Thô͘-chhoah-lâu
|
塗chhoah流 |
| Pasuya |
Pasuya |
|
Tōa-hō͘ lo̍h kúi-lō kang, kàu cho̍h--ji̍t chiah chhut ji̍t-thâu, cha-hng chái-khái ji̍t-thâu koh chin iām, tng teh hoaⁿ-hí hó-thiⁿ--a, tiong-tàu-sî-á soah koh khai-sí lo̍h siáu-káu-hō͘.
|
大雨落幾lō工, 到cho̍h--日chiah出日頭, cha-hng chái起日頭koh真炎, tng teh歡喜好天--a, 中tàu時á soah koh開始落siáu狗雨. |
|
Àm-thâu-á, kap Tōa-thâu-liân chò-hóe khì chhē A-hūi chia̍h àm-tǹg, kóng chi̍t-kóa tāi-chì.
|
暗頭á, kap Tōa-thâu-liân做夥去chhē A惠食暗tǹg, 講1-kóa代誌. |
|
Àm-sî 9 tiám gōa ê sî, góa kap Tōa-thâu-liân tī A-hūi hia tng beh lī-khui, Tōa-thâu khà tiān-ōe hō͘--góa, kháu-khì chin kip chin kín-tiuⁿ, mn̄g góa lâng tī toh-ūi, chhù--ni̍h beh im-toa-chúi--a, Tōa-thâu-liân ê o͘-to͘-bái chhah tī lâu-kha, ài kín kā khan-cháu, soah chhē bô i chhia ê só-sî.
|
暗時9點外ê時, 我kap Tōa-thâu-liân tī A惠hia tng beh離開, Tōa-thâu khà電話hō͘--我, 口氣真急真緊張, 問我人tī toh位, 厝--ni̍h beh im大水--a, Tōa-thâu-liân ê o͘-to͘-bái chhah tī樓kha, ài緊kā牽走, soah chhē無i車ê鎖匙. |
|
Lī-khui A-hūi hia liáu-āu, sim-lāi tō kip beh tńg kàu Tām-chúi chhù--ni̍h, lo̍h-hō͘-thiⁿ, lō͘ chin ku̍t, m̄-koh góa o͘-to͘-bái it-ti̍t siūⁿ beh chhui khah kín--ê, góa ná chhui-iû sim-lāi ná kiaⁿ, khiâ kah chin sè-jī.
|
離開A惠hia了後, 心內就急beh tńg到淡水厝--ni̍h, 落雨天, 路滑滑, m̄-koh我o͘-to͘-bái一直想beh chhui khah緊--ê, 我ná chhui油心內ná驚, 騎kah真sè-jī. |
|
Khiâ kòe Kan-tāu-kiô, kòe Tek-ûi-á, lō͘ lóng ta-khok-khok, bô sêng lo̍h kòe hō͘. Phe kàu Âng-chhiū-nâ, chiàⁿ-chhiú-pêng hit tiâu tōa-lō͘ sī thang tùi Sam-chi--ê, góa ài nǹg kòe lō͘-piⁿ o͘-to͘-bái choan-iōng ê tē-hā-tō, thàng tùi Tām-chúi ke-á hit hiòng ê tōa-lō͘ khì.
|
騎過Kan-tāu橋, 過竹圍á, 路lóng ta-khok-khok, 無sêng落過雨. Phe到紅樹林, 正手pêng hit條大路是thàng tùi三芝--ê, 我ài nǹg過路邊o͘-to͘-bái專用ê地下道, thàng tùi淡水街á hit向ê大路去. |
|
Nā im-tōa-chúi, tē-hā-tō èng-kai bē thong chiah tio̍h, m̄-koh, khiâ tī góa thâu-chêng ê o͘-to͘-bái, ta̍k tâi lo̍h-khì tē-hā-tō a̍h bô lâng se̍h hoan-thâu--a, sim-koaⁿ-thâu tám-tám, tō tòe--leh kā khiâ--lo̍h-khì, koài-kî? Khòaⁿ bē chhut-lâi ū im-chúi--kòe, Tōa-thâu sī teh hām-bîn, ah-sī teh kā góa háⁿ?
|
若im大水, 地下道應該bē通chiah tio̍h, m̄-koh, 騎tī我頭前ê o͘-to͘-bái, ta̍k台落去地下道a̍h無人se̍h彎頭--a, 心肝頭膽膽, 就tòe--leh kā騎--落-去, 怪奇? 看bē出來有im水--過, Tōa-thâu是teh hām眠, ah是teh kā我háⁿ? |
|
Chhut tē-hā-tō, peh-kiā, lo̍h-kiā, lō͘ khòaⁿ--khí-lâi koh ta-ta--leh, kám chiàⁿ-káng ū lo̍h kòe hō͘? Góa jú lâi jú giâu-gî.
|
出地下道, peh-kiā, 落kiā, 路看--起-來koh ta-ta--leh, kám正港有落過雨? 我愈來愈giâu疑. |
|
Tōa-oat oat--kòe, khàu-iau! Kui phiàn chhiū-oe tìn tī lō͘--ni̍h, thô͘-kha mā choân lo̍k-kô͘-á-môe, o͘-to͘-bái hiám-á chhu--lo̍h. “Nah ē án-ne?” Chia kiò chò Koaⁿ-chin-nâ, chá-chêng tō bat tī Tām-chúi tòa kúi-lō nî, chhìn-chhái siūⁿ mā chai-iáⁿ chit ê só͘-chāi bô khó-lêng chò-tōa-chúi……
|
大路oat--過, khàu-iau! Kui遍樹oe tìn tī路--ni̍h, 塗kha mā全lo̍k-kô͘-á-môe, o͘-to͘-bái險á chhu--落. 「Nah會án-ne?」Chia叫做Koaⁿ-chin-nâ, 早前就bat tī淡水tòa幾lō年, chhìn-chhái想mā知iáⁿ這個所在無可能做大水…… |
|
Goán hāng-á-kháu, chi̍t tâi tho͘-la-kuh chhāi tī hia, kā thàng ji̍p-khì goán tau ê lō͘ tòng-tiâu--leh, hāng-á-kháu hit keng “Ok tiàm”, mi̍h-kiāⁿ loān-chhau-chhau, khò͘-chûn lóng poaⁿ lâi tī têng-á-kha, bē-su hông chhiúⁿ--kòe-leh, “Ū-iáⁿ im-tōa-chúi--leh……” Tōa-thâu-liân tī āu-chō: “Chit siaⁿ hāi--a!”
|
Goán巷á口, 1台tho͘-la-kuh chhāi tī hia, kā thàng入去goán tau ê路擋tiâu--leh, 巷á口hit間「Ok店」, mi̍h-kiāⁿ亂糟糟, 庫存lóng搬來tī亭á-kha, bē輸hông搶--過-leh, 「有影im大水--leh……」Tōa-thâu-liân tī後座:「這siaⁿ害--a!」 |
|
Iû-mn̂g chhui--lo̍h, tùi lo̍k-kô͘-môe-á kauh--kòe, ngē-sí chiⁿ ji̍p-khì hāng-á lāi, kui lō͘ lóng nōa-thô͘ kap chhiū-oe, lō͘-piⁿ ê khiā-ke ta̍k-ê lóng cháu--chhut-lâi, goán chhù thâu-chêng, chhia kin-pún bô hoat-tō͘ óa-kīn, o͘-to͘-bái chhah tī lō͘-piⁿ, iōng kiâⁿ--ê liâu--ji̍p-khì, kui siang ê-á lóng chìm tī nōa-thô͘ lāi-té, kàu kha-ba̍k hiah-nī chhim……chhù-piⁿ keh-piah ta̍k-ê to bô-êng chhi̍h-chhah, ū ê the̍h khok-á teh hô͘-chúi, ū ê sa pang-á ùi chhù-lāi kā thô͘ thuh--chhut-lâi. “Tāi-chì tōa-tiâu--a……”
|
油門chhui--落, tùi lo̍k-kô͘-môe-á kauh--過, 硬死chiⁿ入去巷á內, kui路lóng爛塗kap樹oe, 路邊ê khiā家ta̍k-ê lóng走--出-來, goán厝頭前, 車根本無法tō͘ óa近, o͘-to͘-bái chhah tī路邊, 用行--ê liâu--入-去, kui雙鞋á lóng浸tī爛塗內底, 到kha目hiah-nī深……厝邊隔壁ta̍k-ê都無閒chhi̍h-chhah, 有ê the̍h khok-á teh hô͘水, 有ê sa枋á ùi厝內kā塗thuh--出-來.「Tāi-chì大tiâu--a……」 |
|
Peh khí saⁿ lâu, ka-chài, goán tau bô tāi-chì, Tōa-thâu kóng, 9 tiám thóng ê sî, pùn-soh-chhia hiōng-hiōng oat ji̍p-lâi goán chia, iōng chhia--ni̍h ê là-pah tōa-siaⁿ hoah-hiu: “Im-tōa-chúi--loh, góa cháu bē chhut--khì-a!” Tōa-thâu kín cháu chhut-khì khòaⁿ, sûi khòaⁿ-tio̍h tōa-chúi chham thô͘-soa kui-ê kô͘--ji̍p-lâi, khǹg tī lâu-kha ê o͘-to͘-bái chha chi̍t-sut-á tō hō͘ thô͘-chúi thun--khì, i kóaⁿ-kín lo̍h-khì kā o͘-to͘-bái khan cháu, nā bô, hit kúi tâi o͘-to͘-bái ún-tàng phak lo̍h thô͘-kô͘-chúi--ni̍h.
|
Peh起3樓, ka-chài, goán tau無tāi-chì, Tōa-thâu講, 9點thóng ê時, pùn-soh車hiōng-hiōng oat入來goán chia, 用車--ni̍h ê喇叭大聲hoah-hiu:「Im大水--loh, 我走bē出--去-a!」Tōa-thâu緊走出去看, sûi看著大水chham塗砂kui-ê糊--入-來, khǹg tī樓kha ê o͘-to͘-bái差1-sut-á就hō͘塗水吞--去, i趕緊落去kā o͘-to͘-bái牽走, 若無, hit幾台o͘-to͘-bái穩當phak落塗糊水--ni̍h. |
|
Mi̍h-kiāⁿ tàn--leh, góa chio Tōa-thâu kap Tōa-thâu-liân lo̍h-lâi lâu-kha kā lâng tàu piàⁿ.
|
Mi̍h-kiāⁿ tàn--leh, 我招Tōa-thâu kap Tōa-thâu-liân落來樓kha kā人tàu piàⁿ. |
|
Khàu-iau, chit ê siā-hōe sī án-chóaⁿ--a? Goán tau tī saⁿ lâu, hó-hó bô tāi-chì, hó-sim beh kâng tàu-kha-chhiú, in ê bīn soah chhàu-chhàu léng-léng, bô siáⁿ hoan-gêng ê hêng……m̄-koh, goán iáu-sī kā ê-á thǹg--lo̍h-lâi, khò͘-kha chhiú-ńg pi̍h--khí-lâi, chhiok lo̍h lok-kô͘-moâi-á, hām chhù-piⁿ keh-piah tàu-tīn piàⁿ, kàu 1~2 tiám chiah khí lâu-téng hioh-khùn.
|
Khàu-iau, 這個社會是án-chóaⁿ--a? Goán tau tī 3樓, 好好無tāi-chì, 好心beh kâng tàu-kha手, in ê面soah臭臭冷冷, 無siáⁿ歡迎ê形……m̄-koh, goán iáu是kā鞋á褪--落-來, 褲kha手ńg pi̍h--起-來, chhiok落lok-kô͘-moâi-á, hām厝邊隔壁tàu-tīn piàⁿ, 到1~2點chiah起樓頂hioh-khùn. |
|
Goán lâu-kha--ê piàⁿ sèⁿ-miā kā chhù-lāi ê chúi hò͘--chhut-khì, m̄-koh lō͘--ni̍h ê thô͘ thūn hiah chōe, khah hò͘, chúi kāng-khoán koh tò-lâu--ji̍p-khì, beh nah chheng ē lī? Siòng-siòng--leh, keh-piah--ê iân pún-té sī chúi-kau-á ê só͘-chāi teh ku̍t-thô͘, ó͘ chhut chúi-tō hō͘ chúi lâu ū lō͘, a̍h, nah ē ó͘ kàu in mn̂g-chhùi tō thêng--a? Goán chit pêng beh án-chóaⁿ? In kám m̄-sī kóng sī kāng ka-cho̍k--ê? Góa kā in chioh soa-thio, in koh m̄-kam m̄-goān……
|
Goán樓kha--ê piàⁿ性命kā厝內ê水hò͘--出-來, m̄-koh路--ni̍h ê塗thūn hiah chōe, khah hò͘, 水kāng款koh倒流--入-去, beh nah清會離? 相相--leh, 隔壁--ê沿本底是水溝á ê所在teh ku̍t塗, ó͘出水道hō͘水流有路, a̍h, nah會ó͘到in門chhùi就停--a? Goán這pêng beh án-chóaⁿ? In kám m̄是講是kāng家族--ê? 我kā in借沙鍬, in koh m̄甘m̄願…… |
|
Bóe--á, lâng sái lu-thô͘-ki lâi, kā lō͘--ni̍h ê nōa-thô͘ kui-ê thuh-tiāu, nōa-thô͘-chúi chông ū lō͘--a, chiah bān-bān-á thè--khì, ū lâng khiú chúi-kóng lâi chhiâng, tá-má-ka-lō͘ chiah lio̍h-á hiān--chhut-lâi.
|
尾--á, 人駛lu塗機來, kā路--ni̍h ê爛塗kui-ê thuh掉, 爛塗水chông有路--a, chiah慢慢á退--去, 有人khiú水管來chhiâng, tá-má膠路chiah lio̍h-á現--出-來. |
|
Kin-á-ji̍t chái-khí beh chhut-mn̂g, hō͘-mn̂g-á siap--leh siap--leh, lâu-kha--ê koh teh chheng mn̂g-kháu-tiâⁿ, chit chūn, chiah thiaⁿ-tio̍h in kā góa seh to-siā.
|
今á日chái起beh出門, 雨毛á siap--leh siap--leh, 樓kha--ê koh teh清門口埕, 這chūn, chiah聽著in kā我說多謝. |
|
Góa ê o͘-to͘-bái chhah tī lō͘-piⁿ, hō͘ nōa-thô͘ tò͘ kah hoe-pa-ni-niau, sió-khóa chheng-chheng chhit-chhit--leh tō kóaⁿ-kín beh chhut-mn̂g, chit chūn, 2~3 ê kì-chiá kiâⁿ--ji̍p-lâi, chhēng kah súi-súi-súi, cha-bó͘--ê koh ta̍h koân-tah, iōng kā-kam-á-ōe mn̄g--góa: “NÎ MNGH IÔ-MÊ-IÔ CHÒ-IAⁿG3?”
|
我ê o͘-to͘-bái chhah tī路邊, hō͘爛塗tò͘ kah hoe-pa-ni-niau, sió-khóa清清chhit-chhit--leh就趕緊beh出門, 這chūn, 2~3個記者行--入-來, 穿kah súi-súi-súi, cha-bó͘--ê koh踏koân-tah, 用咬柑á話問--我:「NÎ MNGH IÔ-MÊ-IÔ CHÒ-IAⁿG3?」 |
|
Hō͘ góa tng--tio̍h-a ho͘ⁿh, tiāⁿ-tiāⁿ tī tiān-sī sin-bûn khòaⁿ-tio̍h chit chióng pe̍h-ba̍k kì-chiá, ta̍k pái to hō͘ góa khì-phut-phut, in chù-sí khì hō͘ góa tú--tio̍h, chá tō àn-sǹg beh…… “Khàu-pē! Lín kóng siáⁿ-mi̍h hoan-á-ōe, thiaⁿ bô--lah! Siám--lah, mài lo-so!”
|
Hō͘我tng--著-a ho͘ⁿh, tiāⁿ-tiāⁿ tī電視新聞看著這種白目記者, ta̍k-pái都hō͘我氣phut-phut, in註死去hō͘我tú--著, 早就àn-sǹg beh……「Khàu-pē! Lín講siáⁿ-mi̍h hoan-á話, 聽無--lah! 閃--lah, mài lo-so!」 |
|
O͘-to͘-bái khiâ--leh tō chhut--khì, sūn-sòa sì-kè sûn khòaⁿ-māi, kán! Goán chhù piⁿ--á ê khe-á hō͘ nōa-thô͘ thūn-pêⁿ--khì, khe-lâu kái hiòng, lâu tùi lō͘--ni̍h, lâu tùi chhân--ni̍h, lâu thàng kòe lâng ê khiā-ke chhut--lâi! Āu-piah, pún-chiâⁿ sī kui phiàn chhân-hn̂g, chit-má soah pêⁿ-pêⁿ-pêⁿ, n̂g-ngiuh-ngiuh choân hō͘ lo̍k-kô͘-moâi-á thūn--khí-lâi, chhân--ni̍h mā tìn chin chē chio̍h-thâu, cha-mê chio̍h-thâu nā kè-sio̍k liàn--lo̍h-lâi, goán tō chhi-chhám--loh!
|
O͘-to͘-bái騎--leh就出--來, 順續sì-kè巡看māi, kán! Goán厝邊--á ê溪á hō͘爛塗thūn平--去, 溪流改向, 流tùi路--ni̍h, 流tùi田--ni̍h, 流thàng過人ê khiā家出--來! 後壁, 本chiâⁿ是kui遍田園, chit-má soah平平平, 黃ngiuh-ngiuh全hō͘ lo̍k-kô͘-moâi-á thūn--起-來, 田--ni̍h mā tìn真chē石頭, cha暝石頭若繼續liàn--落-來, goán就悽慘--loh! |
|
Hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, tī chhân tiong-ng, koh ū chi̍t tâi kiau-á, m̄-chai ùi toh-ūi hông chhiâng kàu hia khì……
|
Hn̄g-hn̄g ê所在, tī田中央, koh有1台轎á, m̄知ùi toh位hông chhiâng到hia去…… |
|
E-po͘, góa koh cháu tńg-lâi tàu-kha-chhiú. Ná piàⁿ ná kap chhù-piⁿ khai-káng, “Hiah-ê chhân hāi-liáu-liáu--khì, ó͘--lo̍h choân nōa-thô͘, chhân-thô͘ m̄-chai koh tâi jōa chhim, khòaⁿ sī beh án-chóaⁿ chiah hó--o͘……” Keh-piah ê o͘-bah-sáng bīn kat kui oân, “Chia, kúi 10 nî--a, chò hong-thai lo̍h tōa-hō͘ a̍h m̄-bat teh im-chúi, nah ē……” Tùi-bīn ê a-î jú siūⁿ jú m̄-kam, lâu-kha ê nì-sàng kā ìn kóng: “Lóng mā ùi soaⁿ-téng chhiâng--lo̍h-lâi-ê, hit pêng tōa-lâu pia̍t-chong khí kah kui phiàn, chit lia̍p soaⁿ koh khah ióng mā chi̍h-chài bē tiâu……”
|
E-po͘, 我koh走tńg來tàu-kha手. Ná piàⁿ ná kap厝邊開講,「Hiah-ê田害了了--去, ó͘--落全爛塗, 田塗m̄知koh tâi jōa深, 看是beh án-chóaⁿ chiah好--o͘……」隔壁ê o͘-bah-sáng面結kui-oân,「Chia, 幾10年--a, 做風颱落大雨a̍h m̄-bat teh im水, nah會……」對面ê a姨愈想愈m̄-kam, 樓kha ê nì-sàng kā應講:「Lóng mā ùi山頂chhiâng--落-來-ê, hit-pêng大樓別莊起kah kui遍, 這粒山koh khah勇mā chi̍h-chài bē tiâu……」 |
|
Koh khai-sí lo̍h tōa-hō͘--a, e-po͘ kám koh ē chhut siáⁿ-mi̍h tāi-chì?
|
Koh開始落大雨--a, e-po͘ kám koh會出siáⁿ-mi̍h tāi-chì? |
|
(TGB Thong-sìn tē 25 kî, 2001 nî 10 goe̍h)
|
(TGB通訊第25期，2001年10月) |
