首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有32個段落,197個語句,990個語詞,1541個音節
Sìⁿ-miā ê hái-piⁿ 生命ê海邊
Tēⁿ Ngá-î 鄭雅怡
1 1
Kôaⁿ-thiⁿ thàu-chá -----
Siū khì-sak ê hái-piⁿ,
Soa-po͘-téng pùn-sò kui-tui.
Tōa-éng chhiong tùi khò-hōaⁿ ê chûn,
Chhin-chhiūⁿ iau-gō ê lông,
Chhiúⁿ-chia̍h tuh-bîn ê iûⁿ-á-kiáⁿ.
寒天透早----
受棄sak ê海邊,
沙埔頂糞圾歸堆。
大湧沖tùi靠岸ê船,
親像枵餓ê狼,
搶食tuh眠ê羊仔子。
Ko͘-toaⁿ ê goe̍h-sek
Chiò bōe-bêng phah-phú ê thiⁿ-sek.
Hn̄g-hn̄g hî-chûn tī hái-bīn tiám-teng,
Chhiong-phòa am-ba̍t ê bū, siu bāng tò-tńg.
Tī soa-po͘-téng chhiah-kha cháu bô-thêng,
Gō͘-hòe ê góa teh cháu-chhōe sím-mi̍h?
孤單ê月色
照bōe明扑phú ê天色。
遠遠漁船tī海面點燈,
衝破掩密ê霧,收網倒轉。
Tī沙埔頂赤腳走無停,
五歲ê我teh走chhōe甚mi̍h?
Ta̍uh-ta̍uh hō͘ pùn-sò pōaⁿ-tó, koh peh-khí,
Hái-éng chhiong--lâi,
Kha-āu-tiⁿ tàng kàu léng-ki-ki,
Seng-khu-āu N̄g-pâi chéng-chê ê kha-jiah
Chek-sî hō͘ éng chhiong-sòaⁿ, Bô lâu pòaⁿ-jiah.
Ta̍uh-ta̍uh hō͘糞圾絆倒,koh peh起,
海湧沖--來,
腳後tiⁿ凍到冷ki-ki,
身軀後兩排整齊ê腳跡
即時hō͘湧沖散, 無留半跡。
Hái tiong-ng chhut-hiān chi̍t-ê bí-jîn,
I ê saⁿ pe̍h-si̍h-si̍h,
Iâⁿ-kòe tōa-tiâⁿ --ni̍h pha̍k-ji̍t ê iâm.
I ū N̄g-ki si̍t, thí-khui teh ia̍t,
海中央出現一個美人,
伊ê衫白si̍h-si̍h,
贏過大埕--ni̍h曝日ê鹽。
伊有兩支翼,展開teh ia̍t,
Chhin-chhiūⁿ beh chhîⁿ-hong poe--khì.
I ǹg góa ia̍t-chhiú, chhiú--ni̍h gīm chi̍t-lia̍p chhiⁿ,
Chhàn-lān ná tiong-tàu ê ji̍t.
Góa ǹg i cháu--khì,
Bōe kò͘-tit o͘-lô ê hái-chúi im-kòe chhùi-kîⁿ.
Góa ê khùi-la̍t iōng-chīn, teh-beh choa̍t-khùi,
Hut-jiân chi̍t-ê le̍k-liōng tùi hái ê ē-bīn,
Kā góa koân-koân gia̍h-khí.
親像beh chhîⁿ風飛--去。
伊向我ia̍t手,手--ni̍h gīm一粒星,
燦爛那中晝ê日。
我向伊走--去,
Bōe顧得烏濁ê海水淹過嘴墘。
我ê氣力用盡,teh-beh絕氣,
忽然一個力量tùi海ê下面,
Kā我懸懸gia̍h起。
2 2
Khiàm hō͘-chúi ê joa̍h-thiⁿ -----
Tī Chicago, Michigan ô͘-piⁿ,
Ē-po͘-sî
Ji̍t-kng chhin-chhiūⁿ phôe-piⁿ,
Sut tī bak-chúi thǹg-pak-theh ê jio̍k-thé.
欠雨水ê熱天----
Tī Chicago,Michigan湖邊,
E晡時
日光親像皮鞭,
Sut tī bak水褪腹裼ê肉體。
Bô-kāng chéng-cho̍k chi̍p-óa tī kāng ê to͘-chhī:
Saⁿ tōa-ô͘ kau-chiap ê só͘-chāi,
Chiu kap chiu ēng chúi kau-kài.
Phiau-lōng kàu chi̍t-pòaⁿ,
Góa tī chia chiām-tòa,
Thang chhiau-chhōe gín-á-sî kò͘-hiong ê iáⁿ-jiah:
無共種族集倚tī共ê都市:
三大湖交接ê所在,
州kap州用水交界。
漂浪到一半,
我tī chia暫tòa,
Thang chhiau-chhōe囡仔時故鄉ê影跡:
Thiaⁿ-kóng chia iā ū Ńg-Ńg phú-sek ê soa,
Tùi ô͘ ê chit-pêng khòaⁿ bōe-tio̍h keh-hōaⁿ,
Ô͘ chhin-chhiūⁿ hái hiah khui-khoah.
Soa-po͘ sio-thǹg-thǹg,
Chhin-chhiūⁿ tú-tn̄g sio-kòe ê thòaⁿ-iù-á.
聽講chia也有軟軟phú色ê沙,
Tùi湖ê這爿看bōe著隔岸,
湖親像海hiah開闊。
沙埔燒燙燙,
親像tú斷燒過ê炭幼仔。
Pùn-sò iā-móa sì-kòe,
Chit-ê kok-chè chhut-miâ ê tōa to͘-hōe,
Kap kò͘-hiong pîⁿ-pîⁿ ù-òe.
Ōe-gí bōe-thong ê cho̍k-kûn,
Tī chia pha̍k kāng-lia̍p ji̍t,
Chìm kāng-khut lô-lô ê ô͘-chúi.
Ô͘ kūn-óa bīn-chêng,
Góa chhùi-ta, nâ-âu teh-beh pit--khui,
Khiok chhōe bô thang lim ê chúi.
糞圾iā滿四界,
這個國際出名ê大都會,
Kap故鄉平平污穢。
話語bōe-thong ê族群,
Tī chia曝共粒日,
浸共窟濁濁ê湖水。
湖近倚面前,
我嘴礁,嚨喉teh-beh pit--開,
卻chhōe無thang lim ê水。
Ô͘-éng khí-khí lo̍h-lo̍h, chiūⁿ--lâi koh khì,
Chhin-chhiūⁿ soa-bô͘ ê hoàn-iáⁿ,
Jiáu-loān phî-lô ê sī-sòaⁿ.
Ô͘-éng chi̍t-soaⁿ sòa-chiap chi̍t-soaⁿ,
Hō͘ hoan-thâu ê chûn,
Khòaⁿ bōe-tio̍h khò-hōaⁿ ê ǹg-bāng.
Góa ê ba̍k-chiu bū,
Tōa-éng chhiong--lâi, kha iā khiā bōe chāi.
湖湧起起落落,上--來koh去,
親像沙漠ê幻影,
擾亂疲勞ê視線。
湖湧一山續接一山,
Hō͘翻頭ê船,
看bōe著靠岸ê向望。
我ê目珠霧,
大湧沖--來,腳也企bōe在。
Hut-jiân thiaⁿ lâng teh hoah:
Chi̍t-ê gín-á hō͘ chúi chhiong--khì,
Tng pe̍h-chhang-chhang ê sin-si kng-chiūⁿ-hōaⁿ,
O͘-kim ê thâu-mn̂g iáu teh ti̍h-chúi.
忽然聽人teh喝:
一個囡仔hō͘水沖--去,
當白蒼蒼ê身屍扛上岸,
烏金ê頭毛iáu teh滴水。
Góa cháu chìn-chêng khòaⁿ,
Sí-chiá chiū-sī chá-chêng ê ka-kī.
Góa ê kha Ńg, seng-khu phak--lo̍h,
Iû-chāi o͘-àm kā góa thun-ba̍t.
我走進前看,
死者就是早前ê家己。
我ê腳軟,身軀仆--落,
由在烏暗kā我吞沒。
3 3
Chho͘-chhiu ê hông-hun -----
Hong-thai-hō͘ sóe chheng-khì ê hái-piⁿ,
Ji̍t tú-tú chhut,
Góa khan gín-á ê chhiú,
Sàn-pō͘ kàu kò͘-hiong ê káng-piⁿ,
Khòaⁿ lia̍h-hî-lâng piàⁿ hong-éng ê siu-sêng,
Tú-chiah tùi hî-chûn pàng-lo̍h,
Tek-khah--ni̍h oa̍h-thiàu-thiàu,
Té in móa-pak ê sim-sng kap êng-iāu.
初秋ê黃昏----
風颱雨洗清氣ê海邊,
日tú-tú出,
我牽囡仔ê手,
散步到故鄉ê港邊,
看掠魚人拚風湧ê收成,
Tú-chiah tùi漁船放落,
竹khah--ni̍h活跳跳,
Té in滿腹ê心酸kap榮耀。
Kha-pō͘-siaⁿ chi̍p-óa tī hî-á-chhī,
Chhàu-sng-kōaⁿ-bī lām hái-sán ê chhiⁿ-tiⁿ,
Tī kiâm-kiâm ê hái-hong --ni̍h thòaⁿ-khui.
Hoah-bōe ê hái-kháu-khiuⁿ thoa-tn̂g--khì,
Kiò-chhíⁿ gín-á-sî hn̄g-hn̄g ê kì-tî.
Hî-chûn pha-tī káng-lāi, chēng-chēng khùn--khì.
腳步聲集倚tī魚仔市,
臭酸汗味lām海產ê鮮甜,
Tī鹹鹹ê海風--ni̍h湠開。
喝賣ê海口腔拖長--去,
叫醒囡仔時遠遠ê記池。
漁船拋tī港內,靜靜睏--去。
Keng-kòe chi̍t-mî kap hong-éng kau-chiàn,
In áⁿ tī un-jiû ê ji̍t-kng--ni̍h,
Chhin-chhiūⁿ eⁿ-á khîⁿ tī lāu-bú sin-piⁿ,
Boán-chiok khùn--khì.
Soa-po͘ chhun-tián kàu soaⁿ-kha,
Chhin-chhiūⁿ kāu-kāu ê kha-chiah-phiaⁿ,
Tó tī téng-bīn khòaⁿ-thiⁿ,
Ū bô-hān ê an-ún kap khòng-khoah.
經過一暝kap風湧交戰,
In áⁿ tī溫柔ê日光--ni̍h,
親像嬰仔khîⁿ tī老母身邊,
滿足睏--去。
沙埔chhun展到山腳,
親像厚厚ê kha-chiah-phiaⁿ,
倒tī頂面看天,
有無限ê安穩kap曠闊。
Góa kap gín-á tī soa-po͘ pàng hong-chhoe,
Nn̄g-pâi chham-chhi ê kha-jiah ìn tī soa-téng.
Gín-á ê chhiò-siaⁿ hôe-hióng tī hong--ni̍h,
Thàng kàu koân-koân ê pe̍h-hûn--ni̍h.
“Chia ū chi̍t-tè lâm-sek ê lê-á-khak neh!”
I ná pò góa khòaⁿ, ná ǹg teng-thah cháu--khì.
Chi̍t-ê a-pô chē tī teng-thah thâu-chêng,
I ná hōaⁿ hî-bāng, ná haiⁿ thoa-tn̂g ê koa-tiāu.
我kap囡仔tī沙埔放風吹,
兩排參差ê腳跡印tī沙頂。
囡仔ê笑聲回響tī風--ni̍h,
Thàng到懸懸ê白雲--ni̍h。
「Chia有一塊藍色ê螺仔殼neh!」
伊那報我看,那向燈塔走--去。
一個阿婆坐tī燈塔頭前,
伊那hōaⁿ漁網,那haiⁿ拖長ê歌調。
Hn̄g-hn̄g khòaⁿ-tio̍h goán chiū hoah:
“Hit-pêng ū siáu-káu-éng, m̄-thang kòe--khì o͘h!”
Gín-á kap góa kiâⁿ-óa I seng-khu-pin,
Khòaⁿ I ēng jiâu-jiâu, tōa-ki-kut ê chńg-thâu-á,
Chi̍t-chiam chi̍t-chiam, pó͘ bāng-á ê phòa-khang.
Gîn-sek ê thâu-chang siám-si̍h ji̍t-lo̍h ê hún-âng,
Chhin-chhiūⁿ ū thiⁿ-sài ê kng-khoân.
遠遠看著阮就喝:
「Hit爿有痟狗湧,m̄-thang過--去o͘h!」
囡仔kap我行倚伊身軀邊,
看伊用jiâu-jiâu,大支骨ê指頭仔,
一針一針,補網仔ê破空。
銀色ê頭鬃閃si̍h日落ê粉紅,
親像有天使ê光環。
Góa mn̄g i, “A-pô lí kúi-hòe? Tòa tī toh-ūi?”
“Góa kin-nî chhit-cha̍p lah.
Tòa tī hōaⁿ-piah āu-bīn ê kē chhù-liâu-á.”
我問伊:「阿婆你幾歲?Tòa tī toh位?」
「我今年七十lah!
Tòa tī岸壁後面ê低厝寮仔。」
I tòa tāng-tāng ê hái-kháu-khiuⁿ,
Thêng ba̍k-ni̍h-kú koh kóng,
“Thè lâng kò͘ teng-thah,
Ke-kiám pó͘ hî-bāng-á tō͘-oa̍h.
Chòe che sit-thâu--ê í-keng bô chōe.
Siàu-liân--ê m̄ o̍h.
Taⁿ góa to chòe chi̍t-sì-lâng lah.”
伊帶重重ê海口腔,
停目ni̍h久koh講:
「替人顧燈塔,
加減補魚網仔度活。
做che穡頭--ê已經無濟。
少年--ê m̄學。
今我都做一世人--lah。」
“A-pô, lí ū kúi-ê kiáⁿ?”
I oa̍t-thâu khòaⁿ-hái, chiah bān-bān hôe-tap,
“Góa kan-ta chi̍t-ê sun, í-keng bô kiáⁿ.
Góa ê ko͘-kiáⁿ kap i chá-kòe-sin ê lāu-pē,
Lóng sī thó-hái chi̍t-khì bô tò--tńg-lâi.
Cha̍p-nî-chêng góa ê hāu-siⁿ kap sin-pū chòe-tīn chhut-hái,
Liân sin-si iā chhōe bô-tio̍h.
Kan-ta pàng chi̍t-ê sun, chiah N̄g-hòe gōa,
Hō͘ góa thoa-bôa kàu-taⁿ.
Chóng-sī iā kap góa chòe-phōaⁿ.
Í-keng teh tha̍k chho͘-tiong lah.”
「阿婆,你有幾個子?」
伊越頭看海,才慢慢回答,
「我kan-ta一個孫,已經無子。
我ê孤子kap伊早過身ê老父,
攏是討海一去無倒轉--來。
十年前我ê後生kap新婦做tīn出海,
連身屍也chhōe無著。
Kan-ta放一個孫,才兩歲外,
Hō͘我拖磨到今。
總是也kap我做伴。
已經teh讀初中--lah。」
“A-pô, sit-lé. Bô eng-kai kā lí mn̄g che.”
“Bô iàu-kín lah. Siōng kan-khó͘ ê sî,
Hoâiⁿ-ti̍t í-keng kòe lah.
Jîn-seng chiū-sī án-ni,
Chhin-chhiūⁿ hái-éng khí-khí lo̍h-lo̍h, lóng bô tiāⁿ-tio̍h.
Ū khoài-lo̍k, iā ū pi-siong,
Ū sit--khì-ê, iā ū tit--tio̍h-ê.
Góa chhù--ni̍h thó-hái kúi-nā-tāi,
Chi̍t-sì-lâng tòa tī hái-piⁿ,
Khòaⁿ-tio̍h ū-ê hō͘ hái thó--khì,
Iā ū-ê thàn tōa-chîⁿ, khui kong-si.
Thó-hái-lâng khò hái lim-chia̍h,
Ū-sî soah iā hō͘ hái thun-chia̍h.
「阿婆,失禮。無應該kā你問che。」
「無要緊--lah!上艱苦ê時,
橫直已經過--lah!
人生就是án-ni,
親像海湧起起落落,攏無定著。
有快樂,也有悲傷,
有失--去-ê,也有得--著-ê。
我厝--ni̍h討海幾若代,
一世人tòa tī海邊,
看著有ê hō͘海討--去,
也有ê趁大錢,開公司。
討海人靠海lim食,
有時煞也hō͘海吞食。
Chóng-sī góa m̄-ài oàn-thàn,
Iā m̄ hō͘ pháiⁿ khoân-kéng ke-thiⁿ khó͘-lān.
Góa iáu tio̍h chhiâⁿ chi̍t-ê sun,
Sui-jiân thàn-chia̍h kan-lân,
Iáu-kú ū tām-po̍h ǹg-bāng.
Góa ê kiáⁿ kap sin-pū phah-bô--khì hit-chām,
Nā m̄-sī ūi-tio̍h sun,
Kiám-chhái bōe oa̍h kàu chit-chūn.
Sī lah, i sī góa ê tàⁿ, iā sī góa só͘ kià-bāng.
Góa beh thèng-hāu kàu i tōa-hàn.”
總是我m̄愛怨嘆,
也m̄ hō͘歹環境加添苦難。
我iáu著chhiâⁿ一個孫,
雖然趁食艱難,
Iáu-kú有淡薄向望。
我ê子kap新婦扑無--去hit-chām,
若m̄是為著孫,
Kiám-chhái bōe活到這陣。
是--lah!伊是我ê擔,也是我所寄望。
我beh聽候到伊大漢。」
A-pô khiā--khí-lâi, siu-si̍p hî-bāng kap ke-si.
“Thiⁿ teh-beh àm, Góa beh tò--khì,
Chú-pn̄g hō͘ pó͘-si̍p tò--lâi ê sun-á chia̍h.
Lín iā thang tò--tńg-khì.
mî-sî ê hong chin léng.”
阿婆企--起來,收拾魚網kap ke-si。
「天teh-beh暗,我beh倒--去,
煮飯hō͘補習倒--來ê孫仔食。
Lín也thang倒--轉去。
暝--時ê風真冷。」
Góa khòaⁿ i ǹg hōaⁿ-piah kiâⁿ--khì.
Ba̍k-kia̍h ê siaⁿ, khà tī âng-mn̂g-thô͘-téng.
Bān koh kian-tēng.
Gín-á beh khioh chi̍t-lia̍p lâm-sek ê lê-á-khak.
我看伊向岸壁行--去。
木屐ê聲,khà tī紅毛塗頂。
慢koh堅定。
囡仔beh拾一粒藍色ê螺仔殼。
M̄-kú tī soa-po͘ piàn-chhōe bô-tio̍h.
Soa-téng ū N̄g-ki chiam chhe-á,
Iā ū kúi-ê sok-ka lok-á.
Gín-á kā in hiat-ji̍p pùn-sò-tháng --ni̍h.
I kóng “Án-ni pa̍t-lâng chiū bōe chhoaⁿ--tio̍h.
Soa-po͘ iā ōe piàn koh khá súi.”
M̄-kú tī沙埔遍chhōe無著。
沙頂有兩支針叉仔,
也有幾個塑膠lok仔。
囡仔kā in hiat入糞圾桶--ni̍h。
伊講:「Án-ni別人就bōe chhoaⁿ--著。
沙埔也會變koh較súi。」
Kiâⁿ tī âng-chng-lō͘, gín-á chhiùⁿ-koa,
Khòaⁿ ka-kī ê iáⁿ, hō͘ goe̍h-niû thoa tn̂g-tn̂g.
I iû-goân khòa-ì chá-chêng chhōe bô-tio̍h ê lê-á-khak.
“Chiū hō͘ i lâu tī hái-piⁿ,
Kap súi-súi ê soa-á chòe chhù-piⁿ,
Hō͘ pa̍t-lâng iā ōe tit thang khòaⁿ i.”
行tī紅磚路,囡仔唱歌,
看家己ê影,hō͘月娘拖長長。
伊猶原掛意早前chhōe無著ê螺仔殼。
「就hō͘伊留tī海邊,
Kap súi-súi ê沙仔做厝邊,
Hō͘別人也會得thang看伊。」
Góa án-ni kā i an-ùi.
Bùn-ji̍p pōng-khang,
Goán thiaⁿ-tio̍h hái-éng ê hôe-im,
Tī hn̄g-hn̄g ê chhut-kháu,
Chûn-lê-siaⁿ tng teh hiáng.
我án-ni kā伊安慰。
Bùn入磅空,
阮聽著海湧ê回音,
Tī遠遠ê出口,
船螺聲當teh響。
“Lán kiám ōe-sái koh lâi hái-kîⁿ-á?”
Gín-á mn̄g góa.
Chi̍h-chiap i jia̍t-chhiat ê ba̍k-sek,
Góa ǹg i tìm-thâu.
“Tong-jiân ōe-sái koh lâi,
Lán beh tiāⁿ-tiāⁿ lâi chia,
Chit-ê tōa to͘-chhī pian-iân ê hái-piⁿ.”
「咱kiám會使koh來海墘仔?」
囡仔問我。
接接伊熱切ê目色,
我向伊tìm頭。
「當然會使koh來,
咱beh定定來chia,
這個大都市邊緣ê海邊。」
Bô-lūn kôaⁿ á-sī joa̍h,
Àm-mî á-sī thiⁿ-kng,
Hián-bêng ta̍k-iūⁿ ê ò-biāu.
Hián-bêng ta̍k-iūⁿ ê àu-miāu.
無論寒抑是熱,
暗暝抑是天光,
海ta̍uh-ta̍uh替換面貌,
顯明逐樣ê奧妙。
回上一頁    終戰後,   1996年,   詩