-ma知iáⁿ, 若無, tō慘--a. |
|
(TGB Thong-sìn tē 50 kî, 2003 nî 11 goe̍h)
|
(TGB通訊第50期，2003年11月) |
