Saⁿ--goe̍h ê Má-chó͘-pô
|
3--月ê媽祖婆 |
| Taco |
Taco |
|
Hit ê ta-sò tán bô mûi-hō͘ ê 3--goe̍h, ji̍t-chí mā-sī ài kòe.
|
Hit個ta-sò等無梅雨ê 3--月, 日子mā是ài過. |
|
Chi̍t-nî chi̍t-pái ê Má-chó͘-seⁿ, tī tiong-pō͘ hái-sòaⁿ ê chng-á-thâu khai-sí leh lāu-jia̍t, pài-pài sī chng-á-lāi sī-tōa-lâng ê kái-io̍h, phòa-pēⁿ bē hó--ê, ti-á chhī bē tōa--ê, chhōa bô bó͘--ê, khì biō--ni̍h chhōe sîn-bêng poa̍h-poe, àm-sî tō ē hó-khùn.
|
1年1-pái ê媽祖生, tī中部海線ê庄á頭開始leh鬧熱, 拜拜是庄á內sī大人ê解藥, phòa病bē好--ê, 豬á飼bē大--ê, 娶無bó͘--ê, 去廟--ni̍h chhōe神明poa̍h-poe, 暗時就會好睏. |
|
A-má m̄-bat jī mā m̄-bat teh khoàn sin-bûn, siáng chò chóng-thóng, siáng teh oai-ko, tī a-má sim-lāi, éng-oán pí bē kòe siáng in chhù koh ū hó kè iáu-bōe kè ê ko͘-niû-á, toh-ūi ū thang bé-tio̍h âng-phiau bí-chiú khah iàu-kín.
|
A-má m̄-bat字mā m̄-bat teh看新聞, siáng做總統, siáng teh歪哥, tī a-má心內, 永遠比bē過siáng in厝koh有好嫁iáu-bōe嫁ê姑娘á, toh位有thang買tio̍h紅標米酒khah要緊. |
|
Kū-le̍k 19, sī chng-á-lāi ngiâ Má-chó͘ ê ji̍t.
|
舊曆19, 是庄á內迎媽祖ê日. |
|
Tán chi̍t-tang--a, tán kah kha-chhiú phī-phī-chhoah ê a-pô a-má, chá tō thâi ke thâi ah, nn̄g-chiah-kha--ê, sì-ki-thúi--ê chá tō lóng khû tī biō-kháu kā ông-lâi teh tán--a. Mā m̄-chai ùi tang-sî khai-sí, lán pài-pài hiah-ê iōng lâi hē-goān ê lé-sò͘, nah ē sī pa̍t-chióng tōng-bu̍t tn̄g-kha tn̄g-chhiú chò seng-lé? Hèng-chhù pài-pài kap koah-hiuⁿ lâi an-sim kòe-ji̍t ê a-má, ta̍k-nî nā a-kong chò-kī mài sǹg, thâi ke thâi ah thâi kah siōng hoaⁿ-hí--ê tō-sī chit-pái.
|
等1冬--a, 等kah kha手phī-phī-chhoah ê a婆a-má, 早就thâi雞thâi鴨, 2支kha--ê, 4支腿--ê早就lóng khû tī廟口咬鳳梨teh等--a. Mā m̄知ùi tang時開始, lán拜拜hiah-ê用來下願ê禮數, nah會是別種動物tn̄g-kha tn̄g手做牲禮? 興趣拜拜kap koah-hiuⁿ來安心過日ê a-má, ta̍k年若a公做忌mài算, thâi雞thâi鴨thâi kah上歡喜--ê就是這pái. |
|
Í-keng thàu-tiong-tàu--a, ji̍t-thâu chin iām. Thàu-chá tō khí-lâi thâi ke bán-mn̂g ê a-má, chit-chūn, khòaⁿ-tio̍h bīn thâu-chêng kui-toh ê chheⁿ-chhau, chiah thó͘ chi̍t-kháu-khùi, būn-būn-á chhiò kóng: “M̄-chai Má-chó͘-pô ū kah-ì--bô?”
|
已經thàu中tàu--a, 日頭真炎. Thàu 早就起來thâi雞bán毛ê a-má, 這chūn, 看tio̍h面頭前kui桌ê chheⁿ-chhau, chiah吐1口khùi, būn-būn-á笑講:「M̄知媽祖婆有kah意--無?」 |
|
Góa chai a-má ta̍k-nî chiah-nī kang-hu leh pài-pài, mā-sī in-ūi i sim-lāi chò lāu-bó ê chi̍t-ê chek-jīm, góa siōng sè-hàn ê a-chek, chia̍h kàu 40 thòng hòe iáu-bōe chhōa-bó͘, tō in-ūi a-chek bô siūⁿ beh chhōa, ta̍k-nî pài-pài to m̄-chai koh ū jōa chē soe-siâu ê ke ài hông thâi. A-má mā bô i ê hoat, kan-taⁿ chi̍t-sian pài kòe chi̍t-sian.
|
我知a-má ta̍k年chiah-nī kang-hu leh拜拜, mā是因為i心內做老母ê 1個責任, 我上細hàn ê a叔, 食到40 thòng歲iáu-bōe娶bó͘ , 就因為a叔無想beh娶, ta̍k年拜拜都m̄知koh有jōa chē soe-siâu ê雞ài hông thâi. A-má mā無i ê法, kan-taⁿ 1-sian拜過1-sian. |
|
“Góa bē-kì-tit ōaⁿ lan-san--ê!” A-má hoah chi̍t-siaⁿ, ùi lak-tē-á jîm nn̄g-tiuⁿ âng-sek ê chóa-phiò, kiò góa khì biō-kháu ōaⁿ-chîⁿ. A-má kiò góa ōaⁿ ê gîn-á-kak, sī beh hō͘ hiah-ê kiâⁿ tī Má-chó͘-pô chhut-sûn tūi-ngó͘ thâu-chêng, teh lāng sai-thâu hoah-hiu ê khit-chia̍h-kong kap khit-chia̍h-pô--ê, a-má kā goán kóng, hiah-ê lâng tō-sī bô hó-hó-á tha̍k-chheh, chiah ē tòe tī Má-chó͘-pô sin-khu-piⁿ teh thó-seng-oa̍h, a-má it-ti̍t lóng m̄-chai, chit ê thâu-lō͘, sī góa kap sè-hàn ti-ti siōng siūⁿ beh chia̍h ê thâu-lō͘. Góa kap ti-ti mā kóng hó--a, góa lāng sai-thâu i tòe sai-bóe.
|
「Góa bē記得換lan-san--ê!」A-má hoah 1聲, ùi lak袋á jîm 2張紅色ê紙票, 叫góa去廟口換錢. A-má叫góa換ê銀á角, 是beh hō͘ hiah-ê行tī媽祖婆出巡隊伍頭前, teh lāng獅頭hoah-hiu ê乞食公kap乞食婆--ê, a-má kā goán講, hiah-ê人就是無好好á讀冊, chiah會tòe tī媽祖婆身軀邊teh討生活, a-má一直lóng m̄知, 這個thâu路, 是góa kap細hàn弟弟上想beh食ê thâu路. Góa kap弟弟mā講好--a, góa lāng獅頭i tòe獅尾. |
|
Góa chhiú phâng a-má kiò góa khì ōaⁿ ê gîn-á-khak, ná kiâⁿ í-keng ná thiaⁿ-tio̍h lâng teh pàng phàu-á ê siaⁿ. Tú oat-kòe hāng-á-kháu, tō khòaⁿ-tio̍h a-má ná kiâⁿ ná cháu, chhùi--ni̍h koh ná hoah kóng: “Góa koh khì bé chi̍t-kóa kim-chóa sûi tńg--lâi, lí seng tńg--khì m̄-thang ná cháu ná sńg, pài-pài ê sî bē-tàng sńg-chhiò……”
|
Góa手phâng a-má叫góa去換ê銀á角, ná行已經ná聽tio̍h人teh放炮á ê聲. Tú oat過巷á口, 就看tio̍h a-má ná行ná走, 嘴--ni̍h koh ná hoah講:「Góa koh去買1-kóa金紙sûi tńg--來, lí先tńg--去m̄-thang ná走ná sńg, 拜拜ê時bē-tàng sńg笑……」 |
|
A-má cháu khì biō-kháu ê kám-á-tiàm, hit ê tì le̍h-á phāiⁿ ti-kha-kho͘ teh kā Má-chó͘-pô kūi--lo̍h ê pò-bé-á, í-keng kiâⁿ kòe mn̂g-kha-kháu, a-má koh iáu m̄ tńg--lâi, tō beh bē-hù--a, hiuⁿ gia̍h--khí-lâi, góa o̍h a-má leh pài án-ne, ná pài chhùi--ni̍h ná liām, chhiah-ia̍h-ia̍h ê ji̍t-thâu mā lâi tàu-lāu-jia̍t.
|
A-má走去廟口ê kám-á店, hit個tì笠á phāiⁿ豬kha-kho͘ teh kā媽祖婆跪--落ê報馬á, 已經行過門kha口, a-má koh iáu m̄ tńg--來, 就beh bē赴--a, hiuⁿ gia̍h--起-來, góa學a-má leh拜án-ne, ná拜嘴--ni̍h ná唸, 赤ia̍h-ia̍h ê日頭mā來tàu鬧熱. |
|
Hiông-hiông ū chi̍t-ê lâng chông ji̍p-lâi chhù--ni̍h: “Gín-á! Lín a-má hūn-tó tī biō-kháu, lín chhù-lāi ū tōa-lâng--bô?”
|
Hiông-hiông有1個人chông入來厝--ni̍h:「Gín-á! Lín a-má暈倒tī廟口, lín厝內有大人--無?」 |
|
Thàu-tiong-tàu, biō-kháu ê táⁿ-má-ka chiok sio--ê, biō-kháu khiā chi̍t-tīn lâng, ū--ê teh kā a-má chhit-kōaⁿ, ū--ê teh ia̍t-hong, kui-bīn ê lāu-lâng-pan kap tâm-tâm ê ba̍k-kho͘, ji̍t-thâu iáu tī thiⁿ-téng tiām-tiām-á iām.
|
Thàu中tàu, 廟口ê táⁿ-má膠chiok燒--ê, 廟口khiā 1-tīn人, 有--ê teh kā a-má chhit-kōaⁿ, 有--ê teh ia̍t風, kui面ê老人斑kap tâm-tâm ê目kho͘, 日頭iáu tī天頂tiām-tiām-á炎. |
|
『過度亢奮, 腦血管栓塞導致下半身血管嚴重阻塞, 必須予以截肢, 否則血液無法流通, 動作要盡快, 以免危及病人的生命安全, 家屬請簽讀此份切結書, 手術即刻進行.』
|
『過度亢奮, 腦血管栓塞導致下半身血管嚴重阻塞, 必須予以截肢, 否則血液無法流通, 動作要盡快, 以免危及病人的生命安全, 家屬請簽讀此份切結書, 手術即刻進行.』 |
|
A-má chhut-īⁿ pòaⁿ-nî āu, a-chek tō kiat-hun, sin-niû sī chiàu-kò͘ a-má ê hō͘-sū che-che.
|
A-má出院半年後, a叔就結婚, 新娘是照顧a-má ê護士姊姊. |
|
Hit-kang, chē tī lûn-í téng-thâu ê a-má, í-keng oai--khì ê chhùi, chhiò kah chin kam-goān, chhùi-nōa ná lâu ba̍k-sái ná ti̍h, he sī chi̍t-ê ma-ma ê chhiò-iông.
|
Hit工, 坐tī輪椅頂頭ê a-má, 已經歪--去ê嘴, 笑kah真甘願, 嘴nōa ná流目屎ná滴, he是1個mama ê笑容. |
|
A-má chē tī lûn-í téng-thâu, khiau-ku ê hêng-iáⁿ, kap hit-kang Má-chó͘ ê seng-lé, khòaⁿ--khí-lâi nah ē hiah kāng-khoán?
|
A-má坐tī輪椅頂頭, khiau-ku ê形影, kap hit工拜媽祖ê牲禮, 看--起-來nah會hiah kāng款? |
|
(TGB Thong-sìn tē 28 kî, 2002 nî 1 goe̍h)
|
(TGB通訊第28期，2002年1月) |
