Cha̍p-chí-mōe kì-sū
|
十姊妹記事 |
| Asia Jilimpo |
Asia Jilimpo |
|
Sin-bûn kóng tī Bí-kok Tek-chiu ū 1 ê hū-jîn lâng 1 the seⁿ 8 ê, chit ê sè-kan si̍t-chāi ū-iáⁿ sī bû-kî-put-iú, bô 1 hāng tāi-chì sī lán káⁿ khak-tēng--ê, góa leh siūⁿ-kóng kám ū khó-lêng hit 8 ê lóng cha-bó͘--ê ? Nā 1 khùn 8 ê seⁿ chò chin sio-siâng ê sió-chiá khiā tī bīn-thâu-chêng, m̄ chai siáⁿ-mi̍h kám-siū ?
|
新聞講tī 米國德州有1 個婦人人1 胎生8 個，這個世間實在有影是無奇不有，無1項tāi-chì 是lán 敢確定--ê,我leh 想講kám 有可能hit 8 個lóng cha-bó͘--ê?若1 khùn 8 個生做真相siâng ê 小姐khiā tī 面頭前，m̄ 知siáⁿ-mi̍h 感受？ |
|
Chit phiⁿ beh kóng--ê kap seⁿ cha-po͘, cha-bó͘ bô koan-hē, sī hiông-hiông siūⁿ tio̍h ū 1 chióng chiáu-á kiò chò Cha̍p-chí-mōe, góa chò gín-á sî-tāi bat chhī--kòe, siong-sìn ū keng-kòe hit ê nî-tāi--ê ke-kiám mā lóng chai--tām-po̍h-á.
|
這篇beh 講--ê kap 生cha-po͘、cha-bó͘ 無關係，是hiông-hiông 想著有1 種鳥á 叫做十姊妹，我做gín-á 時代bat 飼--過，相信有經過hit 個年代--ê 加減mā lóng 知--tām-po̍h-á。 |
|
Chin chē siàu-liân pêng-iú lóng ū ē tâu-kóng:「Goán a-pa goán a-bú--á tiāⁿ-tiāⁿ ài kóng in hit ê sî-tāi seng-oa̍h jōa khùn-lân tú jōa khùn-lân, goán chit tē ê gín-á lóng hó-miā m̄-chai......」 Che iā bo̍k-koài, bô keng-kòe kāng-khoán seng-oa̍h keng-giām--ê sī chin oh lí-kái pa̍t-chióng siā-hōe chōng-hóng ê kè-ta̍t-koan. Hit tong-sî góa mā chiah 6 hòe gín-á niâ, m̄ chai-iáⁿ siáⁿ-mi̍h sī khùn-khó͘, hoâiⁿ-ti̍t chhù-piⁿ keh-piah ta̍k-ê kāng-khoán sī án-ni leh seng-oa̍h, bô tè chò pí-phēng. Góa kan-taⁿ chai-iáⁿ a-chek tī gō͘-keng-bóe thâu-chêng ê nî-chîⁿ kha tèng chiáu-tû-á, kóng beh chhī Cha̍p-chí-mōe .
|
真chē 少年朋友lóng 會投講：「Goán a-pa goán 母--á tiāⁿ-tiāⁿ 愛講in hit 個時代生活jōa 困難tú jōa 困難，goán 這代ê gín-á lóng 好命m̄ 知…。」Che 也莫怪，無經過kāng 款生活經驗--ê 是真oh 理解別種社會狀況ê 價值觀。Hit 當時我mā chiah 6 歲gín-á niâ,m̄ 知影siáⁿ-mi̍h 是困苦，橫直厝邊隔壁ta̍k-ê kāng 款是án-ni leh 生活，無tè 做比phēng。我kan-taⁿ 知影a 叔tī 五間尾頭前 ê nî-chîⁿ kha 釘鳥櫥á,講beh 飼十姊妹。 |
|
Chhī Cha̍p-chí-mōe kap seng-oa̍h kan-khó͘ ū siáⁿ koan-hē ? Che sī chin ho̍k-cha̍p ê būn-tê, bô hoat-tō͘ 3, 2 kù tō kóng gah chim-chiok, góa iáu-sī phîn-thâu-á kā kò͘-sū kóng--lo̍h-khì.
|
飼十姊妹kap 生活艱苦有siáⁿ 關係？Che 是真複雜ê 問題，無法tō͘ 3、2 句話就講gah 斟酌，我iáu 是phîn 頭á kā 故事講--落-去。 |
|
Goán 3 chek iáu bōe khì ke--ni̍h ê hì-hn̂g o̍h piān-sū chìn-chêng, hit chūn i chò peng tńg-lâi iā ū kúi-nā-nî--a, thoân-thóng ê choh-sit hiâm kan-khó͘ koh bô lī-sûn, chhù--ni̍h to ū 2 ê a-hiaⁿ leh choh--a, i siūⁿ-beh cháu-chhōe ka-tī ê chhut-lō͘, seng khì ē-thâu Chúi-té-liâu kap lâng kong-ke chhī ti liáu chîⁿ, mā ū khì pak-pō͘ o̍h bē thô͘-thòaⁿ, seng-lí kiáⁿ oh seⁿ, m̄-sī ta̍k-ê lóng ū châi-tiāu thàn chit khoán chîⁿ--ê, thiaⁿ-kóng i chò--kòe ê thâu-lō͘ be chió, m̄-koh bô 1 tô͘ cheng-kong--ê, bô ta-lí-ôa, tńg lâi chng-kha chia̍h thô͘, ut tī chhân-thâu-á kúi nā kang, it-ti̍t kàu hit ê pêng-iú lâi goán tau.
|
Goán 3 叔iáu 未去街--ni̍h ê 戲園學辯士chìn 前，hit chūn i 做兵tńg 來也有幾nā 年--a，傳統ê 作sit 嫌艱苦koh 無利純，厝--ni̍h 都有2 個a 兄leh 作--a，i 想beh 走chhōe ka-tī ê 出路，先去下頭水底寮kap 人公家飼豬了錢，mā 有去北部學賣塗炭，生理kiáⁿoh 生，m̄ 是ta̍k-ê lóng 有才tiāu 趁這款錢--ê,聽講i 做--過ê thâu-lō͘ bē 少，m̄-koh 無1 途精光--ê,無ta-lí-ôa,tńg 來庄kha 食塗，鬱tī 田頭á 幾nā 工，一直到hit 個朋友來goán tau。 |
|
Hit kang, Ip-á peh chhōa 1 ê chhēng se-bi-lo͘h ê chheⁿ-hūn lâng lâu goán tau, kā góa kóng:「Lín tau ê lâng-kheh lak tī lō͘--ni̍h hō͘ góa khioh--tio̍h, A-sià, kiò lín 3 chek--á the̍h ìn-á lâi niá !」
|
Hit 工，Ip-á 伯chhōa 1 個穿se-bi-lo͘h ê 生分人來goán tau，kā 我講：「Lín tau ê 人客lak tī 路--ni̍h hō͘ 我khioh--著，A-sià,叫lín 3 叔--a the̍h 印á 來領！」 |
|
Ip-á peh kóng ōe tō-sī gia̍t-gia̍t, góa chò gín-á tō thiaⁿ koàn-sì, chai-iáⁿ sī beh chhōe goán 3 chek--á ê lâng-kheh tī lō͘--ni̍h kā Ip-á peh mn̄g-lō͘, chiah chhōa i lâi--ê. Góa chhōa hit ê lâng-kheh khì Tōa-kau ē chhân-thâu-á chhiū-á kha chhōe tī hia leh tuh-ku ê 3 chek.
|
Ip-á 伯講話就是gia̍t-gia̍t,我做gín-á 就聽慣勢，知影是beh chhōe goán 3 叔--á ê 人客tī 路--ni̍h kā Ip-á 伯問路，chiah chhōa i 來--ê。我chhōa hit 個人客去大溝下田頭á 樹á kha chhōe tī hia leh tuh-ku ê 3 叔。 |
|
Hit ê chheⁿ-hūn lâng sī 3 chek khah chá tī Tâi-pak se̍k-sāi--ê, pún-té mā chin lo̍h-phek, kóng-sī ū pêng-iú leh tàu khan-sêng chiah ū kin-á-ji̍t ē-tàng chhēng gah chiah-nī chhiⁿ-chhioh, siūⁿ tio̍h goán 3 chek--á chit ê hó pêng-iú, hó-khang--ê choan-kang lâi tàu sio pò. 3 chek--á chin kám-tōng, mn̄g i ū siáⁿ hó khang-thâu, kám chiâⁿ-si̍t ū pang-chān ? Lâng-kheh kóng sī m̄-taⁿ pang-chān goán a-chek niâ, liān chng--ni̍h ê chhù-piⁿ keh-piah mā tì-ìm ē tio̍h.
|
Hit 個生分人是3 叔khah 早tī 台北熟sāi--ê,本底mā 真落魄，講是有朋友leh tàu 牽成chiah 有今á 日會tàng 穿gah chiah-nī chhiⁿ-chhioh，想著goán 3 叔--á 這個好朋友，好空--ê 專工來tàu 相報。3叔--á 真感動，問i 有siáⁿ 好空頭，kám chiâⁿ 實有幫贊？人客講是m̄-tāⁿ 幫贊goán a 叔niâ,連庄--ni̍h ê 厝邊隔壁mā 致蔭會著。 |
|
Siau-sit tō án-ni thòaⁿ--chhut-lâi, kóng-sī Ji̍t-pún-lâng tng-leh siáu sńg chiáu-á, m̄-koh in bô êng ùi chiáu-á kiáⁿ kò͘ gah tōa, m̄-chiah ē beh ùi Tâi-oân chìn-kháu chiah-ê chiáu-á, tú-hó hit ê lâng-kheh in pêng-iú ê kong-si sī chò chit khoán seng-lí--ê, i hū-chek sì-kòe tàu chhōe lâng chhī chiáu-á. Chng-kha lâng thiaⁿ tio̍h chiáu-á ē-tàng bē chîⁿ, ta̍k-ê ū-iáⁿ hoaⁿ-hí, tī chit phiàn pêng-iûⁿ, ū chhiau-kòe 1 pòaⁿ ê chhân leh pò͘ tiū-á, Chhù-kak chiáu tō-sī ài chia̍h chhek-á m̄-chiah kiò-chò Chhek-chiáu-á, ta̍k khu chhân mā ū hiaⁿ-tī-á leh kò͘, m̄-koh jú lâi jú bô-hāu. Hiaⁿ-tī-á sī kóng tiū-chháu-lâng, goán choh-sit lâng nā kóng chhut tiū-chháu-lâng, chiáu-á tō m̄ kiaⁿ--a, lóng kóng-sī hiaⁿ-tī-á. Kóng--lâi mā chin chhiò-khoe, Chhek-chiáu-á m̄-taⁿ m̄ kiaⁿ chiah-ê hiaⁿ-tī-á, tian-tó kui tīn poe lâi poe khì leh him-sióng, gī-lūn pí-phēng khòaⁿ toh 1 sian tiū-chháu-lâng khiā ê chu-sè khah hó-khòaⁿ. Choh-chhân lâng khì gah kí chiáu-á it-ti̍t chhoh, he chiáu-á mā m̄ jīn-su, chiuh-chiuh kiò mē tńg--khì. Choh-sit lâng siūⁿ-kóng pa̍t hāng tō m̄ chai, nā chiáu-á sī móaⁿ-sì-kòe, cheng-chha ū khah pháiⁿ lia̍h niâ.
|
消息就án-ni thòaⁿ--出-來，講是日本人tng-leh siáu sńg 鳥á,m̄-koh in 無êng ùi 鳥á kiáⁿ 顧gah 大，m̄-chiah 會beh ùi 台灣進口chiah-ê 鳥á,tú 好hit 個人客in 朋友ê 公司是做這款生理--ê,i 負責sì-kòe tàu chhōe 人飼鳥á。庄kha 人聽著鳥á 會tàng 賣錢，ta̍k-ê 有影歡喜，tī 這遍平洋，有超過1 半ê 田leh 播稻á,厝角鳥就是愛食chhek-á m̄-chiah 叫做chhek 鳥á,ta̍k 區田mā 有兄弟á leh 顧，m̄-koh 愈來愈無效。兄弟á 是講稻草人，goán 作sit 人若講出稻草人，鳥á 就m̄驚--a，lóng 講是兄弟á。講--來mā 真笑詼，chhek 鳥á m̄-tāⁿ m̄ 驚chiah-ê兄弟á,顛倒kui tīn 飛來飛去leh 欣賞、議論比phēng 看toh 1 sian 稻草人khiā ê 姿勢khah 好看。作田人氣gah 指鳥á 一直chhoh，he 鳥á mā m̄ 認輸，chiuh-chiuh叫罵tńg--去。作sit 人想講別項就m̄ 知，若鳥á 是滿sì-kòe,精差有khah pháiⁿ lia̍h niâ。 |
|
Lâng-kheh chhiò-chhiò-á kái-soeh, m̄-sī beh ài Chhek-chiáu-á, in Ji̍t-pún lâng kah-ì--ê sī Bûn-chiáu, Gím-chiáu, Cha̍p-chí-mōe chit lūi ê chiáu-á, Chng-kha lâng soah lóng gāng--khì, tī chhân-chng, nā beh kóng chiáu-á lūi sī chin chē, Chhek-chiáu-á mài kóng, koh ū O͘-chhùi-pit-á, Pe̍h-thâu-khiat-á, Bāng-tang-á, Ìⁿ-á, Chhiⁿ-tī-á, Âng-thâu-á.....siáⁿ-mi̍h koài-hoe cha̍p-sek--ê tō ū, tō-sī m̄ chai ū siáⁿ-mi̍h Bûn-chiáu, Gím-chiáu, Cha̍p-chí-mōe. Lâng-kheh the̍h chhut kúi tiuⁿ siòng-phìⁿ, kái-soeh kóng toh 1 chiah sī Bûn-chiáu, 1 chiah kong-si chhut kè 60 kho͘, toh 1 chiah sī Gím-chiáu 1 chiah sī 90 kho͘, lēng-gōa he Cha̍p-chí-mōe 1 chiah sī 20 kho͘, lóng-sī chhī gah piàn chiáu-thûn-á tō ē-sái bē, kong-si ū lēng-gōa chhiàⁿ lâng choan-bûn leh pū chiáu-á kiáⁿ, ē-sái khì kā kong-si bé tńg lâi chhī.
|
人客笑笑á 解說，m̄ 是beh 愛chhek 鳥á,in 日本人kah-ì--ê 是文鳥、錦鳥、十姊妹這類ê 鳥á。庄kha 人soah lóng gāng--去，tī 田庄，若beh 講鳥á 類是真chē,chhek 鳥á mài 講，koh 有烏鶖、烏嘴pit-á、白頭khiat-á、bāng-tang-á、燕á、青雉(tī)á、紅頭á……siáⁿ-mi̍h 怪花雜色--ê 都有，就是m̄知有siáⁿ-mi̍h 文鳥、錦鳥、十姊妹。人客the̍h出幾張相片，解說講toh 1 隻是文鳥，1 隻公司出價60 kho͘，toh 1 隻是錦鳥，1 隻是90 kho͘，另外he 十姊妹1 隻是20 kho͘，lóng 是飼gah 變鳥thûn-á 就會sái 賣，公司有另外chhiàⁿ 人專門leh 孵鳥á kiáⁿ，會sái 去kā 公司買tńg 來飼。 |
|
Chng-kha choh-sit lâng thiaⁿ tio̍h 1 chiah chiáu-á ta̍t kúi 10 kho͘, ta̍k-ê chi̍h8-á thó͘-thó͘, hit chūn ê kang-kè, 1 ê pò͘-chhân kang mā chiah 30 kho͘ niâ, 1 chiah khòaⁿ--khí-lâi tō bô siáⁿ ê m̄-chiâⁿ chiáu-á nah ē hiah hó kè ? Kui chng lóng hán--khí-lâi, hit ê lâng-kheh koh khì pa̍t chng soan-thoân ê sî-chūn, chng-lāi lâng leh hōe-kóng chit khoán thâu-lō͘ ē chò--tit, hoâiⁿ-ti̍t pò͘ chhân chhah kam-chià 1 kah tng siu--khí-lâi, chún-kóng bián pún choân thàn--ê mā bô kúi îⁿ, chhī chiáu-á koh-sī khin-khó khang-khòe, kám-sī thiⁿ-kong-peh--á leh tàu pó-pì, chiah ū chit khoán hó-khang ê tāi-chì ? Kan-taⁿ chng-á lāi siōng bô lâng-iân, chiòng-lâng hiâm ê phòa-keh Sêng--á 1 ki sái-poe chhùi kóng : 「Sè-kan ū hiah hó ê tāi-chì ? Mài gōng--a, hó-khang--ê nah ū thang tio̍h gah lán ! Hit kho͘ lâng lín m̄ thang khòaⁿ i se-bi-lo͘h chhēng gah chhio-chhio, hoān-sè sī pián-sian-á !」
|
庄kha 作sit 人聽著1 隻鳥á 值幾10 kho͘，ta̍k-ê 舌á 吐吐，hit chūn ê 工價，1 個播田工mā chiah 30 kho͘ niâ,1 隻看--起-來都無siáⁿ ê m̄-chiâⁿ 鳥á nah 會hiah 好價？Kui 庄lóng hán--起-來，hit 個人客koh 去別庄宣傳ê 時chūn,庄內人leh 會講這款thâu-lō͘ 會做--得，橫直播田、插甘蔗1 甲當收--起-來，準講免本全趁--ê mā無幾圓，飼鳥á koh 是輕khó khang-khòe,kám 是天公伯--á leh tàu保庇chiah 有這款好空ê tāi-chì?Kán-taⁿ 庄á內上無人緣，眾人嫌ê 破格成--á 1 支屎poe 嘴講：「世間有hiah 好ê tāi-chì?Mài gōng--a，好空--ê nah 有thang tio̍h gah lán!Hit kho͘ 人lín m̄ thang 看i se-bi-lo͘h 穿gah chhio-chhio，hoān-sè 是騙先(pián-sian)á!」 |
|
Goán 3 chek--á chin khì, mē i kóng :「Lí chit ê hau-siâu Sêng--á, hit ê lâng sī góa ê pêng-iú, sī góa khah bat--i iah-sī lí khah se̍k-sāi ? Lí ka-tī sàn gah kúi beh lia̍h--khì, koh iā ē kóng lâng ê êng-á-ōe ! Hoâiⁿ-ti̍t hó-gia̍h sàn sī lín tau ê tāi-chì, mài tī chia o͘-pe̍h loān liām-siâu phah-khok tō hó. Phòa-keh Sêng--á phòa-keh chhùi !」
|
Goán 3 叔--á 真氣，罵i 講：「你這個hau-siâu 成--á,hit 個人是我ê 朋友，是我khah bat--i iah 是你khah 熟sāi?你ka-tī sàn gah 鬼beh lia̍h--去，koh 也會講人ê êng-á 話！橫直好gia̍h sàn 是lín tau ê tāi-chì,mài tī chia o͘-pe̍h 亂念siâu phah-khok 就好。破格成--á 破格嘴！」 |
|
Kòe kúi kang, lâng-kheh koh lâi chng--ni̍h, chhōa goán 3 chek kap kúi ê chhù-piⁿ khì kàu Hûn-lîm hái-kháu, hia ū lâng khah chá chhī Cha̍p-chí-mōe, kóng ū thàn tio̍h chîⁿ. Kui tīn lâng khiâ thi̍h-bé khì, lóng chài kui láng chiáu-á tńg--lâi, kóng-sī hit hō͘ Hái-kháu lâng ū-iáⁿ chhī 1 chúi 50 chiah Cha̍p-chí-mōe, lóng-chóng bē 1000 kho͘, tō kā chîⁿ ōaⁿ chiáu-á kiáⁿ, 1 chiah 5 kho͘, lóng-chóng 200 chiah. Chhī--3-kò͘-goe̍h-a tō koh ē-sái bē, hit sî tō ū 4000 kho͘--a, khah iâⁿ leh chò 1 kah tē. Koh kóng tán pún-chîⁿ khah chho͘--leh, chiah ōaⁿ bé 1 chiah 20 kúi kho͘ ê Bûn-chiáu iah-sī Gím-chiáu tńg lâi chhī, án-ni thàn khah ū.
|
過幾工，人客koh 來庄--ni̍h，chhōa goán 3 叔kap 幾個厝邊去到雲林海口，hia 有人khah早飼十姊妹，講有趁著錢。Kui tīn 人騎鐵馬去，lóng 載kui 籠鳥á tńg--來，講是hit 戶海口人有影飼過1 水50隻十姊妹，lóng總賣1000kho͘，就kā 錢換鳥á kiáⁿ，1隻5 kho͘，lóng 總200 隻，飼--3-個-月-a 就koh 會sái 賣，hit時就有4000 kho͘--a，khah贏leh作1 甲地。Koh 講等本錢 khah 粗--leh chiah 換買1 隻20 幾kho͘ ê 文鳥iah 是錦鳥tńg 來飼，án-ni 趁khah 有。 |
|
Chng-lāi lâng chîⁿ chah bô hiah chē, mā iáu kiaⁿ-kiaⁿ, tō 1 ê khai 50 kho͘, bé 10 chiah Cha̍p-chí-mōe tńg--lâi, goán3 chek--á 1 pái hiông-hiông tō bé 100 chiah Cha̍p-chí-mōe koh Bûn-chiáu, Gím-chiáu 1 hāng 5 tùi, bô kàu chîⁿ in pêng-iú seng hō͘ i khiàm, kóng tán bē liáu thàn chîⁿ chiah hân.
|
庄內人錢chah 無hiah chē,mā iáu 驚驚，就1 個khai 50 kho͘，買10 隻十姊妹tńg--來，goán 3 叔--á 1 pái hiông-hiông 就買100 隻十姊妹koh 文鳥、錦鳥1 項5 對，無夠錢in朋友先hō͘ i 欠，講等賣了趁錢chiah 還。 |
|
Góa khí-sian lia̍h-chún chiáu-á chia̍h thâng tō hó, nah chai kóng ài koh kā kong-si bé choan-kang ūi chit khoán chiáu-á chè-chō ê chhī-liāu, bí-á kap hoan-be̍h-á lo̍h khì lām--ê, chhin-chhiūⁿ lâng án-ni, 1 kang chhī 3 tǹg, ta̍k chái-khí to ài chheng chiáu-tû-á, thiam chhī-liāu, chheng-chúi, kā chiáu-á sái piàⁿ chheng-khì. Góa chin ài tàu-saⁿ-kāng, Bûn-chiáu, Gím-chiáu iah-sī Cha̍p-chí-mōe lóng iáu sè-chiah, mn̂g n̂g-n̂g, té-té, m̄-koh chiuh-chiuh kiò ê siaⁿ, tī tiām-chēng ê thàu-chá tia̍t-pia̍t hó thiaⁿ.
|
我起先lia̍h-chún 鳥á食蟲就好，nah知講ài koh kā公司買專工為這款鳥á 製造ê 飼料，米á kap 番麥á 落去濫--ê,親像人án-ni，1 工飼3 頓，ta̍k chái 起都ài 清鳥櫥á,添飼料、清水，kā 鳥á 屎拚清氣。我真愛tàu-saⁿ-kāng,文鳥、錦鳥iah 是十姊妹lóng iáu 細隻，毛黃黃、短短，m̄-koh chiuh-chiuh 叫ê 聲，tī tiām 靜ê thàu 早特別好聽。 |
|
Chiáu-á 1 ji̍t 1 ji̍t tōa, góa ê gín-á phōaⁿ, A-seng kap Kheh-lâng gín-á A-phng-á, A-jun-á lóng chin him-siān, tiāⁿ-tiāⁿ lâi goán tau khòaⁿ chiáu-á, in siūⁿ-beh chhī chiáu-á chia̍h chhī-liāu, góa kóng in bē hiáu, bē sái o͘-pe̍h chhī, hit chūn, góa sim-chêng chiok iāng. Chin kín, chiáu-á mn̂g jú hoat jú tn̂g, chiáu-á mā súi--khí-lâi. Bûn-chiáu sī pe̍h--ê, mn̂g pe̍h-siak-siak; Gím-chiáu sī chhiⁿ lām pe̍h, koh-khah súi, Cha̍p-chí-mōe mā chin kó͘-chui. Chiáu-á jú tōa chiah 3 chek-á sim-koaⁿ jú hoaⁿ-hí, góa tō jú hoân-ló, góa chai-iáⁿ chiah-ê kó͘-chui ê chiáu-á ē hō͘ a-chek bē--khì.
|
鳥á 1 日1 日大，我ê gín-á 伴，A 生kap 客人gín-á A 朋(phng)á、A 潤(jun)á lóng 真欣羨，tiāⁿ-tiāⁿ 來goán tau 看鳥á,in 想beh 飼鳥á 食飼料，我講in bē hiáu,bē sái o͘-pe̍h 飼，hit chūn,我心情chiok iāng。真緊，鳥á 毛愈發愈長，鳥á mā súi--起-來，文鳥是白--ê,毛白siak-siak，錦鳥是青濫白，koh-khah súi,十姊妹mā 真kó͘-chui。鳥á 愈大隻3 叔--á 心肝愈歡喜，我就愈煩惱，我知影chiah-ê kó͘-chui ê 鳥á 會hō͘ a 叔賣--去。 |
|
Hoân-ló bóng hoân-ló, chiáu-thûn-á chóng--sī ài bē chiah ū chîⁿ, hit kang, lâng-kheh kap 2 ê kong-si ê lâng sái 1 tâi hòe-bu̍t-á chhia lâi, lâng-kheh siāu-kài hit ê mā-sī chhēng se-chong--ê kóng-sī kong-si ê keng-lí, lēng-gōa 1 ê sī sái chhia ê ūn-choán-chhiú, ū chhī chiáu-á--ê lóng lâi goán mn̂g-kháu-tiâⁿ kau. Keng-kí kóng kè-siàu kap chìn-chêng phín--ê bô-kâng--a, Ji̍t-pún hit pêng chhī-chháu ê koan-hē. Chhī chiáu-á hō͘ hì-hè kiò, siūⁿ-kóng chit siaⁿ hāi--a.
|
煩惱bóng煩惱，鳥thûn-á 總--是ài 賣chiah 有錢，hit 工，人客kap 2 個公司ê人駛1 台貨物á 車來，人客紹介hit 個mā 是穿西裝--ê 講是公司ê 經理，另外1 個是駛車ê 運轉手，有飼鳥á--ê lóng 來goán 門口庭交。經理講價數kap chìn 前phín--ê 無kâng--a，日本hit pêng 市草ê 關係。飼鳥á 戶hì-hè 叫，想講這聲害--a。 |
|
Phòa-keh Sêng--á tī piⁿ-á léng-léng kóng : 「Góa to chai--leh, chhut būn-tê--a hohN !」
|
破格成--á tī 邊--á 冷冷講：「我都知--leh，出問題--a hohN！」 |
|
Keng-lí soan-pò͘ kóng khah chá 1 chiah 90 kho͘ ê Bûn-chiáu, chit-má 1 chiah chhun 80 kho͘ niâ; Gím-chiáu mā ū lak, khah chá sī 60, chit chūn 55 kho͘. 3 chek--á kóng i 1 hāng chiah lóng chhī 10 chiah niâ, ka-chài sńg-sit bô chē, siōng koan-sim--ê sī Cha̍p-chí-mōe lak jōa chē ? Chng-lāi lâng mā lóng chhī Cha̍p-chí-mōe niâ, ta̍k-ê hīⁿ-á giú tn̂g-tn̂g chim-chiok thiaⁿ.
|
經理宣佈講khah 早1 隻90 kho͘ ê 文鳥，chit-má 1 隻chhun 80 niâ;錦鳥mā 有lak，khah 早是60，這chūn chhun 55 kho͘。3 叔--á 講i 1 項chiah lóng 飼10 隻niâ,ka-chài損失無chē,上關心--ê是十姊妹lak jōa chē?庄內人mā lóng 飼十姊妹niâ,ta̍k-ê 耳á giú 長長斟酌聽。 |
|
Keng-lí kóng: 「Mā m̄ chai án-chóaⁿ, che Cha̍p-chí-mōe chin hoán-siông, 1 chiah soah tò-khí 5 kho͘, chit-má 1 chiah sī siu 25 kho͘.」
|
經理講：「Mā m̄ 知án-chóaⁿ，che 十姊妹真反常，1 隻soah倒起5 kho͘，chit-má 1 隻是收25 kho͘。」 |
|
Chiòng-lâng ū kàu hoaⁿ-hí, kan-taⁿ phòa-keh Sêng-á bīn âng-âng. Keng-lí kā chiáu-á lóng lia̍h ji̍p khì chhia téng ê chiáu-lang-á lāi, jîm 1 chi̍h gîn-phiò chhut--lâi, beh hoat hō͘ ta̍k-ê. 3 chek-á kóng beh koh chhī, mn̄g i kám ū chài chiáu-á kiáⁿ lâi ?
|
眾人有夠歡喜，kan-taⁿ 破格成--á 面紅紅。經理kā 鳥á lóng lia̍h 入去車頂 ê 鳥籠á 內，jîm 1 摺銀票出--來，beh 發hō͘ ta̍k-ê。3 叔--á 講beh koh 飼，問i kám 有載鳥á kiáⁿ 來？ |
|
Keng-lí kóng :「Bô--lah, lín nā beh koh bé chiáu-á kiáⁿ lâi kā góa teng-kì, bîn-á-chài chiah chài--lâi, m̄-koh kè-siàu ài seng phín--1-ē, Bûn-chiáu kap Gím-chiáu 1 tùi kiám 2 kho͘, Cha̍p-chí-mōe pún-té 1 chiah ài khí 5 kak, m̄-koh ūi tap-siā goân kheh-hō͘, kin-á-ji̍t bē ê chîⁿ beh ōaⁿ chiáu-á kiáⁿ--ê, 1 chiah kāng-khoán sī 5 kho͘, nā beh ke bé iah-sī sin kheh-hō͘ lóng tio̍h-ài 1 chiah 5 kho͘ pòaⁿ chiah beh bē. Beh ài--ê kin-á-ji̍t ài seng teng-kì, bîn-á-chài chiah ū in ê gia̍h.」
|
經理講：「無--lah，lín 若beh koh買鳥akíaⁿ來kā 我登記，bîn-á-chài chiah 載--來，m̄-koh 價數ài 先phín--1-下，文鳥kap錦鳥1 對減2 kho͘，十姊妹本底1 隻ài 起5 角，m̄-koh 為答謝原客戶，今á 日賣ê 錢beh換鳥á kiáⁿ--ê,1 隻kāng 款是5 kho͘，若beh 加買iah是新客戶lóng tio̍h-ài 1 隻5 kho͘ 半chiah beh 賣。Beh 愛--ê今á 日ài 先登記，bîn-á-chài chiah 有in ê 額。」 |
|
Ū lâng kóng lîm-sî lîm-iāu bô chîⁿ thang bé, keng-lí kóng sī seng teng-kì, tán lia̍h tio̍h chiáu-á kiáⁿ chiah hù chîⁿ tō ē sái. Chit pái, liān siōng thi̍h-khí kiam phòa-keh ê Sêng--á mā teng-kì 100 chiah ê Cha̍p-chí-mōe, koh ū keh-piah chng thiaⁿ tio̍h hong-siaⁿ cháu--lâi-ê mā lóng chhiúⁿ beh teng-kì, ùi kòe-tàu bú gah beh-àm chiah chhù-lí hó-sè.
|
有人講臨時臨iāu 無錢thang 買，經理講是先登記，等lia̍h 著鳥á kiáⁿ chiah 付錢就會sái。這pái,連上鐵齒兼破格ê 成--á mā 登記100 隻ê 十姊妹，koh 有隔壁庄聽著風聲走--來-ê mā lóng 搶beh 登記，ùi 過晝bú gah beh 暗chiah 處理好勢。 |
|
Hoan-tńg-kang, 1 khùn 3 tâi hòe-bu̍t-á chhia chài chiáu-á kiáⁿ kap chhī-liāu lâi, sǹg-sǹg--leh, liān hak chhī-liāu ê chîⁿ lóng-chóng chit thoân tō siu beh 20 bān. Koh lâi, kui chng lóng leh chhī Cha̍p-chí-mōe, A-seng, A-phng-á kap A-jun-á in lóng bián koh lâi goán tau khòaⁿ chiáu--a.
|
翻tńg 工，1 khùn 3 台貨物á 車載鳥á kiáⁿ kap 飼料來，算算--leh，連hak 飼料ê 錢lóng 總這攤就收beh 20 萬。Koh 來，kui 庄lóng leh 飼十姊妹，A 生、A朋á kap A 潤á in lóng 免koh 來goán tau 看鳥á--a。 |
|
Tong-jiân, 3 kò͘ goe̍h āu, tō chhōe bô hit keng kong-si ê lâng, chiáu-á m̄ chai beh hō͘ siáng, kui tīn lâng lâi chhōe goán 3 chek--á, i soah kóng mā m̄ chai hit ê pêng-iú tòa toh-ūi, khah chá tī Tâi-pak mā chiah kap i kìⁿ kòe 2 pái bīn niâ.
|
當然，3 個月後，就chhōe 無hit 間公司ê 人，鳥á m̄ 知beh 賣hō͘ siáng,kui tīn 人來chhōe goán 3 叔--á,i soah 講mā m̄ 知hit 個朋友tòa toh 位，khah 早tī 台北mā chiah kap i 見過2 kái 面niâ。 |
|
Phòa-keh Sêng--á kóng:「Góa to chai--leh, gōng chng-kha sông !」
|
破格成--á講：「我都知--leh，gōng 庄kha sông!」 |
|
Goán 3 chek--á mē kóng :「Lí ka-tī m̄-sī mā liáu 550 kho͘ ! Lóng-sī hō͘ lí tài soe-siâu--ê, téng piàn lí bô bé, goán tō lóng thàn ū tio̍h chîⁿ !」
|
Goán 3 叔--á 罵講：「你ka-tī m̄ 是mā 了550 kho͘！Lóng 是hō͘ 你帶soe siâu--ê,頂遍你無買，goán 就lóng 趁有著錢！」 |
|
Chit pái ê Cha̍p-chí-mōe sū-kiāⁿ, goán chng--ni̍h ê kiat-lūn sī 「Phòa-keh Sêng--á hāi--ê」.
|
這pái ê 十姊妹事件，goán 庄--ni̍h ê 結論是「破格成--á 害--ê」。 |
