首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有21個段落,61個語句,2016個語詞,2815個音節
Kò͘-kháu--ê kap piān-sū 顧口--ê kap 辯士
Asia Jilimpo Asia Jilimpo
Jîn-seng ū chin chē tāi-chì hō͘ lâng bē àn-sǹg--tit, goân-pún góa m̄-sī beh chò choh-ka--ê, bóe--á, sî-tāi piàn-chhian, gín-á sî góa bōng-sióng--ê, soah bē-tàng si̍t-hiān, m̄-koh kàu chit chūn tó-tńg khì siūⁿ, mā sim-sek. Góa sè-hàn tō kóng-ōe bē chheng-chhó, tōa-chi̍h8 koh hèng-thi̍h8, eng-kai m̄-sī kháu-châi jōa lāi ê kha-siàu, siūⁿ-bē-kàu chit sî ē tī tiān-tâi chò chiat-bo̍k, kóng--lâi kap góa gín-á sî-tāi khì o̍h piān-sū, só͘ siū ê hùn-liān ū koan-hē. 人生有真濟代誌hō͘ 咱bē 按算--得。原本我m̄ 是beh 做作家--ê,尾--仔,時代變遷,囡仔時我所夢想--ê,煞bē當實現,m̄-koh 到這陣倒轉去想,mā 心適心適。我細漢就講話bē 清楚,大舌koh 興thi̍h8,應該 m̄ 是口才偌利ê kha-siàu,想bē 到這時會tī 電台做節目,講--來kap 我囡仔時代去學beh 做辯士,所受ê 訓練有關係。
Góa chhut-sì ê chng-kha chin sàn-chiah, jîn-lūi só͘-ū ê ǹg-bāng lóng tī thô͘--ni̍h, péng thô͘ chhōe chia̍h--ê m̄-sī kan-taⁿ ah-á chhōe tō͘-ún niâ, lâng iōng lê, ti-thâu chit lūi ê ke-si tàu kha-chhiú, thô͘ péng liáu koh péng, seⁿ chhut ē hō͘ lâng oa̍h miā ê chia̍h-mi̍h. Ū lâng péng thiám--a, khì gōa-tē chhōe seⁿ-lō͘, ē-tàng kúi kang kha-chhiú chheng-khì tam-tam ê ji̍t-chí ná chhiūⁿ thian-tông. O͘-siông chek--á tō-sī án-ni chiah khì chò piān-sū--ê, i m̄-sī goán chng--ni̍h ê lâng, m̄-koh chng-kha tō-sī chng-kha, khì kàu toh ūi to kāng-khoán sàn-gah hō͘ lâng tio̍h-kiaⁿ. I sī goán A-pa chò peng ê pêng-iú, thè-ngó͘ liáu-āu, koh ū leh sio chhōe, góa tha̍k kok-hāu beh seng 4 nî ê hioh-joa̍h, i chhēng gah chin sin-sū khoán, kóng chit chūn m̄-sī ‘O͘-siông’, i kiò chò ‘Lí-kiàn’, che sī i ê piān-sū miâ, i thâu pái chèng-sek gia̍h maekhuh chò piān-sū tō-sī Ji̍p-pún phìⁿ “Lí-kiàn pat-khián toān”, m̄-chiah hō chit ê miâ kì-liām. 我出世ê 庄腳真散chiah,人類所有ê 向望攏tī 塗--ni̍h,péng 塗 chhōe 食--ê m̄ 是kan-taⁿ 鴨仔chhōe 肚蚓niâ,人用犁、鋤頭這類ê ke-si tàu 腳手,塗péng 了koh 再péng,生出會hō͘ 人活命ê 食物。有人péng thiám--a,去外地chhōe 生路,會當歸工腳手清氣tam-tam ê 日子若像天堂。烏松叔--仔就是án-ni chiah 去做辯士--ê。伊m̄ 是阮庄--ni̍h ê 人,m̄-koh 庄腳就是庄腳,去到toh 位都共款散gah hō͘ 人著驚。伊是阮阿爸做兵ê 朋友,退伍了後,koh 有leh 相chhōe。我讀國校beh 升4 年ê 歇熱,伊穿gah 真紳士款,講這陣m̄ 是「烏松」,伊叫做「里見」,che 是伊ê 辯士名。伊頭擺正式gia̍h maekhuh 做辯士就是日本片「里見八犬傳」,m̄-chiah 號這個名記念。
Hit chūn A-pa pài-thok i chhōa góa khì to͘-chhī o̍h sai-á chò piān-sū, i 1-sì-lâng pháiⁿ-miā tiāⁿ--a, chò lâng ê tōa-kiáⁿ ài lâu tī chhân--ni̍h chò thô͘-gû, m̄-koh góa chit ê hāu-seⁿ chin gâu tha̍k-chheh, chin koai-khiáu, choh-sit siuⁿ phah-sńg. O͘-siông chek--á chin-chiàⁿ kā góa khó-chhì, khó siáⁿ-mi̍h--o͘, tong-jiâng sī khó Tâi-gí! Che kap góa chit sî-chūn soán-tek iōng Tâi-gí siá-chok eng-kai ū koan-hē chiah tio̍h. Hit陣阿爸拜託伊chhōa 我去都市學師仔做辯士。伊1 世人歹命定--a,做人ê 大子ài 留tī 田--ni̍h 做塗牛,m̄-koh 我這個後生真gâu 讀冊、真乖 巧,作穡siuⁿ 扑損。烏松叔--仔真正kā 我考試。考啥物--o͘,當然是考台語!Che kap 我這時陣選擇用台語寫作應該有關係chiah著。
Thiaⁿ-kóng kó͘-chá ê tiān-iáⁿ sī ū iáⁿ bô siaⁿ--ê, su-iàu ū lâng kái-soeh kio̍k-chêng hō͘ koan-chiòng thiaⁿ, che tō-sī piān-sū ê khí-thâu, bóe--á ū chin chē se-iûⁿ phìⁿ, Ji̍p-pún phìⁿ, sui-bóng ū siaⁿ--a, m̄-koh jī-bō͘ khòaⁿ bô ê koan-chiòng iáu-sī su-iàu lâng iōng Tâi-gí hoan-e̍k--chhut-lâi, piān-sū koh jú tiōng-iàu. O͘-siông chek--á siá kúi chōa Hàn-jī, kiò góa iōng Tâi-gí kóng chhut ì-sù, ài kóng hō͘ goán i--a kap a-kong, a-má thiaⁿ ū, in lóng kan-taⁿ chiaⁿ ū Tâi-gí niâ. Góa su-iàu kā chit khoán ê tāi-chì seng kóng chim-chiok, koh lâi chiah ū hoat-tō͘ kóng 「Kò͘-kháu--ê kap piān-su」 hoat-seng siáⁿ-mi̍h tāi-chì. 聽講古早ê 電影是有影無聲--ê,需要有人解說劇情hō͘ 觀眾聽,che 就是辯士ê 起頭。尾--仔有真濟西洋片、日本片,雖罔有聲--a,m̄-koh 字幕看無ê 觀眾 iáu 是需要人用台語翻譯--出來,辯士koh 愈重要。烏松叔--仔寫幾chōa 漢字,叫我用台語講出意思,ài 講hō͘ 阮i--仔kap 阿公、阿媽聽有,in 攏kan-taⁿ 聽有台語niâ。我需要kā 這款ê 代誌先講斟酌,koh 來chiah 有法度講「顧口--ê kap 辯士」發生啥物代誌。
Lí-kiàn sian--ê sī tī Jī-lîm ke-á 1 keng hì-hn̂g chò piān-sū, kó͘-chá-ōe ê hì-hn̂g chit chūn kiò chò hì-īⁿ, kan-taⁿ Jī-lîm ke-á tō ū 3 keng, thang chai-iáⁿ Tâi-oân lâng hèng khòaⁿ hì ê kò-sèng. 1 keng hì-hn̂g siōng chió mā ài ū 4 ê lâng, 1 ê tī ki-pâng pàng iáⁿ-phìⁿ, 1 ê sī kāng-khoán tī kī-pâng ê piān-sū, lēng-gōa 1 ê tī hì-hn̂g gōa-kháu ê thang-á lāi bē hì-phiò, siōng-bóe--á 1 ê tō-sī kò͘-kháu--ê, lâng-kheh beh ji̍p-tiûⁿ ài khòaⁿ phiò, nā bô tōa-lâng chhōa ê gín-á tio̍h-ài bé pòaⁿ-phiò, ha̍k-seng kap a-peng-ko nā bô chhēng chè-ho̍k tio̍h-ài khòaⁿ chèng-kiāⁿ chiah ē-sái bé iu-thāi phiò. 里見先--ê 是tī 二林街仔1 間戲園做辯士。古早話ê 戲園這陣叫做戲院,kan-taⁿ 二林街仔就有3 間,thang 知影台灣人興看戲ê 個性。1 間戲園上少mā ài 有4 個人。1 個tī 機房放影片,1 個是共款tī 機房ê 辯士,另外1 個tī 戲園向外口ê 窗仔內賣戲票,上尾--仔1 個就是顧口--ê,人客beh 入場ài 看票,若無大人chhōa ê 囡仔著ài 買半票,學生kap a 兵哥若無穿制服著ài 看 證件chiah 會使買優待票。
Kò͘-kháu--ê lóng ē koh kiam kò͘ thi̍h-bé, hit chūn iáu bô lâng sái chhia khì khòaⁿ tiān-iáⁿ, liān khiâ O͘to͘bai--ê to chin hán--tit, hì-hn̂g piⁿ lóng ū tah 1 pâi pêⁿ-á hō͘ thi̍h-bé khē khah bē lâm hō͘ pha̍k ji̍t, thi̍h-bé kià hia ê sî, kò͘ ê lâng ē kā 3 liân-toaⁿ, lì 1 tiuⁿ tah thi̍h-bé ê chhiú-hōaⁿ-á téng, 1 tiuⁿ hō͘ kià ê lâng pó-koán, ài the̍h hit tiuⁿ toaⁿchiah ē-tàng niá thi̍h-bé, chòe-āu 1 tiuⁿ tō lâu leh chò pêng-kù, chiah chai kin-á-ji̍t lóng-chóng kià kúi tâi, ū kúi tâi thi̍h-bé bô lâng niá--tńg-khì. Pún-té ū 1 ê a-peh choan-bûn leh kià chhia--ê, bóe--á siuⁿ lāu phòa pēⁿ, tō bô koh chhiàⁿ--lâng. 顧口--ê 攏會koh 兼顧鐵馬,hit陣iáu 無人駛車去看電影,連騎o͘to͘bai--ê 都真罕--得,戲園邊攏有搭1 排棚仔hō͘ 鐵馬 khē 較bē 淋雨曝日,鐵馬寄hia ê 時,顧ê 人會kā 3 聯單,lì 1 張貼鐵馬ê 手hōaⁿ--仔頂,1 張hō͘ 寄ê 人保管,ài 提 hit 張單chiah 會當領鐵馬,最後1 張就留leh 做憑據,chiah 知今仔日攏總寄幾台,有幾台鐵馬無人領--轉去。本底有1 個阿伯專門leh 寄車--ê,尾--仔siuⁿ 老破病,就無koh 倩--人。
Hòng-iáⁿ-su kap piān-sū sī choan-bûn ki-su̍t--ê, lóng-sī cha-po͘--ê, bē phiò sī kiam koán chîⁿ--ê, khang-khòe khin-khó chek-jīn tāng, lóng-sī thâu-ke ê lâng leh hōaⁿ, kò͘ kháu ài kap lâng-kheh chi̍h-chiap, tō cha-bó͘ gín-á khah ū nāi-sèng, kang-chîⁿ mā bián hiah koân. A-lân chū 17 hòe khí tō tī chia kò͘-kháu, ba̍k 1-ē-ni̍h mā 3 nî--a, khang-khòe siōng ài kap lâng-kheh bīn tùi bīn, chin chē lâng bat, tī tē-hng eng-kai sǹg-sī chhut-miâ lâng. Góa thâu-pái khòaⁿ tio̍h A-lân sī tī ha̍k-hāu chi̍p-thé khì khòaⁿ “Tang-kiang sè-ūn hōe” ê iáⁿ-phìⁿ, beh 1 chheng ê ha̍k-seng ji̍p khì hì-hn̂g, 1 ê 1 kho͘, i tī mn̂g-chhùi sǹg lâng-thâu, bú gah kui seng-khu kōaⁿ, m̄-koh i bīn--ê iáu-sī chhiò-iông, ká-ná chin hoaⁿ-hí ha̍k-seng khì khòaⁿ chit ki tiān-iáⁿ-phìⁿ ê khoán. 放影師kap 辯士是專門技術--ê,攏是查甫--ê;賣票是兼管錢--ê,工課輕khó 責任重,攏是頭家ê 人leh hōaⁿ;顧口ài kap 人客接接,就查某囡仔較有耐性,工錢mā 免hiah 懸。阿蘭自17 歲起就tī chia 顧 口,目1 下ni̍h mā 3 年--a。工課上ài kap 人客面對面,真濟人bat,tī 地方應該算是出名人。我頭擺看著阿蘭是tī 學校集體去看「東京世運會」ê 影片,beh 1 千個學生入去戲園,1 個1箍。伊tī 門嘴算人頭,bú gah 歸身軀汗,m̄-koh伊面--ê iáu 是笑容,ká-ná真歡喜學生去看這支電影片ê 款。
Lí-kiàn sian---ê chhōa góa khì ê thâu 1 kang, A-lân o-ló kóng “Lí-kiàn sian--ê khòaⁿ ē chiūⁿ-ba̍k--ê, tiāⁿ-tio̍h sī chin iu-siù ê sai-á”. Piān-sū tio̍h-ài tiān-iáⁿ khai-sí pàng chiah ū khang-khòe, góa tō tī hì-hn̂g mn̂g-chhùi kā a-lâng tàu kò͘ kháu, hō͘ i khì chhù-lí kià thi̍h-bé ê tāi-chì. Chng-kha hì-hn̂g bô sî-kiâⁿ chheng tiûⁿ, sûi-sî ē-tàng ji̍p tiûⁿ khòaⁿ sòa-āu tiûⁿ, siōng-bóe tiûⁿ chò 1-pòaⁿ liáu-āu, tō khui hì-hn̂g ê sió-mn̂g hō͘ bô bé phiò--ê ē-tàng ji̍p khì khòaⁿ, bîn-kan só͘ kóng ê ‘Khioh hì-bóe’ tō-sī chit khoán chêng-hêng. A-lân kià thi̍h-bé ê khang-khòe chhù-lí liáu, choan-kang tī hì-hn̂g chêng bé 1 kōaⁿ chiáu-lâi-á thn̂g hō͘--góa, tap-siā góa tàu kha-chhiú, khòaⁿ i iau-kiau ê chhiò-iông, liān chiah 10 hòe gín-á ê góa tō khì hō͘ sahN--tio̍h. 里見先--ê chhōa 我去ê 頭1 工,阿蘭o-ló 講:「里見先--ê 看會上目--ê,定著是真優秀ê 師仔」。辯士著ài 電影開始放chiah 有工課,我就tī 戲園門嘴kā 阿蘭tàu 顧口,hō͘伊去處理寄鐵馬ê 代誌。庄腳戲園無時行清場,隨時會當入場看續後場。上尾場做1 半了後,就開戲園ê 小門hō͘ 無買票--ê 會當入去看,民間所講ê「khioh 戲尾」就是這款情形。阿蘭寄鐵馬ê 工課 處理了,專工tī 戲園前買1 kōaⁿ 鳥梨仔糖hō͘--我,答謝我tàu 腳手,看伊妖嬌ê 笑容,連chiah 10 歲囡仔ê 我都去hō͘ sahN--著。
Hit àm, Lí-kiàn sai-hū choan-kang chhiáⁿ góa khì ‘3 6 9 si̍t-tn̂g’ chia̍h pn̄g, A-lân sī pôe-pin. Si̍t-tn̂g tō-sī chit chūn kóng ê chhan-thiaⁿ, 3 6 9 sī khâng-páng miâ, hit chūn ū tiān-ōe--ê iáu chin chió, tē-hng tiān-ōe lóng chiah 3 bé niâⁿ, ì-sù sī Jī-lîm kio̍k ê 3 6 9 hoan, lâng nā khà tiān-ōe beh kiò chhài, bián koh chhâ tiān-ōe hoan. Chia ài koh kái-soeh--1-ē, hì-hn̂g sī e-po͘ 1 tiám 1 tiûⁿ, 3 tiám tē 2 tiûⁿ, thâu-tiûⁿ bô piān-sū, hō͘ khòaⁿ ū jī-bō͘ ê lâng-kheh ka-tī koan-sióng, tē 2 tiûⁿ kap àm-sî 7 tiám, 9 tiám--ê lóng ū piān-sū, e-po͘ ê 5 tiám kàu 6 tiám pòaⁿ sǹg hioh-khùn sî-kan, goán chiah ū êng thang khì si̍t-tn̂g chia̍h àm, he sī góa thâu-pái khì chhan-thiaⁿ chia̍h pn̄g, koh ū iau-kiau ê A-lân sió-chiá kā góa ngeh chhài, bē-su ū khòaⁿ tio̍h góa ê piān-sū chiân-tô͘ sī hiah-ni kng-bêng. Hit 暗,里見師父專工請我去三六九食堂食飯,阿蘭是陪賓。食堂就是這陣講ê 餐廳,三六九是看板名,hit陣有電話--ê iáu 真少,地方電話攏chiah 3 碼 niâ,意思是二林局ê 369 番,人若khà 電話beh 叫菜,免koh 查電話番。Chia ài koh 解說--1 下,戲園是e 晡1 點1 場、3 點第二場。頭場無辯士,hō͘ 看有字幕ê 人客家己觀賞,第2 場kap 暗時7 點、9 點--ê 攏有辯士。E晡 ê 5 點到6 點半算歇睏時間,阮chiah 會有閒thang 去食堂食暗。He 是我頭擺去餐廳食飯,koh 有妖嬌ê 阿蘭小姐kā 我挾菜,bē 輸有看著我ê 辯士前途是hiah-nī 光明。
Góa ê kong-khò͘ sī tī ki-pâng kiàn-si̍p, thiaⁿ sai-hū kā 1 ki gōa-kok phìⁿ, iōng Tâi-gí kóng chhut i leh chò siáⁿ, liān hì lāi-té jîn-bu̍t kóng ê ōe mā ài iōng ián-oân ê kháu-khì kóng--chhut-lâi, kek cha-bó͘ siaⁿ, lāu-lâng siaⁿ kap gín-á siaⁿ. Gōa-kok lâng ê miâ kî-kî-koài-koài koh lò-lò tn̂g, mā kái chò Tâi-oân sek--ê, chhin-chhiūⁿ A-hiông--á, A-hūi--á, chit-khoán--ê, goán sai-hū siōng chia̍p iōng--ê cha-bó͘ gín-á miâ tō-sī A-lân. Góa leh siūⁿ-kóng i kám-sī kap A-lân leh loân-ài ? Àm-sî, góa tòa sai-hū in tau, i ū chhōa bó͘--a, sai-hū-niû chin súi, mā tùi góa chiâⁿ hó, ū lâng kóng o̍h sai-á ài kā thâu-ke-niû sé lāi-khò͘, goán sai-hū-niû tian-tò leh thè góa sé saⁿ-á-khò͘. Sai-hū mā kap in bó͘ kám-chêng chin hó, nah ē koh kap A-lân kiâⁿ? Góa jú siūⁿ jú hoe, tōa-lâng ê sè-kài hiah-nī ho̍k-cha̍p, góa sian siūⁿ to siūⁿ bē hiáu. 我ê 功課是tī 機房見習,聽師父kā 1 支外國片,用台語講出伊leh 做啥。連戲內底人物講ê 話mā ài 用台語學演員ê 口氣講--出來,格查某聲、老人聲kap 囡仔聲。外國人ê 名奇奇怪怪koh lò-lò 長,mā 改做台灣式--ê 親像阿雄--仔、阿惠--仔這款--ê,阮師父上捷用--ê查某囡仔名就是阿蘭。我leh 想講伊kám 是kap 阿蘭leh 戀愛?暗時,我tòa 師父in兜,伊有娶某--a,師父娘真 súi,mā 對我真好。有人講學師仔ài kā 頭家娘洗內褲,阮師父娘顛倒leh 替我洗衫仔褲。師父mā kap in 某感情真好,nah 會koh leh kap 阿蘭行?我愈想愈 hoe,大人ê 世界hiah-nī 複雜,我sian 想都想bē曉。
Góa thâu-pái the̍h maekhuh kóng ōe sī tī 1 ki kiò chò “Thô-thài-lông” ê Ji̍p-pún phìⁿ, chú-kak sī gín-á, sai-hū chêng 1 kang kiò góa kā i ê tâi-sû kì hō͘ hó, tē 2 kang tē 2 tiûⁿ, gín-á kóng ōe tō hō͘ góa chò thè-siaⁿ ián-oân, m̄ chai án-chóaⁿ, góa bē chin kín-tiuⁿ, tāi-khài thian-seng táⁿ-thâu tō chin chāi, sai-hū kóng góa o̍h piān-sū siuⁿ phah-sńg jîn-châi, eng-kai chò ián-oân khah ū lī-sûn. Thâu-pái góa kóng liáu A-lân choan-kang bé 1 koàn namune khì-chúi chhiáⁿ--góa, piáu-sī khèng-chiok. 我頭擺提 maekhuh 講話是tī 1 支叫做「桃太郎」ê 日本片,主角是囡仔。師父前1 工叫我kā伊ê 台詞記hō͘ 好,第2 工第2 場,囡仔講話就hō͘ 我做替聲演員,m̄ 知án-chóaⁿ,我bē 真緊張。大概天生膽頭就真在,師父講我學辯士 siuⁿ 扑 損人才,應該做演員較有利純。頭擺我講了,阿蘭專工買1 罐namune 汽水請--我,表示慶祝。
Thô-thài-lông liáu-āu, góa bô ki-hōe koh chò chú-kak ê piān-sū, m̄-koh ū 1 hāng sī góa choan-bûn ba̍uh ê khang-khòe, tiāⁿ-tiāⁿ ū lâng lâi hì-hn̂g beh chhōe--lâng, chit-má sī iōng phah jī-bō͘--ê, hit chūn choân m̄-bat-jī--ê, tio̍h-ài piān-sū iōng kóng--ê, chhin-chhiūⁿ ‘Bó͘-bó͘-lâng gōa chhōe’, ū-sî-á khah iàu-kín--ê chhin-chhiūⁿ ‘A-kok--á lín bó͘ sen--a, kín tńg khì chò lāu-pē’, iah-sī ‘Khui pah-hòe tiàm ê A-seng, lín hia ū lâng-kheh beh bé mi̍h-kiāⁿ, lín bó͘ m̄ chai kè-siàu, âng-ku-kóe ìn 1 ê jōa chē ?’ Chit khoán--ê lóng góa leh kóng, chit khoán ho̍k-bū ū leh kā lâng siu chîⁿ, kóng 1 kái 1 kho͘, bián kau hō͘ hì-hn̂g thâu-ke, sai-hū tō kā he hō͘ góa chò só͘-hùi, chha-put-to 1 kang u 2, 3 kho͘ gûn, chin hó-khang. 桃太郎了後,我無機會koh 做主角ê 辯士,m̄-koh 有1 項是我專門ba̍uh ê 工課,定定有人來戲園beh chhōe--人,chit-má 是用扑字幕--ê,hit陣全m̄ bat 字--ê,著ài 辯士用講--ê。親像「某某人 外chhōe」,有時仔較要緊--ê 親像「阿國--仔,lín 某生--a,緊轉去做老父」,抑是「開百貨店ê 阿生,lín hia 有人客beh 買物件,lín 某m̄ 知價數,紅龜粿印1 個偌濟?」這款--ê 攏我leh 講,這款服務有leh kā 人收錢,講1 kái 1 箍,免交hō͘ 戲園頭家,師父就kā he hō͘ 我做所費,差不多1 工攏有2、3 箍銀,真好空。
Chái-khí-sî bô siáⁿ tāi-chì, sai-hū tiāⁿ-tiāⁿ ē ài khì tiò hî, lâu góa tiàm chhù--ni̍h siá ha̍k-hāu kui-tēng ê chok-gia̍p, i kóng chheh nā tha̍k bô hó bē-sái chò piān-sū. Ū 1 ji̍t beh tàu, sai-hū-niû bé chhài tńg--lâi, hiông-hiông mn̄g góa A-lân ê tāi-chì, koh mn̄g góa kám-kak i chò lâng siáⁿ-khoán. Góa khí hoân-ló, sui-bóng góa m̄-sī chin liáu-kái tōa-lâng ê tāi-chì, m̄-koh ke-kiám mā chai-iáⁿ ū ê tāi-chì bē-sái chhìn-chhái kóng, tō tiām-tiām. Sai-hū-niû iā bô bián-kióng góa kóng, ji̍p khì chàu-kha chhá-chhài, góa sim-lāi kám-kak tùi i chin pháiⁿ-sè. Che iā-sī bô hoat-tō͘ ê tāi-chì. 早起時無啥代誌,師父定定會愛去釣魚,留我tiàm 厝--ni̍h 寫學校規定ê 作業。伊講冊若讀無好bē使做辯士。有1 日beh 晝,師父娘買菜轉--來,hiông-hiông 問我阿蘭ê 代誌,koh 問我感覺伊做人啥款。我起煩惱,雖罔我m̄ 是真了解大人ê 代誌,m̄-koh 加減mā知影有ê 代誌bē 使chhìn-chhái 講,就恬恬。師父娘也無勉強我講,入去灶腳炒菜,我心內感覺對伊真歹勢,che 也是無法度ê 代誌。
Sai-hū lóng chha-put-to 2 tiám pòaⁿ kòe chiah ē lâi hì-hn̂g, góa tō seng lâi kā A-lân tàu kha-chhiú, goán 2 ê phòe-ha̍p jú lâi jú se̍k-chhiú, i nā leh bô êng pa̍t-hāng khang-khòe góa tō chū-tōng thè i kò͘ kháu, ū-sî-á thâu-ke lâi, mn̄g kóng “A-lân khì toeh ?” Góa ē chhōe 1 ê lí-iû am-khàm, hit kang m̄ chai án-chóaⁿ, góa kò͘ kui po͘, A-lân soah lóng bô khòaⁿ-kìⁿ lâng-iáⁿ, it-ti̍t kàu tē 2 tiûⁿ beh khai-sí--a, chiah khòaⁿ tio̍h i ba̍k-kho͘ âng-âng chông--lâi, sai-hū mā bô-ì bô-ì tòe 1 kha-chhng āu lok-sōng lok-sōng kiâⁿ--lâi, góa kā lì ê phiò-kin kau hō͘ A-lân, tō tòe sai-hū ji̍p khì ki-pâng. Tiān-iáⁿ khai-sí pàng sin-bûn phìⁿ kap kiàn-pún phìⁿ ê sî, sai-hū kóng i lâng bô siáⁿ sóng-khoài, kiò góa thè i kóng, hit ki phìⁿ góa bô se̍k, sai-hū kóng bô-iàu-kín, hoâiⁿ-ti̍t sī chhiò-khoe phìⁿ, chiàu góa ê kám-kak kóng tō hó. Góa iáu-sī m̄ káⁿ, tú-hó thâu-ke ji̍p--lâi, sai-hū ka-tī kóng, kā chhiò-khoe phìⁿ kóng gah bô cheng-sîn, góa khòaⁿ tio̍h thâu-ke bīn-sek chhàu-chhàu. 師父攏差不多2 點半過chiah 會來戲園,我就先來kā 阿蘭tàu 腳手。阮2 個配合愈來愈熟手,伊若leh 無閒別項工課,我就自動替伊顧口。有時仔頭家來,問講:「阿蘭去toeh?」我會chhōe 1 個理由掩蓋,hit 工m̄ 知án-chóaⁿ,我顧歸晡,阿蘭煞攏無看見人影。一直到第2 場beh 開始--a,才看著伊目箍紅紅chông--來,師父mā無意無意tòe伊kha-chhng後lok-sōng lok-sōng 行--來。我kā lì ê 票根交hō͘ 阿蘭,就tòe 師父入去機房。電影開始放新聞片kap 見本片ê 時,師父講伊人無啥爽快,叫我替伊講,hit 支片我無熟,師父講無要緊,橫直是笑詼片,照我ê 感覺講就好。我iáu 是m̄ 敢,tú 好頭家入--來,師父就家己講,kā 笑詼片講gah 真無精神,我看著頭家面色臭臭。
Hit àm góa tńg khì sai-hu in tau, khòaⁿ i kap sai-hu-niû oan-ke, tang-sî-á sī sai-hū-niû khì tâu hì-hn̂g ê thâu-ke, kóng A-lân bē kiàn-siàu, kap goán sai-hū ū ài-māi koan-he, thâu-ke chiah ē choan-kang kiò in 2 ê khì mn̄g. Sai-hū kóng i kin-pún kap A-lân iā bô án-chóaⁿ, sī sai-hū-niû kāu giâu-gî, hāi A-lân ba̍k tio̍h pháiⁿ miâ-siaⁿ, í-āu tī ke--ni̍h beh chóaⁿ-iūⁿ chò lâng? Sai-hū-niû kan-taⁿ khàu, bô ìn gah 1 kù ōe, hoan-tńg-kang, tō tńg khì gōa-ke--a. Hit 暗我轉去師父in兜,看伊kap 師父娘冤家。Tang時仔是師父娘去投戲園ê 頭家,講阿蘭bē見笑,kap 阮師父有曖昧關係,頭家chiah 會專工 叫in 2 個去問。師父講伊根本kap 阿蘭也無án-chóaⁿ,是師父娘kāu giâu 疑,害阿蘭ba̍k 著歹名聲,以後tī 街--ni̍h beh 怎樣做人?師父娘kan-taⁿ 哭,無應gah 1 句話,翻轉工,就轉去外家--a。
Kāng hit kang, A-lân mā bô lâi hì-hn̂g kò͘ kháu, thâu-ke kóng i sî thâu-lō͘--a, hō͘ góa 5 kho͘ kiò góa seng tāi pan, bîn-á-chài chiah koh chhōe 1 ê kò͘-kháu--ê. Góa thàn chit 5 kho͘ gûn pēng bô kài hoaⁿ-hí, thâu-khak lāi kui e-po͘ lóng leh hoân-ló A-lân sió-chiá. 共hit 工,阿蘭mā 無來戲園顧口,頭家講伊辭頭路--a,hō͘ 我5 箍,叫我先代班,明仔再 chiah koh chhōe 1 個顧口--ê。我趁這5箍銀並無kài 歡喜,頭殼內歸 e晡攏leh 煩惱阿蘭小姐。
Kòe 1lé-pài, sai-hū khì chhōe in bó͘ tńg--lâi, kóng ōaⁿ beh khì lâm-pō͘ ê 1 keng hì-hn̂g siōng-pān, bô hoat-tō͘ chhōa góa khì, kiò góa tńg khì hó-hó-á tha̍k-chheh, piān-sū chit khoán hâng-gia̍p kín-chá-bān ē bô sî-kiâⁿ, chhin-chhiūⁿ góa chiah khiáu ê gín-á, chiong-lâi it-tēng ū chhut-thoat. 過1 禮拜,師父去chhōa in 某轉--來,講換beh 去南部ê 1 間戲園上班,無法度chhōa 我去,叫我轉去好好仔讀冊,辯士這款行業緊早慢會無時行,親像我 chiah khiáu ê 囡仔,將來一定有出脫。
Liáu-āu, góa bat koh khì hit keng hì-hn̂g khòaⁿ tiān-iáⁿ, kò͘-kháu--ê ōaⁿ 1 ê sió-chiá m̄ bat--góa, bē phiò--ê iáu ē kì-tit góa, kóng bián bé-phiò, kiò kò͘-kháu--ê hō͘ góa ji̍p--khì. Piān-sū kóng ōe lāu-lâng siaⁿ lāu-lâng siaⁿ, góa thiaⁿ tio̍h chin bē koàn-sì, tiān-iáⁿ khòaⁿ 1 pòaⁿ, soah chhah kóng ū lâng beh chhōe góa, tang-sî-á sī A-lân, i kóng ū bat góa--ê khòaⁿ tio̍h góa ji̍p hì-hn̂g, pò i chai--ê, i chin su-liām--góa. 了後,我bat koh 去hit 間戲園看電影,顧口--ê 換1 個小姐m̄ bat--我,賣票--ê iáu 會記得我,講免買票,叫顧口--ê hō͘ 我入--去。辯士講話老人聲老人聲,我聽著真bē 慣勢。電影看1 半,煞插講有人beh chhōe--我,tang時仔是阿蘭,伊講有bat--我ê 看著我入戲園,報伊知--ê。伊真思念--我。
A-lân chhiáⁿ góa khì peng-kó sek chia̍h peng, kóng i leh chò chhia-chiáng, kap 1 ê su-ki tēng-hun--a, koh 3 kò͘ goe̍h tō beh kè--a. Góa it-ti̍t siūⁿ-beh mn̄g i kám chin-chiàⁿ ū kap goán hit ê Lí-kiàn sai-hū loân-ài--kòe? Siūⁿ--siūⁿ--leh soah bô siūⁿ beh mn̄g, chóng--sī, chhin-chhiūⁿ chhia-chiáng kap su-ki, hō͘-sū kap i-seng án-ni, kò͘-kháu--ê kap piān-sū loân-ài mā sī sù-siông--ê. 阿蘭請我去冰果室食冰,講伊 leh 做車掌,kap 1 個司機訂婚--a,koh 3 個月就beh 嫁--a。我一直想beh 問伊 kám 真正有kap 阮hit 個里見師父戀愛--過?想想--leh 煞無想beh 問。總--是,親像車掌kap 司機、護士kap 醫生án-ni,顧口--ê kap 辯 士戀愛mā 是sù 常--ê。
Kū-nî, ū 1 pái goán a-pa thiaⁿ góa tiān-tâi ê chiat-bo̍k liáu-āu, kā góa kóng: “Lí kám ē kì-tit hit ê O͘-siông chek--á ? I khah chá mā tī tiān-tâi leh kóng kó͘ neh!” 舊年,有1 擺阮阿爸聽我電台ê 節目了後,kā 我講:「你kám 會記得hit 個烏松叔--仔?伊較早mā tī 電台leh 講古neh!」
(《Pha-hng ê kò͘-sū》Tâi-pak-chhī:Tâi-gí Thoân-pò,2000.03 Chho͘-pán) (《Pha荒ê故事》台北市:台語傳播,2000.03初版。)
回上一頁    終戰後,   2000年,   散文