Kóng Tâi-gí Chin Khin-sang
|
講台語真輕鬆 |
| Makatau Loan |
Makatau Loan |
|
Kóng Tâi-gí Chin Khin-sang(Tâi-gí-bûn Kio̍k-pún)
|
講台語真輕鬆(台語文劇本) |
|
Tiûⁿ-só͘: Ko-hiông-chhī Lo̍k-jîn Iù-tī-hn̂g Kàu-sek lāi.
|
場所：高雄市樂仁幼稚園教室內。 |
|
Jîn-bu̍t: Lāu-su(LS), cha-po͘ gín-á(A-chong,AC), cha-bó͘ gín-á(A-lē, AL).
|
人物：老師（LS）、查甫囡仔（阿宗，AC）、查某囡仔（阿麗，AL）。 |
|
Tiûⁿ-kéng: LS, AC, AL chē tī í-thâu-á téng, ûi chò pòaⁿ-îⁿ hêng.
|
場景：LS、AC、AL坐tī椅頭仔頂，圍做半圓形。 |
|
AC kap AL:Lāu-su gâu-chá.
|
AC kap AL:老師gâu早。 |
|
LS: Lín chin gâu-chá. Kin-á-ji̍t chiok hó thiⁿ. Chia̍h pá á-bōe?
|
LS：Lín真gâu早。今仔日足好天。食飽抑--bōe? |
|
AC kap AL: Chia̍h pá--ah.
|
AC kap AL：食飽--ah。 |
|
AC: Lāu-su, lán kin-á-ji̍t beh kóng sím-mi̍h chhù-bī ê tāi-chì?
|
AC：老師，咱今仔日beh講甚mi̍h趣味ê代誌？ |
|
LS: Lán beh lâi kóng Tâi-gí(thoa-tn̂g bān-bān-á kóng).
|
LS：咱beh來講台語（拖長慢慢仔講）。 |
|
AL: (chhiúⁿ tāi-seng kóng) Lāu-su, góa châng ē-tàu kóng ū kàu chē Tâi-gí ô͘!
|
AL：（搶代先講）老師，我chang ē晝講有夠濟台語ô͘! |
|
LS: Ô͘! Lí khì tó-ūi chhit-thô ?
|
LS：ô͘!你去tó位chhit-thô? |
|
AL: (hoaⁿ-hí hêng) Châng góa kap Pa-pa, Ma-ma tò-khì Pîn-tong chng-kha A-má tau chhit-thô, chin hó-sńg. A-má chhōa góa khì bo̍k-tiûⁿ khòaⁿ gû. Ta̍k chiah gû lóng chin tōa-chiah, chin pûi. Ū-ê teh chia̍h chháu, ū-ê teh lim-chúi, ū-ê tú-á chhut-sì liân lō͘ to kiâⁿ bē chāi, chin kó͘-chui.....(i ê ōe hō͘ AC cháⁿ tn̄g)
|
AL：（歡喜形）châng我kap爸爸、媽媽轉去屏東庄腳阿媽兜chhit-thô,真好sńg。阿媽chhōa我去牧場看牛。逐隻牛攏真大隻，真肥。有--ê teh食草，有--ê teh lim水，有--ê tú仔出世連路都行bē在，真古錐...（伊ê話hō͘ AC cháⁿ斷） |
|
AC: (chhiúⁿ teh kóng)Uô͘ iê iô͘ suo͘ Thâi-yû.....(LS kā i ê ōe chhiat tn̄g)
|
AC：（搶teh講）我也有說台語...（LS kā伊ê話切斷） |
|
LS: A-chong, hō͘ A-lē..ah seng kóng liáu. Tán--chi̍t--ē khah ōaⁿ lí kóng.
|
LS：阿宗，hō͘阿麗--ah先講了。等--一-下khah換你講。 |
|
AC: (bô siáⁿ kam-goān)Hâu lah.
|
AC：（無啥甘願）好--lah。 |
|
AL: Góa ta̍k pái khì A-má in tau, A-má lóng ē chhōa góa khì chhân--n̍i̍h, hn̂g--n̍i̍h, á-sī bo̍k-tiûⁿ chhit-thô. A-má ē kā góa kóng chiok chē in sè-hàn sî-á ê tāi-chì. Bô chîⁿ thang tha̍k-chheh, tio̍h ài khì chhân-hn̂g tàu-saⁿ-kāng, mā ài kā lâng khan gû khì chia̍h chháu. A-má koh ē kóng chiok-chē chiok chē kò͘-sū hō͘ góa thiaⁿ, góa lóng thiaⁿ kah khōng-kha-khiàu. A-má iā ū kà góa liām chiok chē koa ô͘!
|
AL：我逐擺去阿媽in兜，阿媽攏會chhōa我去田--n̍i̍h,園--n̍i̍h,或是牧場chhit-thô。阿媽會kā我講足濟in細漢時仔ê代誌。無錢thang讀冊，著ài去田園鬥相kāng,mā ài kā人牽牛去食草。阿媽koh會講足濟足濟故事hō͘我聽，我攏聽kah khōng腳翹。阿媽也有教我念足濟歌ô͘! |
|
LS: (tùi AL kóng) Chin..ê. A-lē, lí kám beh liām hō͘ tāi-ke thiaⁿ.
|
LS：（Tùi AL講）真--ê。阿麗，你kám beh念hō͘大家聽。 |
|
AL: hó ah. “Tiám á tiám tin-tang, Gû-bah chhá hong-chhang. Tiám á tiám tin-tang, Pe̍h-soat Kong-chú beh kè ang. Tiám á tiám tin-tang, MacDonald hioh 5 kang. Tiám á tiám tin-tang, Superman pōng bí-phang. Tiám á tiám tin-tang, Sèng-tān Lāu-kong chhùi-khí lak kah lang-lang-lang. Tiám á tiám tin-tang, o̍h Tâi-gí chin khin-sang! O̍h Tâi-gí chin khin-sang!
|
AL：好ah。「點仔點叮咚，牛肉吵風蔥。點仔點叮咚，白雪公主beh嫁翁。點仔點叮咚，麥當勞hioh 5工。點仔點叮咚，超人磅米芳。點仔點叮咚，聖誕老公嘴齒落kah lang-lang-lang。點仔點叮咚，學台語真輕鬆！學台語真輕鬆！」 |
|
LS: A-lē ū kàu gâu. Lán kā i phah pho̍k-á.A-chong, lí kám ū khì chhōe A-kong, A-má chhit-thô?
|
LS：阿麗有夠gâu。咱kā伊扑pho̍k仔。阿宗，你kám有去chhōe阿公、阿媽chhit-thô? |
|
AC: Pa-pa, Ma-ma hiîn-mâng, mê siî-chian tái uô͘ chhyú oái-phuô͘ chia. Mê chhií táu ná pian, A-má, A-kong thaⁿ-miîn suo͘ tii̍h Thâi-yû uô͘ iô͘ thin mê iô͘ tông, lîn-chyu tii̍h siâu-phn̂g-iô͘ iê to͘ suo͘ Thâi-yû, chiin pú hâu oân.
|
AC：爸爸媽媽很忙沒時間帶我去外婆家玩, 每次到那邊阿公阿嬤他們說的台語我聽不懂, 鄰居的小朋友也都說台語,真不好玩。 |
|
AL: Chó iáng hâu khô-sî! Chng-kha ū chiok chē chiok chē hó sńg ê tāi-chì. Goán A-kong, A-má ē chhōa góa khì chhân--n̍i̍h hop sì-kha-á, khì chúi-khut-á piⁿ lia̍h o͘-tō͘-koâi-á, kā góa kóng chiok chē kó͘-chá kó͘-chá ê kò͘-sū. Góa siōng ài tī àm-sî chia̍h pá liáu-āu, tó tī A-má ê seng-khu piⁿ khòaⁿ thiⁿ-téng ê chhiⁿ kah goe̍h-niû, bô tiuⁿ-tî tio̍h khùn--khì--ah. Góa mā ū kah chhù-piⁿ ê gín-á sńg pò keh-á, chhiāng-óng, siàn ang-á-phiau, tiak chu-á, che lóng sī lán tī Ko-hiông chhī lāi sńg bē tio̍h ê mi̍h-kiāⁿ (AL jú kóng jú hoaⁿ-hí).
|
AL：這樣好可惜！庄腳有足濟足濟好sńg ê代誌。阮阿公、阿媽會chhōa我去田--n̍i̍h hop四腳仔，去水窟仔邊掠烏肚koâi仔，kā我講足濟古早古早ê故事。我上ài tī暗時食飽了後，倒tī阿媽ê身軀邊看天頂ê星kah月娘，無張持著睏--去-ah。我mā有kah厝邊ê囡仔sńg報格仔、chhiāng-óng、搧尪仔標、tiak珠仔，che攏是咱tī高雄市內sńg bē著ê物件（AL愈講愈歡喜）。 |
|
AC: (him-siān ê piáu-chêng) Chó iáng hâu sín-fû o͘h! Uô͘ to͘ pú sîn chó iáng. A-má suo͘ tii̍h hóa, uô͘ thin pú tông, uô͘ chiî N̂g í-chiî tóe thaⁿ sâ-siáu. A-má tóe Ma-ma suo͘, “Khah ē bô kà i kóng Tâi-gí. Hāi góa nā tú tio̍h chiah ê gín-á ná é-káu khì tú tio̍h chhàu-hīⁿ-lâng--leh.”. Chiin sang nâu-chin.
|
AC：（欣羨ê表情）（這樣好幸福喔！我都不行這樣！阿嬤說的話我聽不懂，我只能一直對他傻笑，阿嬤對媽媽說：「khah會無教伊講台語。害我若tú著chiah ê囡仔那啞口去tú著臭耳人--leh。」真傷腦筋。） |
|
LS: A-chong lí m̄-bián kiaⁿ, koh kòe chi̍t sî-á, lí tō ē-hiáu kah A-má kóng Tâi-gí--ah.
|
LS：阿宗你m̄免驚，koh過一時仔，你tō會曉kah阿媽講台語--ah。 |
|
AC: Chin..ê mā?
|
AC：真--ê mā? |
|
LS: Sī--ah. Tùi Kin-nî ê 9 goe̍h-hūn khai-sí, choân Tâi-oân só͘ ū ê sió-pêng-iú lóng tio̍h ài o̍h Tâi-gí. Ta̍k lé-pài ū 1 kàu 2 chiat ê Tâi-gí khò. Kòe bô gōa kú, A-chong lí tio̍h ē-hiáu kah A-má kóng Tâi-gí, mā ē-sái kah chng-kha ê sió-pêng-iú chò-hóe chhit-thô..ah.
|
LS：是--ah。Tùi今年ê 9月份開始，全台灣所有ê小朋友攏著ài學台語。逐禮拜有1到2節ê台語課。過無外久，阿宗你著會曉kah阿媽講台語，mā會使kah庄腳ê小朋友做伙chhit-thô--ah。 |
|
AC: Ū chiah-n̍i̍h-hó ê tāi-chì. Pú-kuó͘ uô͘ tii̍h lâu-sii hâu-siáng to͘ pû-hóe suo͘ Thâi-yû, thaⁿ-mn̂g chiîn-moh chiau uô͘-mn̂g? (AC ū sió-khóa hoâi-gî)
|
AC：有chiah-n̍i̍h好ê代誌。不過有的老師好像都不會說台語他們怎麼教我們？（AC有小可懷疑） |
|
LS: Che lí m̄-bián kiaⁿ. Lán Sin-heng-khu ê Siā-khu Tāi-ha̍k í-keng beh tī kin-nî 8 goe̍h 27 kàu 12 goe̍h 30 lâi pān sió-ha̍k tiong-ha̍k Tâi-gí lāu-su ê su-chu jīn-chèng pôe-ióng, bo̍k-tek tio̍h sī beh hùn-liān chiah ê lāu-su ē-hiáu kóng Tâi-gí, ē-hiáu kà Tâi-gí, ē-sái kā lán chiah ê gín-á-hiaⁿ kah gín-á-koaⁿ kóng chiok chē Tâi-oân sim-sek ê mi̍h-kiāⁿ. Siōng tiōng-iàu..ê sī kà lán ē-sái kah A-kong, A-má kóng-ōe, khai-káng, ē-hiáu thiaⁿ A-kong, A-má kóng-kó͘ ô͘!
|
LS：Che你m̄免驚。咱新興區ê社區大學已經beh tī今年8月27到12月30來辦小學中學台語老師ê師資認証培養，目的著是beh訓練chiah ê老師會曉講台語，會曉教台語，會使 kā咱chiah ê囡仔兄kah囡仔官講足濟台灣心適ê物件。上重要--ê是教咱會sái kah阿公、阿媽講話，開講，會曉聽阿公、阿媽講古ô͘! |
|
AC: Chó-iáng hâu páng! (koh lâi tùi kiàⁿ-thâu kóng) Sû-sû, Puô͘-puô͘, Ku-ku, A-î, chhîn nM8-mn̂g î-tín iáu lâi sáng-khó syôe Thâi-yû o͘h!
|
AC：這樣好棒！（Koh來tùi鏡頭講）叔叔、伯伯、姑姑、阿姨、請你們一定要來上課學台語喔! |
|
AL: (ǹg kiàⁿ-thâu) Tāi-ke tàu-tīn lâi o̍h Tâi-gí, hō͘ só͘ ū ê sió-pêng-iú lóng ē-hiáu kóng Tâi-gí. A-kong, A-má phō sun, thiaⁿ sun chhiò-haiⁿ-haiⁿ.
|
AL：（向鏡頭）大家鬥陣來學台語，hō͘所有ê小朋友攏會曉講台語。阿公、阿媽抱孫，聽孫笑咳咳。 |
|
LS: (ǹg kiàⁿ-thâu) Beh kà lán ê gín-á kóng liàn-tńg ê Tâi-gí, beh ín-chhōa in him-sióng Tâi-oân hong-hù koh sim-sek ê le̍k-sú bûn-hòa, beh hō͘ in pôe-phōaⁿ A-kong, A-má chò-hóe liū-kòe kó͘-chá-sî ê kì-tî. Chhiáⁿ lín lâi pò-miâ Ko-hiông-chhī Sin-heng-khu Siā-khu Tāi-ha̍k ê Tâi-gí-bûn Siá-chok kap Him-sióng. Pó-chèng lín ē-tàng o̍h tio̍h siōng-kài chèng-khak ê Tâi-gí-bûn, siōng-kài chhù-bī ê Tâi-oân kò͘-sū, siōng-kài ū kó͘-chá-bī ê Tâi-oân hong-sio̍k, siōng kài chhiⁿ ê Tâi-oân bûn-hòa.
|
LS：（向鏡頭）Beh教咱ê囡仔講liàn轉ê台語，beh引chhōa in欣賞台灣豐富koh心適ê歷史文化，beh hō͘ in陪伴阿公、阿媽做伙liū過古早時ê kì-tî。請lín來報名高雄市新興區社區大學ê台語文寫作kap欣賞。保証lín會當學著上kài正確ê台語文，上kài趣味ê台灣故事，上kài有古早味ê台灣風俗，上kài chhiⁿ ê台灣文化。 |
|
Kám-siā! Ló͘-la̍t. E̍k-chiá Koeh Bûn-kheng
|
感謝！勞力。 譯者 郭文卿 |
|
(Tâi-oân-jī cha̍p-chì tē 8 kî, 2001 nî 7 ge̍h)
|
(台灣字雜誌第8期，2001年7月) |
