Sìⁿ-miā ê hái-piⁿ | 生命ê海邊 |
---|---|
Tēⁿ Ngá-î | 鄭雅怡 |
1 | 1 |
Kôaⁿ-thiⁿ thàu-chá ----- Siū khì-sak ê hái-piⁿ, Soa-po͘-téng pùn-sò kui-tui. Tōa-éng chhiong tùi khò-hōaⁿ ê chûn, Chhin-chhiūⁿ iau-gō ê lông, Chhiúⁿ-chia̍h tuh-bîn ê iûⁿ-á-kiáⁿ. |
寒天透早---- 受棄sak ê海邊, 沙埔頂糞圾歸堆。 大湧沖tùi靠岸ê船, 親像枵餓ê狼, 搶食tuh眠ê羊仔子。 |
Ko͘-toaⁿ ê goe̍h-sek Chiò bōe-bêng phah-phú ê thiⁿ-sek. Hn̄g-hn̄g hî-chûn tī hái-bīn tiám-teng, Chhiong-phòa am-ba̍t ê bū, siu bāng tò-tńg. Tī soa-po͘-téng chhiah-kha cháu bô-thêng, Gō͘-hòe ê góa teh cháu-chhōe sím-mi̍h? |
孤單ê月色 照bōe明扑phú ê天色。 遠遠漁船tī海面點燈, 衝破掩密ê霧,收網倒轉。 Tī沙埔頂赤腳走無停, 五歲ê我teh走chhōe甚mi̍h? |
Ta̍uh-ta̍uh hō͘ pùn-sò pōaⁿ-tó, koh peh-khí, Hái-éng chhiong--lâi, Kha-āu-tiⁿ tàng kàu léng-ki-ki, Seng-khu-āu N̄g-pâi chéng-chê ê kha-jiah Chek-sî hō͘ éng chhiong-sòaⁿ, Bô lâu pòaⁿ-jiah. |
Ta̍uh-ta̍uh hō͘糞圾絆倒,koh peh起, 海湧沖--來, 腳後tiⁿ凍到冷ki-ki, 身軀後兩排整齊ê腳跡 即時hō͘湧沖散, 無留半跡。 |
Hái tiong-ng chhut-hiān chi̍t-ê bí-jîn, I ê saⁿ pe̍h-si̍h-si̍h, Iâⁿ-kòe tōa-tiâⁿ --ni̍h pha̍k-ji̍t ê iâm. I ū N̄g-ki si̍t, thí-khui teh ia̍t, |
海中央出現一個美人, 伊ê衫白si̍h-si̍h, 贏過大埕--ni̍h曝日ê鹽。 伊有兩支翼,展開teh ia̍t, |
Chhin-chhiūⁿ beh chhîⁿ-hong poe--khì. I ǹg góa ia̍t-chhiú, chhiú--ni̍h gīm chi̍t-lia̍p chhiⁿ, Chhàn-lān ná tiong-tàu ê ji̍t. Góa ǹg i cháu--khì, Bōe kò͘-tit o͘-lô ê hái-chúi im-kòe chhùi-kîⁿ. Góa ê khùi-la̍t iōng-chīn, teh-beh choa̍t-khùi, Hut-jiân chi̍t-ê le̍k-liōng tùi hái ê ē-bīn, Kā góa koân-koân gia̍h-khí. |
親像beh chhîⁿ風飛--去。 伊向我ia̍t手,手--ni̍h gīm一粒星, 燦爛那中晝ê日。 我向伊走--去, Bōe顧得烏濁ê海水淹過嘴墘。 我ê氣力用盡,teh-beh絕氣, 忽然一個力量tùi海ê下面, Kā我懸懸gia̍h起。 |
2 | 2 |
Khiàm hō͘-chúi ê joa̍h-thiⁿ ----- Tī Chicago, Michigan ô͘-piⁿ, Ē-po͘-sî Ji̍t-kng chhin-chhiūⁿ phôe-piⁿ, Sut tī bak-chúi thǹg-pak-theh ê jio̍k-thé. |
欠雨水ê熱天---- Tī Chicago,Michigan湖邊, E晡時 日光親像皮鞭, Sut tī bak水褪腹裼ê肉體。 |
Bô-kāng chéng-cho̍k chi̍p-óa tī kāng ê to͘-chhī: Saⁿ tōa-ô͘ kau-chiap ê só͘-chāi, Chiu kap chiu ēng chúi kau-kài. Phiau-lōng kàu chi̍t-pòaⁿ, Góa tī chia chiām-tòa, Thang chhiau-chhōe gín-á-sî kò͘-hiong ê iáⁿ-jiah: |
無共種族集倚tī共ê都市: 三大湖交接ê所在, 州kap州用水交界。 漂浪到一半, 我tī chia暫tòa, Thang chhiau-chhōe囡仔時故鄉ê影跡: |
Thiaⁿ-kóng chia iā ū Ńg-Ńg phú-sek ê soa, Tùi ô͘ ê chit-pêng khòaⁿ bōe-tio̍h keh-hōaⁿ, Ô͘ chhin-chhiūⁿ hái hiah khui-khoah. Soa-po͘ sio-thǹg-thǹg, Chhin-chhiūⁿ tú-tn̄g sio-kòe ê thòaⁿ-iù-á. |
聽講chia也有軟軟phú色ê沙, Tùi湖ê這爿看bōe著隔岸, 湖親像海hiah開闊。 沙埔燒燙燙, 親像tú斷燒過ê炭幼仔。 |
Pùn-sò iā-móa sì-kòe, Chit-ê kok-chè chhut-miâ ê tōa to͘-hōe, Kap kò͘-hiong pîⁿ-pîⁿ ù-òe. Ōe-gí bōe-thong ê cho̍k-kûn, Tī chia pha̍k kāng-lia̍p ji̍t, Chìm kāng-khut lô-lô ê ô͘-chúi. Ô͘ kūn-óa bīn-chêng, Góa chhùi-ta, nâ-âu teh-beh pit--khui, Khiok chhōe bô thang lim ê chúi. |
糞圾iā滿四界, 這個國際出名ê大都會, Kap故鄉平平污穢。 話語bōe-thong ê族群, Tī chia曝共粒日, 浸共窟濁濁ê湖水。 湖近倚面前, 我嘴礁,嚨喉teh-beh pit--開, 卻chhōe無thang lim ê水。 |
Ô͘-éng khí-khí lo̍h-lo̍h, chiūⁿ--lâi koh khì, Chhin-chhiūⁿ soa-bô͘ ê hoàn-iáⁿ, Jiáu-loān phî-lô ê sī-sòaⁿ. Ô͘-éng chi̍t-soaⁿ sòa-chiap chi̍t-soaⁿ, Hō͘ hoan-thâu ê chûn, Khòaⁿ bōe-tio̍h khò-hōaⁿ ê ǹg-bāng. Góa ê ba̍k-chiu bū, Tōa-éng chhiong--lâi, kha iā khiā bōe chāi. |
湖湧起起落落,上--來koh去, 親像沙漠ê幻影, 擾亂疲勞ê視線。 湖湧一山續接一山, Hō͘翻頭ê船, 看bōe著靠岸ê向望。 我ê目珠霧, 大湧沖--來,腳也企bōe在。 |
Hut-jiân thiaⁿ lâng teh hoah: Chi̍t-ê gín-á hō͘ chúi chhiong--khì, Tng pe̍h-chhang-chhang ê sin-si kng-chiūⁿ-hōaⁿ, O͘-kim ê thâu-mn̂g iáu teh ti̍h-chúi. |
忽然聽人teh喝: 一個囡仔hō͘水沖--去, 當白蒼蒼ê身屍扛上岸, 烏金ê頭毛iáu teh滴水。 |
Góa cháu chìn-chêng khòaⁿ, Sí-chiá chiū-sī chá-chêng ê ka-kī. Góa ê kha Ńg, seng-khu phak--lo̍h, Iû-chāi o͘-àm kā góa thun-ba̍t. |
我走進前看, 死者就是早前ê家己。 我ê腳軟,身軀仆--落, 由在烏暗kā我吞沒。 |
3 | 3 |
Chho͘-chhiu ê hông-hun ----- Hong-thai-hō͘ sóe chheng-khì ê hái-piⁿ, Ji̍t tú-tú chhut, Góa khan gín-á ê chhiú, Sàn-pō͘ kàu kò͘-hiong ê káng-piⁿ, Khòaⁿ lia̍h-hî-lâng piàⁿ hong-éng ê siu-sêng, Tú-chiah tùi hî-chûn pàng-lo̍h, Tek-khah--ni̍h oa̍h-thiàu-thiàu, Té in móa-pak ê sim-sng kap êng-iāu. |
初秋ê黃昏---- 風颱雨洗清氣ê海邊, 日tú-tú出, 我牽囡仔ê手, 散步到故鄉ê港邊, 看掠魚人拚風湧ê收成, Tú-chiah tùi漁船放落, 竹khah--ni̍h活跳跳, Té in滿腹ê心酸kap榮耀。 |
Kha-pō͘-siaⁿ chi̍p-óa tī hî-á-chhī, Chhàu-sng-kōaⁿ-bī lām hái-sán ê chhiⁿ-tiⁿ, Tī kiâm-kiâm ê hái-hong --ni̍h thòaⁿ-khui. Hoah-bōe ê hái-kháu-khiuⁿ thoa-tn̂g--khì, Kiò-chhíⁿ gín-á-sî hn̄g-hn̄g ê kì-tî. Hî-chûn pha-tī káng-lāi, chēng-chēng khùn--khì. |
腳步聲集倚tī魚仔市, 臭酸汗味lām海產ê鮮甜, Tī鹹鹹ê海風--ni̍h湠開。 喝賣ê海口腔拖長--去, 叫醒囡仔時遠遠ê記池。 漁船拋tī港內,靜靜睏--去。 |
Keng-kòe chi̍t-mî kap hong-éng kau-chiàn, In áⁿ tī un-jiû ê ji̍t-kng--ni̍h, Chhin-chhiūⁿ eⁿ-á khîⁿ tī lāu-bú sin-piⁿ, Boán-chiok khùn--khì. Soa-po͘ chhun-tián kàu soaⁿ-kha, Chhin-chhiūⁿ kāu-kāu ê kha-chiah-phiaⁿ, Tó tī téng-bīn khòaⁿ-thiⁿ, Ū bô-hān ê an-ún kap khòng-khoah. |
經過一暝kap風湧交戰, In áⁿ tī溫柔ê日光--ni̍h, 親像嬰仔khîⁿ tī老母身邊, 滿足睏--去。 沙埔chhun展到山腳, 親像厚厚ê kha-chiah-phiaⁿ, 倒tī頂面看天, 有無限ê安穩kap曠闊。 |
Góa kap gín-á tī soa-po͘ pàng hong-chhoe, Nn̄g-pâi chham-chhi ê kha-jiah ìn tī soa-téng. Gín-á ê chhiò-siaⁿ hôe-hióng tī hong--ni̍h, Thàng kàu koân-koân ê pe̍h-hûn--ni̍h. “Chia ū chi̍t-tè lâm-sek ê lê-á-khak neh!” I ná pò góa khòaⁿ, ná ǹg teng-thah cháu--khì. Chi̍t-ê a-pô chē tī teng-thah thâu-chêng, I ná hōaⁿ hî-bāng, ná haiⁿ thoa-tn̂g ê koa-tiāu. |
我kap囡仔tī沙埔放風吹, 兩排參差ê腳跡印tī沙頂。 囡仔ê笑聲回響tī風--ni̍h, Thàng到懸懸ê白雲--ni̍h。 「Chia有一塊藍色ê螺仔殼neh!」 伊那報我看,那向燈塔走--去。 一個阿婆坐tī燈塔頭前, 伊那hōaⁿ漁網,那haiⁿ拖長ê歌調。 |
Hn̄g-hn̄g khòaⁿ-tio̍h goán chiū hoah: “Hit-pêng ū siáu-káu-éng, m̄-thang kòe--khì o͘h!” Gín-á kap góa kiâⁿ-óa I seng-khu-pin, Khòaⁿ I ēng jiâu-jiâu, tōa-ki-kut ê chńg-thâu-á, Chi̍t-chiam chi̍t-chiam, pó͘ bāng-á ê phòa-khang. Gîn-sek ê thâu-chang siám-si̍h ji̍t-lo̍h ê hún-âng, Chhin-chhiūⁿ ū thiⁿ-sài ê kng-khoân. |
遠遠看著阮就喝: 「Hit爿有痟狗湧,m̄-thang過--去o͘h!」 囡仔kap我行倚伊身軀邊, 看伊用jiâu-jiâu,大支骨ê指頭仔, 一針一針,補網仔ê破空。 銀色ê頭鬃閃si̍h日落ê粉紅, 親像有天使ê光環。 |
Góa mn̄g i, “A-pô lí kúi-hòe? Tòa tī toh-ūi?” “Góa kin-nî chhit-cha̍p lah. Tòa tī hōaⁿ-piah āu-bīn ê kē chhù-liâu-á.” |
我問伊:「阿婆你幾歲?Tòa tī toh位?」 「我今年七十lah! Tòa tī岸壁後面ê低厝寮仔。」 |
I tòa tāng-tāng ê hái-kháu-khiuⁿ, Thêng ba̍k-ni̍h-kú koh kóng, “Thè lâng kò͘ teng-thah, Ke-kiám pó͘ hî-bāng-á tō͘-oa̍h. Chòe che sit-thâu--ê í-keng bô chōe. Siàu-liân--ê m̄ o̍h. Taⁿ góa to chòe chi̍t-sì-lâng lah.” |
伊帶重重ê海口腔, 停目ni̍h久koh講: 「替人顧燈塔, 加減補魚網仔度活。 做che穡頭--ê已經無濟。 少年--ê m̄學。 今我都做一世人--lah。」 |
“A-pô, lí ū kúi-ê kiáⁿ?” I oa̍t-thâu khòaⁿ-hái, chiah bān-bān hôe-tap, “Góa kan-ta chi̍t-ê sun, í-keng bô kiáⁿ. Góa ê ko͘-kiáⁿ kap i chá-kòe-sin ê lāu-pē, Lóng sī thó-hái chi̍t-khì bô tò--tńg-lâi. Cha̍p-nî-chêng góa ê hāu-siⁿ kap sin-pū chòe-tīn chhut-hái, Liân sin-si iā chhōe bô-tio̍h. Kan-ta pàng chi̍t-ê sun, chiah N̄g-hòe gōa, Hō͘ góa thoa-bôa kàu-taⁿ. Chóng-sī iā kap góa chòe-phōaⁿ. Í-keng teh tha̍k chho͘-tiong lah.” |
「阿婆,你有幾個子?」 伊越頭看海,才慢慢回答, 「我kan-ta一個孫,已經無子。 我ê孤子kap伊早過身ê老父, 攏是討海一去無倒轉--來。 十年前我ê後生kap新婦做tīn出海, 連身屍也chhōe無著。 Kan-ta放一個孫,才兩歲外, Hō͘我拖磨到今。 總是也kap我做伴。 已經teh讀初中--lah。」 |
“A-pô, sit-lé. Bô eng-kai kā lí mn̄g che.” “Bô iàu-kín lah. Siōng kan-khó͘ ê sî, Hoâiⁿ-ti̍t í-keng kòe lah. Jîn-seng chiū-sī án-ni, Chhin-chhiūⁿ hái-éng khí-khí lo̍h-lo̍h, lóng bô tiāⁿ-tio̍h. Ū khoài-lo̍k, iā ū pi-siong, Ū sit--khì-ê, iā ū tit--tio̍h-ê. Góa chhù--ni̍h thó-hái kúi-nā-tāi, Chi̍t-sì-lâng tòa tī hái-piⁿ, Khòaⁿ-tio̍h ū-ê hō͘ hái thó--khì, Iā ū-ê thàn tōa-chîⁿ, khui kong-si. Thó-hái-lâng khò hái lim-chia̍h, Ū-sî soah iā hō͘ hái thun-chia̍h. |
「阿婆,失禮。無應該kā你問che。」 「無要緊--lah!上艱苦ê時, 橫直已經過--lah! 人生就是án-ni, 親像海湧起起落落,攏無定著。 有快樂,也有悲傷, 有失--去-ê,也有得--著-ê。 我厝--ni̍h討海幾若代, 一世人tòa tī海邊, 看著有ê hō͘海討--去, 也有ê趁大錢,開公司。 討海人靠海lim食, 有時煞也hō͘海吞食。 |
Chóng-sī góa m̄-ài oàn-thàn, Iā m̄ hō͘ pháiⁿ khoân-kéng ke-thiⁿ khó͘-lān. Góa iáu tio̍h chhiâⁿ chi̍t-ê sun, Sui-jiân thàn-chia̍h kan-lân, Iáu-kú ū tām-po̍h ǹg-bāng. Góa ê kiáⁿ kap sin-pū phah-bô--khì hit-chām, Nā m̄-sī ūi-tio̍h sun, Kiám-chhái bōe oa̍h kàu chit-chūn. Sī lah, i sī góa ê tàⁿ, iā sī góa só͘ kià-bāng. Góa beh thèng-hāu kàu i tōa-hàn.” |
總是我m̄愛怨嘆, 也m̄ hō͘歹環境加添苦難。 我iáu著chhiâⁿ一個孫, 雖然趁食艱難, Iáu-kú有淡薄向望。 我ê子kap新婦扑無--去hit-chām, 若m̄是為著孫, Kiám-chhái bōe活到這陣。 是--lah!伊是我ê擔,也是我所寄望。 我beh聽候到伊大漢。」 |
A-pô khiā--khí-lâi, siu-si̍p hî-bāng kap ke-si. “Thiⁿ teh-beh àm, Góa beh tò--khì, Chú-pn̄g hō͘ pó͘-si̍p tò--lâi ê sun-á chia̍h. Lín iā thang tò--tńg-khì. mî-sî ê hong chin léng.” |
阿婆企--起來,收拾魚網kap ke-si。 「天teh-beh暗,我beh倒--去, 煮飯hō͘補習倒--來ê孫仔食。 Lín也thang倒--轉去。 暝--時ê風真冷。」 |
Góa khòaⁿ i ǹg hōaⁿ-piah kiâⁿ--khì. Ba̍k-kia̍h ê siaⁿ, khà tī âng-mn̂g-thô͘-téng. Bān koh kian-tēng. Gín-á beh khioh chi̍t-lia̍p lâm-sek ê lê-á-khak. |
我看伊向岸壁行--去。 木屐ê聲,khà tī紅毛塗頂。 慢koh堅定。 囡仔beh拾一粒藍色ê螺仔殼。 |
M̄-kú tī soa-po͘ piàn-chhōe bô-tio̍h. Soa-téng ū N̄g-ki chiam chhe-á, Iā ū kúi-ê sok-ka lok-á. Gín-á kā in hiat-ji̍p pùn-sò-tháng --ni̍h. I kóng “Án-ni pa̍t-lâng chiū bōe chhoaⁿ--tio̍h. Soa-po͘ iā ōe piàn koh khá súi.” |
M̄-kú tī沙埔遍chhōe無著。 沙頂有兩支針叉仔, 也有幾個塑膠lok仔。 囡仔kā in hiat入糞圾桶--ni̍h。 伊講:「Án-ni別人就bōe chhoaⁿ--著。 沙埔也會變koh較súi。」 |
Kiâⁿ tī âng-chng-lō͘, gín-á chhiùⁿ-koa, Khòaⁿ ka-kī ê iáⁿ, hō͘ goe̍h-niû thoa tn̂g-tn̂g. I iû-goân khòa-ì chá-chêng chhōe bô-tio̍h ê lê-á-khak. “Chiū hō͘ i lâu tī hái-piⁿ, Kap súi-súi ê soa-á chòe chhù-piⁿ, Hō͘ pa̍t-lâng iā ōe tit thang khòaⁿ i.” |
行tī紅磚路,囡仔唱歌, 看家己ê影,hō͘月娘拖長長。 伊猶原掛意早前chhōe無著ê螺仔殼。 「就hō͘伊留tī海邊, Kap súi-súi ê沙仔做厝邊, Hō͘別人也會得thang看伊。」 |
Góa án-ni kā i an-ùi. Bùn-ji̍p pōng-khang, Goán thiaⁿ-tio̍h hái-éng ê hôe-im, Tī hn̄g-hn̄g ê chhut-kháu, Chûn-lê-siaⁿ tng teh hiáng. |
我án-ni kā伊安慰。 Bùn入磅空, 阮聽著海湧ê回音, Tī遠遠ê出口, 船螺聲當teh響。 |
“Lán kiám ōe-sái koh lâi hái-kîⁿ-á?” Gín-á mn̄g góa. Chi̍h-chiap i jia̍t-chhiat ê ba̍k-sek, Góa ǹg i tìm-thâu. “Tong-jiân ōe-sái koh lâi, Lán beh tiāⁿ-tiāⁿ lâi chia, Chit-ê tōa to͘-chhī pian-iân ê hái-piⁿ.” |
「咱kiám會使koh來海墘仔?」 囡仔問我。 接接伊熱切ê目色, 我向伊tìm頭。 「當然會使koh來, 咱beh定定來chia, 這個大都市邊緣ê海邊。」 |
Bô-lūn kôaⁿ á-sī joa̍h, Àm-mî á-sī thiⁿ-kng, Hián-bêng ta̍k-iūⁿ ê ò-biāu. Hián-bêng ta̍k-iūⁿ ê àu-miāu. |
無論寒抑是熱, 暗暝抑是天光, 海ta̍uh-ta̍uh替換面貌, 顯明逐樣ê奧妙。 |