Chôa sô--kòe ê hong-hiòng
|
蛇趖過ê 方向 |
| Chhòa Sìn-tit |
蔡信得 |
|
Chhòng-sè-kì 3-chiuⁿ 14-chat, Siōng-tè tùi chôa kóng: “Lí kì-jiân kiâⁿ chit-hō sū, lí beh siū chiù-chó͘, tùi taⁿ liáu-āu lí beh ēng pak-tó͘ lâi kiâⁿ-lō͘.” Tùi án-ni chôa chiū bô seⁿ kha, chiū ēng pak-tó͘ kiâⁿ-lō͘.Taⁿ, tī chèng tōng-bu̍t, in lóng ū seⁿ kha, lán thang tùi in ê kha-jiáu-hō lâi khòaⁿ-chhut in kiâⁿ tùi toh 1 hong-hiòng khì. Chóng--sī lán tī chia lâi kóng chôa, i bô seⁿ kha, bô ū kha-jiáu-hō, lán beh chóaⁿ-iūⁿ khòaⁿ-chhut i kiâⁿ tùi toh 1 hong-hiòng khì?
|
創世紀3章14節，上帝tùi蛇講：「你既然行這號事，你beh受咒咀，tùi今了後你beh用腹肚來行路。」Tùi án-ni蛇就無生腳，就用腹肚行路。今，tī眾動物，in攏有生腳，咱thang tùi in ê腳爪號來看出in行tùi toh 一方向去。總--是咱tī chia來講蛇，伊無生腳，無有腳爪號，咱beh怎樣看出伊行tùi toh一方向去？ |
|
Góa iáu ōe-kì-tit ū kúi-pái tòe-kòe chôa sô ê hûn, só͘ hoat-seng ê eng-kòe. Thâu 1-pái sī chòe gín-á ê sî-tāi, nā pàng-o̍h tò-tńg--lâi, bô tāi-chì chò, chiū chio chhù-piⁿ ê tâng-phōaⁿ, chòe-tīn khì môa-hông-nâ lāi ê chúi-khut-á piⁿ tiò 4-kha-á, goán chiong tō͘-kún chò tiò-jī, kā kau tī tiò-kau téng, chiong só͘-ū ê tiò-koaⁿ chhah tī chúi-khut-á piⁿ, liáu-āu chiū-sī tán-hāu 4-kha-á lâi chia̍h jī, chit-ê sî-chūn thiaⁿ-tio̍h hù-kīn ū chiáu-á teh háu, tī hia poe-lâi poe-khì. Goán chiū ho͘N3-kî-sim beh khì kā khòaⁿ māi--leh, teh kiâⁿ ê sî, tú-hó khòaⁿ-tio̍h chôa sô ê hûn.
|
我iáu會記得有幾擺tòe過蛇趖ê痕，所發生ê往過。頭一擺是做囡仔ê時代，若放學倒轉--來，無代誌做，就招厝邊ê同伴，做陣去麻防林內ê水窟仔邊釣四腳仔，阮將肚kún做釣餌，kā鉤tī釣鉤頂，將所有ê釣竿插tī水窟仔邊，了後就是等候四腳仔來食餌，這個時陣聽著附近有鳥仔teh哮，tī hia飛來飛去。阮就好奇心beh去kā看māi--leh，teh行ê時，tú好看著蛇趖ê痕。 |
|
Môa-hông-nâ lāi lóng sī soa-bô͘-tē, chôa-hûn chin hó jīn. Só͘-í, nā ū chôa sô--kòe, chin bêng-hián thang khòaⁿ-kìⁿ i sô ê hong-hiòng, goán chiū it-ti̍t kā tòe, kàu 1-châng môa-hông-châng, chôa-hûn chiū thêng, gia̍h-thâu 1 khòaⁿ, goân-lâi hit-bóe chôa í-keng kiu-khì tī téng-bīn, téng-bīn ū chò 1-siū chiáu-á-siū, hit-bóe chôa siūⁿ beh chia̍h chiáu-á N̄g, chiah ōe hāi hiah-ê chiáu-á tī hia khàu kiò-kiò.
|
麻防林內攏是沙漠地，蛇痕真好認。所以，若有蛇趖--過，真明顯thang看見伊趖ê方向，阮就一直kā tòe,到一欉麻防欉，蛇痕就停，gia̍h頭一看，原來hit尾蛇已經赳去tī頂面，頂面有做一巢鳥仔巢，hit尾蛇想beh食鳥仔卵，chiah會害hiah ê鳥仔tī hia哭叫叫。 |
|
Pòaⁿ-po͘ āu, goán iàu-kín beh thang siu hiah-ê tiò-koaⁿ, chin tú-hó, koh khòaⁿ-tio̍h 1-sô chôa-hûn, goán chiū koh kā tòe, tòe kàu chúi-khut-á piⁿ, 1 khòaⁿ, goân-lâi 1-bóe chôa sī lâi teh chia̍h tiò-kau téng ê 4-kha-á, sūn-sòa hō͘ tiò-kau kau tiâu--leh. Chòe gín-á khah bô-táⁿ, kiaⁿ pa̍t-ki tiò-á siāng-khoán koh tiò-tio̍h chôa, só͘-ū ê tiò-koaⁿ lóng bô siu, peh-khí kha chiū cháu, 1-khùn chiū cháu tò-tńg-lâi kàu chhù.
|
半晡後，阮要緊beh thang收hiah ê釣竿，真tú好，koh看著一趖蛇痕，阮就koh kā tòe,tòe到水窟仔邊，一看，原來一尾蛇是來teh食釣鉤頂ê四腳仔，順續hō͘釣鉤鉤tiâu--leh。做囡仔較無膽，驚別支釣仔像款koh釣著蛇，所有ê釣竿攏無收，爬起腳就走，一睏就走倒轉來到厝。 |
|
Koh ū 1-pái, tī 20 gōa nî chêng, tī hái-kîⁿ teh lia̍h hî-chai, hit-sî tú-hó lia̍h bô, tāi-khài ū 10 gōa lâng lóng khí-lâi tī soa-lûn-á téng teh hioh-khùn, ū ê teh jiok soa-bé teh sńg, tú-hó khòaⁿ-tio̍h 1-sô chôa-hûn, goán chiū sūn chôa sô--kòe ê hō it-ti̍t tòe, tòe kàu 1-tui chháu-tui, chiū hoah-hiu kiò tāi-ke lâi tàu-saⁿ-kāng, chiong chháu-tui poaⁿ sóa-ūi, chôa kó-jiân bi̍h tī chháu-tui té.
|
Koh有一擺，tī 20外年前，tī海墘teh掠漁栽，hit時tú好掠無，大概有10外人攏起來tī沙崙仔頂teh 歇睏，有ê teh jiok沙尾teh sńg,tú好看著一趖蛇痕，阮就順蛇趖--過ê號一直tòe,tòe到一堆草堆，就喝咻叫大家來鬥相工，將草堆搬徙位，蛇果然bi̍h tī草堆底。 |
|
Beh liáu-kái chôa sô--kòe ê hong-hiòng, lâi khòaⁿ-chhut i sô tùi toh 1-pêng khì, kî-si̍t chin kán-tan, tùi ū koân-kē ê só͘-chāi lâi khòaⁿ chiū ōe chai, chhin-chhiūⁿ ū soa-lûn-á lâi khòaⁿ siōng chheng-chhó, nā sī khah sè-hō ti̍t-ti̍t ê hō, che sī tùi koân-téng sô lo̍h kē, nā sī ū 9-oan 18 oat, chôa sô ê hûn khah khoah, che sī tùi ē-bīn sô chiūⁿ téng-bīn khì, in-ūi chôa tùi koân sô lo̍h kē, sī bián chhut-la̍t--ê, tú-tio̍h ū koân ê jiah, pit-tēng ài khah chhut-la̍t, só͘-í chôa-hûn tiō ōe khah khoah, tiō ōe oan-lâi oan-khì, án-ni chiū thang liáu-kái i sô ê hong-hiòng.
|
Beh了解蛇趖--過ê方向，來看出伊趖 tùi toh一爿去，其實真簡單，tùi有懸低ê所在來看就會知，親像有沙崙仔來看上清楚，若是較細號直直ê號，che是tùi懸頂趖落低，若是有九彎十八越，蛇趖ê痕較闊，che是tùi下面趖上頂面去，因為蛇tùi懸趖落低，是免出力--ê,tú著有懸ê跡，必定ài較出力，所以蛇痕就會較闊，就會彎來彎去，án-ni就thang了解伊趖ê方向。 |
|
Í-siōng sī pit-chiá í si̍t-chè keng-kòe lâi siá, thê-kiong hō͘ tāi-ke chò chham-khó.
|
以上是筆者以實際經過來寫，提供hō͘大家做參考。 |
|
(Tâi-bûn Bóng-pò tē 62 kî, 2001 nî 11 ge̍h)
|
(台文罔報第62期，2001年11月) |
