Sûn-chêng Ông Pó-chhoan
|
純情王寶釧 |
| Asia Jilimpo |
Asia Jilimpo |
|
Chū tiān-sī-tâi khai-sí poaⁿ koa-á-hì liáu-āu, kám-kak khì-bī bē ha̍h, he sī ūi sek-ha̍p kiàⁿ-thâu an-pâi ê piáu-ián, kap koan-chiòng keh chin hn̄g, bô lîm-tiûⁿ ê hō͘-tōng koan-hē, m̄ bô Adlib (adolibu) ián-chhut ê chhù-bī, chū án-ni bē ài khòaⁿ.
|
自電視台開始poaⁿ 歌仔戲了後，感覺氣味bē合。He是為適合鏡頭安排ê 表演，kap 觀眾隔真遠，無臨場ê 互動關係，mā 無Adlib（adolibu) 演出ê 趣味，自án-ni bē 愛看。 |
|
Ū 1 pái tńg khì kò͘-hiong, khì biō--ni̍h chhōe khòaⁿ lâng kiâⁿ-kî ê A-pa, biō-tiâⁿ ū tah tâi-á leh poaⁿ tōa-hì, khoah-khoah ê tiâⁿ-táu soah bô gah 1 ê koan-chiòng, lî chiok hn̄g ê tiâⁿ-á piⁿ tōa chhiū kha ū chin chē lāu-lâng tī hia kiâⁿ-kî, poa̍h 10-ô͘-á kap kî-jí chū-bōng, bô lâng tùi hì ū chhù-bī. Chò hì--ê pún-té mā poaⁿ gah beh sí nā-hāiⁿ, khòaⁿ tio̍h góa khû tī tiâⁿ tiông-ng leh khòaⁿ liáu-āu, ká-ná hiông-hiông khùn chhíⁿ--lâi, ke chin téng-chin leh poaⁿ.
|
有1 擺轉去故鄉，去廟--ni̍h chhōe 看人行棋ê 阿爸。廟埕有搭台仔leh poaⁿ 大戲，闊闊ê 埕斗煞無gah 1 個觀眾，離足遠ê 埕仔邊大樹腳有真濟老人tī hia 行棋、poa̍h 10 ô͘--仔kap 棋子自摸，無人對戲有趣味。做戲--ê 本底mā poaⁿ gah beh 死nā-hāiⁿ，看著我khû tī 埕中央leh 看了後，ká-ná hiông-hiông 睏醒--來，加真頂真leh poaⁿ。 |
|
Koa-á-hì ē ùi tng hèng kàu chit-sî ê soe-bái, lóng-sī koan-chiòng ê koan-hē, kan-taⁿ koan-chiòng ē-tàng koat-tēng koa-á-hì ê khí tó. Goán chng--ni̍h ū 1 ê A-hâ--á i khah chá tō-sī chò koa-á-hì--ê, i ē tòa goán chng, ū chin sim-sek ê kò͘-sū.
|
歌仔戲會ùi tng 興到這時ê 衰bái,攏是觀眾ê 關係，kan-taⁿ 觀眾會當決定歌仔戲ê 起倒。阮庄--ni̍h 有1 個阿霞--仔，伊較早就是做歌仔戲--ê,伊會tòa 阮庄，有真心適ê 故事。 |
|
A-hâ sī hái-kháu lâng, góa ē kì-tit thâu-pái lâi goán chng--ni̍h, sī poaⁿ khó͘-miā Ông Pó-chhoan, hit chhut hì Tâi-oân tōa-sè-hàn lóng chai-iáⁿ. Ông Pó-chhoan khó͘ chiú hân-iô 18 tang, sī khó͘-chhut--ê. 1 ê chheng-chhun-liân-hôa ê siàu-lú tī keng-chè khoân-kèng chin bái ê chng-kha, tán hu-kun 18 nî, chia̍h m̄-chiâⁿ chia̍h, chhēng m̄-chiâⁿ chhēng, í kun-kong hong-hô͘ chò chiòng tńg--lâi ê Si̍h Pêng-kùi kám koh khòaⁿ i ū chiūⁿ-ba̍k ? A-hâ kā chit ê kak-sek poaⁿ gah ji̍p-kut, koan-chiòng tòe i khàu, tòe i haiⁿ. Chit sî, hì-tâi téng tah chhut âng-chóa, kóng “Kám-siā Chng Su-bûn sian-siⁿ siúⁿ-kim 80”, tâi-á kha chng--ni̍h ê lâng khòaⁿ 1 ē chhùi-chi̍h8 thó͘-thó͘, hit chūn cha-bó͘ lâng khì kā lâng so chháu, 1 kang mā chiah 10 kho͘ gûn niâ, bo̍k-koài Chng--sian-siⁿ sī goán chng tē-1 ê hó-gia̍h lâng.
|
阿霞是海口人，我會記得頭擺來阮庄--ni̍h，是poaⁿ〈苦命王寶釧〉。Hit 齣戲台灣大細漢攏知影。王寶釧苦守寒窯18冬，是苦齣--ê。1 個青春年華ê 少女tī 經濟環境真bái ê 庄腳，等夫君18 年，食m̄成食、穿m̄成穿，以軍功封侯做將轉--來ê 薛平貴kám koh看伊有上目？阿霞kā 這個角色poaⁿ gah 入骨，觀眾tòe伊哭，tòe伊哼。這時，戲台頂貼出紅紙，講「感謝莊書文先生賞金80」。台仔腳庄--ni̍h ê 人看1 下嘴舌吐吐。Hit陣查某人去kā 人so 草，1 工mā chiah 10 箍銀niâ,莫怪莊--先生是阮庄第一ê 好額人。 |
|
He sī chng--ni̍h ê biō-á khò-kun, choan-kang khì chhiàⁿ 1 pêⁿ tōa-hì, hit chūn tō͘-chhī tng leh siáu Tâi-gí tiān-iáⁿ, 1 nî lāi liân-sòa ián 3 chi̍p ‘Si̍h Pêng-kùi í Ông Pó-chhoan’, sī Be̍h-liāu Kióng-lo̍k-siā koa-á-hì thoân ê thoân-tiúⁿ Tân Têng-sam chhiàⁿ Hô Ki-bêng tō-ián ê koa-á-hì tiān-iáⁿ, Tâi-pak Tāi-koan hì-īⁿ ê po-lê-thang-á mn̂g hō͘ jia̍t-chêng ê koan-chiòng kheh-kheh--phòa, ū kàu hong-tōng. Chng-kha bô hì-hn̂g, khòaⁿ bē tio̍h tiān-iáⁿ, m̄-koh Be̍h-liâu hái-kháu lî goán chia bô kài hn̄g, khah-chá bat chhiàⁿ lâi chò--kòe, biō ê chú-chhî khì chi̍h-chiap liáu-āu, kóng Kióng-lo̍k-siā chit chūn tng âng, bô-beh koh chài chiap biō-hì.
|
He 是庄--ni̍h ê 廟仔犒軍，專工去倩1 棚大戲。Hit陣都市tng leh 痟台語電影，1 年內連續演3 集「薛平貴與王寶釧」，是麥寮拱樂社歌仔戲團ê 團長陳澄三倩何基明導演ê 歌仔戲電影。台北大觀戲院ê 玻璃窗仔門 hō͘ 熱情ê 觀眾kheh-kheh--破，有夠轟動。庄腳無戲園，看bē 著電影，m̄-koh 麥寮海口離阮chia 無kài 遠，較早bat 倩來做--過。廟ê 主持去接接了後，講拱樂社這陣tng 紅，無beh koh 再接廟戲。 |
|
Bô hî, hê mā hó, chng--ni̍h tō kóng khòaⁿ toh 1 thoân ū leh poaⁿ chit chhut ‘Si̍h Pêng-kùi kap Ông Pó-chhoan’, tō chhiáⁿ toh 1 thoân. Mā ū lāu 1 pòe--ê kian-chhî kóng eng-kai sī ‘Ông Pó-chhoan kap Chio̍h Pêng-kùi’, m̄-sī Si̍h Pêng-kùi. Tàu-té sī sèⁿ Si̍h iah sī sèⁿ Chio̍h, hoâiⁿ-ti̍t, Pêng-kùi--á iā m̄-sī goán chng--ni̍h ê lâng, chìⁿ iā chìⁿ bô 1 ê khak-si̍t ê kiat-kó, che lán tō mài kóng. Keng-kòe thàm-thiaⁿ, chai-iáⁿ ‘Chin-Siù-hn̂g’ ê khó͘-tòaⁿ Hô Bêng-hâ chng chò Ông Pó-chhoan bô su ián tiān-iáⁿ chhut Kióng-lo̍k-siā ê khó͘-tôaⁿ Gô͘ Phek-gio̍k, tō lo̍h tiāⁿ-kim seng chù-bûn khò-kun liân-sòa 2 kang ê hì-bûn.
|
無魚，蝦mā 好，庄--ni̍h 就講看toh 1 團有leh poaⁿ 這齣「薛平貴與王寶釧」，就倩toh 1 團。Mā 有老1 輩--ê 堅持講應該是「王寶釧kap 石平貴」，m̄ 是「薛平貴」。到底是姓薛抑姓石，橫直，平貴--仔也m̄ 是阮庄--ni̍h ê 人，諍也諍無1 個確實ê 結果，che 咱就mài 講。經過探聽，知影「真秀園」ê 苦旦何明霞妝做王寶釧無輸演電影齣拱樂社ê 苦旦吳碧玉，就落訂金先註文犒軍連續2 工ê 戲文。 |
|
Hit chūn sī 1956 nî-bóe, góa iáu-sī lán-lâng 3 hòe gín-á niâ, m̄ bat tāi-chì. Lóng-sī bóe--á chng--ni̍h ê A-châi kóng hō͘ góa thiaⁿ--ê. A-châi chū sè-hàn tō lâi Chng--sian-siⁿ in tau, in pē-bú sàn-chiah, kā i bē hō͘ Chng--ka chò tn̂g-kang, ùi 10 hòe khí ài chò kàu 25 hòe chiah ū-thang chū-iû. Chng--ka ùi téng 1 pòe khí tō ū tha̍k-chheh, chhân-hn̂g chē, tòa tōa chhù-the̍h, ē-sái kóng sī tē-hn̄g ê thâu-lâng. Chng Su-bûn sī chit tē ê chú-lâng, A-châi tú lâi ê sî, khah chho͘-tāng ê khang-khòe chò bô, tō ná-chhiūⁿ kó͘-chá choan-bûn pôe siàu-iâ ê lô͘-châi--leh, pôe tōa i 5 hòe ê Chng Su-bûn tha̍k chu, chhit-thô.
|
Hit陣是1956 年尾，我iáu 是咱人3 歲囡仔niâ,m̄-bat代誌。攏是尾--仔庄--ni̍h ê 阿財講hō͘ 我聽--ê。阿財自細漢就來莊--先生in兜，in 父母散-chiah，kā伊賣hō͘ 莊--家做長工，ùi 10 歲起ài 做到25 歲才有thang 自由。莊--家ùi 頂1 輩起就有讀冊，田園濟，tòa 大厝宅，會使講是地方ê 頭人。莊書文是這代ê 主人，阿財tú 來ê 時，較粗重ê 工課做無，就若像古早專門陪少爺ê 奴才--leh，陪大伊 5 歲ê 莊書文讀書、chhit-thô。 |
|
Kàu Su-bûn in lāu-pē kā Chng--ka ê sán-gia̍p kau hō͘ chit ê hāu-seⁿ chiap-koán ê sî-chūn, A-châi to iā 22 hòe, chò 7, 8 nî ê chho͘-kang--a. Sui-bóng sī tn̂g-kang, kap thâu-ke ê kám-chêng sǹg chiâⁿ hó. A-châi 15 hòe hit nî, thâu-ke chhōa bó͘, kàu i 18 hòe, thâu-ke tō siūⁿ-beh thè i hak 1 ê sin-pū, hō͘ i koán gōa-kháu, in bó͘ khoán chhù-lāi, án-ni, khòaⁿ A-châi ē 1-sì-lâng lâu tī chia--bē ? Chng--ka tùi A-châi sǹg chin ū kau-tiōng. Nah chai chit ê A-châi, bêng-bêng sī tn̂g-kang lô͘-châi-á miā, m̄-koh tōa sim-koaⁿ, khit-chia̍h sin hông-tè chhùi, oai-chhùi ke koh siūⁿ-beh kéng hó bí tok. Lâng pò i kúi ê ko͘-niû-á, i khòaⁿ lóng bē kah-ì.
|
到書文in 老父kā 莊--家ê 產業交hō͘ 這個後生接管ê 時陣，阿財都也22 歲，做7、8 年ê 粗工--a。雖罔是長工，kap 頭家ê 感情算誠好。阿財15 歲 hit 年，頭家娶某。到伊 18 歲，頭家就想beh 替伊hak 1 個新婦，hō͘伊管外口，in 某款厝內。Án-ni,看阿財會1 世人留tī chia--bē?莊--家對阿財算真有交重。Nah知這個阿財，明明是長工奴才仔命，m̄-koh 大心肝，乞食身皇帝嘴，歪嘴雞koh 想 beh 揀好米啄，人報伊幾個姑娘仔伊看攏bē 合意。 |
|
Chng lāi lâng chhiò kóng: “Chit ê A-châi, m̄ chai ka-tī sī bē lâng chò tn̂g-kang--ê, thâu-ke tùi i hó, soah ē lāng koái-á-hoe.” Ì-sù sī kêng-thé i sī ná khit-chiah--leh, îⁿ-á hoe m̄ chai bái, ū bó͘ thang chhōa tō ài thau chhiò--a, soah bē-su hông-tè leh soán niû-niû--leh, chhiò phòa lâng ê chhùi !
|
庄內人笑講：「這個阿財，m̄ 知家己是賣人做長工--ê,頭家對伊好，煞會弄枴仔花。」意思是keng-thé伊是若乞食--leh，圓仔花m̄ 知bái。有某thang 娶就ài 偷笑--a,煞bē 輸皇帝leh選娘娘--leh，笑破人ê 嘴！ |
|
Thâu kang khò-kun hì, e-po͘ sī bú-tiûⁿ ê ‘18 lō͘ hoán-ông’ kóng Thiâⁿ Kā-kim, Chîn Siok-pó ê chhut-thâu; àm-sî-á, chiàⁿ-hì ‘Ông Pó-chhoan khó͘ chiú hân-iô’ khai-ián. Liān hù-kīn kúi ê chng-thâu ê lâng to lóng ka-tī chah í-á, giah5 í-liâu lâi khòaⁿ. Kui ê biō-tiâⁿ kheh gah cha̍t-khó-khó. Hô Bêng-hâ kā Ông Pó-chhoan ián gah oa̍h--khí-lâi, bo̍k-koài Chng--sian-siⁿ ē hiah tōa-lō͘, 1 chhut chhiú tō 80 kho͘. Hit àm, soah-hì liáu, biō--ni̍h kā tiám-sim chhoân--chhut-lâi, kóng-sī tē-hng thâu-lâng Chng Su-bûn sian-siⁿ pān-chhiáⁿ--ê. Pún-té nā 1 kang ê hì, hì-pan chia̍h pá tō thàu-mê tńg--khì, m̄-koh hoan-tńg-kang tē 2 tiûⁿ ài koh poaⁿ--leh, chiàu kui-kí, hì-pan-á tō khùn biō--ni̍h.
|
頭工犒軍戲，e 晡是武場ê 「18 路反王」。講程咬金、秦叔寶ê 齣頭。暗時仔，正戲「王寶釧苦守寒窯」開演，連附近幾個庄頭ê 人都攏家己chah 椅仔、giah5 椅條來看。歸個廟埕kheh gah cha̍t-khó-khó。何明霞kā 王寶釧演gah 活--起來，莫怪莊--先生會hiah 大路，1 出手就80箍。Hit 暗，煞戲了，廟--ni̍h kā 點心chhoân--出-來，講是地方頭人莊書文先生辦請--ê。本底若1 工ê 戲，戲班食飽就透暝轉--去，m̄-koh 翻轉工第二場ài koh poaⁿ--leh，照規矩，戲班仔就睏廟--ni̍h。 |
|
Chng--sian-siⁿ teh pôe ‘Chin-siù-hn̂g’ kui thoân chia̍h tiám-sim ê sî, kā hì-pan thâu-ke kóng 11 goe̍h thiⁿ khùn biō ê thô͘-kha siuⁿ kôaⁿ. Hn̂g-chú kóng bô iàu-kín, in chò-hì--ê pháiⁿ-miā koàn-sì, ū chah mî-chioh-phōe. Chng--sian-siⁿ beh chhiáⁿ ta̍k-ê khì khùn in tau, kóng chóng-sī pí khùn biō--ni̍h khah sio-lo̍h; m̄-koh hì-pan kian-chhî beh khùn biō lāi, kóng chia̍h hó koàn-sì kiaⁿ āu-ji̍t-á chhùi-táu ē sēng pháiⁿ--khì.
|
莊--先生teh 陪「真秀園」歸團食點心ê 時，kā 戲班頭家講11 月天睏廟ê 塗腳 siuⁿ寒。園主講無要緊，in 做戲--ê 歹命慣勢，有chah 綿積被。莊--先生beh 請逐個去睏in兜，講總--是比睏廟--ni̍h 較燒lo̍h;m̄-koh 戲班堅持 beh 睏廟內，講食好慣勢驚後日仔嘴táu 會sēng歹--去。 |
|
Chng--ni̍h hong-siaⁿ kóng sī Chng--sian-siⁿ leh kah-ì Hô Bêng-hâ, chiah ē hiah hó-sim, chhiáⁿ in chia̍h, beh hō͘ in tòa koh kiam siúⁿ-kim. Tē 2 kang àm-sî, ‘Ông Pó-chhoan kap Si̍h Pêng-kùi’ koh poaⁿ sio̍k-chi̍p. Koan-chiòng pí cha-mê khah chē, ián-oân mā jú poaⁿ jú jia̍t-tiûⁿ. Ông Pó-chhoan bô pn̄g chia̍h ti-bó-leng-á chháu, koan-chiòng ū lâng khian chîⁿ khí li̍h tâi-á téng; m̄-koh sàn-chiah ê chng-kha lâng kan-taⁿ ū kóa gîn-kak-á thang siúⁿ kim niâ. Hit chūn koh ū âng-toaⁿ tah--chhut-lâi, siúⁿ-kim sī 200 kho͘. Khòaⁿ miâ sī ‘Lîm Châi’, 1 sî-kan chiòng-lâng soah sa bô cháng, hù-kīn chng-thâu-á nah ū chit ê lâng ?
|
庄--ni̍h 風聲講是莊--先生leh 合意何明霞，才會hiah 好心，請in 食、beh hō͘ in tòa koh 兼賞金。第2 工暗時，「王寶釧kap 薛平貴」koh poaⁿ 續集，觀眾比 cha 暝較濟，演員mā 愈poaⁿ 愈熱場。王寶釧無飯食豬母奶仔草，觀眾有人khian 錢起li̍h 台仔頂，m̄-koh 散chiah ê 庄腳人kan-taⁿ 有寡銀角仔thang 賞金 niâ。Hit陣koh 有紅單貼--出-來，賞金是200箍，看名是「林財」。1 時間眾人煞sa 無總，附近庄頭仔nah 有這個人？ |
|
Ū lâng hoah kóng: “Sī tn̂g-kang A-châi--lah, A-châi siúⁿ 200 kho͘ !”
|
有人喝講：「是長工阿財--lah，阿財賞200 箍！」 |
|
Chit sî hèng khòaⁿ hì--ê sī khòaⁿ gah sîn-sîn-sîn, m̄-koh iā ū lâng bô khòa khòaⁿ hì, tī tâi-á kha chhi-bu-chhi̍h8-chhu̍h hōe-kóng: “A-châi 1 ê tn̂g-kang-á lâng nah ē ū 200 kho͘? Nah kam khai 200 ê siúⁿ-kim ?”
|
這時興看戲--ê 是看gah神神神，m̄-koh 也有人無掛看戲，tī 台仔腳chhi-bu chhi̍h8-chhu̍h 會講：「阿財1 個長工仔人nah 會有200 箍？Nah 甘khai 200 ê 賞金？」 |
|
Thâu-khak khah hó--ê siūⁿ tō chai-iáⁿ sī in thâu-ke chhut ê chîⁿ, kiaⁿ lâng kóng êng-á-ōe, chiah ē iōng tn̂g-kang ê miâ. Chng--sian-siⁿ khah án-chóaⁿ kóng mā-sī ū bó͘-kiáⁿ ê lâng, siuⁿ chhiaⁿ-iāⁿ miâ-siaⁿ bē kham--tit. Tē 2 àm ‘Ông Pó-chhoan kap Si̍h Pêng-kùi’ hì koh bô soah, chhin-chhiūⁿ tiān-iáⁿ án-ni beh ián 3 chi̍p. Beh siu-tiûⁿ ê sî, hì-pan thâu-ke chhut-lâi soan-pò͘ kóng beh koh ka ián 3 kang, ū tē-hng sin-sū ka-tī beh chhut hì-kim chhiàⁿ--in. Chng--ni̍h ê lâng sûi tō chai-iáⁿ hit ê sin-sū tiāⁿ-tio̍h bô pa̍t-lâng, thong chng mā i ū chit khoán êng-chîⁿ niâ. Hit àm Chng--sian-siⁿ koh kāng-khoán chhoân tiám-sim chhiáⁿ hì-pan--ê chia̍h.
|
頭殼較好--ê 想就知影是in 頭家出ê 錢，驚人講閒仔話，才會用長工 ê 名。莊--先生較án-chóaⁿ 講mā 是有某子ê 人，siuⁿ chhiaⁿ-iāⁿ 名聲bē 堪--得。第2 暗「王寶釧kap 薛平貴」戲koh 無煞，親像電影án-ni beh 演3 集。Beh 收場ê 時，戲班頭家出來宣佈講beh koh 加演第3 工，有地方善士家己beh 出戲金倩--in。庄--ni̍h ê 人隨就知影hit 個善士定著無別人，通庄mā伊有這款閒錢niâ。Hit 暗莊--先生koh共款chhoân 點心請戲班--ê 食。 |
|
Tāi-chì tō chhin-chhiūⁿ chng-lāi leh ioh--ê án-ni. Chng Su-bûn ū-iáⁿ khì hō͘ Hô Bêng-hâ ê khó͘-tòaⁿ bê gah sí-sí hūn-hūn--khì. Chioh-chhùi siúⁿ-kim tō tī āu-tâi khòaⁿ hì, piān nā lo̍h-tiûⁿ tō chhōe ki-hōe kap i kóng ōe. Hì-pan--ê khòaⁿ chit khoán hì-bê iā m̄-sī siáⁿ hán-kiàn--ê, A-hâ hō͘ Chng--sian-siⁿ chhōa khì sàn-pō͘, iā bô lâng ū siáⁿ ke ōe. Chit thoân ‘Chin-siù-hn̂g’ mā-sī hái-kháu lâi--ê, sui-bóng m̄-sī Be̍h-liâu Kióng-lo̍k-siā, m̄-koh hái-kháu chū-lâi sòng-hiong, koh chài o̍h-hì--ê lóng-sī sàn lâng gín-á, cha-bó͘ gín-á mā bē tàng koa-á-hì poaⁿ 1-sì lâng, ū hā-iân--ê iáu-sī kín kè.
|
代誌就親像庄內人leh 臆--ê án-ni,莊書文有影去hō͘ 何明霞ê 苦旦迷 gah 死死暈暈--去。藉嘴賞金就tī 後台看戲，便若落場就chhōe 機會kap伊講話。戲班--ê 看這款戲迷也m̄ 是啥罕見--ê,阿霞hō͘ 莊--先生chhōa 去散步，也無人有啥加話。這團真秀園mā 是海口來--ê,雖罔m̄ 是麥寮拱樂社，m̄-koh 海口自來sòng-hiong，koh 再學戲--ê 攏是散人囡仔，查某囡仔mā bē當歌仔戲poaⁿ 1 世人，有合緣--ê iáu 是緊嫁。 |
|
Tú khí-chho͘, A-hâ m̄ chai Chng Su-bûn chhù--ni̍h í-keng ū kiàn-tì ke-āu, khòaⁿ in tau chhù-the̍h tōa lo̍h, i koh chò lâng khóng-khài, chhēng-chhah ko-kùi, mā chhin-chhiūⁿ i ê miâ án-ni, lâng-pān su-bûn, tùi i chin ū hó-kám. Tī chng--ni̍h chiah chò 3 kang hì niâ tō kap i put-chí-á ū ōe kóng. Liān āu tòng in tī toh 1 ê chng-thâu poaⁿ to seng kóng hō͘ i chai. Chng Su-bûn bô-lūn jōa hn̄g mā lóng kiò A-châi kap i khì, piàⁿ gah kàu.
|
Tú 起初，阿霞m̄ 知莊書文厝--ni̍h 已經有建置家後 ，看in兜厝宅大落，伊koh 做人慷慨，穿chhah 高貴，mā 親像伊ê 名án-ni,人pān 斯文，對伊真有好感。Tī 庄--ni̍h chiah 做3 工戲 niâ,就kap伊不止仔有話講，連後檔in tī toh 1 個庄頭poaⁿ 都先講hō͘伊知，莊書文無論偌遠mā 攏叫阿財kap伊去，拚gah 到。 |
|
A-châi tòe thâu-ke sì-kòe khì jiok ‘Chin-siù-hn̂g’ ê hì, m̄-sī, eng-kai sī jiok Hô Bêng-hâ, pòaⁿ-nî lâi, iā kiâⁿ kòe bē chió ê chng-thâu.
|
阿財tòe 頭家四界去jiok 真秀園ê 戲，m̄ 是，應該是jiok 何明霞。半年來，也行過bē 少ê 庄頭。 |
|
Ū 1 mê soah-hì, hì-pan thâu-ke chhōe Chng--sian-siⁿ kóng ōe: “Chng--sian-siⁿ, lí án-ni ta̍k tiûⁿ kā goán phâng-tiûⁿ, siúⁿ-kim mā hō͘ goán hiah chē--a, goán sim-koaⁿ lāi kám-kak tùi lí chin bē-tit-kòe. Taⁿ A-hâ sī 1 ê chin hó ê cha-bó͘ gín-á, lí nā chin-chiàⁿ ū kah-ì, kui-khì tō kā chhōa-chhōa--leh, i sī chū-iû--ê, bô khiàm hì-pan 1-sián chîⁿ, sûi-sî ē-sái lī-khui, goán chit pan A-hâ sī siōng-kài chiūⁿ-kioh ê sió-tòaⁿ bô m̄ tio̍h, m̄-koh goán lóng chin sioh--i, i nā ū hēng-hok ê kui-siok, pí siáⁿ lóng khah iàu-kín.”
|
有1 暝煞戲，戲班頭家chhōe 莊--先生講話：「莊--先生，你án-ni 逐場kā 阮捧場，賞金mā hō͘ 阮hiah 濟--a,阮心肝內感覺對你真bē 得過。今阿霞是1 個真好ê 查某囡仔，你若真正有合意，歸khì 就kā 娶娶--leh。伊是自由--ê,無欠戲班1 sián 錢，隨時會使離開。阮這班阿霞是上kài 上腳 ê 小旦無m̄ tio̍h,m̄-koh 阮攏真惜--伊，伊若有幸福ê 歸宿，比啥攏較要緊。」 |
|
Chng Su-bûn sim-koaⁿ lāi àm khó͘, kah-ì sī ū-iáⁿ hō͘ bê gah bē chia̍h bē khùn. Khah-su i tō chhù--ni̍h ū bó͘--a, hì-pan ê lâng iáu m̄ chai chit tiâu tāi-chì, chiah ē khéng hō͘ i chiap-kūn A-hâ, nā piak khang, A-hâ it-tēng kap i tn̄g-lō͘, m̄-koh hn̂g-chú to án-ni kóng--a, nā bô beh chhōa A-hâ, piàn bô sêng-ì, bē-su sī leh hì-lāng--lâng-leh, hoān-sè hì-pan ê lâng ē tùi i hoán-kám. Che beh chóaⁿ-iūⁿ pâi-kái chiah hó ?
|
莊書文心肝內暗苦，合意是有影hō͘ 迷gah bē 食bē 睏，較輸伊都厝--ni̍h 有某--a。Che 戲班ê 人iáu m̄ 知這條代誌，才會肯hō͘伊接近阿霞；若piak 空，阿霞一定kap伊斷路。M̄-kho 園主án-ni 講，若無beh 娶阿霞，變無誠意，bē 輸是leh 戲弄--人--leh，hoān-sè 戲班ê 人會對伊反感。Che beh 怎樣排解chiah 好？ |
|
Bóe--á, i chhōe A-châi chham-siông, ín i tiâu-kiāⁿ kóng beh hō͘ i 5-hun thó͘-tē, ài i tap-èng phòe-ha̍p. Thò 1 ê hoat-tō͘, kā A-hâ kap hì-pan kóng sī Chng Su-bûn beh chhōa A-hâ; kā Chng--sian-siⁿ chit thâu kóng sī thè A-châi chhōa bó͘, tán bó͘ chhōa kòe chhiú, chiah kā A-hâ bêng-kóng, miâ-gī siōng sī A-châi ê bó͘, si̍t-chè siōng sī Chng Su-bûn ê sè-î-á, kàu-sî cheⁿ-cheⁿ-bí chú gah se̍k--á, beh hoán-hóe mā bōe-hù.
|
尾--仔伊chhōe 阿財參詳，允伊條件講beh hō͘伊5 分土地，ài伊答應配合。套1 個法度，kā 阿霞kap 戲班講是莊書文beh 娶阿霞，kā 莊--先生這頭講是替阿財娶某。等某娶過手，才kā 阿霞明講，名義上是阿財ê 某，實際上是莊書文 ê 細姨仔，到時生生米煮gah 熟--a,beh 反悔mā 未赴。 |
|
A-châi sī lâng ê tn̂g-kang, bē sin hō͘--lâng, bē tàng kóng m̄. I chit pòaⁿ-nî lâi tòe thâu-ke lâi-lâi khì-khì, chai-iáⁿ A-hâ sui-bóng sī koa-á-hì ê âng sió-tòaⁿ, m̄-koh iáu-sī tan-sûn ê hái-kháu ko͘-niû-á, mā chin sahN--i, chóng-sī ka-tī chai-iáⁿ sin-hūn chha hiah chē, beh kap thâu-ke án-chóaⁿ cheⁿ? Sim-koaⁿ lāi sī chin m̄-goān, chhùi--ni̍h iáu-sī m̄ káⁿ kóng khí. Chò lâng ê tn̂g-kang lô͘-châi mā sī tio̍h khah jīn-hūn--leh.
|
阿財是人ê 長工，賣身hō͘--人，bē當講m̄。伊這半年來tòe 頭家來來去去，知影阿霞雖罔是歌仔戲ê 紅小旦，m̄-koh iáu 是單純ê 海口姑娘仔，mā 真 sahN--伊。總--是家己知影身份差hiah 濟，beh kap 頭家án-chóaⁿ 爭？心肝內是真m̄ 願，嘴--ni̍h iáu 是m̄ 敢講起。做人ê 長工奴才mā 是tio̍h 較認份--leh。 |
|
Tī hit khoán pha-hng ê sî-tāi, iā bē kò͘ tit lé-sò͘, Chng Su-bûn kóng séng-sū sū-séng, i hō͘ A-hâ ê pē-bú 10 bān kho͘ phèng-kim, chhun--ê lóng bián, kè-chng lâm-hong ka-tī chóng chhoân, án-ni tō khòaⁿ ji̍t chún-pī beh chhōa ji̍p mn̂g. Tī beh hun-lé ê chêng 1 kang, Chng--sian-siⁿ chiah kā tāi-chì kóng hō͘ A-hâ chai, miâ-gī siōng i sī A-châi ê bó͘, si̍t-chè sī i ê sè-î, tán kòe 1 tōaⁿ ji̍t-chí, chiah kā tōa-bó͘ chit thâu kóng chêng, hō͘ i chèng-sek ji̍p Chng--ka ê mn̂g. Chit tōaⁿ ji̍t-chí, A-châi pó-chèng bē kap i lām-sám lâi, í tùi chú-bió ê lé siong-thāi.
|
Tī hit 款pha 荒ê 時代，也bē 顧得禮數，莊書文講省事事省。伊hō͘ 阿霞ê 父母10 萬箍聘金，chhun--ê 攏免。嫁妝男方家己總chhoân,án-ni 就看日準備beh 娶入門。Tī beh 婚禮ê 前1 工，莊--先生才kā 代誌講hō͘ 阿霞知，名義上伊是阿財ê 某，實際是伊ê 細姨。等過1 段日子，才kā 大某這頭講情，hō͘伊正式入莊--家ê 門。這段日子，阿財保證bē kap伊lām-sám 來，以對主母ê 禮相待。 |
|
Tùi A-hâ lâi kóng, che bē-su ná thiⁿ-tē tōa tē-tāng--leh, i siàu-lú ê sûn-chêng bāng soah chhùi--khì, taⁿ ta̍k-ê lóng chai-iáⁿ i beh kè--a, hì-pan hit pêng thiam-chng ê lé mā lóng kā lâng siu--a, chit-siaⁿ bô kè mā pháiⁿ pâi-kái, beh kè lâng chò sè-î koh m̄-sī i bat siūⁿ--kòe-ê, koh kóng miâ-gī siōng lēng-gōa koh ū 1 ê ang-sài A-châi, ū iáⁿ sī chinbái-châi.
|
對阿霞來講，che bē 輸若天地大地動--leh，伊少女ê 純情夢煞碎--去。今逐個攏知影伊 beh 嫁--a,戲班hit 爿添妝ê 禮mā 攏kā 人收--a,這聲無嫁mā 歹排解。Beh 嫁人做細姨koh m̄ 是伊bat 想--過-ê,koh 講名義上另外koh 有1 個翁婿阿財，有影是真bái-châi。 |
|
Chhōa chhin hit mê, mā ū kóa chng--ni̍h ê lâng lâi nāu-jia̍t, ta̍k-ê m̄ chai, lóng him-siān A-châi thah ē chiah hó-miā, kéng--ah kéng, koh ū-iáⁿ khit-chiah sin hông-tè chhùi, chhōa tio̍h Ông Pó-chhoan chit ê súi bó͘ ! Lâng-kheh cháu liáu, A-hâ kā A-châi kóng beh chò chin-chiàⁿ ê ang-bó͘, i kóng chai-iáⁿ A-châi sī kó͘-ì ê hó-lâng, chò lâng tn̂g-kang mā m̄-sī tō 1-sì lâng bô chhut-thoat, nā 2 ang-bó͘ khéng piàⁿ, iáu-sī ū hó ji̍t-chí, án-ni mā iâⁿ i A-hâ chò lâng sè-î pháiⁿ-miâ pháiⁿ-sèⁿ kiam hāi lâng ka-têng.
|
娶親hit 暝，mā 有寡庄--ni̍h ê 人來鬧熱。逐個m̄ 知，攏欣羨阿財 thah 會chiah 好命，揀--ah 揀，koh 有影乞食身皇帝嘴，娶著王寶釧這個súi 某！人客走了，阿霞kā 阿財講beh 做真正ê 翁某。伊講知影阿財是kó͘-ì ê 好人，做人長工mā m̄ 是就1 世人無出脫。若2 翁某肯拚，iáu 是有好日子，án-ni mā 贏伊阿霞做人細姨歹名歹姓兼害人家庭。 |
|
Chng Su-bûn chai-iáⁿ in 2 ê soah ké-hì chin-chiàⁿ poaⁿ liáu-āu, chiâⁿ siūⁿ-khì; m̄-koh khah kóng lâng A-hâ mā-sī A-châi ê bó͘, che ta̍k-ê lóng chai--ê, oan-óng bô tè kóng, koh-sī ka-tī chò khí-thâu--ê, kan-taⁿ koài A-hâ chò-hì-á bô-chêng.
|
莊書文知影in 2 個煞假戲真正poaⁿ了後，誠siūⁿ氣。M̄-koh khah講人阿霞mā 是阿財ê 某，che 逐個攏知--ê,冤枉無地講。Koh 是家己做起頭--ê,kan-taⁿ 怪阿霞做戲仔無情。 |
|
A-hâ ìn i kóng: “Goán chò-hì--ê siōng sûn-chêng, lí koa-á-hì khòaⁿ hiah kú, kám m̄ chai goán kóng sī 1-lú put-phòe 2-hu! Góa to A-châi ê bó͘--a, beh án-chóaⁿ koh phòe--lí ?」
|
阿霞應伊講：「阮做戲--ê 上純情，你歌仔戲看hiah 久，kám m̄ 知阮講是一女不配二夫！我都阿財ê 某--a,beh án-chóaⁿ koh 配--你？」 |
|
A-châi tn̂g-kang chò kàu 25 hòe boán-kî, tō chhōa A-hâ lī-khui Chng--ka. Iōng Chng--sian-siⁿ ín hō͘ A-châi ê thó͘-tē khí chhù choh sit, chèng-sek piàn-chò goán chng--ni̍h ê lâng.
|
阿財長工做到25 歲滿期，就chhōa 阿霞離開莊--家，用莊--先生允hō͘ 阿財ê 土地起厝作穡，正式變做阮庄--ni̍h ê 人。 |
|
（《Pha-hng ê kò͘-sū》Tâi-pak-chhī:Tâi-gí Thoân-pò,2000.03 Chho͘-pán)
|
（《Pha荒ê故事》台北市：台語傳播，2000.03初版。） |
