首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有8個段落,13個語句,569個語詞,884個音節
Ji̍p-chhiu ê Tām-chúi koe-á 入秋ê淡水街á
Chhòa Ngá-kî 蔡雅祺
Ji̍p-chhiu liáu-āu ê Tām-chúi koe-á-thâu ū tām-po̍h-á léng, m̄-koh ta̍k-ê sim-lāi lóng bô sió-khóa-á kôaⁿ ê kám-kak, in-ūi goán kap 1-ê chin chhù-bī mā chin jia̍t-chêng ê lâng chò-hóe, tī leh 1-ê bô jōa tōa ê só͘-chāi mā kám-kak un-loán, chit-ê lâng tō-sī Hō͘-chō͘ hiaⁿ. 入秋了後ê淡水街á頭有tām-po̍h-á冷, m̄-koh ta̍k-ê心內lóng無sió-khóa-á kôaⁿ ê感覺, 因為goán kap 1 ê真趣味mā真熱情ê人chò-hóe, tī leh 1 ê無jōa大ê所在mā感覺溫暖, chit-ê人就是互助兄.
Hō͘-chō͘ hiaⁿ 10 gōa hòe-á tō lâi kàu Tâi-pak chò sai-á, hit tong-sî ta̍k-ê seng-oa̍h lóng bô hó kòe. Hō͘-chō͘ hiaⁿ ko-tiong chhut-gia̍p liáu-āu, tāi-seng tī Tâi-pak Se-mn̂g-teng Bān-kok Hì-īⁿ piⁿ--á ê lí-hoat-thiaⁿ chò sam-chhit-á, keng-kòe 2 kò gōa goe̍h, Hō͘-chō͘ hiaⁿ kap hit-chūn ê siàu-liân khí chhiong-thu̍t, tō koh tńg-khì ē-káng, m̄-koh ē-káng khak-si̍t pháiⁿ kòe-ji̍t, Hō͘-chō͘ hiaⁿ 18 hòe ê sî koh lâi kàu Tâi-pak, tī 1-ê pêng-iú ê lí-hoat-thiaⁿ chò khang-khòe, chin tn̂g 1-tōaⁿ sî-kan liáu-āu, Hō͘-chō͘ hiaⁿ lâi kàu Tām-chúi, ka-tī khui lí-hoat-thiaⁿ, bóe--á ōaⁿ khan-chhiú keng-êng, ka-tī khì sàng hái-sán. 互助兄10外歲á就來到台北做sai-á, hit當時ta̍k-ê生活lóng無好過. 互助兄高中出業了後, tāi先tī台北西門町萬國戲院邊--á ê理髮廳做三七á, 經過2個外月, 互助兄kap hit-chūn ê少年起衝突, 就koh tńg去下港, m̄-koh下港確實pháiⁿ過日, 互助兄18歲ê時koh來到台北, tī 1 ê朋友ê理髮廳做khang-khòe, 真長1段時間了後, 互助兄來到淡水, ka-tī開理髮廳, 尾--á換牽手經營, ka-tī去送海產.
Hō͘-chō͘ hiaⁿ chit-ê lâng chin khai-lóng, kā goán kóng hái-sán, koh kóng-tio̍h i sòe-hàn chng-kha só͘-chāi ê seng-oa̍h, i koh kóng-tio̍h ka-tī sòe-hàn ê sî, tī Tōa-nâ thau-cháu khì khòaⁿ thoat-ni-bú ê tāi-chì. Chit-kóa tāi-chì kóng kah hō͘ kui chhù-keng ê lâng chhiò-hai-hāi, khòaⁿ bōe chhut-lâi kóng, kî-si̍t Hō͘-chō͘ hiaⁿ pún-chiâⁿ sī kóng-ōe sòe-siaⁿ, mā bô siáⁿ káⁿ hoat-piáu ka-tī siūⁿ-hoat ê lâng, tùi chèng-tī 1-sut-á to m̄-bat, m̄-koh chū chham-ka “Chheng-liân Tiān-tâi” liáu-āu, chiap-chhiok tio̍h bô kāng-khoán ê koan-tiám, mā kap chin chōe lâng chi̍h-chiap, chiah ta̍uh-ta̍uh-á kā ka-tī ê sim phah--khui, chit-má Hō͘-chō͘ hiaⁿ í-keng sī i choh-sit hit-ê só͘-chāi ê ì-kiàn léng-siù, mā chin ū ka-tī ê siūⁿ-hoat, siōng kài bêng-hián--ê, tō-sī ta̍k-kái soán-kí, Hō͘-chō͘ hiaⁿ lóng ē choan-kang tńg-khì Ka-gī kū-chhù tǹg hùi-phiò, pa̍t-lâng soán-kí sī ū chîⁿ thang thio, m̄-koh Hō͘-chō͘ hiaⁿ soán-kí tian-tó ài ka-tī khai-chîⁿ chē poe-lêng-ki cháu tńg--khì tǹg hùi-phiò. 互助兄chit-ê人真開朗, kā goán講海產, koh講tio̍h i細hàn庄kha所在ê生活, i koh講tio̍h ka-tī細hàn ê時, tī大林偷走去看脫奶舞ê tāi-chì. Chit-kóa tāi-chì講kah hō͘ kui厝間ê人笑hai-hai, 看bōe出來講, 其實互助兄本chiâⁿ是講話細聲, mā無siáⁿ敢發表ka-tī想法ê人, 對政治1-sut-á都m̄-bat, m̄-koh自參加「青年電台」了後, 接觸tio̍h無kāng款ê觀點, mā kap真chōe人chi̍h接, chiah ta̍uh-ta̍uh-á kā ka-tī ê心phah--開, chit-má互助兄已經是i作sit hit-ê所在ê意見領袖, mā真有ka-tī ê想法, siōng kài明顯--ê, 就是ta̍k-kái選舉, 互助兄lóng會專工tńg去嘉義舊厝tǹg廢票, 別人選舉是有錢thang thio, m̄-koh互助兄選舉顛倒ài ka-tī開錢坐飛lêng機走tńg--去tǹg廢票.
Chò tiān-tâi ê sî, Hō͘-chō͘ hiaⁿ chham-ka koe-thâu iû-hêng lóng sī sù-siông--ê, i mā tī tiān-tâi chiat-bo̍k--ni̍h kóng bōe-chió phoe-phòaⁿ ê giân-lūn, kan-taⁿ ūi-tio̍h 1-ê lí-sióng teh chhiong, mā-sī àn chit-chūn chiah khai-sí o̍h Tâi-bûn. I tiàm ê khangpang tō iōng Tâi-bûn Lô-má-jī siá “Tek Ko Chhù”. 做電台ê時, 互助兄參加街頭遊行lóng是sù常--ê, i mā tī電台節目--ni̍h講bōe-chió批判ê言論, kan-taⁿ為tio̍h 1 ê理想teh衝, mā是àn chit-chūn chiah開始學台文. I店ê khangpang就用台文羅馬字寫「Tek Ko Chhu」.
Ūi-tio̍h 1-ê kap pa̍t-lâng bô kāng-khoán ê lí-sióng, Hō͘-chō͘ hiaⁿ bat hō͘ Pó-chhit-chóng-tūi chhōe mâ-hoân--kòe, tiàm-á ê khangpang mā bat hō͘ lâng lòng-phòa kúi-lō-kái, chin chōe sî-chūn, i ê pêng-iú bōe-tàng lí-kái i ê siūⁿ-hoat, m̄-koh Hō͘-chō͘ hiaⁿ lóng chai-iáⁿ ka-tī beh chò siáⁿ, bōe hō͘ lâng éng-hióng, put-sî mā kap lâng piān-lūn ì-kiàn. 為tio̍h 1 ê kap別人無kāng款ê理想, 互助兄bat hō͘保七總隊chhōe麻煩--過, 店á ê khangpang mā bat hō͘人lòng破kúi-lō-kái, 真chōe時chūn, i ê朋友bōe-tàng理解i ê想法, m̄-koh互助兄lóng知iáⁿ ka-tī beh做siáⁿ, bōe hō͘人影響, 不時mā kap人辯論意見.
Hō͘-chō͘ hiaⁿ ū-sî-á mā chin kám-khài kong, chit-má ê Tâi-pak gín-á lóng bōe-hiáu kóng Tâi-gí--a, i kóng-tio̍h ka-tī tī chhù--ni̍h ē iau-kiû gín-á kóng Tâi-gí, m̄-koh gín-á tī gōa-kháu iah-sī ha̍k-hāu lóng kóng Pak-kiaⁿ-gí, tì-sú tiàm chhù-lāi 6~7 siâⁿ mā lóng teh kóng Pak-kiaⁿ-gí. Chit-má ê siā-hōe, liân Hō͘-chō͘ hiaⁿ chit-khoán ū ì-sek ê lâng, to bô hoat-tō͘ kái-piàn chit-khoán chêng-hêng, án-ne sī m̄ sī būn-tôe ē jú lâi jú giâm-tiōng? Lán chin-chiàⁿ tio̍h hó-hó-á su-khó, mā tio̍h khah kín hêng-sêng Tâi-oân-lâng ka-tī ê ì-sek. 互助兄有時á mā真感慨kong, chit-má ê台北gín-á lóng bōe-hiáu講台語--a, i講tio̍h ka-tī tī厝--ni̍h會要求gín-á講台語, m̄-koh gín-á tī外口iah是學校lóng講北京語, 致使tiàm厝內6~7成mā lóng teh講北京語. Chit-má ê社會, 連互助兄chit款真有意識ê人, 都無法tō͘改變chit款情形, án-ne是m̄是問題會愈來嚴重? Lán真正tio̍h好好á思考, mā tio̍h khah緊形成台灣人ka-tī ê意識.
Kap Hō͘-chō͘ hiaⁿ khai-káng, hō͘ góa khòaⁿ-tio̍h 1-ê góa m̄-bat chiap-chhiok--kòe ê sè-kài, chai-iáⁿ 1-ê lâng ê kái-piàn, mā khòaⁿ-tio̍h i ê jia̍t-chêng, che sī lán chit-tāi ê gín-á kap in bōe-tàng pí-phēng--ê. Khòaⁿ-tio̍h Hō͘-chō͘ hiaⁿ, hō͘ góa siūⁿ chin chōe, mā su-khó tio̍h āu-pái beh án-chóaⁿ kiâⁿ--lo̍h, sui-bóng chit-má ê siàu-liân-á tùi seng-khu-piⁿ ê tāi-chì lóng bô koan-sim, ah sī lóng m̄-bat, m̄-koh thiaⁿ-tio̍h Hō͘-chō͘ hiaⁿ 1-lō͘ kiâⁿ--kòe ê sim-lāi-ōe, góa soah kám-kak lán ê bī-lâi koh ū tām-po̍h-á ǹg-bāng, koh ū tām-po̍h-á kng-sòaⁿ. Kap互助兄開講, hō͘我看tio̍h 1 ê我m̄-bat接觸--過ê世界, 知iáⁿ 1 ê人ê改變, mā看tio̍h i ê熱情, che是lán chit代ê gín-á kap in bōe-tàng比phēng--ê. 看tio̍h互助兄, hō͘我想真chōe, mā思考tio̍h後pái beh án-chóaⁿ行--落, 雖bóng chit-má ê少年á對身軀邊ê tāi-chì lóng無關心, ah是lóng m̄-bat, m̄-koh聽著互助兄1路行--過ê心內話, 我soah感覺lán ê未來koh有tām-po̍h-á ǹg望, koh有tām-po̍h-á光線.
(TGB Thong-sìn tē 39 kî, 2002 nî 12 goe̍h) (TGB通訊第39期,2002年12月)
回上一頁    終戰後,   2002年,   散文