Chéng-kah-hoe
|
Chéng 甲花 |
| Asia Jilimpo |
Asia Jilimpo |
|
Thàn hioh chhun-ká kap ha̍k-seng Tîm-bî khì i ê kò͘-hiong Ka-tiāⁿ-á chhit-thô, hia ê lâng kóng-ōe ū 2 ê tia̍t-sek, thâu 1 hāng sī kap Koan-biō khiuⁿ kāng-khoán--ê, piān nā ū ‘chh’ ê siaⁿ-bó in lóng kóng chò ‘s’, 7 tha̍k chò ‘sit’, ‘chhia’ kóng sī ‘sia’. Lēng-gōa 1 ê tia̍t-sek sī koàn-sì tī ōe-bóe ke 1 ê ‘tah’, chhin-chhiūⁿ kóng ‘Lâi chē--tah !’ ‘Lí beh khì toh-ūi--tah?’ Góa kám-kak chin sim-sek, m̄-koh chit phiⁿ m̄-sī beh kóng che, sī góa tī hia hit kang, Tîm-bî ūi-beh chiūⁿ tâi piáu-ián, chhiàⁿ 1 ê choan-bûn sì-kòe leh kā lâng siu chéng-kah ê cha-bó͘ lâi in tau, góa hiông-hiông soah siūⁿ tio̍h goán kò͘-hiong ê hit lúi chéng-kah hoe.
|
趁hioh 春假kap 學生Tîm-bî 去i ê 故鄉茄萣(Ka-tiāⁿ)á chhit-thô,hia ê 人講話有2 個特色，頭1 項是kap 關廟腔kāng 款--ê,便若有「chh」ê 聲母in lóng 講做「s」，「七」讀做「sit」，「車」講是「sia」。另外1 個特色是慣勢tī 話尾加 1 個「tah」，親像講「來坐--tah！」「你beh 去toh 位--tah？」。我感覺真心適，m̄-koh 這篇m̄ 是beh 講che，是我tī hia hit 工，A-bî 為beh 上台表演，請1 個專門sì-kòe leh kā 人修chéng 甲ê cha-bó͘ 來in tau，我hiông-hiông soah 想著goán 故鄉ê hit 蕊chéng 甲花。 |
|
Chng-kha lâng ū 1 kù ōe kóng ‘Chheng-khì tō súi’. Kóng--lâi che mā-sī chng-kha choh-sit-lâng ê kan-khó͘, tī chheng-chhun hó nî-kì ê siàu-liân sî-tāi bē ài súi--ê bô chē, chóng--sī bē-tàng chhēng kah súi-tang-tang khì phak tī chhân--ni̍h ê lo̍k-kô͘-môe-á lāi kap cha̍p-chháu, lô-chúi, báng-thâng chhia-piàⁿ, súi hō͘ Pe̍h-lēng-si khòaⁿ iáu koh kóng ē-tit-kòe, súi hō͘ Chiuⁿ-chî thâng-thōa khòaⁿ ū siáⁿ ì-sù ? 1 seng-khu súi-súi khì kàu chhân--ni̍h hn̂g--ni̍h ē-tàng súi jōa kú ? Tio̍h-ài tú tio̍h bián lo̍h chhân, khì biō--ni̍h sio kim, khòaⁿ hì, ia̍h-sī ū tāi-chì khì ke--ni̍h chiah ē siūⁿ-beh chhēng 1 su khah súi--ê. Tī chit khoán sî-tāi kap siā-hōe, bí-iông-su chit lūi--ê tī chng-kha chháu-tē só͘-chāi, eng-kai oh thàn ū chia̍h.
|
庄kha 人有1 句話講「清氣就súi」，講--來che mā 是庄kha 作sit 人ê 艱苦，tī 青春好年紀ê少年時代bē 愛súi--ê 無chē,總--是bē tàng 穿gah súi-tang-tang 去覆tī 田--ni̍h ê lo̍k-kô͘-môe-á 內kap 雜草、lô 水、báng 蟲chhia 拚，súi hō͘ 白鴒鷥看iáu koh 講會得過，súi hō͘ chiuⁿ-chî 蟲thōa 看有siáⁿ 意思？1 身軀súi-súi 去到田--ni̍h 園--ni̍h 會tàng súi jōa 久？Tio̍h-ài tú 著免落田，去廟--ni̍h 燒金、看戲，iah 是有tāi-chì 去街--ni̍h chiah 會想beh 穿1 軀khah súi--ê。Tī 這款時代kap 社會，美容師這類--ê tī 庄kha 草地所在，應該oh 趁有食。 |
|
Nā kóng án-ni, khah chá A-chiáng sī beh án-chóaⁿ kòe ji̍t ? A-chiáng m̄-sī goán chng ê lâng, i ê sin-sè góa mā bô chin chai, chai-iáⁿ kóng piān-nā chng--ni̍h ū lâng beh kè cha-bó͘ kiáⁿ á-sī hō͘ lâng siòng chhin-chiâⁿ, teh-tiāⁿ tō ē lâi, i sī choan-bûn leh kā lâng siu chéng-kah kiam bán bīn--ê, hit tang chūn iáu bô ‘bí-iông-su’ chit khoán sû, kan-taⁿ kiò i siu chéng-kah--ê á-sī bán bīn--ê ; bán bīn khah chió, chin chē lāu 1 pōe ê cha-bó͘-lâng ka-tī tō ē-hiáu bán bīn, ke-si koh kán-tan, 1 tiâu sòaⁿ niâ. Siu chéng-kah tō ài khah choan-gia̍p, ka chéng-kah, siu kah piⁿ liuh chhoaⁿ ê phôe-á, kah bôa hō͘ îⁿ koh chhat chéng-kah iû, ùi chhiú kàu kha lóng tio̍h, ke-si thâu-á li-li khok-khok kui thò chiâu-chn̂g. Chit sî ê cha-bó͘ gín-á kiám-chhái lóng ka-tī ū chhoân 1 thò, hit ê sàn-chia̍h ê nî-tāi, hán-tit ū lâng hiah chhia-hoa.
|
若講án-ni，khah 早A-chiáng 是beh án-chóaⁿ 過日？A-chiáng m̄ 是goán 庄ê 人，i ê 身世我mā 無真知，知影講便若庄--ni̍h 有人beh 嫁cha-bó͘-kiáⁿ iah 是hō͘ 人相親chiâⁿ、teh-tiāⁿ 就會來，i 是專門leh kā 人修chéng 甲兼挽面--ê,hit 當chūn iáu 無「美容師」這款詞，kan-taⁿ 叫i 修chéng 甲--ê iah 是挽面--ê;挽面khah 少，真chē 老1 輩ê cha-bó͘ 人ka-tī 就會hiáu 挽面，ke-si koh 簡單，1 條線niâ。修chéng 甲就ài khah 專業，ka chéng 甲、修甲邊 liuh chhoaⁿ ê 皮á、甲磨hō͘ 圓koh 擦chéng 甲油，ùi 手到kha lóng tio̍h,ke-si-thâu-á li-li khok-khok kui 套齊全(chiâu-chn̂g)。這時ê cha-bó͘-gín-á kiám-chhái lóng ka-tī 有chhoân 1 套，hit 個sàn-chiah ê 年代，罕得有人hiah chhiau-hoa。 |
|
A-chiáng in tau tāi-khài m̄-sī choh-sit lâng, chiah ē khì o̍h chit chhiú kang-hu, i leh kā lâng bán bīn thiaⁿ-kóng bē siáⁿ thiàⁿ, siu chéng-kah mā chin chim-chiok, thang kóng sī ‘chē lâng o-ló bô thiaⁿ kòe lâng hiâm’, hit sî khah pó-siú, chéng-kah iû ká-ná chiah 1 sek âng--ê, bô chhin-chhiūⁿ chit chūn hoe-pa-li̍h-niau, siáⁿ-mi̍h sek-chúi tō ū. Goán chò gín-á ê sî tiāⁿ-tiāⁿ pān-ke-hóe-á sńg chng sin-niû, bô âng chéng-kah iû tō iōng chò âng-ku-kóe ê âng-hoan-á-bí chún chéng-kah iû, ū-tang-sî-á âng-hoan-á-bí the̍h bô tio̍h, mā ē khì khau 1 chióng chháu-á hoe ê sim, chhat tī chéng-kah téng iû-goân chin âng chin iām, chit chióng hoe goán tō kóng sī ‘chéng-kah hoe’. Goán tau chhù-the̍h ê 4 kho͘-liàn-tńg chèng 1 ûi Teng-nâ-á, Teng-nâ-á hoe mā âng-kì-kì, hoe-sim ū lio̍h-á n̂g, chhat tī chéng-kah téng mā âng koh súi, ū-sî-á goán mā kā Teng-nâ-á hoe kiò chò chéng-kah hoe.
|
A-chiáng in tau 大概m̄ 是作sit 人，chiah 會去學這手工夫，i leh kā 人挽面聽講bē siáⁿ 疼，修chéng 甲mā 真chim-chiok，thang 講是「chē 人o-ló 無聽過人嫌」，hit 時khah 保守，chéng 甲油ká-ná chiah 1 色紅--ê,無親像這chūn 花pa-li̍h-niau，siáⁿ-mi̍h 色水都有。Goán 做gín-á ê 時tiāⁿ-tiāⁿ 辦ke-hóe-á sńg 妝新娘，無紅chéng 甲油就用做紅龜粿ê 紅番á 米準chéng 甲油，有tang 時á 紅番á 米the̍h 無tio̍h,mā 會去khau 1 種草á 花ê 心，擦tī chéng 甲頂猶原真紅真豔，這種花goán 就講是「chéng 甲花」。Goán tau 厝宅ê 4 kho͘-liàn-tńg 種1 圍燈籃á,燈籃á 花mā 紅kì-kì,花心有lio̍h-á 黃，擦tī chéng 甲頂mā 紅koh súi,有時á goán mā kā 燈籃á 花叫做「chéng 甲花」。 |
|
Góa 5 hòe á 6 hòe ê sî, ū 1 ê ē-po͘ sî-thâu-á, tī kau-á piⁿ chhi̍h-tek-á kha kap 1 tīn gín-á leh chhit-thô, góa kā 1 ê pān chò sin-niû ê Kheh-lâng cha-bó͘ gín-á chhat chéng-kah hoe, tú hó khòaⁿ tio̍h A-chiáng tùi chia kòe, i bô-tiuⁿ-bô-tî soah kiâⁿ óa--lai, khòaⁿ góa chek Teng-nâ-á hoe-sim kā saⁿ tò͘ âng--khì, phah khui i té ke-si ê iân-phiáⁿ a̍p-á, the̍h chhut 1 koàn chin-chiàⁿ ê chéng-kah iû, kiò góa kā chhiú chhun--chhut-lâi, kóng góa ê chhiú chin iù-siù, nā chhat chéng-kah iû lo̍h--khì, tiāⁿ-tio̍h pí cha-bó͘ gín-á chhiú khah súi. Góa kiaⁿ lâng chhiò, m̄ hō͘ i chhat. I kóng góa ê chhiú chin-chiàⁿ sī gē-su̍t-ka ê chhiú, āu-pái tōa-hàn ē ū chin chē cha-bó͘ gín-á ài khan góa ê chhiú. Tong-sî, góa si̍t-chāi m̄ chai ‘gē-su̍t-ka’ sī siáⁿ-mi̍h mi̍h-kiāⁿ, góa ê chì-goān sī beh chò poaⁿ pò͘-tē-hì ê thâu-chhiú sai-hū, chū gín-á sî, góa tō chin ài kóng kó͘ hō͘ gín-á phōaⁿ thiaⁿ, nā chò pò͘-tē-hì, ē-sái kóng hō͘ khah chē lâng thiaⁿ.
|
我5 歲iah 6 歲ê 時，有1 個e-po͘ 時頭á,tī 溝á 邊刺竹á kha kap 1 tīn gín-á leh chhit-thô,我kā 1 個扮做新娘ê 客人cha-bó͘-gín-á 擦chéng 甲花，tú 好看著A-chiáng tùi chia 過，i 無tiuⁿ 無tî soah 行óa--來，看我chek 燈籃á 花心kā 衫tò͘ 紅--去，phah 開i té ke-si ê 鉛phiáⁿ 盒á,the̍h 出1 罐真正ê chéng 甲油，叫我kā 手伸--出來，講我ê 手真幼秀，若擦chéng 甲油落--去，tiāⁿ-tio̍h 比cha-bó͘-gín-á 手khah súi。我驚人笑，m̄ hō͘ i 擦。I 講我ê 手真正是藝術家ê 手，後pái 大hàn 會有真chē cha-bó͘-gín-á 愛牽我ê 手。當時，我實在m̄ 知「藝術家」是siáⁿ-mi̍h 物件，我ê 志願是beh 做poaⁿ 布袋戲ê 頭手師父，自gín-á 時，我就真愛講kó͘ hō͘ gín-á 伴聽，若做布袋戲，會sái 講hō͘ khah chē 人聽。 |
|
Chng-thâu bô kàu 100 hō͘, tōa-sè-hāng tāi-chì ta̍k ê lóng chai, ta̍k nî lóng 1 pòaⁿ hō͘-á ū cha-bó͘ kiáⁿ chò--lâng á-sī kè--lâng, tō ē khòaⁿ tio̍h A-chiáng lâi, hit chūn bô tiān-ōe, mā m̄ chai sī án-chóaⁿ khì thong-ti--i-ê. I khiâ 1 tâi 26 chhùn ê cha-bó͘ phāⁿ chhia, chiàu chit sî ê kóng-hoat eng-kai sī Siok-lú-chhia, chhēng e̍h-kûn tā thi̍h-bé, chu-sè chin hó-khòaⁿ, chng-lāi sahN tio̍h i ê siàu-liân-ke-á thiaⁿ kóng oan-na ū--kúi-ê-á, lâng kóng súi bái oh pí chí, che seng mài kóng, tī chng-kha chhin-chhiūⁿ A-chiáng ta̍k kang chhēng súi-súi koh bián lo̍h chhân choh sit pha̍k kah o͘ koh phôe-hu chho͘--ê tō bô tè chhú--a. Chóng-sī, hù-kīn kúi ê chng-thâu bô 1 ê siàu-liân-ke hō͘ i khòaⁿ ē chiūⁿ-ba̍k--ê, m̄-sī kóng i jōa kho-thâu khòaⁿ chng-kha lâng bô ba̍k-tē, i si̍t-chāi sī kiaⁿ kè hō͘ choh-chhân lâng.
|
庄頭無到100 戶，大細項tāi-chì ta̍k-ê lóng 知，ta̍k 年lóng 1 半戶á 有cha-bó͘-kiáⁿ 做--人iah 是嫁--人，就會看著A-chiáng 來，hit chūn 無電話，mā m̄ 知是án-chóaⁿ 去通知--i ê。I 騎1 台26 吋ê cha-bó͘ phāⁿ 車，照這時ê 講法應該是「淑女車」，穿e̍h 裙踏鐵馬，姿勢真好看，庄內sahN 著i ê 少年家á 聽講oan-na 有--幾個á,人講「súi bái oh 比止」，che 先mài 講，tī 庄kha 親像A-chiáng ta̍k 工穿súi-súi koh 免落田作sit 曝gah 烏koh 皮膚粗--ê 就無tè 取--a。總--是，附近幾個庄頭無1 個少年家hō͘ i 看會上目--ê,m̄ 是講i jōa 苛頭看庄kha 人無目地，i 實在是驚嫁hō͘ 作田人。 |
|
Goán chhù āu ū 1 ê siàu-liân-ke, miâ kiò chò Ióng--á, i ê miâ hō liáu ū ha̍h, lâng sī seⁿ chò lò-kha ū pān, seⁿ-tiuⁿ koh chiòng-châi, tī siàu-liân pòe--ê lāi-té, jîn-phíⁿ sī it-lia̍p-it--ê, in a-chí Pó͘-chhai--á beh kè khì Lô͘-tek-tn̂g ê sî ū chhiàⁿ A-chiáng lâi siu chéng-kah, liáu-āu Ióng--á tō khì sahN tio̍h téng-pak-kòa, iang hm̂-lâng-pô--á khì kóng kúi nā chōa, A-chiáng sian kóng tō m̄ khéng. I pài-thok hm̂-lâng-pô--á kià ōe kā Ióng--á hōe sit-lé, kóng i khak-si̍t bô siūⁿ beh tòa chng-kha choh chhân, m̄-sī hiâm Ióng--á ū siáⁿ bái--chhù. Hit ê hm̂-lâng-pô--á chin o-ló A-chiáng, kóng i chò lâng ū-iáⁿ chán ; Nā ū siáng ê hāu-seⁿ cha-bó͘ kiáⁿ siūⁿ beh chhōe tùi-siōng kè chhōa, A-chiáng kúi ê chng-thâu chhng lâi chhng khì, siau-si̍t siōng cheng-kong, i lóng ē pò hō͘ chit ê hm̂-lâng chai. Ū lâng mn̄g A-chiáng nah ē bô ài kiam chò hm̂-lâng, âng-pau thàn--ê pí kā lâng siu chéng-kah tiāⁿ-tio̍h khah ū gia̍h ; I lóng ìn lâng kóng ka-tī iáu bōe kè, kā lâng chò hm̂-lâng m̄ hó, koh-chài kóng, 1 lâng 1 tô͘, khah bē khì lòng phòa pa̍t-lâng ê pn̄g-óaⁿ. Tō-sī án-ni, hm̂-lâng-pô--á chiah ē kóng ōe lóng ūi--i.
|
Goán 厝後有1 個少年家，名叫做「勇--á」，i ê 名號了有合，人是生做lò-kha 有pān,生張koh 將才，tī 少年輩--ê 內底，人品是一粒一--ê,in a 姊寶猜--á beh 嫁去蘆竹塘ê 時有chhiàⁿ A-chiáng 來修chéng 甲，了後，勇--á 就去sahN 著頂八卦，央hm̂ 人婆--á 去講幾nā chōa,A-chiáng sian 講都m̄ 肯。I 拜託hm̂ 人婆--á 寄話kā 勇--á 會失禮，講i 確實無想beh tòa 庄kha 作田，m̄ 是嫌勇--á 有siáⁿ bái--處。Hit 個hm̂ 人婆--á 真o-ló A-chiáng,講i 做人有影chán;若有siáng ê 後生cha-bó͘-kiáⁿ 想beh chhōe 對象嫁娶，A-chiáng 幾個庄頭穿來穿去，消息上精光，i lóng 會報hō͘ 這個hm̂ 人知。有人問A-chiáng ná 會無愛兼做hm̂ 人，紅包趁--ê 比kā 人修chéng 甲tiāⁿ-tio̍h khah 有額；I lóng 應人講ka-tī iáu 未嫁，kā 人做hm̂ 人m̄ 好，koh 再講，1 人1 途，khah bē 去lòng 破別人ê 飯碗。就是án-ni，hm̂ 人婆--á chiah 會講話lóng 為--i。 |
|
Goán chhù piⁿ A-goa̍t-á chí hēng tōa-piáⁿ hit kang, chai-iáⁿ A-chiáng ē lâi siu chéng-kah, góa choan-kang tī in mn̂g-kháu-tiâⁿ bóe tán beh khòaⁿ--i, tán i ùi A-goa̍t-á ê pâng-keng chhut--lâi, khòaⁿ tio̍h góa, chhùi chhiò ba̍k chhiò kiò góa 1 siaⁿ ‘gē-su̍t-ka’, koh mn̄g góa ū ji̍p ha̍k--bōe. Góa ìn i kóng ài tán mê-nî 9--goe̍h, m̄-koh góa ē-hiáu siá ka-tī ê miâ--a. I koh kā hit ê iân-phiáⁿ a̍p-á the̍h--chhut-lâi, góa siūⁿ-kóng koh-sī beh kā góa siu chéng-kah, chhat chéng-kah iû, tō beh soan, i soah ùi a̍p-á lāi the̍h 1 ê tōa-piáⁿ chhut-lâi, kóng sī A-goa̍t-á ê piáⁿ, peh 1 tè hō͘--góa. Góa ài chia̍h piáⁿ, m̄-koh hit chūn ê tōa-piáⁿ lóng-sī bah-piáⁿ khah chē, pûi-bah pau tī piáⁿ lāi-té, chia̍h chē ē ùi, góa kā i kóng khah hèng chia̍h tāu-se āⁿ--ê. I chhiò-chhiò kóng āu-kò͘-goe̍h lâng beh lâi kā i teh-tiāⁿ, i ē hoan-hù kóng ài ū kúi kin-á tāu-se--ê, mài lóng kan-taⁿ bah-piáⁿ, koh mn̄g góa kám ài chia̍h tang-koe-thn̂g ?
|
Goán 厝邊A 月á 姊hēng 大餅hit 工，知影A-chiáng 會來修chéng 甲，我專工tī in 門口埕尾等beh 看--i，等i ùi A 月á ê 房間出--來，看著我，嘴笑目笑叫我1 聲「藝術家」，koh 問我有入學--未。我應i 講ài 等明年9--月，m̄-koh 我會hiáu 寫ka-tī ê 名--a。I koh kā hit 個鉛phiáⁿ 盒á the̍h--出來，我想講koh 是beh kā 我修chéng 甲、擦chéng 甲油，就beh soan，i soah ùi 盒á 內the̍h 1 個大餅出--來，講是A 月á ê 餅，peh 1 tè hō͘--我。我愛食餅，m̄-koh hit chūn ê 大餅lóng 是肉餅khah chē,肥肉包tī 餅內底，食chē 會ùi,我kā i 講khah 興食豆紗餡--ê。I 笑笑講後個月人beh 來kā i teh-tiāⁿ，i 會hoan 咐講ài 有幾斤á 豆紗--ê,mài lóng kan-taⁿ 肉餅，koh 問我kám 愛食冬瓜糖。 |
|
A-chiáng beh kè--lâng-a, góa sui-bóng iáu-sī sè-hàn gín-á, sim-koaⁿ-thâu soah ū kóa kóng bē chhut--lâi ê chhi̍h-chha̍k, pí góa khah ut-chut--ê sī Ióng--á, i chit pái bô sí-sim mā bē sái--tit. Kóng sī án-ni, i iáu-sī m̄ jīn su, khì A-chiáng in chng--ni̍h thàm-thiaⁿ khòaⁿ sī siáng hiah hó-ūn thang chhōa tio̍h chit ê chiah súi ê ko͘-niû-á. Hit ê cha-po͘ gín-á in tau mā-sī choh-chhân lâng, m̄-koh gín-á sī tha̍k ko-lông chhut-gia̍p--ê, tī lông-hōe leh chia̍h thâu-lō͘, lâng chin su-bûn khoán, kap A-chiáng sǹg ū sù-phòe. Ióng--á kàu chia lâi--a, hóe sio ko͘-liâu, bô kah 1 sut-á hi-bāng ( hî-bāng ), bô kúi kang niâ, lò-lò ê hàn-chháu chò 1 ê khiau-ku--lo̍h-khì.
|
A-chiáng beh 嫁--人a，我sui-bóng iáu 是細漢gín-á,心肝頭soah 有kóa 講bē 出--來ê 刺鑿，比我khah 鬱卒--ê 是勇--á,i 這pái 無死心mā bē sái--得。講--是án-ni，i iáu 是m̄ 認輸，去A-chiáng in 庄--ni̍h 探聽看是siáng hiah 好運thang 娶著這個hiah súi ê 姑娘á。Hit 個cha-po͘-gín-á in tau mā 是作田人，m̄-koh gín-á 是讀高農出業--ê,tī 農會leh 食thâu-lō͘,人真斯文款，kap A-chiáng 算有sù 配。勇--á 到chia 來--a，火燒罟寮，無gah 1 sut-á 希望（魚網），無幾工niâ,lò-lò ê 漢草做1 下khiau-ku--落去。 |
|
Ti̍h-beh chò sin-lông ê chit ê lông-hōe chit-oân, ūi khèng-chiok chhōa tio̍h 1 ê un-sûn ê súi bó͘, choan-kang khì hak 1 tâi o͘to͘bái, tāi-thè siōng hā pan khiâ ê thi̍h-bé, ū-sî-á choan-kang se̍h tùi goán chng--ni̍h lâi, he sī góa thâu-pái khòaⁿ tio̍h Vespa chit khoán sin-sū hêng ê o͘to͘bái, A-chiáng chē tī āu-táu, tn̂g thâu-chang hō͘ hong chhoe tín-tāng, chin phāⁿ ! Góa siūⁿ-beh chē khòaⁿ māi--leh, m̄-koh sim-koaⁿ lāi tùi hit ê hó-ūn ê lâng ū kóa nga̍i̍h8-gio̍h, tian-tó leh tông-chêng Ióng--á.
|
Ti̍h-beh 做新郎ê 這個農會職員，為慶祝娶著1 個溫純ê súi bó͘,專工去hak 1台O͘to͘bai，代替上下班騎ê 鐵馬，有時á 專工se̍h tùi goán 庄--ni̍h 來，he 是我頭pái 看著Vespa 這款紳士型ê O͘to͘bai，A-chiáng 坐tī 後斗，長頭鬃hō͘ 風吹tín 動，真phāⁿ！我真想beh 坐看māi--leh，m̄-koh 心肝內對hit 個好運ê 人有kóa nga̍i̍h8-gio̍h,顛倒leh同情勇--á。 |
|
A-chiáng chū chò--lâng liáu-āu, tō kā hit ê iân-phiáⁿ a̍p-á siu--khí-lâi, kóng i bô beh koh kā lâng siu chéng-kah, i siōng-ò͘-bóe 1 thoaⁿ sī siu i ka-tī ê chéng-kah, tán kè liáu, hit thò ke-si thâu-á beh lâu leh ka-tī chò chū-ka-iōng--ê. I chò chit tô͘--ê, goân-pún tō ta̍k kang kā ka-tī ê chéng-kah siu súi-súi koh chhat âng-âng, goán chng--ni̍h ê siàu-liân-ke-á kha-chhng āu lóng tō chheng-ho͘ i ‘Chéng-kah hoe’, hán-tit kóng i ‘A-chiáng’ ê miâ.
|
A-chiáng 自做--人了後，就kā hit 個鉛phiáⁿ 盒á 收--起來，講i 無beh koh kā 人修chéng 甲，i 上ò͘ 尾1 攤是修i ka-tī ê chéng 甲，等嫁了，hit 套ke-si-thâu-á beh 留leh ka-tī 做自家用--ê。I做這途--ê,原本就ta̍k 工kā ka-tī ê chéng 甲修súi-súi koh 擦紅紅，goán 庄--ni̍h ê 少年家á kha-chhng 後lóng 就稱呼i「chéng 甲花」，罕得講i「A-chiáng」ê 名。 |
|
A-chiáng chiàu iok-sok kōaⁿ 1 a̍p tāu-se piáⁿ lâi hō͘--góa, koh kià góa 1 a̍p piáⁿ kóng ài góa choán hō͘ Ióng--á, i pháiⁿ-sè ka-tī kōaⁿ khì hō͘--i, nā bô, bē-su leh chau-that--lâng-leh. Góa tng i ê bīn peh 1 tè piáⁿ chia̍h, bô-tāi-bô-chì ba̍k-sái soah lìn--lo̍h-lâi. I mn̄g góa nah ē leh khàu, kám piáⁿ bô ha̍h góa ê bī ? Góa mā m̄-chai leh khàu toh 1 tiâu lí, kám-sī thè Ióng--á sim sng ? Iáu-sī thè góa ka-tī leh pi-siong--ê ? Góa chiah 1 ê iáu bōe tha̍k kok-bîn ha̍k-hāu ê gín-á niâ !
|
A-chiáng 照約束kōaⁿ 1 盒豆紗餅來hō͘--我，koh 寄我1 盒餅講愛我轉hō͘ 勇--á,i pháiⁿ-sè ka-tī kōaⁿ 去hō͘--i，若無，bē 輸leh 蹧躂--人leh。我當i ê 面peh 1 tè 餅食，無tāi 無chì 目屎soah lìn--落來。I 問我ná 會leh 哭，kám 餅無合我ê 味？我mā m̄ 知leh 哭toh 1 條理，kám 是替勇--á 心酸？Iáu 是替我ka-tī leh 悲傷--ê?我chiah 1 個iáu 未讀國民學校ê gín-á niâ! |
|
Tī oân-phìn liáu kò͘ gōa goe̍h ê sî, hit ê beh chò sin-kiáⁿ-sài--ê soah khiâ o͘to͘bái tī ke--ni̍h kap 1 tâi hòe-bu̍t-á chhia sio lòng, iáu bē sàng khì kàu pēⁿ-īⁿ tō tn̄g-khùi--a. Thiaⁿ kóng A-chiáng ka-tī tiàm chhù-lāi háu kúi nā kang, cha-po͘--ê beh chhut-soaⁿ ê sî, i chhēng hit su pún-tè chò sin-niû chiah beh chhēng ê súi saⁿ, chah hit ê té ke-si thâu-á ê iân-phiáⁿ a̍p-á khì kàu sek-tiûⁿ, tng chiòng-lâng bīn-chêng siu chéng-kah, chhat âng chéng-kah-hoe, kā bô-iân ê ta-koaⁿ-á iau-kiû beh iōng ‘bī-bông-jîn’ ê sin-hūn sàng chiūⁿ soaⁿ-thâu, ta-ke kap ta-koaⁿ lóng m̄ khéng. Sū-āu, ū lâng hong-siaⁿ kóng sī tùi-hong khan-thoa A-chiáng miā siuⁿ ngī khì khek tio̍h in hāu-seⁿ, chiah ē liān hāu-seⁿ sí-āu tō bô beh hō͘ ji̍p mn̂g. Mā ū lâng kóng sī siang-hong-bīn ê sī-tōa-lâng chham-siông hó--ê, sí--ê tō sí--a, mài khì liân-lūi chit ê iáu bōe ji̍p-mn̂g hó ko͘-niû-á ê chiong-sin. Góa khah siong-sìn bóe-āu chit ê lí-iû.
|
Tī 完聘了個外月ê 時，hit 個beh 做新kiáⁿ 婿--ê soah 騎O͘to͘bai tī 街--ni̍h kap 1 台貨物á 車相lòng,iáu 未送去到病院就斷氣--a。聽講A-chiáng ka-tī tiàm 厝內háu 幾nā 工，cha-po͘--ê beh 出山ê 時，i 穿hit su本底做新娘chiah beh 穿ê súi 衫，chah hit 個té ke-si-thâu-á ê 鉛phiáⁿ 盒á 去到式場，當眾人面前修chéng 甲、擦紅chéng 甲花，kā 無緣ê ta-koaⁿ-á 要求beh 用「未亡人」ê 身份送上山頭，ta-ke kap ta-koaⁿ lóng m̄ 肯。事後，有人風聲講是對方牽拖A-chiáng 命siuⁿ ngī 去剋著in 後生，chiah 會連後生死後都無beh hō͘ 入門。Mā 有人講是雙方面ê sī 大人參詳好--ê,死--ê 都死--a，mài 去連累這個iáu 未入門好姑娘á ê 終身。我khah 相信尾--á 這個理由。 |
|
Chū hit sî khí, A-chiáng tō chin-chiàⁿ bô leh kā lâng siu chéng-kah, chhut mn̂g mā lóng chhēng gah sò͘-sò͘, liān 3 nî āu i kè hō͘ Ióng--á ê sî, chhiú-chéng-thâu-á bóe tō bô khòaⁿ tio̍h chhat âng-âng ê chéng-kah-hoe.
|
自hit 時起，A-chiáng 就真正無leh kā 人修chéng 甲，出門mā lóng 穿gah 素素，連3 年後i 嫁hō͘ 勇--á ê 時，手chéng 頭á 尾都無看著擦紅紅ê chéng 甲花。 |
