Bô-jī-ê-chheh lī-ek m̄-bat chin-lí
|
無字ê冊利益m̄ bat真理ê人 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Si-phian kóng, “Pháiⁿ-lâng chioh gîn bô beh hêng, hó-lâng khǹg jîn-ài sio- khoán-thāi. Si 37:27. Hó-pháiⁿ ê hun- piat kì tī Sèng-chheh m̄-nā chi̍t bān kù, kim-sì ê chûn-sim, só͘ kóng-chhut ê giân- gí, só͘ kiâⁿ-chò ê tāi-chì, lóng bô saⁿ-tâng, lâi-sì só͘ siū ê pò-èng iā kok ū koh-iūⁿ; chin chē kù-ōe iā kóng bē chīn. To̍k- to̍k chit phiⁿ ê si sī Tāi-pi̍t-ông choan ēng chi̍t-hāng lâi lūn chit-nn̄g-téng ê lâng, m̄-bián ke kóng pa̍t-hāng, chiū chit-hāng khai-chîⁿ ê hoat-tō͘ iā hun- piat ē chhut.
|
詩篇講：「歹人借銀無beh還，好人囥仁愛sio款待」。詩37:27。好歹ê分別記tī聖冊m̄ 若一萬句，今世ê存心，所講出ê言語，所行做ê代誌，攏無相同，來世所受ê報應也各有各樣；真濟句話也講bē盡。獨獨這篇ê詩是大衛王專用一項來論這兩等ê 人，m̄免加講別項，就這項開錢ê法度也分別會出。 |
|
Chhiáⁿ ēng pháiⁿ-lâng chioh gîn bô beh hêng lâi lūn. Hoān kā lâng chioh chîⁿ pún m̄-sī tú-hó ê tē-pō͘, góa ū èng- tit ê chîⁿ chū-jiân tio̍h siūⁿ lōa-chē só͘- ji̍p, ē-kham--tit khai lōa-chē chhut khì; hô-pit tio̍h kā lâng chioh? Só͘-lô-bûn kóng, ‘Chioh-gîn--ê tek-khak chò chè-chú ê lô͘-po̍k’. Chim 2:7, chit-kù-ōe chin-chiàⁿ ū iáⁿ. In-ūi chè-chú tek-khak biáu-sī pîn-kiông ê lâng, khek-po̍k khiàm-chè ê lâng, he̍k-sī tng chèng-lâng ê bīn-chêng mē--i, hō͘ i bô thé-biān, he̍k-sī tī ke-chhī phah--i lâi lêng-jio̍k i-ê sin-khu, a-sī tui-pek chin-kín, kah i khì chhōe put-gī ê châi-lī lâi hêng khiàm-hāng. Sui-jiân chè-chú ê chò lâng pún bô hó thang chun-kèng, iā tio̍h úi-khiok lâi sūn i-ê bēng, m̄-káⁿ ge̍k--i, ná-chún lô͘-po̍k chi̍t iūⁿ! Khó-sioh jîn-kiông sè- pek, ū-sî bô-ta-ôa tio̍h kā lâng chioh chîⁿ, chóng-sī tio̍h siūⁿ beh chiàu sím-mi̍h hoat-tō͘ lâi chioh, chiah m̄-bián hoān-chōe lâi sit-lo̍h Siōng-tè ê hoaⁿ-hí.
|
請用歹人借銀無 beh還來論。凡kā人借錢本m̄是tú好ê地步，我有應得ê錢自然著想偌濟所入，會堪--tit開偌濟出去；何必著kā人借？所羅門講：「借銀--ê的確做債主ê奴僕」。箴2:7，這句話真正有影。因為債主的確藐視貧窮ê人，刻薄欠債ê人，或是當眾人 ê面前罵--伊，hō͘伊無體面，或是tī街市扑--伊來凌辱伊ê身軀，抑是追逼真緊，教伊去 chhōe不義ê財利來還欠項。雖然債主ê做人本無好thang尊敬，也著委來順伊ê命，m̄敢逆--伊，那準奴僕一樣！可惜人窮勢 迫，有時無ta-ôa著kā人借錢，總是著想beh照甚mi̍h 法度來借，chiah m̄免犯罪來失落上帝ê歡喜。 |
|
1. Tek-khak tio̍h seng siūⁿ chóaⁿ-iūⁿ ū thang hêng, jiân-āu chiàⁿ kā lâng chioh, nā phah-sǹg bô-hoat thang hêng, iáu-kú beh kā lâng chioh, che kap chûn- sim m̄-hêng ū sím-mi̍h hun-piat? Án-ni chiū sī thau-the̍h, piān sī hoān-tio̍h Thiⁿ- pē tē-peh-tiâu ê sèng-kài. Só͘-í hoān beh kā lâng chioh châi-bu̍t ê lâng tio̍h tāi-seng siūⁿ, ū siáⁿ hòe-mi̍h thang bē, ū siáⁿ kū-siàu thang siu, lâi tí chit khóaⁿ khiàm-hāng. Iū tio̍h siūⁿ chè-chú ê pún chîⁿ chin-chiàⁿ sī iàu-kín, chiū só͘ bêng- iok ê ji̍t-kî iā m̄-thang bô tì-ì, in-ūi chè-chú kiám-chhái teh ǹg chè gîn khì hêng pa̍t lâng. Nā chi̍t-ē kòe-kî chiū m̄-nā chū-kí bô sìn-si̍t, kiaⁿ-liáu iû-goân iā lūi- tio̍h chè-chú kap lâng sit-iok. Só͘-í beh chioh ê sî tēng-kî tio̍h kín-sīn, m̄-thang siuⁿ chá, kiaⁿ-liáu pī-pān bē lâi, tì-kàu chū-kí pe̍h-chha̍t, piān sī hoān-tio̍h Thiⁿ- pē tē-káu-tiâu ê sèng-kài. Sèng-chheh koh kóng, “Lām-sám kóng ê lâng tek- khak siū-khó͘ tī liû-n̂g ê hóe-kheⁿ”, che kiám m̄-tio̍h kiaⁿ mah?
|
1.的確著先想怎樣 有thang還，然後正kā人借，若打算無法thang還，iáu-kú beh kā人借，che kap存心m̄還有甚mi̍h分別？Án-ni 就是「偷提」，便是犯著天父第8條ê聖誡。所以凡 beh kā人借財物ê人著代先想，有啥廢物thang bē,有啥舊帳thang收，來抵這款欠項。又著想債主ê本錢真正是要緊，就所明約ê日期也m̄-thang無致意，因為債主kiám-chhái teh ǹg債銀去還別人。若一下過期就m̄若自己無信實，驚了猶原也累著債主kap人失約。所以beh 借ê時定期著謹慎，m̄-thang傷早，驚了備辦bē來，致到自己白賊，便是犯著天父第9條ê聖誡。聖冊 koh講：「Lām-sám講ê人的確受苦tī硫黃ê火坑」，che kiám m̄著驚mah? |
|
2. Tek-khak tio̍h kín-kip ê sî si̍t-chāi bô-ta-ôa chiàⁿ kā lâng chioh, m̄-thang in-ūi ài chia̍h-hó chhēng-hó, kap pêng- sî bô iàu-kín ê sū lâi kā lâng chioh. Nā in-ūi bô tiuⁿ-tî chai-hō hut-jiân lâi, chhin-chhiūⁿ ke-lāi ê lâng tio̍h tāng-pēⁿ khiàm-gîn i-tī, chhin-lâng sí-sit khiàm- gîn bâi-chòng, ko͘-put-chiong tio̍h khòaⁿ só͘- ji̍p lōa-chē chiàⁿ khai chhut, siat-sú só͘- ji̍p nā chió, chiū chho͘-pò͘ i-chiûⁿ sûi-piān chhài-pn̄g iā thang tō͘-oa̍h. Lán sìn ê lâng bat Thiⁿ-pē sī chû-pi ê Chú, chai lán só͘ khiàm-khoeh; Kiù-chú Iâ-so͘ iā kà-sī lán kiû ji̍t-ji̍t só͘ khiàm ê bí-niû, koh kóng, lín nā tāi-seng kiû Siōng-tè ê kok kap gī, chiū jio̍k-sin só͘ khiàm ê mi̍h tek-khak siúⁿ-sù lín, in-ūi Thiⁿ-pē kì- jiân seⁿ lán, thiàⁿ lán, tek-khak bô hō͘ lán siū iau kôaⁿ.
|
2.的確著緊急ê時實在無ta-ôa正kā人借，m̄通 因為ài食好、穿好，kap平 時無要緊ê事來kā人借。若因為無張持災禍忽然來，親像家內ê人著重病欠銀醫治，親人死失欠銀埋葬，姑不chiong著看所 入偌濟正開出，設使所入若少，就粗布衣裳隨便菜飯也thang度活。咱信ê 人bat天父是慈悲ê主，知咱所欠缺；救主耶穌也教示咱求日日所欠ê米糧，koh講，lín若代先求上帝ê 國kap義，就肉身所欠ê物的確賞賜lín,因為天父既然生咱、疼咱，的確無hō͘ 咱受枵寒。 |
|
Iū siông-siông khòaⁿ-kìⁿ jîn-ke múi- pái in-ūi bô tè thang chioh, chiū siūⁿ khioh-lân chū-chóng ê kè, sì-kè chio chhin-chiâⁿ pêng-iú kiat-liân chi̍t-tīn-hōe, múi-goe̍h khui chi̍t pái, á-sī kúi-nā goe̍h iô chi̍t pái, chò hōe-thâu--ê m̄-bián lī-ek, tit-tio̍h chē-chē lâng pang-chō͘, chò hōe-kha--ê í-keng iô--tio̍h í-āu thang lân-san thoaⁿ hêng; khiok iā kín-kip siong-thong, lióng-pêng lī-piān, nā sī chò hōe-kha--ê gîn siu-liáu bô koh khui, chiū liân-lūi chē-chē lâng liáu-pún-gîn.
|
又常常看見人家每擺因為無tè thang借，就想拾難聚總ê計，四界招親情朋友結連一tīn 會，每月開一擺，抑是幾若月搖一擺，做會頭--ê m̄免利益，得著濟濟人幫助，做會腳--ê已經搖--著以後thang零星攤還；卻也緊急相通，兩爿利便，若是做會腳--ê銀收了無koh開， 就連累濟濟人了本銀。 |
|
3. Chò hōe-kha--ê iô-liâu bē ē koh la̍p, chiū lūi-tio̍h hōe-thâu thè i tāi-pôe, chit tiong-kan siū khek-khui kan-khó͘ ê lâng sǹg bē liáu; chit hō iā sī kap chioh bô beh hêng bô koh iūⁿ, sìn tō-lí ê lâng koh- khah tio̍h kìm-kài.
|
3.做會腳--ê搖了bē會koh納，就累著會頭替伊代賠，這中間受克虧艱苦ê人算bē了；這號也是kap借無beh還無各樣，信道理ê人koh 較著禁戒。 |
|
Nā-sī ū chioh tek-khak tio̍h lóng hêng, Sèng-chheh kóng, Chí ū pháiⁿ-lâng chioh bô beh hêng. Só͘-í hoān ū kā lâng chioh bô beh hêng lóng sī pháiⁿ-lâng, tek-khak chhiok-hoān Siōng-tè ê siū-khì, in-ūi Thiⁿ-pē pún-sī chì-kong chì-gī ê Chú, hoān chò put-kong put-gī ê lâng tek- khak bē tit-tio̍h I chiok-hok. In-ūi bu̍t kok iú chú, chóaⁿ-iūⁿ kóng kong-gī, chiū sī chiong goân-mi̍h kui goân-chú; hit- hō khiàm lâng ê chîⁿ--ê, i só͘ chhēng ê saⁿ, só͘ chia̍h ê pn̄g, só͘ ēng ê khì-khū, lóng m̄-sī ka-tī ê, it-khài sī pa̍t lâng ê mi̍h; tāi-khài pa̍t lâng ê mi̍h nā m̄-sī lâng sàng góa, iā m̄-sī kam-goān chhut chāi góa ēng kú-kú, góa iû-goân bián- kióng teh ēng, piān sī bô chiàu kong- gī khoán-thāi lâng, án-ni kiám ē tùi chè- chú bô kiàn-siàu ê bīn mah?
|
若是有借的確著攏還，聖冊講：「只有歹人借無beh還。」所以凡有kā人借無beh還攏是歹人，的確觸犯上帝ê受氣，因為天父本是至公至義ê主，凡做不公不義ê人的 確bē得著伊祝福。因為物各有主。怎樣講公義，就是將原物歸原主；hit 號欠人ê錢--ê,伊所穿ê 衫、所食ê飯、所用ê器具，攏m̄是家己--ê,一概是別人ê 物；大概別人ê物若m̄是人送我，也m̄是甘願出在我用久久，我猶原勉強teh用，便是無照公義款待人，án-ni kiám會tùi債主無見笑ê面mah? |
|
Chiàu ché khoán lâi kiâⁿ, m̄-sī tek-chōe lâng, iā sī ka-tī hām-lo̍h chōe, chhì khòaⁿ khiàm chè ê ke ta̍k-ji̍t kóng pe̍h- chha̍t-ōe, ta̍k-ji̍t kek lâng siū-khì, chū- kí sim-lāi iā bē pêng-an; ū-sî tiàm chhù- lāi thiaⁿ-kìⁿ lâng phah-mn̂g, chiū gî sī beh lâi thó siàu, ū-sî tī ke-chhī thiaⁿ-kìⁿ lâng teh kiò, chiū kiaⁿ-liáu gū-tio̍h chè-chú, ū-sî khiàm chē oh-hêng tio̍h cháu khì hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, tì-kàu pē-bó bó͘-kiáⁿ bē-tit sio-kìⁿ. M̄-nā án-ni hoān sìn Chú ê lâng kūi pài Thiⁿ-pē ê sî chai chū-kí ū hoān-tio̍h chit hō chōe, kiaⁿ ē siū Thiⁿ-pē chek-hoa̍t, m̄-káⁿ kiû i chiok-hok, tùi án-ni sòa hán-tit kî-tó, kì-jiân lī-khui Siōng-tè hn̄g-hn̄g, chiū khoài-khoài kīn Mô͘-kúi, kiám m̄ sī put-chí gûi-hiám?
|
照這款來行，m̄是得罪人，也是家己陷落罪，試看欠債ê家逐日講白賊話，逐日極人受氣，自己心內也bē平安；有時tiàm厝內聽見人扑門，就疑是 beh來討帳，有時tī街市聽見人teh叫，就驚了遇著債主，有時欠濟oh還著走去遠遠ê所在，致到父母某子bē得相見。M̄ 若án-ni凡信主ê人跪拜天父ê時知家己有犯著這號罪，驚會受 天父責罰，m̄敢求伊祝福，tùi án-ni續罕tit祈禱，既然離開上帝遠遠，就快快近魔鬼，kiám m̄是不止危險？ |
|
Nā-sī gī ê lâng chiū m̄-nā kong-tō hêng khiàm-hāng, iā beh chû-pi pang-chō͘ pa̍t lâng. Hoān chò gī ê lâng tek-khak m̄ chhin-chhiūⁿ biō-lāi ê hôe-siūⁿ tō-sū, chīn pàng-sak seⁿ-chêng ê sū-bū, m̄ kò͘ sè-chiūⁿ ê chîⁿ-châi, siat-sú bô tit-tio̍h siáⁿ-mi̍h lâi iúⁿ-chhī i-ê seng-khu, thài-thó ū thang si-in lâi chín-chè sè-kan. Sèng-chheh kóng, “Lūn in-khîn chiū bo̍h-tit pîn-tōaⁿ”. Lô 12:11. Pó-lô koh kóng, Choan-bū thiâm-chēng, iàu-kín ka-tī ê tāi-chì, pún-sin ka-tī chò kang, it-chīn chiàu góa ê bēng-lēng, kiâⁿ só͘ tio̍h kiâⁿ-ê lâi khoán-thāi hōe-gōa ê lâng, chū-kí bô khiàm-khoeh. I Ka 4:11, 12. Koh kóng, ‘Lâng m̄ chò-kang bo̍h-tit hō͘ i chia̍h. Góa thiaⁿ-kìⁿ lín tiong-kan ū lâng bô hoat-tō͘, bô choan-bū ka-tī ê gia̍p thâu-lō͘, pàng-sak ka-tī ê keng-kí, khì chhap pa̍t lâng ê tāi-chì. Góa óa-khò Chú Iâ-so͘ Ki-tok khoán-khǹg hoan-hù i, eng-kai thiâm-chēng, kok lâng chò i- ê keng-kí, chia̍h i ka-tī ê chia̍h’. II Ka- 3:10-12. Thang chai hoān sio̍k kàu- hōe-tiong ê lâng, put-lūn sū, lông, kong, siong, kok lâng eng-kai chīn-le̍k keng- êng.
|
若是義ê人就m̄-nā若公道還欠項，也beh慈悲幫助別人。凡做義ê人的確m̄ 親像廟內ê和尚、道士，盡放sak生前ê事務，m̄顧世上ê錢財，設使無得著啥物來養飼伊ê身軀，thài-thó有 thang施恩來賑濟世間。聖冊講：「論殷勤就莫得貧憚」。羅12:11。保羅koh講：「專務恬靜，要緊家己ê 代誌，本身家己做工，一照我ê命令，行所著行 ê來款待會外ê人，家己無欠缺。」I 加4:11，12。Koh 講：「人m̄做工莫得hō͘伊食。我聽見lín中間有人無法度，無專務家己ê業頭路，放sak家己ê經紀，去 chhap別人ê代誌。我倚靠主耶穌基督款勸吩咐 伊，應該恬靜，國人做伊 ê經紀，食伊家己ê食」。I I 加 3:10-12。thang知凡屬教會中ê人，不論事、農、工、 商，國人應該盡力經營。 |
|
In-khîn chò keng-kí thâu-lō͘ che m̄- nā bô hoān-chōe, sī lán lâng eng-kai tio̍h án-ni. Lán lâng chóaⁿ-iūⁿ ài tit-tio̍h châi-lī? M̄-nā ài ka-tī bô khiàm-khoeh, koh khah ài lîn-bín lâi hō͘ pa̍t lâng. Pó-lô kóng, ‘Lēng-khó͘ tio̍h-bôa chò- kang ē-tit-thang chín-chè sàn-hiong- lâng’. Hut 4:28.
|
殷勤做經紀頭路che m̄但無犯罪，是咱人應該著án-ni。咱人怎樣ài得著財利？M̄但ài家己無欠缺，koh較ài憐憫來hō͘別人。保羅講：「寧可著磨做工會得通賑濟散hiong人」。弗4:28。 |
|
Pó-lô ta̍uh-ta̍uh hoan-hù lán tio̍h-bôa, m̄ sī in-ūi chò ka-tī ê sai-khia, chiū-sī choan-choan beh pang-pó͘ pa̍t lâng ê khoat-hoa̍t. Koh Pó-lô m̄ nā kan-ta chhùi kóng, khang-khang lâu chit-ê ōe, i iā ū pún-sin kiâⁿ lâi chò hō͘-jîn ê bô͘- iūⁿ; i bat tùi Í-hut-só͘ lâng kóng, chiū- sī chū-kí chhut-la̍t chò kang kiong-kip góa kap tòe ê lâng ê khiàm-khoeh, che sī lín só͘ chai, góa hoān-sū chí-sī lín, tio̍h chiàu án-ni in-khîn tio̍h-bôa, lâi hû-chhî loán-jio̍k ê lâng. Koh kì-tit lán ê Chú Iâ-so͘ kóng, Hō͘ lâng mi̍h ê lâng pí the̍h lâng mi̍h ê lâng khah ū hok-khì. Chiū Pó-lô ê ōe lâi siūⁿ, khó- kiàn tham-sim chē-chē chîⁿ lâi chò ka-tī sai-khia ê lō͘-ēng--ê sī ū chōe, kì-jiân ū chē-chē chîⁿ iā bô beh chín-chè lâng jú ū chōe, chí ū ài thàn chîⁿ lâi kiâⁿ hó sū, chiū m̄ sī chōe, koat sī Siōng-tè só͘ hoaⁿ-hí. Lán lâng teh kiû châi-lī ūi-tio̍h siáⁿ-sū chiah-līn lô-khó͘, chiah-līn in- khîn; bat chiong che mn̄g ka-tī ê sim á-bô?
|
保羅ta̍uh-ta̍uh吩咐咱著磨，m̄是因為做家己ê sai-khia，就是專專beh幫補別人ê 缺乏。Koh保羅m̄若kan-ta 嘴講，空空留這個話，伊也有本身行來做後人ê模樣；伊bat tùi以弗所人講：就是自己出力做工供給我kap tòe ê人ê欠缺，che 是lín所知，我凡事指示lín,著照án-ni殷勤著磨，來扶持軟弱ê人。Koh記得咱ê主耶穌講：「Hō͘人物ê 人比提人物ê人較福氣。」就保羅ê話來想，可見貪心濟濟錢來做家己sai-khia ê路用--ê是有罪，既然有濟濟錢也無beh賑濟人愈有罪，只有ài趁錢來行好事，就m̄是罪，決是上帝所歡喜。咱人teh求財利為著啥事chiah-līn 勞苦、chiah-līn 殷勤；bat將che問家己ê心抑無？ |
|
Tio̍h chai sè-kan ê hòe-mi̍h chîⁿ-châi si̍t-chāi ē hián-bêng jîn-chêng hó-pháiⁿ, hit hō ū chioh bô beh hêng--ê, piáu-bêng i-ê sim lī-ek sún-hāi pa̍t-lâng, kìⁿ- tio̍h chîⁿ chiū sit-liáu gī-lí. Só͘-í Sèng- keng kóng, Chit hō lâng si̍t-chāi kap pháiⁿ-lâng tâng-lūi. Nā-sī chīn-la̍t thàn-chîⁿ ka-tī bô lām-sám khai ēng, choan- choan khoán-thāi sàn-hiong-lâng, lâi lī-ek chhin-chhek pêng-iú, piáu-bêng hit- ê lâng tiōng-gī bô tiōng-chîⁿ, thiàⁿ lâng chhin-chhiūⁿ ka-tī; sui-jiân hit-ê lâng bô tek-khak jîn-gī chiâu-chn̂g, nā-sī Sèng-keng chheng i chò gī ê lâng iā thang bô kiàn-siàu.
|
著知世間ê廢物錢財實在會顯明人情好歹，hit號有借無beh還--ê,表明伊ê心利益損害別人，見著錢就失了義理。所以聖經講：這號人實在kap 歹人同類。若是盡力趁錢家己無lām-sám開用，專專款待散hiong人，來利益親戚朋友，表明hit ê人重義無重錢，疼人親像家己；雖然hit-ê人無的確仁義齊全，若是聖經稱伊做義ê人也 thang無見笑。 |
|
4. Lūn sìn-Chú ê lâng hiòng châi-lī ê sim. Sèng-chheh kóng, Kèng-khiân ti- chiok chiū lī-ek ke̍k-tōa. Lán chhut-sì bô tòa sím-mi̍h lâi, kòe-sì iā bô tòa sím- mi̍h khì, che lí put-chí bêng, chia̍h- chhēng kàu-gia̍h tio̍h chai soah, siat-sú tô͘-bô͘ hó-gia̍h, hām-lo̍h iú-he̍k tîⁿ-lo̍h lô-bāng, tîm-lo̍h bû lí ū hāi ê su-io̍k, lō͘- bóe tek-khak tîm-lûn. Ài chîⁿ chò bān-hāng pháiⁿ ê kin-thâu, ū lâng him-bō͘--ê chiū pōe-biū tō-lí, ēng chē-chē kan-khó͘ ka-tī chha̍k. I Thê 6:6-11. Chit-ê ì-sù kap téng-bīn saⁿ-liân, chóng-sī ū khah chhim ê ì tī-teh; téng-bīn lūn lâng ê seng-khu chóaⁿ-iūⁿ ēng chit sè-kan ê chîⁿ-châi; ē-bīn lūn lâng ê sim, chóaⁿ- iūⁿ hiòng chit sè-kan ê châi-lī. Kúi chat ê Sèng-chheh chóng kóng sè-chiūⁿ ê chîⁿ ke̍k phû-phiò, iā ke̍k gûi-hiám, lâng tio̍h kín-sīn m̄-thang tham-sim chǹg-ji̍p bê-he̍k.
|
4.論信主ê人向財利ê 心。聖冊講：「敬虔知足就利益極大。」咱出世無tòa甚mi̍h來，過世也無tòa甚mi̍h去，che你不止明，食穿夠額著知煞，設使圖謀好額，陷落有惑纏落羅網，沈落無你有害ê私慾，路尾的確沈淪。Ài錢做萬項歹ê根頭，有人欣慕--ê 就背謬道理，用濟濟艱苦家己chha̍k。I提6:6-11。這個意思kap頂面相連，總是有較 深ê意tī-teh;頂面論人ê 身軀怎樣用這世間ê 錢財；下面論人ê心，怎樣向這世間ê財利。幾節ê聖冊總講世上 ê錢極浮漂，也極危險，人著謹慎m̄-thang貪心鑽入迷惑。 |
|
Lâng kap thiⁿ-tē sio-liân, só͘-í thiⁿ tē lâng hō-chò sam-châi, thiⁿ tī téng-bīn, tē tī ē-bīn, lâng tiàm tī tiong-ng; lâng ū lêng-hûn, só͘-í kap thiⁿ-téng ê Siōng-tè í-ki̍p lóng-chóng ê thiⁿ-sài ū saⁿ kiat-liân, lâng ū jio̍k-sin, só͘-í kap tē-bīn ê khîm-siù í-ki̍p ta̍k-hāng oa̍h-mi̍h ū sio-liân, kì-jiân kap tē ū sio-liân, chiū tek- khak bē ē o̍h thiⁿ-sài in choan kò͘ lêng- hûn, bô kiam-lí khoài húi-hoāi ê jio̍k- sin. Kì-jiân kap thiⁿ ū saⁿ-liân, chiū m̄-thang o̍h khîm-siù ê choan kò͘ jio̍k-sin, bô liāu-lí chì pó chì kùi ê lêng-hûn.
|
人kap天地相連，所以天、地、人號做「三財」，天tī頂面，地tī下面，人tiàm tī中央；人有靈魂，所以kap天頂ê上帝以及攏總ê天使有相結連，人有肉身，所以kap地面ê 禽獸以及逐項活物有相連，既然kap地有相連，就的確bē會學天使in專顧靈魂，無兼理快毀壞ê肉身。既然kap天有相連，就m̄ thang學禽獸ê專顧肉身，無料理至寶至貴ê靈魂。 |
|
Sè-chiūⁿ ū nn̄g-iūⁿ lâng, chi̍t-iūⁿ sī bô sìn-tek ê lâng, kan-ta chai ū ba̍k-chêng ê êng-hôa, bô beh khe-khó sí-āu ê hō-hok, nā ū thang thàn i-ê su-io̍k, piān sim-móa ì-chiok, che chin-chiàⁿ kap cheng-seⁿ bô koh-iūⁿ.
|
世上有兩樣人，一樣是無信德ê人，kan-ta知有目前 ê榮華，無beh稽考死--後ê禍福，若有thang趁伊ê私慾，便心滿意足，che真正kap 精牲無各樣。 |
|
Chi̍t iūⁿ sī ū sìn-tek ê lâng, siông-siông siūⁿ ī-pī sí-āu ê sū, m̄ káⁿ bô kéng-séng tī kim-sì, tek-khak tio̍h kàu lêng-hûn tit-kiù, chiàⁿ hòng-sim bô khòa-lū, chit- hō lâng chiū-sī Siōng-tè ê kiáⁿ. Chóng- sī iáu tiàm tē-bīn-chiūⁿ ū iau-kôaⁿ ê hoân-ló, chhùi kap pak-tó͘ ê khiàm- khoeh, só͘-í put-tek-put tio̍h liāu-lí chiām-sî ê sin-thé, chiām iōng sè-kan ê chîⁿ-châi.
|
一樣是有信德ê人，常常想預備死--後ê事，m̄敢無警醒 tī今世，的確著到靈魂得救，正放心無掛慮，這號人就是上帝ê子。總是iáu tiàm地面上有枵寒 ê 煩惱，嘴kap腹肚ê欠缺，所以不得不著料理暫時ê身體，暫用世間ê 錢財。 |
|
Kim-gîn pún sī ke̍k bô lō͘-ēng ê mi̍h, kôaⁿ bē chhēng-tit, iau bē chia̍h-tit; chóaⁿ-iūⁿ chèng-lâng thiàⁿ i chì-chhim, kiû i ke̍k chhiat? In-ūi ū che chiū thang ōaⁿ chia̍h-chhēng kap ta̍k-hāng-mi̍h, só͘-í chèng-lâng chīn le̍k keng-êng bē ē pàng-lī tit, lán lâng kì-jiân tòa tī sè-kan bē ē bô ēng sè-kan ê mi̍h, chóng-sī ēng--i sī thang, ài--i khiok m̄-thang; phì-jū pēⁿ- lâng ēng io̍h, bōe bat ū lâng ài chia̍h chē io̍h chò ū hok-khì, iā put-kò sī bô tâ-ôa ēng--i nā-tiāⁿ.
|
金銀本是極無路用ê物，寒bē穿tit，枵bē食tit;怎樣眾人疼伊至深，求伊極切？因為有che就thang 換食穿kap逐項物，所以眾人盡力經營bē會放離tit，咱人既然tòa tī世間 bē會無用世間ê物，總是用--伊是thang，ài--伊卻m̄-thang;譬諭病人用藥，bōe bat有人ài食濟藥做有福氣，也不過是無ta-ôa用--伊nā-tiāⁿ。 |
|
Lán lâng teh ēng chîⁿ-châi iā tio̍h án-ni; só͘-í kóng ū thang chia̍h-chhēng eng-kai ti-chiok. Put-lūn siáⁿ lâng tng teh thàn chîⁿ ê sî, sim-lāi eng-kai tio̍h ka-tī kóng, khó- sioh! Góa iáu-tòa tī sè-kan, tek-khak tio̍h chioh ēng sè-kan ê mi̍h lâi iúⁿ-chhī góa ê seng-khu, hīn bē-tit chá seng thian-tông lâi thoat-lī chiah ê liân-lūi! Só͘-í kiû châi-lī ê sî chhiat-chhiat bo̍h- tit ēng ka-tī ê khúi-khiat kè-bô͘, sī tio̍h siông-siông kì-tit che ióng-seng ê bí-niû lóng-sī siū Siōng-tè ê siúⁿ-sù.
|
咱人teh用錢財也著 án-ni；所以講有thang食穿應該知足。不論啥人當teh趁錢ê 時，心內應該著家己講，可惜！我iáu tòa tī世間，的確著借用世間ê物來養飼我ê身軀，恨bē tit早生天堂來脫離chiah ê連累！所以求財利ê時切切莫得用家己ê詭譎計謀，是著常常記得che養生ê米糧攏是受上帝ê賞賜。 |
|
Iâ-so͘ kóng, lín bē ē ho̍k-sāi Siōng-tè, koh ho̍k-sāi hòe-châi. Góa kā lín kóng, bo̍h-tit khòa-lū chóaⁿ-iūⁿ chia̍h, chóaⁿ-iūⁿ lim, seng-khu chóaⁿ-iūⁿ chhēng; oa̍h kiám m̄-sī khah-tōa bí-niû, seng-khu kiám bô khah-tōa i-chiûⁿ? Chhì khòaⁿ poe-chiáu bô chèng-choh, bô siu-sêng, bô chhek-chhng, Thiⁿ-pē siōng-chhiáⁿ iúⁿ- chhī i, lín pí chiáu-chiah kiám bô khah kùi-khì? Chhì siūⁿ khòng-iá ū pek-ha̍p- hoe chóaⁿ-iūⁿ tōa châng, bô tio̍h-bôa, bô pháng-cheh, Siōng-tè iáu-kú hō͘ i súi kàu án-ni, hô-hòng lín sió sìn ê lâng ah? Má-thài 6:24-30.
|
耶穌講：「Lín bē會服事上帝，koh服事廢財。」我kā lín講：「莫得掛慮怎樣食、怎樣lim、身軀怎樣穿；活 kiám m̄是較大米糧，身軀 kiám無較大衣裳？試看飛鳥無種作、無收成、無粟倉，天父尚且養飼伊，lín比鳥隻kiám無較貴氣？試想曠野有百合花怎樣大欉、無著磨、無紡cheh，上帝iáu-kú hō͘伊súi到 án-ni，何況lín小信ê人ah?」 馬太6:24-30。 |
|
Kiù-chú kà-sī lán án-ni, put-chí ài lán tô͘-bô͘ châi-lī ê lâng chai, sui-jiân in-khîn chīn-la̍t bô pîn-tōaⁿ, iáu-kú tek-khak tio̍h an-hūn siú-kí, lâi thèng-hāu Siōng- tè ê siúⁿ-sù, m̄-thang chhin-chhiūⁿ sè- sio̍k lâng sim-chì hō͘ châi-lī jia-cha̍h kàu o͘-àm bô kng, tîm-bê m̄ chai thang tò-tńg.
|
救主教示咱án-ni，不止ài咱圖謀財利ê人知，雖然殷勤盡力無貧憚，iáu-kú的確著安份守己，來聽候上帝ê賞賜，m̄-thang親像世俗人心志hō͘財利遮截 到烏暗無光，沈迷m̄知thang倒轉。 |
|
Lâng ê sin-khu kì-jiân kiû châi-lī, beh hō͘ sim m̄-ài chîⁿ, che m̄-sī khoài ê sū, só͘-í tio̍h siông-siông kiû Sèng-sîn pang-chān, hō͘ lán chûn kéng-séng ê sim, khòaⁿ chîⁿ m̄ chiūⁿ-ba̍k, sî-sî siūⁿ châi-lī sī khang-hi phû-phiò sī in-ūi hòe-châi tē-it khoài siau-sòaⁿ, kiám-chhái chha̍t ē chhiúⁿ-kiap, kiám-chhái thâng ê chhńg- chiù, kiám-chhái chúi-hóe ê chai-iong, tiap-á-kú chiū lóng khai khong, chiū siat-sú chi̍t sì-lâng ē bô phah-choah, kàu kòe-sì ê sî iû-goân bē ē tòa sím-mi̍h khì.
|
人ê身軀既然求財利，beh hō͘心m̄ ài錢，che m̄是快ê事，所以著常常求聖神幫贊，hō͘咱存警醒ê心，看錢m̄上目，時時想財利是空虛浮漂是因為廢財第一快消散，kiám-chhái賊會搶劫，kiám-chhái蟲ê chhńg 咒，kiám-chhái水火ê災殃，tiap仔久就攏開khong，就設使一世人會無扑choah，到過世ê時猶原bē會tòa甚mi̍h去。 |
|
Sī ū kóng: “Chia̍h hó, chhēng hó, sī hong teh chhe ê chek-hé, chhiuⁿ bán kim-hî sī chúi-bīn ê pho-hûn.” Kó͘-chá-lâng si̍t-chāi bô phiàn lán. Só͘ kóng ū gûi-hiám--ê, in-ūi kiau-ngō͘, sia-chhí, în-loān, lóng sī tùi hó-gia̍h seng khí--lâi, kiám-chhái hāi lâng kiau-ngō͘, óa-khò ū-chîⁿ khòaⁿ-khin lâng chhia-chhí, kéng cheng tio̍h phiaⁿ, choan-kò͘ chhùi kap pak-tó͘; kiám-chhái hāi lâng în-loān, phah lâ-sâm sin-thé, jiok-tio̍h seng-khu, tì-hāi sìⁿ-miā.
|
是有講：「食好、穿好是風 teh吹ê燭火，chhiuⁿ kán金魚是水面ê波痕。」古早人實在無騙咱。所講有危險--ê,因為驕傲、奢侈、淫 亂，攏是tùi好額生起--來，kiám-chhái害人驕傲，倚靠有錢看輕人；kiám-chhái害人chhia-chhí,揀精著phiaⁿ， 專顧嘴kap腹肚；kiám-chhái 害人淫亂，扑lâ-sâm身體，辱著身軀，致害生命。 |
|
Hoān-nā án-ni chò--ê tek-khak chhiok tio̍h Siōng-tè gī ê siū-khì, ēng chē-chē kan-khó͘ ka-tī chha̍k,seⁿ-chêng sim-lāi bē pêng-an, sí-āu tē-ge̍k éng-oán ê hêng-hoa̍t. Iâ-so͘ bat kóng, Khò chîⁿ- châi lâi ji̍p Siōng-tè ê kok oh lah! Lo̍k- tô chhng-kòe chiam-phīⁿ, pí pù-lâng ji̍p Siōng-tè ê kok iáu khah-khoài. Khó 10: 24-25. Koh kóng, Pù-lâng ū chai-hō ah! In-ūi lín bat tit-tio̍h an-lo̍k. Lō͘ 6: 24. Thang chai lâng nā tham-châi piān sī kiû chai-hō, bān-poaⁿ ê pháiⁿ-sū tùi che seⁿ-chhut. Hit-ê kap Lia̍p-sat-lō͘ tâng sí ê pù-lâng tī im-kan siū-khó͘, ài kiû chi̍t ti̍h-chúi liâng-chi̍h8 iā bô. Lō͘ 16:19-29. Chêng-tiuⁿ-chhia kì-jiân péng, sī chò āu-tiuⁿ-chhia ê kàm-kài?
|
凡若án-ni做--ê的確chhiok 著上帝義ê受氣，用濟濟艱苦家己chha̍k,生前心內 bē平安，死--後地獄永遠ê 刑罰。耶穌bat講：「靠錢財來入上帝ê國oh--lah！駱駝穿過chiam 鼻，比富人入上帝ê國iáu較快。」可10：24-25。Koh講：富人有災禍ah！因為lín bat得著安樂。路6：24。Thang知人若貪財便是求災禍，萬般ê歹事tùi che生出。Hit-ê kap拉撒路同死ê富人tī陰間受苦，ài 求一滴水涼舌 也無。路 16:19-29。前張車 既然反，是做後張車ê鑑戒？ |
|
Só͘-í hoān ài chîⁿ ê lâng ū tham-sim tī lāi-bīn, tek-khak chhut-hiān tī gōa-bīn, ka-tī pù-ū chiū pàng tāng-lāi ê chè, chi̍t-ê chîⁿ iā bē kiám-tit, sui-jiân khiàm- chè ê lâng chin sàn koh gū-tio̍h chai- lān, iā m̄-khéng hō͘ i khoan-hān sî khek, tek-khak pek i bē kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ lâi hêng, jím-sim hāi-lí, bû-só͘ put-chì, chū-kí sàn-hiong chiū chioh kú m̄ hêng, khòaⁿ chò ka-tī ū--ê. Koh siông-siông khúi-khiat kan-chà phah-phiàn gōng-lâng, sīm-chì thau-the̍h iah-khang, bô͘- châi hāi-bēng, chiah-ê lóng sī tham-sim só͘ hoat-hiān--ê. Só͘-í Sèng-chheh ū kóng, Lín ho̍k-sāi Siōng-tè ê lâng tek-khak tio̍h kéng-kài chit hō ho͘N3 châi-lī ê sim, lán lâng tio̍h hoán-sim ka-tī mn̄g, nā ū chit hō ì-sù teh hoat-khì, chek-sî kiû Sèng-sîn kóaⁿ- kín thè lán tû--khì. Koh tio̍h siūⁿ góa tī sè-chiūⁿ kêng khó͘ put-kò chiām-sî, tio̍h chhin-chhiūⁿ kun-chú ê lâng kè-bô͘ tō-lí, bô kè-bô͘ chia̍h, iu-būn tō-lí, bô iu- būn sàn-hiong. Nā kó-jiân khek--khì chū-kí ê su-io̍k, sim siông-siông ti-chiok, kín-siú Thiⁿ-pē ê kài-bēng, lī-khui Mô͘- kúi ê lô-bāng, chiū lîm-chiong an-jiân chiūⁿ thian-kok, tit-tio̍h kú-tn̂g ê sû- gia̍p, hióng-siū bû hān ê hok-khì, hit ê lī-ek kám m̄-sī chīn tōa mah?
|
所以凡ài錢ê人有貪心 tī內面，的確出現tī外面，家己富有就放重利ê債，一個錢也bē kiám tit，雖然欠債ê人真散koh遇著災難，也m̄肯hō͘伊寬限時刻，的確迫伊賣子、查某子來還，忍心害理，無所不至，家己散hiong就借久m̄還，看做家己有--ê。Koh常常詭譎奸詐扑騙憨人，甚至偷提挖空，謀財害命，chiah-ê攏是貪心所發現--ê。所以聖冊有講，lín服事上帝ê人的確著炯戒這號好財利ê心，咱人著反心家己問，若有這號意思 teh法器，即時求聖神趕緊替咱除--去。Koh著想我 tī世上窮苦不過暫時，著親像君子ê人計謀道理，無計謀食，憂悶道理，無憂問散hiong。若果然克--去自己ê私慾，心常常知足，謹守天父ê戒命，離開魔鬼ê羅網，就臨終安然上天國，得著久長ê嗣 業，享受無限ê福氣，hit ê 利益 kám m̄是盡大嗎？ |
|
(Tâi-lâm-hú Kàu-hōe-pò,tē 81-83 koàn, 1892 nî 2-4 ge̍h)
|
(台南府教會報第81~83卷，1892年2~4月) |
