首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有23個段落,125個語句,1029個語詞,1547個音節
Chhài-chhoah-bīn ê Kò͘-sū 菜chhoah面ê故事
Tēⁿ Si-chong 鄭詩宗
A-koan..a chiàng-sî ū khah bô-êng, ha̍k-hāu ê kong-khò pek-liáu chin ân, khó-chhì tùi chá-sî khó kàu àm koh khó bē-soah, pò-kò chi̍t-phiⁿ koh kòe chi̍t phiⁿ siá lóng bē-liáu, kóaⁿ kah lâng kiông beh khí-siáu. Ta̍k-mî àm-tǹg chia̍h-liáu chiū khuk tī í-á téng chîn khò-pún, kóaⁿ pò-kò, it-ti̍t piàⁿ kàu hoan-tiám, toh-á téng iû-goân koh-sī sè pún chheh thia̍p tōa pún chheh, chi̍t tui ná soaⁿ. Ta̍k-ji̍t khùn bô kàu kúi tiám-cheng, sim kông khì ge̍k. Phah-sǹg sī án-ne, bīn--n̍i̍h ê thiâu-á ná kâm-chúi puh-íⁿ ê má-lêng-chî-gê, seⁿ kah móa-móa sī. A-koan..a khòaⁿ-tio̍h hiah-ê tha̍k bē-liáu ê chheh, koh khòaⁿ-tio̍h ka-kī móa-bīn choân tāu-hoe, put-sî chiò-kiàⁿ chek thiâu-á, jek hún-chhì, chhòng kah kui-ê bīn âng-kòng-kòng, thiâu-á-lâng loān-loān poe. In lāu-bú khòaⁿ i tiāⁿ-tiāⁿ teh siòng hit-ê kiàⁿ, chai-iáⁿ i teh hoân hiah-ê thiâu-á-chí, kā kóng, "Koan--ah, lí mā khah tú-á hó--leh! Chheh to teh tha̍k bē-liáu--ah, koh ū sim-chiâⁿ teh chiò-kiàⁿ siòng-bīn! 阿娟--仔chiàng時有較無閒,學校ê功課迫了真ân,考試tùi早時考到暗koh考bē煞,報告一篇koh過一篇寫攏bē了,趕kah人強beh起痟。逐暝暗頓食了就khuk tī椅仔頂chîn課本、趕報告,一直拚到翻點,桌仔頂猶原擱是細本冊疊大本冊,一堆那山。逐日睏無到幾點鐘,心狂氣逆。扑算是án-ne,面--n̍i̍h êthiâu仔那含水puh íⁿ ê馬鈴薯芽,生kah滿滿是。阿娟--仔看著hiah ê讀bē了ê冊,koh看著家己滿面全豆花,不時照鏡chekthiâu仔,jek粉刺,創kah歸ê面紅槓槓,thiâu仔膿亂亂飛。In老母看伊定定teh相hit個鏡,知影伊teh煩hiah êthiâu仔籽,kā講:「娟--ah,你mā較tú仔好--leh!冊都teh讀bē了--ah,koh有心情teh照鏡相面!」
A-koan..a ìn Lāu-bú ê chhùi, “Má--ah, m̄-sī góa ài án-ne. Góa tùi 12 hòe sió-ha̍k pit-gia̍p, thiâu-á tio̍h m̄-bat thêng--kòe. Ū-sî hó, ū-sî bái. Kàu taⁿ mā hoat ū 4, 5 nî--ah, kui-ê bīn khám-khám khia̍t-khia̍t, keh-piah pan ê ta-po͘ lóng chhiò góa “chhài-chhoah-bīn..ê” hāi góa kìⁿ tio̍h lâng thâu chiū lê-lê, liân chi̍t tiám-á sìn-sim to bô”. 阿娟--仔應老母ê嘴,「媽--ah,m̄是我ài án-ne。我tùi 12歲小學畢業,thiâu仔著m̄-bat停--過。有時好,有時bái。到今mā發有4、5年--ah,歸ê面khám-khám khia̍t-khia̍t,隔壁班ê查甫攏笑我『菜chhoh面--ê』,害我見著人頭就lê-lê,連一點仔信心都無。」
“Kiám ū hiah-n̍i̍h giâm-tiōng?” A-bú ū kóa giâu-gî. “Sī lí m̄-chai. Chòe-kīn ha̍k-hāu khó-chhì chi̍t tui, thiâu-á koh seⁿ kui-bīn. Hō͘ góa kám-kak chiok ut-chut, bô siūⁿ beh khì ha̍k-hāu--lah.”, A-koan..a bīn-sek iu-iu. “Án-ne-siⁿ khài ē-sái? Liân-khó teh beh kàu--ah, chhù-piⁿ keh-piah, chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p kap lí kāng-nî hiah-ê gín-á lóng mā piàⁿ kah o͘-thiⁿ àm-tē. Thiaⁿ-kóng Ko-i phôe-hu-kho hit-ê Tēⁿ i-su tī thiâu-á chin choan-bûn, bîn-á-chài góa chhōa lí lâi hō͘ khòaⁿ.” 「Kiám有hiah-n̍i̍h嚴重?」阿母有寡giâu疑。「是你m̄知。最近學校考試一堆,thiâu仔 koh生歸面。Hō͘我感覺足鬱卒,無想beh去學校--lah。」阿娟--仔面色憂憂。「Án-ne-siⁿkhài會使?聯考teh beh到--ah,厝邊隔壁,親情五十kap你共年hiah ê囡仔攏mā拚kah烏天暗地。聽講高醫皮膚科hit個鄭醫師治thiâu仔真專門,明仔再我chhōa你來hō͘看。」
Keh-ji̍t, A-koan..a kap i ê a-bú chin gâu-chá. Kong-chhia 11 lō͘ chē--teh, chiū kàu pēⁿ-īⁿ mn̂g-chhùi. Mn̂g-chín-khu lâng chē kah ná káu-hiā. Koan..a sim-lāi teh àm-liām, “tó-ūi cháu chiah-n̍i̍h chē-lâng chhut--lâi!” Kòa-hō liáu-āu, bó-á-kiáⁿ N̄g-ê chiū chhōe khì kàu phôe-hu-kho. Tán ū chiâⁿ pòaⁿ tiám-cheng, hō͘-sū teh kiò-miâ, tio̍h ji̍p-khì. Hit-ê Tēⁿ i-su, thiaⁿ lâng kóng-sī tùi Bí-kok liû--tńg--lâi. Siūⁿ kóng eng-kai ū chi̍t kóa hòe, m̄-koh hiān-sî kā khòaⁿ--khí--lâi to siáu-liân siáu-liân, m̄-chai chin-chiàⁿ ū lâng kóng..ê hiah gâu--bô? 隔日,阿娟--仔kap伊ê阿母真gâu早。公車11路坐--teh,就到病院門嘴。門診區人坐kah那狗蟻。阿娟--仔心內teh暗唸,「Tó位走chiah-n̍i̍h濟人出--來!」掛號了後,母仔子兩個就chhōe去到皮膚科。等有成半點鐘,護士teh叫名,著入去。Hit個鄭醫師,聽人講是tùi美國留--轉-來。想講應該有一寡歲,m̄-koh現時kā看--起-來都少年少年,m̄知真正有人講--ê hiah gâu--無?
“Tiuⁿ Siok-koan sió-chiá lí hó, chia̍h pá--ah bōe?” Hàn-tit lâi tōa pēⁿ-īⁿ, thiaⁿ kóng chiah-ê i-seng lóng chiok ū phài-thâu, ū hit khoán sian-siⁿ-khùi. Chit-ê Tēⁿ i-su koh chin chhin-chhiat. “Phôe-hu ū tó-ūi bô tú-hó?” Ū hoān-chiá-iân koh ē kā lâng chio-ho͘. 「張淑娟小姐你好,食飽--ah bōe?」罕得來大病院,聽講chiah-ê醫生攏足有派頭,有hit款先生氣。這個鄭醫師koh真親切。「皮膚有tó位無tú好?」有患者緣koh會kā人招呼。
“Tēⁿ i-su, lí khòaⁿ i kui-bīn thiâu-á, seⁿ lóng bē thêng, ta̍k-sî teh chek thiâu-á, chhòng kah thiâu-á-pan, thiâu-á-khî móa sì-kè. Beh án-chóaⁿ?” A-koan ê a-bú kā i-seng kóng. “Che sī thiâu-á-pēⁿ, chheng-chhun teh hoat-chok--lah. Ha̍k-su̍t-miâ sī chô-chhng. Kheh-lâng chheng i chò Thiâu--ê, Sin-chū-bîn kiò i Tó͘-tó͘. Thiâu-á seⁿ jōa-kú--ah.?” Tēⁿ i-su chhùi teh mn̄g, ba̍k-chiu teh siòng Koan..a ê bīn. 「鄭醫師,你看伊歸面thiâu仔,生攏bē停,逐時teh chekthiâu仔,創kahthiâu仔斑,thiâu仔khî滿四界。Beh án-chóaⁿ?」,阿娟ê阿母kā醫生講。「Che是thiâu仔病,青春teh發作--lah。學術名是痤瘡。客人稱伊作柱--ê,新住民叫伊痘痘。thiâu仔生偌久--ah?」鄭醫師嘴teh問,目珠teh相娟--仔ê面。
“O͘h, kiám-chhái mā ū kúi-nā nî..ah. Góa ū khì-kòe se-io̍h-pâng bé thiâu-á-io̍h lâi hō͘ boah, iā ū chia̍h kòe hit hō Hàn-io̍h, lóng-chóng bô chha.” A-bú kóng. Tēⁿ i-su khòaⁿ i ê thâu-hia̍h ū chē-chē ê hún-chhì, N̄g-pêng ê kòe-hia̍h-koàn ū kui-táⁿ ê tōa lia̍p thiâu-á, lóng teh pū-lâng.Chhùi-phóe khò-kīn ē-hâi ê só͘-chāi ū chin-chē lap-o ê khî. Chiū koh kóng, “lí tō m̄-thang kā chek. Hoat-iām ê thiâu-á nā chhòng-liáu bô tiāⁿ-tio̍h, ū-sî ē piàn-chò teng-á á-sī eng-á, tāi-chì tō put-chí-á tōa-tiâu--ah.” 「O͘h,kiám-chhái mā有幾若年--ah。我有去過西藥房買thiâu仔藥來hō͘抹,也有食過hit號漢藥,攏總無差,」阿母講。鄭醫師看伊ê頭額有濟濟ê粉刺,兩爿ê過額貫有歸打ê大粒thiâu仔,攏teh孵膿。嘴phóe靠近下骸ê所在有真濟lap-o ê khî。就koh講:「你tō m̄-thang kā chek。發炎êthiâu仔若創了無定著,有時會變做疔仔或是eng仔,代誌tō不只仔大條--ah。」
“Í-keng kā lí kóng kúi-nā pái--ah. Kiò lí m̄-hó chek, lí phian-phian m̄-thiaⁿ.” A-bú kā Koan..a liām. “Che kiám ē chiūⁿ?” I-su mn̄g A-koan. “Ē--o͘h. Ū-sî ngiau-ngiau, chiūⁿ-chiūⁿ siūⁿ beh kā pê, kā jiàu.” A-koan kóng. 「已經kā你講幾若擺--ah。叫你m̄好chek,你偏偏m̄聽」,阿母kā娟--仔唸。「Che kiám會癢?」醫師問阿娟。「會--o͘h。有時ngiau-ngiau,chiūⁿ-chiūⁿ想beh kā pê,kā jiàu。」阿娟講。
“Thiâu-á sī chi̍t-khoán mn̂g-kńg ê koh-iūⁿ. Mn̂g-kńg lāi-té ū chi̍t-ê phôe-chi-chôaⁿ ē hun-pì iû lâi jūn-te̍k, hō͘ phôe-hu ē kng-ku̍t. Chit-ê chêng-hêng tī gín-á tńg-tōa-lâng ê sî siōng kài hián-bêng, in-ūi sin-thé ū ho͘-lú-bóng teh chhèng-koân. Nā-chún iû ê liōng thài chē, á-sī i ê iūⁿ-siùⁿ kap chèng-siông bô sio-siâng, chiū ē chō-sêng kak-chân ê kak-hòa kā mn̂g-kńg-chhùi that-tiâu--teh, hō͘ phôe-chi lâu-thong put-sūn, chek-chū, tō ē chiâⁿ-chò hún-chhì. Iû-koh keng-kòe sè-khún ê chok-iōng, chiū ū thiâu-á ē chhut-hiān. Hoat-iām nā giâm-tiōng, tō piàn nōa-thiâu-á, tō ē lok-lâng, hoat-hông, khí chiūⁿ.” 「thiâu仔是一款毛管ê各樣。毛管內底有一個皮脂泉會分泌油來潤澤,hō͘皮膚會光滑。這個情形tī囡仔轉大人ê時上界顯明,因為身體有荷爾蒙teh沖懸。若準油ê量thài濟,或是伊ê樣相kap正常無相像,就會造成角層ê角化kā毛管嘴塞住--teh,hō͘皮脂流通不順、積聚,tō會成做粉刺。尤koh經過細菌ê作用,就有thiâu仔會出現。發炎若嚴重,tō變爛thiâu仔,tō會lok膿、發紅、起癢。」
“Beh cháiⁿ-iūⁿ tī-liâu khah hó?” 「Beh怎樣治療較好?」
“Ki-pún-tek bīn ài sé chheng-khì. Seng-oa̍h ū kui-lu̍t. Chia̍h, khùn tio̍h chiàu sî-kan. Hun,chiú, pin-N̂g m̄-thang ēng. Sèng-tē ài khòng-chè, bē-sái chân-mo̍͘h. Tēng-kî ūn-tōng kò͘ sin-thé.” 「基本tek面ài洗清氣,生活有規律。食、睏著照時間。薰、酒、檳榔m̄-thang用。性地ài控制,bē使chân-mo̍͘h。定期運動顧身體。」
“Kiám tio̍h chia̍h io̍h-á á-sī boah io̍h-á?” 「Kiám著食藥仔或是抹藥仔?」
“Ài. Thiâu-á ê i-tī bô khùn-lân, m̄-koh su-iàu sî-kan. Goân-in sī tùi chèng-siông ê mn̂g-kńg, piàn-chò hún-chhì, koh hêng-sêng thiâu-á ài kúi-nā kò goe̍h. Só͘-í chia̍h-io̍h, boah-io̍h tiāⁿ-tio̍h mā ài chhiân chi̍t kò goe̍h ê sî-ji̍t, pēⁿ-chèng khah ē tit-tio̍h khòng-chè. Thiâu-á kín hó, hún-chhì khah bān. Kàu bóe-á ē chiâu-hó.” 「Ài。thiâu仔ê醫治無困難,m̄-koh需要時間。原因是tùi正常ê毛管,變做粉刺,koh形成thiâu仔ài幾若個月。所以食藥,抹藥定著mā ài延一個月ê時日,病症較會得著控制。thiâu仔緊好,粉刺較慢。到尾仔會chiâu好。」
“Chiâⁿ-si̍t..ê! Án-ne góa tō hòng-sim..ah. Lēng-gōa kīn-lâi koh ū lâng teh sî-kiâⁿ kô͘-soan hoán-hu, he kiám ū-hāu?”, A-koan thiaⁿ-liáu sim-chêng ū khah hó, koh chiap-sòa mn̄g. 「成實--ê! Án-ne我tō放心--ah。另外近來koh有人teh時行果酸換膚,he kiám有效?」,阿娟聽了心情有較好,koh接續問。
“Kô͘-soan hoán-hu iā tō sī chúi-kó-sng bán-bīn, sī chòe-kīn 5 nî, chiah tùi Bí-kok liû-hêng--khí-lâi ê mi̍h-kiāⁿ. I sī ēng bô kāng-khoán khó-ám ê kam-chià-sng lâi boah tī phôe-hu--n̍i̍h. I ê chok-iōng ū 3 hāng: Tē 1, ē-sái tī-liâu thiâu-á. Tē 2, ū tû khin-chhián thiâu-á-hûn ê chok-iōng. Tē 3, ū phiò-pe̍h ê kong-hāu.” 「果酸換膚也tō是水果酸挽面,是最近5年,chiah tùi美國流行--起-來ê物件。伊是用無共款khó-ám ê甘蔗酸來抹tī皮膚--n̍i̍h。伊ê作用有3項:第一:會使治療thiâu仔。第二:有除輕淺thiâu仔痕ê作用。第三:有漂白ê功效。」
“Ū chiah-n̍i̍h kî ê mn̍gh-kiāⁿ! Góa it-tēng beh chhì-khòaⁿ māi--leh.” A-koan chin hoaⁿ-hí. “Io̍h-á kiám ū sím-mi̍h hù-chok-iōng?” A-bú ū sió-khóa tam-sim. 「有chiah-n̍i̍h奇ê物件!我一定beh試看māi--leh」,阿娟真歡喜。「藥仔kiám有甚mi̍h副作用?」阿母有小可擔心。
“Chia̍h-ê io̍h-á sio̍k tī khòng-seng-sò͘ ê lūi, ki-pún siōng bô sáⁿ pāi-hāi. Pn̄g chêng 30 hun chia̍h, siōng hó m̄-thang kap ūi-io̍h-á chò chi̍t-ē chia̍h, kiaⁿ-liáu ē éng-hióng khip-siu. Boah ê io̍h-á chhím khai-sí ū-lâng sió-khóa ē âng-âng, jia̍t-jia̍t. Phôe-hu tām-po̍h-á hau-hau. Kòe kúi-ji̍t koàn-sì chiū hó, bô iàu-kín.” Tēⁿ i-su chin siông-sè kā kái-soeh. 「食ê藥仔屬tī抗生素ê類,基本上無啥敗害。飯前30分食,上好m̄-thang kap胃藥仔做一下食,驚了會影響吸收。抹ê藥仔chhím開始有人小可會紅紅、熱熱。皮膚淡薄仔hau-hau。過幾日慣勢就好,無要緊。」鄭醫師真詳細kā解說。
“Ah chiah-ê thiâu-á-khî beh án-chóaⁿ? Kám ū hoat-tō͘?” A-koan chin tì-ì i ê bīn niau-niau. “Chò chúi-kó-sng bán-bīn ē ū chha, m̄-kú chhim-tîm..ê khah bô hāu. Ài ēng lûi-siā bôa-phôe chiah ū hāu.” 「Ah chiah-êthiâu仔khî beh án-chóaⁿ?Kám有法度?」阿娟真致意伊ê面niau-niau。「做水果酸挽面會有差,m̄-kú深沈--ê較無效。Ài用雷射磨皮才有效。」
“Lûi-siā sī án-nóa chò?” 「雷射是án-nóa做?」
“Lûi-siā bôa-phôe ná bôa-chio̍h teh bôa to kāng-khoán, ē kā phôe-hu lè chi̍t têng po̍h-phìⁿ--khí--lâi. In-ūi lûi-siā-kng siong-tong lāi, chi̍t-ē-chhiú tō kā phôe lù kah pêⁿ-pêⁿ.” 「雷射磨皮那磨石teh磨都共款,會kā皮膚lè一重薄片--起-來。因為雷射光相當利,一下手tō kā皮lù kah平平。」
“Án-ne góa lóng chai..ah. To-siā Tēⁿ i-su.” A-koan chin hoaⁿ-hí ê khoán-sit. 「Án-ne我攏知--ah。多謝鄭醫師。」阿娟真歡喜ê款式。
“Bián sè-jī. Hó-hó chia̍h io̍h-á, boah io̍h-á pó-ióng.” 「免細膩。好好食藥仔、抹藥仔保養。」 譯者 郭文卿
(Tâi-oân-jī cha̍p-chì tē 6 kî, 2001 nî 3 ge̍h) (台灣字雜誌第6期,2001年3月)
回上一頁    終戰後,   2001年,   小說