A-eng Ah_17
|
阿瑛！啊_17 |
| Tiuⁿ Chhong-bín |
張聰敏 |
|
17
|
17 |
|
It-kiú-pat-lio̍k-nî sì-goe̍h, iā-sī A-koan chhōa tńg-lâi kài-tn̄g keh tńg goe̍h, chng--lí hoat-seng thiⁿ-tōa ê tāichì. Êng-chìn in A-gím chia̍h lông-io̍h chū-sat! “Tńg-lâi beh the̍h chîⁿ bé io̍h-á, góa m̄ hō͘--i, i tiáⁿ kóng beh lim lông-io̍h, thài chai-iáⁿ chin-chiàⁿ lông-io̍h the̍h--leh, tùi nâ-âu tō koàn--lo̍h-khì!” A-chhun ba̍k-sái lâu ba̍k-sái ti̍h: “A̍h ū che (chi̍t-ē) téng lé-pài chiah ni chi̍t-bān-kho͘--khì, to bô kúi kang tō beh koh ti̍h chîⁿ, khai-chîⁿ ná leh lâu-chúi--leh.” Khòaⁿ-tio̍h A-gím tó tī ka-hō͘ pēⁿ-pâng, chi̍t-tiâu miā tiàm seⁿ-sí-mn̂g leh na̍i̍h--leh na̍i̍h--leh, ta̍k-ê lóng thè i kín-tiuⁿ, hoân-ló. Êng-chìn tú tòe lông-hòe chhut-khì koan-bô͘, thiaⁿ-tio̍h siau-sit, sī kín kóaⁿ tńg--lâi: “Ū iàu-kín--bô?” “Sèⁿ-miā kau-koan, a̍h ū hit-lō iàu-kín--ê?” I-seng chin kā Êng-chìn kà-sī: “A̍h ū che (chi̍t-ē) gín-á chia̍h an-hui-tha-bēng hiah kú--a, sī-tōa-lâng tèⁿ gōa-gōa, chi̍t-tiâu miā ē hō͘ lín bé-siu--khì.” Êng-chìn ang-bó͘ ba̍k-sái kâm--leh khún-kiû i-seng kiù-lâng, “Tong-jiân goán ē chīn-liōng kiù-tī, m̄-koh, oan-ná iáu tio̍h ǹg i ê seng-chûn ì-chì.”
|
1986年四月，也是阿娟chhōa tńg來戒斷隔tńg月，庄--lí發生天大的代誌。榮進in阿錦食農藥自殺！「Tńg來beh the̍h錢買藥仔，我呣互--伊，伊tiáⁿ講beh lim農藥，汰知影真正農藥the̍h--咧，對嚨喉就灌--落去！」阿春目屎流目屎滴：「A̍h有che[一下]頂禮拜才ni一萬箍--去，都無幾工就beh koh ti̍h錢，開錢ná咧流水--咧。」看著阿錦倒tī加護病房，一條命tiàm生死門咧na̍i̍h--咧na̍i̍h--咧，大家攏替伊緊張、煩惱。榮進tú tòe農會出去觀摩，聽著消息，sī緊趕tńg--來：「有要緊--無？」「性命交關，a̍h有彼lō要緊--的﹖」醫生真kā榮進教示：「 A̍h 有che[一下]gín仔食安非他命hiah久--啊，序大人tèⁿ外外，一條命會互lín買收--去。」榮進翁某目屎含--咧懇求醫生救人，「當然阮會儘力救治，呣koh，oan-ná猶tio̍h ǹg伊的生存意志。」 |
|
Ji̍t-seng kui-ke-hóe khì thàm-bōng, mā tòe sim-chêng tîm-tāng. Chi̍t hong-bīn i-tī lông-io̍h sún-siong ê ngó͘-chōng lio̍k-hú, tō chin oh i, lēng-gōa ài koh i an-hui-tha-bēng ín-khí ê kok-chióng chèng-thâu. Ka-chài bô kúi kang, i-seng soan-kò thoat-lî hiám-kèng, m̄-koh, oan-ná tio̍h ka-hō͘ pēⁿ-pâng kè-sio̍k koan-chhat i-tī. “Iáu-siū oh, làng-kang bô suh--chi̍t-ē, tō tòng bōe-tiâu, phēng lán A-koan ke chiok tāng--ê-lo͘h. Ka-chài lán A-koan chá chhōa tńg-lâi kài-tn̄g. Bô, m̄-chai beh jōa liân-hôe--leh.” Ji̍t-seng thó͘ chhut ta̍k-ê ê sim-siaⁿ. Siū éng-hióng siōng tōa, kám-siū siōng chhim, iáu-sī A-koan. Saⁿ-kang, nn̄g-kang tō cháu pēⁿ-īⁿ. A-gím choán phó͘-thong pēⁿ-pâng, iáu chū-tōng khì kā khòaⁿ-kò͘. Lēng-gōa iau-kiû choán-ha̍k O͘-ji̍t tha̍k ia̍h-kan, sì-tiám gōa hāu-chhia chài khì ha̍k-hāu, cha̍p-tiám gōa chài tńg-lâi chhù--ni̍h. A-eng sim-lāi hoaⁿ-hí, Sin-thiam àm-tiong ū leh pó-pì. Khó-sioh bí-tiong put-chiok, sī siuⁿ tiām--lah. Chit nî-hòe ê gín-á siuⁿ tiām, hō͘ A-eng chò ma-ma--ê soah pháiⁿ chiap-kīn.
|
日昇規家伙去探望，嘛tòe心情沉重。一方面醫治農藥損傷的五臟六腑，就真oh醫，另外ài koh醫安非他命引起的各種症頭。佳哉無幾工，醫生宣告脫離險境，呣koh，oan-ná tio̍h加護病房繼續觀察醫治。「Iáu壽oh，làng工無suh--一下，就擋bōe-tiâu，phēng咱阿娟加足重--的囉。佳哉咱阿娟早chhōa tńg來戒斷。無，呣知beh偌liân-hôe--咧。」日昇吐出大家的心聲。受影響上大、感受上深，猶是阿娟。三工、兩工就走病院。阿錦轉普通病房，猶自動去kā看顧。另外要求轉學烏日讀夜間，四點外校車載去學校，十點外載tńg來厝--裡。阿瑛心內歡喜，紳添暗中有咧保庇。可惜美中不足，是siuⁿ恬--啦 。這年歲的gín仔siuⁿ恬，互阿瑛做媽媽--的煞歹接近。 |
|
M̄-chai i sim-koaⁿ lāi teh siūⁿ siáⁿ? Siūⁿ beh kā tàu-saⁿ-kāng, mā m̄-chai án-chóaⁿ chhut-chhiú. Sī kóng kui-ê seng-oa̍h kui-lu̍t, tan-sûn-hòa, hō͘ A-eng ke chiok hòng-sim. Ji̍t-sî khòaⁿ chheh, kò͘ kám-á-tiàm, bô tō khì pēⁿ-īⁿ kò͘ A-gím-á. A-gím pēⁿ-īⁿ tòa saⁿ kò gōa goe̍h, kok-kho miâ-i khòaⁿ-thàu-thàu, chi̍t-tiâu miā chiah khioh tńg--lâi. Chhut-īⁿ liáu, sin-thé iáu chin hi-jio̍k, tio̍h kè-sio̍k mn̂g-chín i-tī, pak-lāi ê sún-siong, chiah ē ta̍uh-ta̍uh-á hoe-ho̍k. Sim-lāi kòa-ì ê liân-khó, tong-jiân bô hoat-tō͘ chham-ka. Thiaⁿ-tio̍h Éng-siông liân-khó khó tiâu, hun-hoat khì Tâi-pak tha̍k, chin him-siān kap thè i hoaⁿ-hí. Tong-jiân, siōng hoaⁿ-hí iáu-sī A-eng, chit kúi kò goe̍h lâi ê ut-būn, chò chi̍t-khùn-á tháu--khui. M̄-koh, bô jōa kú Éng-siông sêng-kong-niá siū-hùn, sòa--lo̍h Tâi-pak tha̍k-chheh lī-khui sin-piⁿ, A-eng soah jio̍k iú só͘ sit. Nā kóng chō-sêng A-eng chêng-sû ut-būn, bô cheng-sîn, tû-liáu Éng-siông Tâi-pak tha̍k-chheh, khióng-kiaⁿ iáu-sī A-koan. A-gím tòa-īⁿ āu, A-koan piàn kah tiām-chi̍h-chi̍h. Chit-chióng tiām, bōe hō͘ lâng kám-kak bô chûn-chāi. Tian-tò in-ūi i ê chûn-chāi, hō͘ lâng ē gāi-gio̍h, bōe chū-chāi, ū ap-le̍k, bô-hêng-tiong kui-ê khì-hun lóng ē phò-hāi--khì. Che sī hoān chò-seng-lí-lâng ê tōa-kì. Tī kám-á-tiàm, chhài-kè-á chhut-ji̍p ê lâng, lóng kám-siū ē chhut--lâi.
|
呣知伊心肝內teh想啥？想beh kā鬥saⁿ-kāng，嘛呣知按怎出手。是講規個生活規律、單純化，互阿瑛加足放心。日時看冊、顧kám仔店，無--就去病院顧阿錦仔。阿錦病院tòa三個外月，各科名醫看透透，一條命才khioh tńg--來。出院了，身体猶真虛弱，tio̍h繼續門診醫治，腹內的損傷，才會ta̍uh-ta̍uh仔恢復。心內掛意的聯考，當然無法度參加。聽著永崧聯考考tiâu，分發去台北讀，真欣羨及替伊歡喜。當然，上歡喜猶是阿瑛，這幾個月來的鬱悶，做一睏仔tháu--開。呣koh，無偌久永崧成功嶺受訓，續--落台北讀冊離開身邊，阿瑛煞若[jio̍k]有所失。若講造成阿瑛情緒鬱悶、無精神，除了永崧台北讀冊，恐驚猶是阿娟。阿錦tòa院後，阿娟變kah恬-chi̍h-chi̍h。這種恬，bōe互人感覺無存在。顛倒因為伊的存在，互人會礙gio̍h、bōe自在、有壓力，無形中規個氣氛攏會破壞--去。Che是犯做生理人的大忌。Tī kám仔店、菜架仔出入的人，攏感受會出--來。 |
|
A-hoe kóng liáu siōng thoân-sîn: “A-nai lâi oh, ná chi̍t-chiah ia̍h-á--leh, saⁿ-kham tiàm sì-kè iāⁿ-iāⁿ-poe, a-peh, a-chím, a-ḿ, a-chí kiò-tio̍h jōa tiⁿ--leh. Kui chhù-keng m̄-sī i ê ōe, tō-sī chhiò-siaⁿ. Ta̍k-ê hō͘ kám-jiám lo̍h-khì kàu tè, khì-hun ke jōa oa̍h--leh. Ah A-koan--leh, lâng-kheh lâi iā bōe-hiáu beh chio-ho͘, kap tiàm--ni̍h ta̍k-ê, chi̍t-kang kóng iā bô kúi kù ōe. I nā tī piⁿ--á, ta̍k-ê ná lop tiàm léng-tòng-khò͘--leh, chhut-chhùi ê ōe to ē kian-tàng.” A-eng siūⁿ beh kái-siān chit-chióng chōng-hóng, A-koan sī i chhin-seⁿ-kiáⁿ, chū sè-hàn lia̍p tōa, i ê kò-sèng m̄-sī án-ne. Oan-ná ki-ki-kia̍k-kia̍k ná chhek-chiáu-á--leh, kóng-ōe lāi, hoán-èng kín. Khó-sioh, A-eng chhōe bô phāng tio̍k-chhiú.
|
阿花講了上傳神：「阿nai來oh，ná一隻ia̍h仔--咧，三坎店四界iāⁿ-iāⁿ飛，阿伯、阿嬸、阿姆、阿姊叫著偌甜--咧。規厝間呣是伊的話，就是笑聲。大家互感染落去到tè，氣氛加偌活--咧。Ah阿娟--咧，人客來也bōe曉beh招呼，及店--裡大家，一工講也無幾句話。伊若tī邊仔，大家ná lop tiàm冷凍庫--咧，出嘴的話都會堅凍。」阿瑛想beh改善這種狀況，阿娟是伊親生囝，自細漢捏大，伊的個性呣是按呢。Oan-ná吱-吱-kia̍k-kia̍k ná粟鳥仔--咧，講話利、反應緊。可惜，阿瑛chhōe無縫tio̍k手。 |
|
Ka-chài, Siù-tin hoat-kak--tio̍h-a, ná-chhiūⁿ i sè-hàn sî kà i kāng-khoán, chi̍t-hāng chi̍t-hāng nāi-sèng kā in a-sun-á khan-kà, A-koan ê pún-sèng chiām-chiām hoe-ho̍k--khí-lâi. Ba̍k-chiu chheng, hīⁿ-khang lāi, ta̍uh-ta̍uh-á kap lâng ū ōe kóng, chò-tio̍h khang-khòe, oa̍h-le̍k mā piak--chhut-lâi.... Kap A-nai hit-lō nai-sèng bô-kâng, A-nai ná a-pô-á thi-thi-tho̍p-tho̍p, bô-kìm bô-kì. Bô-sim bô-ki lâng-lâng hó, gōa-iân sī thian-seng--ê. A-koan sǹg ke chin cheng-kong, kò-sèng mā sǹg khai-lóng. Siōng hō͘ A-eng hoaⁿ-hí sī ha̍k-si̍p lêng-le̍k kiông, khòaⁿ i chim-chiok teh koan-chhat, ta̍uh-ta̍uh-á thé-hōe.... Tī jîn-chè èng-tùi tiong teh sêng-tióng, ke-kiám hùn-liān, èng-kai sī chhut-sek ê seng-lí-lâng. M̄-koh, m̄-chai bú-á-kiáⁿ bat pháiⁿ siaⁿ-sàu ê koan-hē, A-eng kám-kak A-koan tùi i iáu ū pó-liû, bōe-tàng chhiūⁿ chìn-chêng án-ne hiah ū ōe kóng, khòaⁿ--lâi tio̍h-ài khah chē sî-kan lâi hòa-kái. Oat--leh iū koh tāi-ha̍k liân-khó, A-koan, A-gím lóng khó bô tiâu. A-gím kóng he sī ī-liāu chi tiong. A-koan mā siau-khián ka-tī, m̄-sī tha̍k-chheh ê liāu. Lóng bô gín-á-lâng àu-náu ê ōe, sī A-eng ì-liāu chi gōa--ê.
|
佳哉，秀津發覺--著啊，ná像伊細漢時教伊仝款，一項一項耐性kā in阿孫仔牽教，阿娟的本性漸漸恢復--起來。目chiu清、耳孔利，ta̍uh-ta̍uh仔及人有話講，做著khang-khòe，活力嘛piak--出來...。及阿nai彼lō nai性無仝，阿nai ná阿婆仔thi-thi-tho̍p-tho̍p，無禁無忌。無心無機人人好，外緣是天生--的。阿娟算加真精光，個性嘛算開朗。上互阿瑛歡喜是學習能力強，看伊斟酌teh觀察，ta̍uh-ta̍uh仔体會...。Tī人際應對中teh成長，加減訓練，應該是出色的生理人。呣koh，呣知母仔囝bat歹聲sàu的關係，阿瑛感覺阿娟對伊猶有保留，bōe-tàng像進前按呢hiah有話講，看--來tio̍h-ài卡濟時間來化解。斡--咧又koh大學聯考，阿娟、阿錦攏考無tiâu。阿錦講he是預料之中。阿娟嘛消遣家己，呣是讀冊的料。攏無gín仔人懊惱的話，是阿瑛意料之外--的。 |
|
A-koan kóng i beh khì Tâi-pak chia̍h thâu-lō͘, A-eng sim-lāi m̄-kam, mā bōe hòng-sim hō͘ khì hiah hn̄g. M̄-koh, A-koan beh chò ê tāi-chì, A-eng m̄-káⁿ ngē tòng, kiaⁿ khí hoán-chok-iong. Iáu-sī má-sun-á khah ū ōe kóng, “Beh Tâi-pak? Chia̍h thâu-lō͘ thài tio̍h khì hiah hn̄g.” Siù-tin mn̄g-tio̍h ke chiok ti̍t-chiap: “Bô-ài kap a-má chò-phōaⁿ--a sioh (sī--bô)?” Khòaⁿ i tiām-tiām: “Ah bô, sī beh chia̍h siáⁿ thâu-lō͘?” “Siōng-bô ē-ēng-tit chò tiàm-oân--a.” “Beh chò tiàm-oân oh?” Siù-tin soah chhiò--chhut-lâi: “Lan tau chit-keng kám-á-tiàm hō͘ lí hōaⁿ--a.” Siù-tin kā kó͘-lē: “Sǹg kang-chîⁿ iā hó. Bô, kui-khì lī-sûn lóng hō͘ lí mā hó. A̍h-sái chò tiàm-oân, chò thâu-ke kám bô khah iâⁿ? A-má kap lín ma-ma mā tio̍h-ài ū thè-chhiú--a-lah.” “Lán tau chit-keng kám-á-tiàm, kó͘-lāu so̍k-kó͘, tiàm-bīn e̍h, hòe-sek chió, bô kēng-cheng, beh khok-tōa mā bô hit-ê chhī-tiûⁿ. Lâu tiàm chng-kha, kám bōe tōa-châi sió-iōng?”
|
阿娟講伊beh去台北食頭路，阿瑛心內呣甘、嘛bōe放心互去hiah遠。呣koh，阿娟beh做的代誌，阿瑛呣敢硬擋，驚起反作用。猶是má孫仔卡有話講，「Beh台北？食頭路汰tio̍h去hiah遠。」秀津問著加足直接：「無愛及阿má做伴--啊sioh[是無]？」看伊恬恬：「Ah無，是beh食啥頭路？」「上無會用得做店員--啊。」「Beh做店員oh？」秀津煞笑--出來：「咱兜這間kám仔店互你hōaⁿ--啊。」秀津kā鼓勵：「算工錢也好。無，規氣利純攏互你嘛好。A̍h-sái做店員，做頭家敢無卡贏？阿má及lín媽媽嘛tio̍h-ài有替手--啊啦。」「咱兜這間kám仔店，古老so̍k古，店面e̍h、貨色少、無競爭，beh擴大嘛無彼個市場。留tiàm庄腳，敢bōe大才小用？」 |
|
A-eng tī piⁿ--á, sim-lāi àm-àm-á o-ló: “Che chiàⁿ-chiàⁿ sī goán A-koan!” “A-má lí ài góa lâu tiàm chng-kha seⁿ-ko͘, iah-sī beh hō͘ góa chhut-khì kìⁿ chi̍t-ē-á sè-bīn?” “Chāi ke ji̍t-ji̍t hó, chhut-gōa tiâu-tiâu lân oh.” Siù-tin iā bô koh hoán-tùi: “Lí ka-tī tio̍h-ài sè-jī, kap lín a-hiaⁿ khah ū liân-hê--leh, ....Ah nā bōe-ha̍h, tio̍h kín tńg--lâi-lah ho͘hN.” A-eng tu̍t-jiân kám-kak A-koan ke chin tōa-hàn, ke chin bat-sū. Tùi ka-tī chū-sìn boán-boán, ná-chhiūⁿ pat5 hó tīn-sè, beh lâi gêng-chiap siā-hōe thiau-chiàn..... Sui-jiân sim-thâu koh-iūⁿ koh-iūⁿ, iû-goân thoat bōe khui chò ma-ma ê cha̍p-liām. It-chài teng-lêng ài chù-ì an-choân, m̄-thang kau-tio̍h pháiⁿ pêng-iú, khah chia̍p khà tiān-ōe tńg--lâi, mài hō͘ chhù--ni̍h chhau-hoân.... Chi̍t-kang tàu āu, A-gím oat--lâi. “A-koan khì Tâi-pak--a neh, kám bô kā lí kóng?” “Góa chai--a, góa choan-kang lâi chhōe A-eng-á-chí lí--a.” Ji̍t-seng kap Êng-chìn ōaⁿ-thiap, sio̍k-gí kóng lūn pōe bô lūn hòe, pún-chiâⁿ kiò A-thiam-só, āu--lâi m̄-chai án-chóaⁿ kái kiò A-eng-á-chí. “Bīn-sek ke jōa hó--a neh.” A-eng sūn-chhiú khui chi̍t-koàn kó-chiap hō͘--i: “Chit-khùi-á teh chhòng siáⁿ?” “Tán chò-peng niâ. Ū sî-á khì soaⁿ--ni̍h tàu chhī-ke, A-lo̍k-chek-á nî-hòe chē, ū khah bô-hoat--tit-a. Lí khòaⁿ, góa ū gō͘-cha̍p-la̍k khi-loh--a neh.”
|
阿瑛tī邊--啊，心內暗暗仔o-ló：「Che正正是阮阿娟！」「阿má你ài我留tiàm庄腳生ko͘1，抑是beh互我出去見一下仔世面？」「在家日日好，出外朝朝難oh。」秀津也無koh反對：「你家己tio̍h-ài細膩，及lín阿兄卡有聯繫--咧，....Ah若bōe合，tio̍h緊tńg--來啦ho͘hN1。」阿瑛突然感覺阿娟加真大漢，加真bat事。對家己自信滿滿，ná像排好陣勢，beh來迎接社會挑戰....。雖然心頭koh樣koh樣，猶原脫bōe開做媽媽的雜唸。一再叮嚀ài注意安全、呣thang交著歹朋友、卡chia̍p敲電話tńg--來，mài互厝--裡操煩...。一工晝後，阿錦斡--來。「阿娟去台北--啊neh，敢無kā你講？」「我知--啊，我專工來chhōe阿瑛仔姊你--啊。」日昇及榮進換帖，俗語講論輩無論歲，本chiâⁿ叫阿添嫂，後--來呣知按怎改叫阿瑛仔姊。「面色加偌好--啊neh。」阿瑛順手開一罐果汁互--伊：「這氣[khùi]仔teh創啥？」「等做兵niâ。有時仔去山--裡鬥飼雞，阿樂叔仔年歲濟，有卡無法--得啊。你看，我有五十六khi-loh--啊neh。」 |
|
A-eng pún-chiâⁿ beh mn̄g chò-peng kan-khó͘, kham bōe khì beh án-chóaⁿ? Thiaⁿ i sìn-sim cha̍p-chiok, oan-ná thè i hoaⁿ-hí. “A-eng-á-chí, kin-á-ji̍t lâi beh hō͘ lí chai, nā bô A-koan, hoān-sè-á góa bōe hó.” “Bô hit-lō tāi-chì, tàu-kò͘ sī èng-kai--ê-lah.” “M̄-nā án-ne,” A-gím pí chhiú-sè kā cha̍h--leh: “Hit-chūn tó tī pēⁿ-chhn̂g, liâm-mi thiàⁿ chhéⁿ, liâm-mi khùn--khì. Hun-hun tūn-tūn, bông-bông biáu-biáu. M̄-koh, chi̍t-kù ōe kan-taⁿ tī hīⁿ-á-kin leh hoan-lâi hoan-khì: “A-gím, m̄-thang piàⁿ su i. Khah kian-kiông--leh, 『安非他命』kā piàⁿ hō͘ tó!” Hit-chūn nā bô 『嗑一下』, chhìn-kōaⁿ it-ti̍t piàⁿ, kui-kang beh thò͘ beh ō͘, mài kóng khòaⁿ chheh, liân chē to chē bōe-tiâu....” A-eng siūⁿ beh chhut-siaⁿ an-ùi, iáu-sī tiām-tiām-á thiaⁿ siōng hó.
|
阿瑛本chiaⁿ beh5問做兵艱苦，堪bōe去beh按怎？聽伊信心十足，oan-ná替伊歡喜。「阿瑛仔姊，今仔日來beh互你知，若無阿娟，凡勢仔我bōe好。」「無彼lō代誌，鬥顧是應該的--啦 。」「M̄-nā按呢，」阿錦比手勢kā cha̍h--咧：「彼陣倒tī病床，liâm-mi thiàⁿ醒，liâm-mi睏--去。昏昏沌沌，茫茫渺渺。呣koh，一句話干單tī耳仔根咧翻來翻去：「阿錦，呣thang拚輸伊。卡堅強--咧，『安非他命』kā拚互倒！」彼陣若無『嗑一下』，chhìn汗一直piàⁿ，規工beh吐beh ō͘，mài講看冊，連坐都坐bōe-tiâu...。」阿瑛想beh出聲安慰，猶是恬恬仔聽上好。 |
|
“Tńg-lâi thó chîⁿ, a-pa bô tī--leh. A-bú kan-taⁿ thû--leh thû--leh, beh ná m̄--leh, chhùi koh liām chi̍t-tōa-thoa. Góa hit-chūn kan-taⁿ siūⁿ, “Hiah kan-khó͘ beh chhòng siáⁿ? Sí-sí--tiāu chá khùiⁿ-oa̍h!” Lông-io̍h khui--leh, tōa-chhùi tō kā thun--lo̍h-khì! ....M̄-koh, thài thâu-khak té kant-aⁿ hoah kā『安非他命』piàⁿ hō͘ tó! Piàⁿ hō͘ tó! Tiàm hia chhia lâi chhia khì..., ioh sī ka-tī tùi ka-tī teh hán-hoah--leh. Lō͘-bóe chiah chai-iáⁿ sī A-koan kó͘-lē góa ê ōe, chǹg ji̍p-lâi góa náu--ni̍h, piàn-chò góa ka-tī teh kó͘-lē ka-tī.... Sóa lo̍h-lâi pēⁿ-pâng, sîn-tì ta̍uh- ta̍uh-á chheng-chhéⁿ, kui seng-khu hoán thiàⁿ, kui-ê-lâng chhiah-ia̍h. Khòaⁿ-tio̍h lâng tō tak, kìⁿ-tio̍h lâng tō chhoh.... Mài kóng goán pē ma, liân goán a-má to hō͘ góa mē kah khàu.... Bô-tāi bô-chì oàn-chheh óa lâi sin-piⁿ ê lâng, thài lóng kap goán chok-tùi? Chhōe goán ê mâ-hoân, cheng-ka goán ê thòng-khó͘...! M̄-koh, A-koan kā góa kóng, beh khì, beh oàn, beh chheh tio̍h chheh ka-tī. Hiah gōng beh sí! Hō͘ lâng khan--leh tō kiâⁿ. The̍h chîⁿ chhiáⁿ lâng khai, iáu hō͘ lâng leh chau-that, si̍t-chāi gōng kah bōe pê-chiūⁿ--a.... A-koan kóng lūn suh an pōe-hūn, góa sī i su-hiaⁿ. Nn̄g-lâng tō án-ne tông-pēⁿ siong-liân, hō͘-siong siau-khián, hō͘-siong làu-khùi.... Kàu ū chi̍t-kang, “Lí beh án-chóaⁿ kiâⁿ chhut chit-phìⁿ mn̂g?” A-koan chí pēⁿ-pâng chhut-kháu mn̄g--góa: “Ta̍h chhut mn̂g, beh án-chóaⁿ bīn-tùi chit-ê siā-hōe? Pa̍t-lâng ē án-chóaⁿ khòaⁿ-thāi lán--leh...?” A-eng-á-chí, kàu taⁿ goán iáu chhōe bô tap-àn. Ka-chài, pēⁿ-īⁿ kā goán chin tōa ê pang-chō͘. Tiâu-tiâu tōa-lō͘ thong Lô-má, chí-iàu chhiong-si̍t ka-tī, tō ū goán chûn-chāi kap hoat-tián ê khong-kan. A-eng-á-chí, lí khòaⁿ--leh....?” Iā bô tán A-eng hoán-èng: “A-koan kóng i khì Tâi-pak, ná-chhiūⁿ a-chí pàng bōe lo̍h sim. Goán beh hō͘ lí chai, phiah-á chhut--kòe-a, ū bián-e̍k-le̍k--a, bián kiaⁿ ē koh khì tio̍h--tio̍h-a-lah.” Sàng A-gím chhut kám-á-tiàm, A-eng it-sî pah-kám kau-chi̍p. Hoaⁿ-hí gín-á ē-hiáu siūⁿ--a, m̄-koh, bī-bián nî-siáu lāu-sêng.... Khòaⁿ-tio̍h in án-ne lâi tōa-hàn, chit-khoán ê tióng-tāi, sêng-se̍k kòe-têng, soah tio̍h-ài keng-kòe hiah-nī thòng-khó͘ ê kai-toaⁿ, tāi-kè si̍t-chāi siuⁿ koân--a-lah.
|
「Tńg來討錢，阿爸無tī--咧。阿母干單thû--咧thû--咧，beh ná呣--咧，嘴koh唸一大thoa。我彼陣干單想，「Hiah艱苦beh創啥？死死--掉早khùiⁿ活！」農藥開--咧，大嘴就kā吞--落去！....呣koh，汰頭殼底干單喝kā『安非他命』拚互倒！拚互倒！Tiàm hia chhia來chhia去...，ioh是家己對家己teh喊喝--咧。路尾才知影是阿娟鼓勵我的話，鑽入來我腦--裡，變做我家己teh鼓勵家己...。徙落--來病房，神智ta̍uh- ta̍uh仔清醒，規身軀反thiàⁿ，規個人chhiah-ia̍h。看著人就tak，見著人就chhoh...。Mài講阮爸媽，連阮阿má都互我罵kah哭...。無代無誌怨chheh倚來身邊的人，汰攏及阮作對？Chhōe阮的麻煩，增加阮的痛苦...！呣koh，阿娟kā我講，beh氣、beh怨、beh chheh tio̍h chheh家己。Hiah gōng beh死！互人牽--咧就行。The̍h錢請人開，猶互人咧chau-that，實在gōng kah bōe pê癢--啊...。阿娟講論suh安輩份，我是伊師兄。兩人就按呢同病相憐，互相消遣、互相漏氣...。到有一工，「你beh按怎行出這片門？」阿娟指病房出口問--我：「踏出門，beh按怎面對這個社會？別人會按怎看待咱--咧...？」阿瑛仔姊，到taⁿ阮猶chhōe無答案。佳哉，病院kā阮真大的幫助。條條大路通羅馬，只要充實家己，就有阮存在及發展的空間。阿瑛仔姊，你看--咧....？」也無等阿瑛反應：「阿娟講伊去台北，ná像阿姊放bōe落心。阮beh互你知，癖仔出--過啊，有免疫力--啊，免驚會koh去tio̍h--著啊啦。」送阿錦出kám仔店，阿瑛一時百感交集。歡喜gín仔會曉想--啊，呣koh，未免年少老成...。看著in按呢來大漢，這款的長大、成熟過程，煞tio̍h-ài經過hiah呢痛苦的階段，代價實在siuⁿ koân--啊啦。 |
