Kôaⁿ--lâng ê àm-mî
|
寒--人ê暗暝 |
| Lîm Tiông-seng |
林長昇 |
|
Àm-mî, góa kap Bûn-siông-hiaⁿ sūn bô jōa se̍k ê lō͘ kiâⁿ-kàu Chhiū-nâ-á, léng-ki-ki ê kôaⁿ-thiⁿ chhin-chhiūⁿ hiān-si̍t ê Tâi-oân siā- hōe, hō͘-lâng kám-kak chiâⁿ kôaⁿ.
|
暗暝, 我kap文祥兄順無jōa熟ê路行到樹林á, 冷ki-ki ê寒天親像現實ê台灣社會, hō͘人感覺chiâⁿ寒. |
|
Kin-á-ji̍t beh chhú-lí--ê, sī 1-keng chò tiān-náu gōa-khak ê lô-chu cheng-gī-àn.
|
今á日beh處理--ê, 是 1間做電腦外殼ê勞資爭議案. |
|
Thiaⁿ tong-sū-chiá teh kóng, in chit-má í-keng sī chò 1-kang hioh 1-lé-pài--a, koh sòa--lo̍h-lâi, m̄-chai kang-tiûⁿ siáⁿ-mi̍h sî-chūn beh koaiⁿ--khí-lâi, ta̍k-ê lóng chin kiaⁿ-hiâⁿ.
|
聽當事者teh講, in chit-má已經是做 1工hioh 1禮拜--a, koh續--落-來, m̄知工場siáⁿ-mi̍h時chūn beh關--起-來, ta̍k-ê lóng真驚惶. |
|
Lâi chham-ka khui-hōe--ê ū 50-kúi-hòe ê o͘-bah-sáng, mā ū tiong-liân ê ka-têng-chú-hū kap chiâⁿ siàu-liân ê goân-chū-bîn cha-bó͘ gín-á, ta̍k-ê khòe tī bô jōa tōa-keng ê kheh-thiaⁿ, kám-kak ū tām-po̍h-á sio-lo̍h.
|
來參加開會--ê有50幾歲ê o͘-bah-sáng, mā有中年ê家庭主婦kap chiâⁿ少年ê原住民cha-bó͘ gín-á, ta̍k-ê khòe tī無jōa大間ê客廳, 感覺有tām-po̍h-á燒lo̍h. |
|
“Sin-chhéng tiâu-kái liáu-āu, thâu-ke-niû tùi goán ê thāi-tō͘ ū khah hó--a, chhiūⁿ í-chá hioh-khùn lóng bô sǹg sin-súi, chò jōa chē sǹg jōa chē. Chit-kúi-kang thâu-ke-niû soah chú-tōng kóng beh hō͘ goán pòaⁿ-sin--neh!”
|
「申請調解了後, 頭家娘對goán ê態度有khah好--a, 像以早hioh睏lóng無算薪水, 做jōa chē算jōa chē. 這幾工頭家娘soah主動講beh hō͘ goán半薪--neh!」 |
|
Pho͘h-si̍t ê o͘-bah-sáng bīn-sek ū sió-khoa hoaⁿ-hí, piⁿ--á ê goân-chū-bîn cha-bó͘ gín-á sè-siaⁿ teh ìn: “Tùi goán siuⁿ hó, goán tian-tó ū tām-po̍h-á bē koàn-sì--neh.”
|
樸實ê o͘-bah-sáng面色有sió-khoa歡喜, 邊--á ê原住民cha-bó͘ gín-á細聲teh應:「對goán siuⁿ好, goán顛倒有tām-po̍h-á bē慣勢--neh.」 |
|
Chi̍t-tīn lú-kang ê chhiò-siaⁿ chhiong-boán tī bô jōa khoah ê kheh-thiaⁿ.
|
1-tīn女工ê笑聲充滿tī無jōa闊ê客廳. |
|
“Chhiūⁿ í-chá thâu-ke-niû tú chiap kang-tiûⁿ ê sî, ūi-tio̍h beh kiû piáu-hiān, kā seng-sán-sòaⁿ ê sok-tō͘ ùi 100-gōa tiâu-kàu 200-gōa, hāi goán lóng bô sî-kan khì lim-tê pàng-jiō, koh ū-lâng chò kah siàm-jiō. Che lóng ū lâng ē-tàng chò chèng-jîn.”
|
「像以早頭家娘tú接工場ê時, 為著beh求表現, kā生產線ê速度ùi 100外調到200外, 害goán lóng無時間去lim茶放尿, koh有人做kah siàm(滲)尿. Che lóng有人會tàng做證人.」 |
|
Ōe iáu-bōe kóng soah, 1-tīn lâng tō sio-chīⁿ giâ-chhiú, chhin-chhiūⁿ beh chèng-bêng in ka-kī ê khó͘-lān.
|
話iáu未講煞, 1-tīn人就相爭giâ手, 親像beh證明in ka-kī ê苦難. |
|
Góa kā “tiâu-kái-su” the̍h-kòe-lâi khòaⁿ, hiông-hiông kiaⁿ-1-tiô, chit-keng thi̍h-phôe khí ê kang-tiûⁿ, 10-gōa-nî lâi kèng-jiân liān 1-ê “phah-hóe-khì” to bô, sīm-chì bô tô-seng chhut-kháu, nā hoat-seng ì-gōa, hiō-kó it-tēng chin giâm-tiōng.
|
我kā「調解書」提過來看, hiông-hiông驚 1-tiô, 這間鐵皮起ê工場, 10外年來竟然連 1個「phah火器」都無, 甚至無逃生出口, 若發生意外, 後果一定真嚴重. |
|
Koh kòe 2-kang tō beh tiâu-kái--a, sang “tiâu-kái-su” khì Lô-kang-kio̍k liáu-āu, thâu-ke-niû thāi-tō͘ í-keng ū kái-piàn, ta̍k-ê lóng chin ū chū-sìn, m̄-koh kiat-kó ē án-chóaⁿ, mā sī ài khòaⁿ hit-kang ê chêng-hêng.
|
Koh過 2工就beh調解--a, 送「調解書」去勞工局了後, 頭家娘態度已經有改變, ta̍k-ê lóng真有自信, m̄-koh結果會án-chóaⁿ, mā是ài看hit工ê情形. |
|
Góa kap Bûn-siông-hiaⁿ ùi sio- lo̍h ê chhù-lāi kiâⁿ--chhut-lâi, gōa-kháu ê thiⁿ-khì koh khah kôaⁿ--a. góa ê hiû-á tàn tī chhia--ni̍h bô chhēng tī sin-khu-téng, kám-kak koh khah kôaⁿ.
|
我kap文祥兄ùi燒lo̍h ê厝內行--出-來, 外口ê天氣koh khah寒--a. 我ê裘á tàn tī車--ni̍h無穿tī身軀頂, 感覺koh khah寒. |
|
Kôaⁿ--lâng ê àm-mî chiâⁿ chēng.
|
寒--人ê暗暝chiâⁿ靜. |
|
(TGB Thong-sìn tē 18 kî, 2001 nî 3 goe̍h)
|
(TGB通訊第18期，2001年3月) |
