Lô͘-môa Siông--á
|
Lô͘-môa 松--á |
Asia Jilimpo |
Asia Jilimpo |
Tiān-sī sin-bûn kóng ū 1 ê tōa-bóe lô͘-môa kòe-sin, sek-tiûⁿ ê pián-á, boán-liân, hoe-kho͘, hoe-nâ chē gah pâi tùi tōa-lō͘ piⁿ--khì, sàng chhut-soaⁿ ê tīn-thâu, hoe-chhia kā kúi nā tiâu ke-á-lō͘ that gah cha̍t-khó-khó, kui ê kau-thong lóng loān--khì, tiûⁿ-bīn chin niau, bô-su it-poaⁿ ê siā-hōe haîn-ta̍t.
|
電視新聞講有1 個大尾lô͘-môa 過身,式場ê 匾á、輓聯、花箍、花籃chē gah 排tùi 大路邊去,送出山ê 陣頭、花車kā 幾nā 條街á 路that gah cha̍t-khó-khó,kui 個交通lóng 亂--去,場面真niau,無輸一般ê 社會賢達。 |
Goán kò͘-hiong sī chin tan-sûn ê só͘-chāi, kóng--lâi chin sim-sek, mā kāng-khoán ū lô͘-môa, góa siūⁿ siā-hōe tō-sī siā-hōe, bô-lūn siáⁿ-mi̍h só͘-chāi to kok hâng kok gia̍p, lô͘-môa tī siā-hōe piàn-chò phó͘-thong ê hâng-gia̍p--a, koh-khah sio-kâng--ê sī Lô͘-môa Siông--á chhut soaⁿ ê tiûⁿ-bīn mā chin hong-tōng.
|
Goán 故鄉是真單純ê 所在,講--來真心適,mā kāng 款有lô͘-môa,我想社會就是社會,無論siáⁿ-mi̍h 所在都各行各業,lô͘-môa tī 社會變做普通ê 行業--a,koh-khah 相kâng--ê 是Lô͘-môa 松--á 出山ê 場面mā 真轟動。 |
Ū 1 pái, góa tńg khì kò͘-hiong, lō͘--ni̍h soah that-chhia, chai-iáⁿ tiāⁿ-tio̍h sī ū lâng teh chhut-soaⁿ, koh khòaⁿ tio̍h A-pa mā tòe lâng leh sàng chhut-soaⁿ, siūⁿ-kóng kám-sī toh 1 ê chhin-châⁿ kòe-sin, A-pa kiò góa mā ài sàng chiūⁿ soaⁿ-thâu, kóng: “Kui chng chhut-soaⁿ ē hiah nāu-jia̍t--ê mā chiah Lô͘-môa Siông--á niâ.”
|
有1 pái,我tńg 去故鄉,路--ni̍h soah that 車,知影tiāⁿ-tio̍h 是有人teh 出山,koh 看著a-pa mā tòe 人leh 送出山,想講kám 是toh 1 個親chiâⁿ 過身,a-pa 叫我mā ài 來送上山頭,講:「Kui 庄出山會hiah 鬧熱--ê mā chiah Lô͘-môa 松--á niâ。」 |
Chū góa chò gín-á tō bat Lô͘-môa Siông--á, i pún-miâ pún-sèⁿ soah bô siáⁿ lâng chai. Ē kì-tit ū 1 ê chái-khí, góa phāiⁿ chheh-phāiⁿ-á beh ha̍k-hāu, hit kang lûn tio̍h góa chò ‘chû jú sng’, ài khah chá khì piàⁿ-sàu, chhut kàu chng gōa, thiⁿ chiah phah-phú-kng niâ, khòaⁿ-tio̍h Lô͘-môa Siông-á khiâ thi̍h-bé ùi tùi-bīn lop-sōm lop-sōm tah--lâi, kàu góa bīn-thâu-chêng soah hioh--lo̍h-lâi, mn̄g góa sī siáng ê hāu-seⁿ, nah ē chiah piàⁿ-sè, hiah chá tō beh khì ha̍k-hāu.
|
自我做gín-á 就bat Lô͘-môa 松--á,i 本名本姓soah 無siáⁿ 人知。會記得有1 個chái 起,我phāiⁿ 冊phāiⁿ-á beh 學校,hit 工輪著我做「值日生」,ài khah 早去拚掃,出到庄外,天chiah phah-phú 光niâ,看著Lô͘-môa 松--á 騎鐵馬ùi 對面lop-sōm lop-sōm 踏--來,到我面頭前soah hioh--落-來,問我是siáng ê 後生,nah 會chiah 拚勢,hiah 早就beh 去學校。 |
Chng-lāi lâng lóng chai-iáⁿ i àm-sî-á ē khì Jī-lîm ke-á chiú-ka kap lâng lim sio-chiú, poa̍h-kiáu, thàu-chá chiah ē tńg lâi chng--ni̍h khùn. Góa kā i pò goán A-pa ê miâ, koh kái-soeh kóng kin-á-ji̍t sī góa ‘chû jú’, chiah tio̍h chiah chá chhut mn̂g. I kóng góa sī koai gín-á, ài jīn-chin tha̍k chheh, m̄-thang tōa-hàn chhin-chhiūⁿ i án-ni, bô pòaⁿ-pō͘ chhú chiah tio̍h chò lô͘-môa, i kóng beh hō͘ góa chîⁿ bé sì-siù-á, piáu-sī kó͘-lē, nah chai khò͘-tē-á jîm bô chîⁿ, chiah pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè kóng: “Cha-mê kiáu-khùi chin bái, su gah ta-ta, seng khiàm--leh, lēng-kang iâⁿ kiáu chiah hō͘--lí. Góa nā bōe kì-tit, lí tn̄g tiio̍h góa ài ē kì-tit kā góa kóng.”
|
庄內人lóng 知影i 暗時á 會去二林街á 酒家kap 人lim 燒酒、poa̍h-kiáu,透早chiah 會tńg 來庄--ni̍h 睏。我kā i 報goán a-pa ê 名,koh 解說講今á 是我「值日」,chiah tio̍h chiah 早出門。I 講我是乖gín-á,ài 認真讀冊,m̄-thang 大hàn 親像i án-ni,無半步取chiah tio̍h 做lô͘-môa,i 講beh hō͘ 我錢買sì-siù-á,表示鼓勵,nah 知褲袋á jîm 無錢,chiah pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè 講:「Cha暝kiáu氣真bái,輸gah ta-ta,先欠--leh,另工贏kiáu chiah hō͘--你。我若bōe 記--得,你tn̄g 著我ài 會記得kā 我講。」 |
Pàng-o̍h tńg khì chhù--ni̍h, góa kā A-pa kóng chái-khí tn̄g tio̍h Lô͘-môa Siông--á ê tāi-chì. A-pa mā góa gín-á lâng kóng ōe m̄-thang bô-tōa-bô-sè, āu-pái ài kiò ‘Siông chek--a’. Sui-bóng Siông chek--á ū án-ni kóng--kòe, āu-ji̍t gōa nā koh tú--tio̍h, bē-sái kā i thó chîⁿ.
|
放學tńg 去厝--ni̍h,我kā a-pa 講chái 起tn̄g 著Lô͘-môa 松--á ê tāi-chì,a-pa 罵我gín-á 人講話m̄-thang 無大無細,後pái ài 叫「松叔--á」。雖bóng 松叔--á 有án-ni 講--過,後日我若koh tú--著,bē-sái kā i 討錢。 |
Goán chng ǹg tang sī Lāu-iô, hit chng kap goán chng chia lî bô jōa hn̄g, ū 1 tiâu bōng-á-po͘ lō͘ sio thàng, lō͘ piⁿ ê chhân 1-pòaⁿ Lāu-iô lâng 1 pòaⁿ goán chng ê, A-lo̍k--á in tau choh ê chhân tō kap Lāu-iô lâng khám Chiong--á sio keh-kài, hit chūn chúi iáu chin khoeh, ǹg 1 tiâu Jí-á kau téng-lâu Lô-chúi-khe chúi ín--lâi, Lāu-iô seng kàu, in chúi im kàu gia̍h chiah ū-thang tio̍h goán chng, pòaⁿ-mê ài ū lâng sûn chhân kò͘ chúi. Tī chhân-thâu-á khui 1 khiah, hō͘ chúi ji̍p chhân--ni̍h, koh chò 1 khut lô-chúi ko khut-á. Chúi ji̍p--lāi seng ín khì chit khut, chúi--ni̍h ê thô͘-soa lâu tī khut-á lāi, im khì chhân--ni̍h ê chúi chiah bē ko-ko, pāi tio̍h tiū-châng, ē-sái kóng chin hùi-khì. Téng-khu chhân chúi nā phòaⁿ-tīⁿ, tō ē kā chìn-chúi-khiah-á that--khí-lâi, ē-khu chiah ū chúi thang im, nā im ū kàu-gia̍h bô that chúi-khiah, im-phóng-phóng tiū-á ē nōa châng. Lo̍k--á ài e-hiân-á sńg im-ga̍k, choh chhân hòng-hòng, in lāu-pē bô hoaⁿ-hí, pòaⁿ-mê ē phài i khì kò͘ chhân-chúi.
|
Goán 庄ǹg 東是老窯,hit 庄kap goán chia 離無jōa 遠,有1 條墓á 埔路相thàng,路邊ê 田1 半老窯人1 半goán 庄--ê,A 樂--á in tau 作ê 田就kap 老窯人Khám 章--á 相隔界,hit chūn 水iáu 真缺,ǹg 1 條Jí-á 溝kā 頂流濁水溪水引--來,老窯先到,in 水淹到額chiah 有thang tio̍h goán 庄,半暝ài 有人巡田顧水。Tī 田頭á 開1 缺(khi̍h),hō͘ 水入田--ni̍h,koh 做1 窟濁水膏窟á,水入--來先引去這窟,水--ni̍h ê 塗沙留tī 窟á內,淹去田--ni̍h ê 水chiah bē 膏膏,敗著稻叢,會sái 講真費氣。頂坵田水若phòaⁿ tīⁿ,就會kā 進水缺á that--起-來,下坵chiah 有水thang淹,若淹有到額無that水缺,淹phóng-phóng 稻á 會爛叢。樂--á 愛挨弦á sńg 音樂,作田放放(hòng),in 老pē 無歡喜,半暝會派i 去顧田水。 |
Hit mê, Lo̍k--á ūi-tio̍h tē 2 kang beh khì kap lâng chhut se-ga̍k-tūi, khòaⁿ keh-piah khu khàm Chiong--á ê chhân-chúi chia̍h gah chha-put-to--a, tō ka-tī khì kā lâng ê chhân-thâu khiah-á that--khí-lâi, kā chúi làu--lo̍h-lâi im ka-tī ê chhân. Kòe bô jōa kú, Chiong--á lâi, chin siūⁿ-khì, iōng ku̍t chúi-khiah-á ê tî-thâu pèⁿ kòng Lo̍k--á, kā i phah gah tó tī thô͘-kha, kui sin-khu hoeh, pê tńg khì chhù--ni̍h, thiⁿ to iā beh kng--á, chhù-piⁿ-keh-piah to iā lóng cheng-sîn, chún-pī chia̍h chái-khí beh lo̍h chhân, khòaⁿ tio̍h Lo̍k--á hō͘ Lāu-iô lâng khi-hū, chiòng-lâng chin put-boán, ta̍k-ê hoah kóng beh khì Lāu-iô chhōe khám Chiong sǹg siàu, chit sî-chūn, ū lâng kóng: “Khám Chiong--á hoan pì-pà, lâng chin pháiⁿ, lán bô i hoat, iáu-sī ài kiò Lô͘-môa Siông--á lâi.”
|
Hit 暝,樂--á 為著第2 工beh 去kap 人出西樂隊,看隔壁坵Khám 章--á ê 田水食gah 差不多--a,就ka-tī 去kā 人ê 田頭缺á that--起-來,kā 水漏--落-來淹ka-tī ê 田。過無jōa 久,章--á 來,真siūⁿ-khì,用掘水缺á ê 鋤頭柄kòng 樂--á,kā i phah gah 倒tī 塗kha,kui 身軀血,爬tńg 去厝--ni̍h,天都也beh 光--á,厝邊隔壁都也lóng 精神,準備食chái 起beh 落田,看著樂--á hō͘ 老窯人欺負,眾人真不滿,ta̍k-ê hoah 講beh 去老窯chhōe Khám 章算siàu,這時chūn,有人講:「Khám 章--á 番pì-pà,人真pháiⁿ,lán 無i 法,iáu 是ài 叫Lô͘-môa 松--á 來。」 |
Hit ê sî-kan, Siông--á iáu bōe tńg--lâi, Lo̍k--á in a-pa kap kúi ê chhù-piⁿ tō khì lō͘-thâu tán, bô jōa kú, tō tán--tio̍h-á. Siông--á thi̍h-bé oa̍t--leh tō beh khiâ khì Lāu-iô, chng-lāi lâng tòe āu-piah beh khì, Siông--á kóng: “Chit-khoán tāi-chì kap lín bô tī-tāi, góa ka-tī lâi khì tō hó.”
|
Hit 個時間,松--á iáu 未tńg--來,樂--á in a-pa kap 幾個厝邊就去路頭等,無jōa 久,就等--著-a。松--á 鐵馬oat--leh 就beh 騎去老窯,庄內人tòe 後壁beh 去,松--á 講:「這款tāi-chì kap lín 無tī-tāi,我ka-tī 來去就好。」 |
Siông-sè ê keng-kòe sī án-chóaⁿ, goán chng--ni̍h bô siáⁿ lâng chai, Lāu-iô lâng làu-khùi tāi iā bē kóng--chhut-lâi, bóe--á sī goán hit pan ū Lāu-iô gín-á kóng hō͘ góa thiaⁿ--ê. Khám Chiong lâng tōa-kho͘-pé, tī Lāu-iô chò lâng tō chin pà, lâng-iân m̄-sī chin hó. Hit chái-khí, Lô͘-môa Siông--á khì kàu tè, tī mn̂g-kháu-tiâⁿ hoah: “Khám Chiong--á chhut--lâi !”
|
詳細ê 經過是án-chóaⁿ,goán 庄--ni̍h 無siáⁿ 人知,老窯人làu-khùi tāi 也bē 講--出-來,尾--á 是goán hit班有老窯gín-á講hō͘我聽--ê。Khám 章人大箍把,tī 老窯做人就真霸,人緣m̄ 是真好,hit chái 起,Lô͘-môa 松--á 去到地(tè),tī 門口庭hoah:「Khám 章--á 出--來!」 |
Siông--á chhoh khám Chiong--á bô eng-kai khi-hù kó͘-ì lâng, Chiong--á bô thang tio̍h kàu Siông--á chhim-mn̂g-ta̍h-hō͘ lâi kàu in tau chhàng-chhiu, chìⁿ óa khì beh phah Siông--á. Nah chai Siông--á sī ū kûn-thâu té--ê, sái 1 ê sè, chhut chhiú khí khioh Chiong--á ê kûn, sūn sè kā i ín la̍t poah khì piⁿ--á, Chiong--á bô 2 ē chhiú, tō phak tī thô͘-kha, Siông--á hoan-hù i ài chhoân pin-ⁿ̂g hun lâi Tek-ûi-á chng chhiáⁿ, thong chng se̍h 1 lìn hōe sit-lé. Thàn Siông--á oa̍t thâu beh khiâ thi̍h-bé, Chiong--á gia̍h 1 ki pùn-chhiám ùi āu-piah thau lak, Siông--á chhiú-āu-khiau khì hō͘ chhiám--tio̍h, poa̍h lo̍h thi̍h-bé, khòaⁿ Chiong--á pùn-chhiám lāi-kiàm-kiàm koh chìⁿ--lâi, tō kā thi̍h-bé lêng--khí-lâi, tòng-chò bú-khì teh hôe pùn-chhiám, bô kúi ē chhiú, Chiong--á chhiám-á hō͘ thi̍h-bé ê chhiú-hōaⁿ-á ké lak--khì, Siông--á kā thi̍h-bé phiaⁿ tī thô͘-kha, ōaⁿ khioh hit ki pùn-chhiám chò ke-si, lak tio̍h Chiong--á ê pak-tó͘ piⁿ, Chiong--á kūi--lo̍h hoah: “m̄ káⁿ--a”, tap-èng beh phâng pin-ⁿ̂g hun lâi kā Lo̍k--á hōe sit-lé. Siông--á iōng chhùi kā leh saⁿ-á ǹg-bóe, lēng-gōa 1 chhiú khì li̍h 1 liau lo̍h--lâi, iōng chhùi kap chhiú phòe-ha̍p, kā chhiú-āu-khiau pau--leh chí hoeh tō thi̍h-bé hû--khí-lāi, khiâ tńg khì Tek-ûi-á khùn.
|
松--á chhoh Khám 章--á 無應該欺負kó͘-ì 人,章--á 無thang tio̍h 到松--á 侵門踏戶來到in tau chhàng-chhiu,chìⁿ óa 去beh phah 松--á,nah 知松--á 是有拳頭底--ê,使1 個勢,出手去khioh 章--á ê 拳,順勢kā i 引力poah 去邊--á,章--á 無2 下手,就phak tī 塗kha,松--á hoan 咐i ài chhoân 檳榔薰來竹圍á 庄請,通庄se̍h 1 lìn 會失禮。趁松--á oa̍t 頭beh 騎鐵馬,章--á gia̍h 1 支糞chhiám ùi後壁偷lak,松--á 手後khiau 去hō͘ chhiám--著,poa̍h 落鐵馬,看章--á 糞chhiám 利劍劍koh chìⁿ--來,就kā 鐵馬lêng--起-來,當做武器teh 回糞chhiám,無幾下手,章--á chhiám-á hō͘ 鐵馬ê 手hōaⁿ-á 架(ké) lak--去,松--á kā 鐵馬phiaⁿ 塗kha,換khioh hit 支糞chhiám 做ke-si,lak 著章--á ê 腹tó͘ 邊,章--á 跪--落hoah「m̄ 敢--a」,答應beh 捧檳榔薰來kā 樂--á 會失禮。松--á 用嘴咬leh 衫á ńg 尾,另外1 手去lì 1 liau 落--來,用嘴kap 手配合,kā 手後khiau 包--leh 止血就鐵馬扶--起-來,騎tńg 去竹圍á 睏。 |
Lô͘-môa Siông--á tńg lâi chng--ni̍h lóng bô kóng siáⁿ, hit mê chiàu-siông khì Jī-lîm ke-á lim sio-chiú poa̍h-kiáu, hoan-tńg-kang chái-khí, thi̍h-bé khiâ chhut Jī-lîm ke-á tō khì hō͘ hêng-sū lia̍h--khì, kóng sī Lāu-iô lâng Chiong--á pò-àn, kò i siong-hāi, ū pak-tó͘ piⁿ lak 1-khang ê siong-toaⁿ chò chèng-bêng. Siông--á tī kéng-chhat-kio̍k bô kóng goân-in, kan-taⁿ sêng-jīn ū kā Chiong--á lak 1 khang, bú-khì sī hit ki Chiong--á in tau ê pùn-chhiám. In-ūi Siông--á thài-tō͘ hó, khéng kap hêng-sū ha̍p-chok, m̄-koh i sī siong-hāi chōe ê lūi-hoān, tō kā i phòaⁿ 6 kò͘ goe̍h tô͘-hêng, pùn-chhiám sī bú-khì, tong-jiân mā bu̍t-siu.
|
Lô͘-môa 松--á tńg 來庄--ni̍h lóng 無講siáⁿ,hit 暝照常去二林街á lim 燒酒、poa̍h-kiáu,翻tńg 工chái 起,鐵馬騎出二林街á 就去hō͘ 刑事lia̍h--去,講是老窯人章á 報案,告i 傷害,有腹tó͘ 邊lak 1 空ê 傷單做證明。松--á tī 警察局無講原因,kan-taⁿ 承認有kā 章--á lak 1 空,武器是hit 支章--á in tau ê 糞chhiám。因為松--á 態度好,肯kap 刑事合作,m̄-koh i 是傷害罪ê 累犯,就kā i 判6 個月徒刑,糞chhiám 是武器,當然mā 沒收。 |
Siông--á leh koaiⁿ ê sî, tiāⁿ-tiāⁿ ū chhēng gah chin phāⁿ ê ko͘-niû lâi goán chng--ni̍h, kóng sī Jī-lîm chiú-ka ê sió-chiá, 1 pái lâi lóng kúi-nā-ê tàu-tīn, kiaⁿ Siông--á in a-bú 3 tǹg put tō͘, kōaⁿ chhài the̍h bí lâi chú pn̄g hō͘ lāu-hòe-á lâng chia̍h. In mā lûn-pan khì thàm kaⁿ, kóng Siông--á tī lang-á lāi hó-hó, chhiáⁿ in a-bú bián ūi i hoân-ló. Siông--á in lāu-bú sǹg pháiⁿ-miā, siàu-liân tō sí ang, seⁿ 2 ê hāu-seⁿ lóng chin put-tóng, 1 ê chò lô͘-môa hō͘ lâng phùi thâm phùi nōa, 1 ê khì tī kha-sau-keng-á kò͘ kháu chò sam-chhit-á, i 70 hòe--a, pún-té tō khiau-ku, koh tī chng--ni̍h kiâⁿ lō͘ lóng thâu lê-lê, piáu-sī chò lâng kiàn-siàu, kám-kak chin khó-liân.
|
松--á leh 關ê 時,tiāⁿ-tiāⁿ 有穿gah 真phāⁿ ê 姑娘來goán 庄--ni̍h,講是二林酒家ê 小姐,1 pái 來lóng 幾nā 個tàu-tīn,驚松--á in a 母3 頓不渡,kōaⁿ 菜the̍h 米來煮飯hō͘ 老歲á 人食,in mā 輪班去探監,講松--á tī 籠á 內好好,請in a 母免為i 煩惱。松--á in 老母算pháiⁿ 命,少年就死翁,生2 個後生lóng真不tóng,1 個做lô͘-môa hō͘人phùi痰phùi瀾,1 個去tī kha-sau 間á顧口做三七á,i 70 歲--a,本底就khiau-ku,koh tī 庄--ni̍h行路lóng頭lê-lê,表示做人kiàn-siàu,感覺真可憐。 |
Lô͘-môa Siông--á koaiⁿ nî-pòaⁿ chiah chhut--lâi, i chìn-chêng ū àn leh ká-sek, tī ká-sek tiong nā koh hoān àn, koaiⁿ bô liáu--ê ài koh hân, m̄-chiah ē ke koaiⁿ 1 nî, goán hia ê lâng kóng he hō͘-chò ‘kià chōe’. Lo̍k--á kap in a-pa bat khì bīn-hōe, khì hō͘ Siông--á mē, kóng chit khoán só͘-chāi m̄-sī it-poaⁿ choh-sit ê kó͘-ì lâng lâ--ê, 1 lâng 1 tô͘ 1 khoán miā, choh-sit lâng kài kan-khó͘, kui-nî-thàng-thiⁿ lóng chò gah pí gû khah thiám, i tō-sī m̄-tam-su-iâⁿ bē kham-tit chhau, m̄-chiah ē kiâⁿ chit tiâu oai-lō͘, hō͘ chó͘-kong-á kiàn-siàu, Lo̍k--á hèng sńg ga̍k-khì, mā-sī hó tāi-chì, chóng-sī phēng i chò tek-ke-á khah si̍t, tńg--khì ài kut-la̍t, thè Tek-ûi-á lâng chhut 1 kháu khùi.
|
Lô͘-môa松--á關年半chiah 出--來,i chìn前有案leh假釋,tī假釋中若koh犯案,關無了--ê ài koh 還,m̄-chiah會加關1 年,goán hia ê人講he hō͘做「寄罪」。樂--á kap in a-pa bat去面會,去hō͘松--á 罵,講這款所在m̄ 是一般作sit ê kó͘-ì人來--ê,1人1途1款命,作sit 人kài艱苦,kui年thàng 天lóng做gah比牛khah thiám,i 就是m̄擔輸贏bē堪得操,m̄-chiah會行這條歪路,hō͘祖公á kiàn-siàu,樂--á興sńg樂器,mā是好tāi-chì,總--是phēng i 做竹雞á khah 實,tńg--去ài kut力,替竹圍á 人出1口氣。 |
Chng--ni̍h bô khòaⁿ--tio̍h Lô͘-môa Siông--á sī sù-siông ê tāi-chì, iā bô siáⁿ koài-kî, phó͘-thong-sî-á bô tāi-chì i iā hán-tit kap chng-lāi lâng lâi khì. Thiaⁿ-kóng Siông--á chhut-kaⁿ liáu, bô sûi tńg--lâi, kóng khì pa̍t-ūi-á thè lâng kò͘ kiáu-keng thàn kóa só͘-hùi, it-ti̍t kàu 2 nî kòe, góa chiah koh khòaⁿ tio̍h i. Hit chái-khí, beh khó chhì, góa khah chá beh khì ha̍k-hāu chò chún-pi, tú chhut chng tō thiaⁿ o͘to͘bái ê siaⁿ, sī Siông--á ōaⁿ khiâ ki-chhia. Khòaⁿ tio̍h góa, tō tòng tiām, góa chit pái ē kì-tit A-pa ê kau-tài, kiò 1 siaⁿ ‘Siông chek--á’, i tāi-khài kì-châi bái, koh mn̄g góa sī siáng ê hāu-seⁿ, góa koh pò A-pa ê miâ, i o-ló góa koai, tō chò i khì. Góa koh kiâⁿ kúi pō͘, i soah oa̍t-thâu tńg--lâi, mn̄g-kóng i bat ín kòe 1 ê ha̍k-seng gín-á kóng nā iâⁿ kiáu ū chîⁿ beh hō͘ i só͘-hùi bé sì-siù-á, hit ê kám sī góa ? Góa siūⁿ tio̍h A-pa ê ōe, m̄ káⁿ ìn, kan-taⁿ lio̍h-lio̍h-á tìm 1 ē thâu. Siông chek--á kóng góa gín-á lâng bē sái kóng ōe bô siú iok-sok, góa tap-èng i beh kā i thê-chîⁿ, i sī kì-tì bô-kài-hó ê lâng, góa gín-á lâng nah ē kì-tì iā bô hó ? Tō chhut chhiú ùi āu-khò͘-tē-á jîm 1 ê té chîⁿ ê phôe-giap-á chhut--lâi, tu hō͘--góa, kiò góa siu--khí-lâi, góa m̄ káⁿ the̍h, i kóng góa nā bô the̍h--khì, i kín-chá-bān mā ē koh poa̍h su liáu-liáu, khah-su hō͘ góa chò só͘-hùi kap kau ha̍k-hùi.
|
庄--ni̍h無看著Lô͘-môa松--á是sù常ê tāi-chì,也無siáⁿ 怪奇,普通時á無tāi-chì i 也罕得kap庄內人來去。聽講松--á出監了,無隨tńg--來,講去別位á替人顧kiáu間趁kóa 所費,一直到2 年過,我chiah koh看著i,hit chái起,beh考試,我khah早beh去學校做準備,tú出庄就聽著o͘to͘bai ê 聲,是松--á換騎機車。看著我,就擋tiām,我這pái會記得a-pa ê 交帶,叫1 聲「松叔--á」,i 大概記才bái,koh問我是siáng ê 後生,我koh報a-pa ê名,i o-ló 我乖,就做 i 去。我koh 行幾步,i soah oa̍t 頭tńg--來,問講i bat 允過1 個學生gín-á 講若贏kiáu 有錢beh hō͘ i 所費買sì-siù-á,hit 個kám 是我?我想著a-pa ê 話,m̄ 敢應,kan-taⁿ lio̍h-lio̍h-á tìm 1 下頭。松叔--á 講我gín-á 人bē sái 講話無守約束,我答應i beh kā i 提醒,i 是記智無kài 好ê 人,我gín-á 人nah 會記智也無好?就伸手ùi 後褲袋á jîm 1 個té 錢ê 皮夾á 出--來,tu hō͘--我,叫我收--起-來,我m̄ 敢the̍h,i 講我若無the̍h--去,i 緊早慢mā 會koh poa̍h 輸了了,khah 輸hō͘ 我做所費kap 交學費。 |
Góa kā phôe-giap-á kau hō͘ A-pa, lāi-té ū 3000 kúi kho͘, hit chūn thè lâng koah tiū-á 1 kang chiah thàn 30 niâ. A-pa hō͘ góa 1 kho͘ gûn, i kóng beh chhōa góa khì kā chîⁿ hân hō͘ Lô͘-môa Siông chek--á, tāi-khài sī i lim sio-chiú-chùi, chiah ē hō͘ góa hiah chē chîⁿ.
|
我kā皮夾á交hō͘ a-pa,內底有3000 幾kho͘,hit chūn替人割稻á 1 工chiah趁30 niâ。A-pa hō͘我1 kho͘ gûn,i 講beh chhōa我去kā錢還Lô͘-môa 松叔--á,大概是i lim燒酒醉,chiah會hō͘ 我hiah chē 錢。 |
Siông--á chhut--khì-a, in a-bú kóng Siông-á ê tāi-chì kap i bô koan-hē, bô-lūn hó tāi iah pháiⁿ tāi, phôe-pau-á i m̄ khéng thè hāu-seⁿ siu--khí-lâi. Nā beh tō tán bîn-á-chài i tńg--lâi chiah koh lâi.
|
松--á出--去-a,in a母講松--á ê tāi-chì kap i 無關係,無論好tāi iah pháiⁿ tāi,皮包á i m̄肯替後生收--起-來。若beh就等bîn-á-chài i tńg--來chiah koh 來。 |
Hoan-tńg-kang, lô͘-môa Siông--á bô tńg--lâi, bóe--á thiaⁿ-kóng tī ke--ni̍h ū lâng poa̍h pháiⁿ kiáu, pián lâng ê chîⁿ, Siông chek--á thè lâng khì beh thó 1 ê kong-tō, soah khí tông-tu̍t, chhò-chhiú phah--sí-lâng, tong-tiûⁿ hō͘ kéng-chhat lia̍h--khì, chit pái tō phòaⁿ chin tāng--a.
|
翻tńg工,Lô͘-môa 松--á無tńg--來,尾--á 聽講tī 街--ni̍h有人poa̍h pháiⁿ kiáu,pián人ê 錢,松叔--á替人去beh 討1個公道,soah起唐突,錯手phah--死-人,當場hō͘警察lia̍h--去,這pái就判真重--a。 |
He chîⁿ A-pa lóng m̄ káⁿ tāng--tio̍h, it-ti̍t kàu góa kok-hāu chhut-gia̍p, khó tiâu to͘-chhī ê séng-chho͘-tiong, bô chîⁿ thang chù-chheh, A-pa chiah the̍h lâi iōng, kóng ài kám-liām leh koaiⁿ-kaⁿ ê Siông chek--á, phôe-giap-á ē-sái lâu leh chò kì-liām. Bóe--á góa tō lóng tī to͘-chhī tha̍k chheh, seng-oa̍h. Siông chek--á chhut-kaⁿ sī kúi-nî āu ê tāi-chì.
|
He 錢a-pa lóng m̄ 敢動--著,一直到我國校出業,考tiâu 都市ê 省初中,無錢thang 註冊,a-pa chiah the̍h 來用,講ài 感念leh 關監ê 松叔--á,皮夾á 會sái 留leh 做記念。尾--á 我就lóng tī 都市讀冊、生活,松叔--á 出監是幾nā 年後ê tāi-chì。 |
Góa siá chit phiⁿ m̄-sī beh kā lô͘-môa piàn-chò eng-hiông, mā m̄-sī ū siáⁿ kî-koài ê lí-iû, kan-taⁿ sī chiàu góa só͘ chai--ê siá--chhut-lâi niâ.
|
我寫這篇m̄ 是beh kā lô͘-môa 變做英雄,mā m̄ 是有siáⁿ 奇怪ê 理由,kan-taⁿ 是照我所知--ê 寫--出-來niâ。 |