Kám-un-cheh ê khí-goân
|
感恩節ê 起源 |
| Tân Ú-sek |
陳宇碩 |
|
Kong-goân 1620 nî, chi̍t chiah kiò-chòe "Gō͘-goe̍h-hoe" (The Mayflower) ê tōa phâng-chûn, tùi Eng-kok hiòng Bí-chiu chhut-hoat. Chûn-téng chài 102 ūi kiò-chòe "Chheng-kàu-tô͘" (Puritan) ê Ki-tok-tô͘. In teh chhiau-chhōe chi̍t-ê thang chū-iû kèng-pài Siōng-tè kap seng-oa̍h ê só͘-chāi.
|
公元1620年，一隻叫做「五月花」(The Mayflower) ê 大帆船，tùi 英國向美洲出發。船頂載102位叫做「清教徒」(Puritans)ê 基督徒。In teh chhiau-chhōe 一個thang自由敬拜上帝kap 生活ê 所在。 |
|
Tī pòaⁿ-lō͘ tiong, chit-chiah chûn tú-tio̍h tōa-hong, lī-khui goân-tēng ê hâng-sòaⁿ. Kàu hi̍t nî ê 12 goe̍h, in tī hiān-chāi kiò-chòe Phó͘-lī-mâu-sū (Plymo͘th) ê só͘-chāi teng-lio̍k Pak Bí-chiu. Tng-sî thiⁿ-khì chin kôaⁿ, in ê chia̍h-mi̍h ia̍h chin chió, tì-kàu ū-lâng í-keng phòa-pēⁿ. Keng-kè chi̍t nî ê ló͘-le̍k khai-khún, kàu tē-jī nî thâu-chi̍t-pái siu-sêng ngó͘-ko̍k ê sî (1621 nî chhiu-thiⁿ), chí-ū chhun chi̍t-pòaⁿ ê lâng iû-goân oa̍h--teh. Chóng-sī chit chi̍t-nî ê khó-giām, hō͘ in tùi beh tī Bí-chiu tèng-kun hoat-tián chhiong-móa sìn-sim. M̄-nā án-ni, in í-keng kap goân-chū-bîn Ìn-tē-an-lâng kiàn-li̍p iú-gî, thang chò-hóe seng-oa̍h, koh hō͘-siong pang-chān.
|
Tī 半路中，這隻船tú著大風，離開原訂ê 航線。到hit 年ê 12月，in tī 現在叫做普利茅斯 (Plymo͘th) ê 所在登陸北美洲。當時天氣真寒，in ê 食物亦真少，致到有人已經破病。經過一年ê 努力開墾，到第二年頭一擺收成五穀ê時 (1621年秋天)，只有chhun 一半ê人猶原活--teh。總--是這一年ê考驗，hō͘ in 對beh tī 美洲釘根發展充滿信心。M̄-nā án-ni,in已經kap 原住民印第安人 (American Indians) 建立友誼，thang做伙生活，koh 互相幫贊。 |
|
Kong-goân 1621 nî 12 goe̍h 13 ji̍t, chiah-ê thâu-chi̍t-kûn ê î-bîn chū-chi̍p, khèng-chiok î-bîn sêng-kong, tāi-ke tâng-sim kám-siā Siōng-tè. Jiân-āu in chò-hóe hióng-siū só͘ siu-sêng ê hong-sēng lông-sán, pau-koat hóe-ke, gô, ah, hoan-be̍h kap kim-koe. Ìn-tē-an-lâng chiâⁿ-chòe in ê lâng-kheh. Siāng-sî in ia̍h kú-hêng kî-tó-hōe kap kî-thaⁿ ê oa̍h-tāng.
|
公元1621年12月13日，chiah-ê 頭一群ê 移民聚集，慶祝移民成功，大家同心感謝上帝。然後in 做伙享受所收成ê 豐盛農產，包括火雞、鵝、鴨、番麥，kap 金瓜。印第安人成做in ê 人客。Siāng 時in 亦舉行感謝祈禱會kap 其他ê 活動。 |
|
Kàu Lîn-khéng (Abraham Lincoln) chòe Bí-kok chóng-thóng ê sî, chiah tī 1863 nî chèng-sek chè-tèng múi-nî 11 goe̍h tē-sì ê pài-sì chòe choân-kok ê Kám-un-cheh (Thanksgiveng).
|
到林肯(Abraham Lincoln)做美國總統ê 時，才tī 1863年正式制訂每年11月第四ê 拜四做全國ê 感恩節 (Thanksgiveng)。 |
|
Taⁿ Kám-un-cheh í-keng chiâⁿ-chòe sè-kài-sèng ê cheh-ji̍t, sī ūi-tio̍h hit-nî ê siu-sêng kám-siā ê cheh-kî. Só͘ tāi-piáu ê ì-gī pau-koat: kám-un ê sim-ì, tùi hiong-thó͘ ê thiàⁿ, í-ki̍p cho̍k-kûn ê hô-pêng siong-chhú, hun-hióng kap koan-hoâi téng-téng, koh tī kám-un ê tiong-kan hō͘-siong chiok-hok.
|
今感恩節已經成做世界性ê 節日，是為著各人ê 國hit 年ê 收成感謝ê節期。所代表ê 意義包括：感恩ê心意、對鄉土ê疼，以及族群ê 和平相處、分享，kap關懷等等，koh tī 感恩ê中間互相祝福。 |
|
(Tâi-oân Hiong-thó͘ cha̍p-chì 50 kî, 2001 nî 11 goe̍h)
|
(台灣鄉土雜誌50期，2001年11月) |
