A-eng Ah_07
|
阿瑛！啊_07 |
| Tiuⁿ Chhong-bín |
張聰敏 |
|
7
|
7 |
|
“A-chí!” A-eng tek-chhn̂g iô kah si̍h-soaiⁿ8--kiò, A-lêng iáu-sī peh bōe--khí-lâi: “Góa kan-khó͘ kah, lí ka-tī khì--lah.” Khòaⁿ a-chí kiu tī mî-phōe-té, kui-ê ba̍k-kho͘ o͘-heng--khì, ba̍k-chiu-jîn lap--lo̍h-khì, ná-chhiūⁿ khong chi̍t-liàn táu-kho͘. Bô a-chí tàu-tīn, A-eng m̄ chêng-goān sàu-se, tek-lâng thoa--leh, oat tùi chhài-kè-á--khì. Chū sè-hàn kap a-bú Chhun-ki, a-chí Chhiu-lêng siong-i ûi-miā. A-bú put-sî bô tī--leh, A-eng lóng sī A-lêng chhōa tōa--ê. Bōe-hiáu siūⁿ ê A-eng ioh sī a-chí pīn-tōaⁿ..., m̄-chai A-lêng phòa-pēⁿ kúi-lō kang, a-bú kông kah beh sí. A-eng kan-taⁿ siūⁿ tō kín khì sàu chhài-chhī, a-peh, a-ḿ in tō ē ni chhun ê chhài, bah-kut, bah-phôe hō͘ i. Ū tang-sî iáu ū bah-iù-á kap hî-á. Bōe siu-chhī chá sàu ē hō͘ lâng hiâm, òaⁿ khì lâng tō sàu liáu--khì, A-eng iáu-sī m̄-káⁿ siuⁿ iân-chhiân.
|
「阿姊！」阿瑛竹床搖kah si̍h-soaiⁿ8-叫，阿菱猶是peh bōe--起來：「我艱苦kah，你家己去--啦 。」看阿姊kiu tī棉被底，規個目kho͘1烏heng--去，目chiu仁lap--落去，ná像khong一liàn斗箍。無阿姊鬥陣，阿瑛呣情願掃se、竹籠拖--咧，斡對菜架仔--去。自細漢及阿母春枝、阿姊秋菱相依為命。阿母不時無tī--咧，阿瑛攏是阿菱chhōa大--的。Bōe曉想的阿瑛ioh是阿姊貧惰...，呣知阿菱破病幾lō工，阿母狂kah beh死。阿瑛干單想tō緊去掃菜市，阿伯、阿姆in就會ni chhun的菜、肉骨、肉皮互伊。有tang時猶有肉幼仔及魚仔。未收市早掃會互人嫌，晏去人就掃了--去，阿瑛猶是呣敢siuⁿ延chhiân。 |
|
Chhài-chhī-á lāi m̄-koán bah-tiam, hî-chhī, chhài-kè-á, thàu-chá thún kàu àm, kui-tiâu thong-lō͘ la̍p kah siûⁿ-leh-leh, A-eng tō-sī sàu lâng-kheh thún--kòe ê thong-lō͘. I kap chìn-chêng kāng-khoán tùi chhài-kè-á sàu khí. M̄-sī bô-ài tùi bah-tiam sàu khí, A-eng chai-iáⁿ, in ché--á chhōa i án-ne chò, sī kap tōa-lâng bô piàⁿ, bô cheⁿ--lah. Tán kàu beh sàu bah-tiam, hî-chhī sî, í-keng pa̍t-lâng sàu hó leh sé tiam--a. A-eng ka-tī chi̍t-lâng sàu tō chiâⁿ hān bô iàu-kín, pùn-sò bô a-chí tàu thoa, si̍t-chāi thoa bōe kiâⁿ. Té pùn-sò ê tek-lâng kiōng beh kap i pêⁿ-koân, nn̄g-lâng thoa to chin chia̍h-la̍t, A-eng chi̍t-lâng kan-taⁿ té pòaⁿ-lâng, mā tio̍h-ài phāiⁿ leh thoa. M̄-nā án-ne, chi̍t-lâng sàu bān, chhài-hoàn-á sòa--lo̍h sûi hò͘-chúi sé chhài-kè-á, chhiâng thô͘-kha. A-eng sàu bōe lī hō͘ phùn kah kui seng-khu, tán sàu hó, kui-ê lâng tâm koh siûⁿ, ná-chhiūⁿ thô͘-kha ê lo̍k-kô͘-á-moâi siûⁿ, lóng tiâu lâi i sin--lí. Sui-jiân chin òaⁿ, A-eng iáu-sī oat tùi bah-tiam, hî-chhī, khòaⁿ ū lâng pùn-sò piàⁿ làu-kau--bô. Pùn-sò bián piàⁿ--a, koh hó-ūn lâng hō͘ i chi̍t-tè pûi-bah, hî-hoàn-á mā hō͘ i chi̍t-bóe phàⁿ-thâu-á. Hî, bah, chhài lóng ū--a, sàu-se, tek-lâng iōng chúi thōa-thōa chheng-khì, A-eng thoa--leh hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí lōng--tńg-khì.
|
菜市仔內呣管肉砧、魚市、菜架仔，透早thún到暗，規條通路la̍p kah siûⁿ-leh-leh，阿瑛就是掃人客thún--過的通路。伊及進前仝款對菜架仔掃起。呣是無ài對肉砧掃起，阿瑛知影，in姊--仔chhōa伊按呢做，是及大人無拚、無爭--啦 。等到beh掃肉砧、魚市時，已經別人掃好咧洗砧--啊。阿瑛家己一人掃tō chiâⁿ慢無要緊，pùn-sò無阿姊鬥拖，實在拖bōe行。Té pùn-sò的竹籠強beh及伊平koân，兩人拖都真食力，阿瑛一人干單té半籠，嘛tio̍h-ài phāiⁿ咧拖。M̄-nā按呢，一人掃慢，菜販仔續--落隨hò͘水洗菜架仔、chhiâng土腳。阿瑛掃bōe離互噴kah規身軀，等掃好，規個人tâm koh siûⁿ，ná像土腳的lo̍k糊仔糜siûⁿ，攏tiâu來伊身--lí。雖然真晏，阿瑛猶是斡對肉砧、魚市，看有人pùn-sò piàⁿ漏kau--無。pùn-sò免piàⁿ--啊，koh好運人互伊一塊肥肉，魚販仔嘛互伊一尾phàⁿ頭仔。魚、肉、菜攏有--啊，掃se、竹籠用水thōa-thōa清氣，阿瑛拖--咧歡歡喜喜long--tńg去。 |
|
Chhun-ki sòe tī chhài-chhī-á lāi chi̍t-keng beh tó beh tó ê tek-kóng-á-chhù. Sī tūn-á-kha tōa-tē-tāng chùn khi--khì-ê. Pín-á-piah chio̍h-hui lak kúi-lō jiah, kui-ê piah-thô͘ lak kah khòaⁿ-tio̍h tek-pín-á. Tek-chhn̂g téng ê A-lêng bô khòaⁿ-kìⁿ lâng--a, soah bōe-tàng kā a-chí tián lâng sàng ê hî, bah. A-eng saⁿ-á-khò͘ ōaⁿ tiāu, tō tiàm hāng-á-kháu liân-táng ín to̍h. Pûi-bah chhiat chi̍t-kak chi̍t-kak tàn lo̍h tiáⁿ chòaⁿ-iû, ti-iû kiáu pn̄g, chhá chhài, ti-iû-phoh-á phòe pn̄g siōng-hó chia̍h. Ti-iû chòaⁿ hó, sòa--lo̍h chian hî-á, chhá-chhài. Sui-jiân chiah chhit-hòe, ta̍k-ji̍t tòe a-chí chú saⁿ-tǹg, bô jōa se̍k-chhiú mā chin ē tō͘--li-a-lah.
|
春枝sòe tī菜市仔內一間beh倒beh倒的竹管仔厝。是屯仔腳大地動chùn khi--去的。Pín仔壁石灰落幾lō跡，規個壁土落kah看著竹pín仔。竹床頂的阿菱無看見人--啊，煞bōe-tàng kā阿姊展人送的魚、肉。阿瑛衫仔褲換掉，就tiàm巷仔口liân-táng[煤球]引to̍h。肥肉切一角一角tàn落鼎chòaⁿ油，豬油kiáu飯、炒菜，豬油粕仔配飯上好食。豬油chòaⁿ好，續--落煎魚仔、炒菜。雖然才七歲，逐日tòe阿姊煮三頓，無偌熟手嘛真會度--li啊啦。 |
|
Kap éng-kòe kāng-khoán, A-eng ka-tī chú, ka-tī chia̍h, ka-tī sé tn̄g. Àm--lâi ka-tī cháu khì ia̍h-chhī-á khòaⁿ lâng phah kûn-thâu bē ko-io̍h, chi̍t-ē bô a-chí chò-phōaⁿ, ta̍k-hāng to bô hó-sńg. Tńg--lâi kàu chhù, a-bú, a-chí iáu bô khòaⁿ-kìⁿ lâng. Chi̍t-lâng bô-liâu, tó lo̍h bîn-chhn̂g, hoan lâi chhia khì khùn bōe lo̍h bîn...... “A-chí!” Hiông-hiông khòaⁿ A-lêng thiàu--ji̍p-lâi, chiah siūⁿ beh tián-pó kin-á-ji̍t ū hî ū bah. “Kín lâi kong-ke chi̍h8, bô, ē léng--khì!” Goân-lâi A-lêng chhiú phâng chi̍t-óaⁿ mī, óaⁿ-téng pho͘ chi̍t-phìⁿ sán-bah, mī iáu sio-hut-hut. Chek-sî nn̄g-chí-moāi lí chi̍t-chhùi, góa chi̍t-tī, bô kúi-ē chhiú tō sà kah chhun hit-tè sán-bah. “A-eng chia̍h--khì-lah.” “A-chí lí chia̍h--lah.” Nn̄g-chí-moāi niū lâi niū khì, kui-bóe A-lêng kā chi̍t-pòaⁿ. A-eng chiong A-lêng kā chhun hit chi̍t-phìⁿ-phìⁿ-á sán-bah ngeh ji̍p âu. Jú pō͘ jú tiⁿ jú hó-chia̍h, lún bōe tiâu thó͘ chi̍t kháu-khùi: “Chiok hó-chia̍h--ê neh, .... siáⁿ-lâng hō͘--lán-ê?” “A-chí chhī-á-kháu sé-óaⁿ thàn--lâi-ê-lah.” “Goán mā beh lâi sé-óaⁿ.” “Lí siuⁿ sè-hàn, lâng bô ài--lah.” “Góa mā ē-hiáu sé--a.” “Lâng kiaⁿ lí lòng-phòa óaⁿ--leh.” “A̍i̍h, ....si̍t-chāi chiok hó-chia̍h--ê ko̍h.” Kóng--leh kóng--leh chhùi-nōa soah ti̍t-ti̍t tin--lo̍h-lâi. Lâu kah móa-bīn lóng sī, A-eng siūⁿ beh iōng chhiú-ńg khì hôe-tiāu, soah ná-chhiūⁿ chhiú hō͘ lâng kho͘-tiâu--leh, liòng kui-po͘-kú liòng bōe khui, goân-lâi sī hō͘ a-bú ê chhiú kho͘--leh.
|
及éng過仝款，阿瑛家己煮、家己食、家己洗tn̄g。暗--來家己走去夜市仔看人拍拳頭賣膏藥，一下無阿姊做伴，逐項都無好sńg。Tńg--來到厝，阿母、阿姊猶無看見人。一人無聊，倒落眠床，翻來chhia去睏bōe落眠......。「阿姊！」雄雄看阿菱跳--入來，才想beh展寶今仔日有魚有肉。「緊來公家食，無，會冷--去！」原來阿菱手捧一碗麵，碗頂舖一片瘦肉，麵猶燒hut-hut。即時兩姊妹你一嘴、我一箸，無幾下手就sà kah chhun彼塊瘦肉。「阿瑛食--去-啦 。」「阿姊你食--啦 。」兩姊妹讓來讓去，歸尾阿菱咬一半。阿瑛將阿菱咬chhun彼一片片仔瘦肉ngeh入喉。愈哺愈甜愈好食，忍bōe tiâu吐一口氣：「足好食--的neh，....啥人互--咱的？」「阿姊市仔口洗碗趁--來的啦。」「阮嘛beh來洗碗。」「你siuⁿ細漢，人無ài--啦 。」「我嘛會曉洗--啊。」「人驚你lòng破碗--咧。」「A̍i̍h，....實在足好食--的ko̍h。」講--咧講--咧嘴瀾煞直直tin--落來。流kah滿面攏是，阿瑛想beh用手ńg去hôe掉，煞ná像手互人箍tiâu--咧，liòng規晡久liòng bōe開，原來是互阿母的手箍--咧。 |
|
A-eng ba̍k-chiu jôe-jôe--leh, ioh sī teh bîn-bāng, thiaⁿ a-bú khàu-khàu thî-thî: “Beh chai to sàng khì kā lâng chú-pn̄g.” Ba̍k-sái koh chha̍p-chha̍p-ti̍h: “Beh chai mā bô-ài hō͘ i khì tha̍k-chheh.” A-eng chhéⁿ--lâi kui-bīn lóng sī a-bú liàn--lo̍h ê chheng-lūi. “A-chí--leh?” Sió-sió ê sim-lêng chīⁿ-toi̍h8 kiâm-kiâm ê ba̍k-sái, sûi kám-siū tio̍h tāi-chì m̄-hó--lo͘h: “A-chí--leh? A-bú, a-chí--leh? A-chí--leh....?” M̄-koán i án-chóaⁿ hoah-hiu, A-eng hoah bōe tńg--lâi in a-chí--lah. Eng-oán tiâu tī A-eng sim-thâu--ê sī a-chí lap kah chhim-chhim o͘-heng ê ba̍k-chiu-khut-á, kap sio-hut-hut pho͘ chi̍t-phìⁿ sán-bah, kong-ke chia̍h ê chhe̍k-á-mī--lah.
|
阿瑛目chiu jôe-jôe--咧，ioh是teh眠夢，聽阿母哭哭啼啼：「Beh知就送去kā人煮飯。」目屎koh chha̍p-chha̍p滴：「Beh知嘛無ài互伊去讀冊。」阿瑛醒--來規面攏是阿母liàn--落的清淚。「阿姊--咧？」小小的心靈舐[chīⁿ]著鹹鹹的目屎，隨感受著代誌呣好--囉：「阿姊--咧？阿母，阿姊--咧？阿姊--咧....？」呣管伊按怎喝咻，阿瑛喝bōe tńg--來in阿姊--啦 。永遠tiâu tī阿瑛心頭--的是阿姊lap kah深深烏heng的目chiu窟仔，及燒hut-hut鋪一片瘦肉，公家食的chhe̍k仔麵--啦 。 |
