Ín Ka Tòng tō_04
|
引家Tòng道_04 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Tē cha̍p Chiuⁿ
|
第10章 |
|
Lí sian-siⁿ bô tāi-chì tī pún hiuⁿ-siā kóng tō-lí; tú-gū him-bō͘ tō-lí ê chhù-piⁿ kàu lé-pài-ji̍t chiū chhiáⁿ in kàu i-ê ke-lāi thiaⁿ i kóng Sèng-chheh, i kà-sī lâng bô ià-lán.
|
李--先--生無代誌 tī 本鄉社講道理；tú遇欣慕道理 ê 厝邊到禮拜日就請in 到伊 ê家內聽伊講聖冊，伊教示人無厭懶。 |
|
In-ūi chhù sè-keng lâng thài chē, siông-siông tī hiuⁿ-siā ê tiong-kan tōa tē-tiûⁿ teh kóng tō-lí. Ta̍k lâng ka-kī giâ í-liâu lâi chē teh thiaⁿ i kóng; hiuⁿ-siā ê lâng lóng chai i chāi-chá àn-cháiⁿ-iūⁿ put-siàu; āu--lâi àn-cháiⁿ-iūⁿ hoán-hóe ké-pìⁿ. Só͘-í bô beh thiaⁿ i ê lâng sī chió-chió. I ê tō-lí sui-jiân kap sè-sio̍k bô saⁿ-tâng, tàu-tí kap lâng óng-lâi, sī ēng lé-māu sio khoán-thāi. Iū-koh i kóng tō-lí ê sî chèng-chong hô-pêng, só͘-í bē tì-kàu kap lâng oan-ke, to̍k-to̍k hō͘ lâng hoaⁿ-hí hâng-ho̍k. I bōe kóng í-chêng tāi-seng khó͘-khǹg lâng chēng-chēng thiaⁿ, kì-jiân kóng-liáu hoaⁿ-hí hō͘ lâng siông-sè mn̄g. Thiaⁿ i kóng ê lâng sim-koaⁿ bô siāng-khoán. Ū-ê kóng,“Chin-chiàⁿ-sī hó ê tō-lí khó-kham kiù lâng;”ū-ê kóng,“Che m̄-chai sī sím-mi̍h tō-lí, lán Tiong-kok tùi kó͘-chá í-lâi lóng bô, thiaⁿ i beh siáⁿ-thāi? Lóng sī chit hō ê ōe kóng bē-tit chīn.”
|
因為厝細間人太濟，常常tī 鄉社 ê 中間大地場teh講道理。逐人家己giâ椅條來坐teh 聽伊講；鄉社 ê人攏知伊在早án怎樣不肖；後--來án怎樣反悔改變。所以無beh 聽伊ê 人是少少。伊ê 道理雖然kap世俗無相同，到底kap人往來，是用禮貌相款待。又koh伊講道理 ê 正莊 和平，所以bē致到kap人冤家，獨獨hō͘人歡喜降服。伊bōe講以前代先苦勸人靜靜聽，既然講了歡喜hō͘人詳細問。聽伊講ê 人心肝無共款。有ê 講︰「真正是好ê 道理可堪救人；」有ê 講︰「Che m̄知是甚mi̍h道理，咱中國tùi 古早以來攏無，聽伊beh 啥事？攏是這號ê話講bē tit盡。」 |
|
Tiong-kan ū chi̍t-ê lāu-lâng kóng,“Nā-sī tō-lí, chiū tio̍h chìn-chêng, m̄-sī tō-lí, chiū tio̍h thè-āu,”chiū tùi Lí--sian--siⁿ siⁿ kóng, “Thang mn̄g tō-lí á m̄-thang?”Lí sian-siⁿ kóng,“Thang thang.”
|
中間有一個老人講︰「若是道理，就著進前，m̄是道理，就著退後，」就tùi 李--先--生講︰「Thang問道理抑m̄-thang？」李--先--生講︰「Thang thang。」 |
|
Lāu-lâng chiū mn̄g i kóng,“Thiⁿ-tē hiah tōa beh thài-ē bô sîn, chiàu sian-siⁿ ê ōe, kiám m̄-sī ín-chhōa lâng bô kèng sîn-mah?”
|
老人就問伊講︰「天地hiah大beh thài會無神，照先生ê 話，kiám m̄是引chhōa人無敬神--mah？」 |
|
Lí sian-siⁿ ìn i kóng,“Góa m̄-sī kóng bô sîn; nā bô sîn beh thài ū thiⁿ-tē bān-mi̍h? Góa ia̍h m̄-sī ín-chhōa lâng bô kèng sîn; góa só͘ kóng ê tō-lí chò iàu-kín-ê chiū-sī kèng sîn. Chóng--sī sîn ū chin ū ké; hō-chò chin-sîn chiū-sī to̍k-it bû-jī, tōa Chú-cháiⁿ ê Siōng-tè, lâng lóng eng-kai tio̍h sêng-sim lâi ài kèng I. Che chiàⁿ-sī lâng ê tōa ê tōa pún-hūn, chhin-chhiūⁿ kóng thiⁿ-tē bô nn̄g ê ji̍t, peh-sìⁿ bô nn̄g ê ông; m̄-sī kóng bô ji̍t, bô ông; sī kóng ū chi̍t-ê bô nn̄g ê niā-niā. Góa kóng Siōng-tè to̍k-it bû-jī ia̍h sī án-ni.”
|
李--先--生應伊講︰「我m̄是講無神；若無神beh thài有天地萬物？我亦m̄是引chhōa人無敬神；我所講 ê 道理做要緊ê 就是敬神。總--是神有真有假；號做真神就是獨一無二，大主宰 ê 上帝，人攏應該著誠心來愛敬伊。Che正是人 ê 大 ê 大本份，親像講天地無兩個日，百姓無兩個王；m̄是講無日，無王；是講有一個無兩個niā-niā。我講上帝獨一無二亦是án-ni。」 |
|
Lāu-lâng mn̄g,“Sian-siⁿ àn-cháiⁿ-iūⁿ chai sè-sio̍k só͘ kèng ê sîn lóng sī ké--ê mah?”
|
老人問︰「先生án怎樣知世俗所敬ê 神攏是假--ê mah？」 |
|
Ìn-kóng,“Sè-sio̍k só͘ kèng ê sîn hoān ē khòaⁿ-kìⁿ--ê chiū-sī thô͘ chō, chhâ tiau lâng ê chhiú só͘ chò ê siōng sī gâi mi̍h. Chiong ke̍k lêng-lāi ê lâng khì pài hit-hō bô lêng-khì ê mi̍h, sī hā-chiān kàu ke̍k. Hoān bē khòaⁿ-kìⁿ ê, chiū-sī chêng tāi sí-liáu ê lâng; chhin-chhiūⁿ Tiuⁿ Gî chheng-ho͘ chò Gio̍k-tè; Lâu Tiòng-seng chheng-ho͘ chò Chin-hú; Būn Thài-su chheng-ho͘ chò Lûi-chó͘; N̂g Hui-hó͘ chheng-ho͘ chò Tong-ga̍k; Koan-kong chheng-ho͘ chò Hia̍p-thian Tāi-tè; Tiō Kong-bêng chheng-ho͘ chò Châi-sîn. Chhin-chhiūⁿ chit chi̍t lūi lóng sī lâng, lia̍h i chò sîn, chò Siōng-tè, lâi kèng-pài-i, m̄-nā ka-tī hián-chhut gû-gōng o͘-àm, koh tōa-tōa tek-chōe--tio̍h chin Sîn Siōng-tè.”
|
應講︰「世俗所敬ê 神凡會看見--ê 就是土造，柴雕人 ê 手所做ê 像是呆物。終極靈內 ê 人去拜hit號無靈氣 ê 物，是下賤教極。凡bē看見 ê，就是前代死了 ê 人；親像張儀稱呼做玉帝；劉長生稱呼做真府；聞泰司稱呼做雷祖；黃飛虎稱呼做東獄；關公稱呼做俠天大帝；趙公明稱呼做財神。親像這一類攏是人，掠伊做神、做上帝，來敬拜伊，m̄若家己顯出愚憨烏暗，koh大大得罪--著真神上帝。」 |
|
Lāu-lâng mn̄g,“Ngó͘-tè, Gio̍k-tè, Goâu-thiān, Chí-bî, hiah ê kiám thang kóng lóng m̄-sī Siōng-tè mah?”
|
老人問︰「五帝、玉帝、堯天、紫微，hiah ê kiám thang講攏m̄是上帝--mah？」 |
|
Ìn kóng,“Lóng m̄-sī, sī lâng só͘ phah-sǹg só͘ chhòng-chō; he̍k-sī jîn-kun só͘ thek-hong, he̍k-sī hit kàu-hōe ka-tī hong--ê, chheng i chò Siōng-tè, sī lām-sám chheng-tio̍h Siōng-tè ê miâ.”
|
應講︰「攏m̄是，是人所扑算所創造；或是仁君所冊封，或是hit教會家己封--ê，稱伊做上帝，是lām-sám稱著上帝 ê 名。」 |
|
Lāu-lâng mn̄g,“Pu̍t kap chiòng Pho͘-sat sī lâng á-sī sîn?”
|
老人問︰「佛kap眾菩薩是人抑是神？」 |
|
Ìn kóng,“Lóng sī lâng, m̄-sī Tiong-kok lâng, sī Se-kok lâng. ”
|
應講︰「攏是人，m̄是中國人，是西國人。」 |
|
Lāu-lâng mn̄g,“Hiah-ê Pho͘-sat í-keng siū thek-hong, kiám thang kóng m̄-sī sîn mah?”
|
老人問︰「Hiah-ê 菩薩已經受冊封，kiám thang講m̄是神mah？」 |
|
Ìn-kóng,“Hong-sîn hit hō sè-sio̍k kài bô iáⁿ, kài siâ, kài pháiⁿ. Taⁿ Siōng-tè sī chò thiⁿ-tē lâng mi̍h ê tōa Chú-cháiⁿ, bô só͘ bē-ē, bô só͘ m̄-chai, sǹg-sī to̍k-it ê chin Sîn. Hō͘ Siōng-tè chhòng-chō ê sió-khóa lâng beh thài-ē hong lâng chò Siōng-tè leh? Beh thài-ē hō͘ lâng hong-chò Siōng-tè leh?”
|
應講︰「封神 hit 號世俗kài無影、kài邪、kài 歹。今上帝是做天地人物 ê 大主宰，無所bē會，無所m̄知，算是獨一ê真神。Hō͘上帝創造ê 小可人beh thài會封人做上帝leh？Beh thài會hō͘人封做上帝leh？」 |
|
Lāu-lâng mn̄g,“Hō͘ lâng hong chò sîn ê, tāi-khài lóng-sī ū kong-lô tī kok-n̍i̍h, ū iu-tek tī lâng tau, nià thang khì-choa̍t pàng-sak--i?”
|
老人問︰「Hō͘人封做神 ê，大概攏是有功勞tī 國n̍i̍h，有優德tī 人兜，nià thang 棄絕放sak--伊？」 |
|
Ìn kóng,“Góa m̄-sī kóng i bô kong-lô, bô in-tek; ia̍h m̄-sī kà lâng tio̍h khì-choa̍t i. Nā-ū hó ê kà-sī tio̍h sūn-thàn, nā-ū hó ê tek-hēng tio̍h o̍h--i. I-ê kong-lô in-tek m̄-thang bē-kì-tit; siáⁿ-sū khì-choa̍t pàng-sak i leh? Góa to̍k-to̍k kóng i m̄-sī Siōng-tè, m̄-sī sîn, sī Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê lâng. Lia̍h i chò sîn, lâi chò i, pài--i, kiû--i sī hoān-tio̍h Siōng-tè ê hoat-tō͘, jiá-tio̍h Siōng-tè ê siū-khì.”
|
應講︰「我m̄是講伊無功勞，無恩德；亦m̄是教人著棄絕伊。若有好ê 教示著順趁，若有好ê 德行著學--伊。伊ê 功勞恩德m̄-thang bē記tit；啥事棄絕放sak伊leh？我獨獨講伊m̄是上帝，m̄是神，是上帝所創造 ê 人。掠伊做神，來做伊，拜--伊，求--伊是犯著上帝ê 法度，惹著上帝 ê 受氣。」 |
|
Phì-lūn ū tiong-sîn tī-chia kèng i chò tiong-sîn chiū thang, chun i chò hông-tè chiū m̄-thang; hô-hòng chun lâng chò Siōng-tè àn-cháiⁿ-iūⁿ thang leh? Lâng sí sin kui-thô͘, lêng-hûn kui Siōng-tè sím-phòaⁿ. Nā-sī hó--ê, siúⁿ i ji̍p Thian-tông, pháiⁿ--ê, hoa̍t--i lo̍h tē-ge̍k. Kì-jiân lī-khui chit sè-kan kap lâng bô kan-sia̍p; kiù lâng hāi lâng ê koân-lêng lóng m̄-sī i só͘ ū; só͘-í chè--í kiû--i bû ek, hō-hok ê koân sī Siōng-tè teh chiáng. Nā-ū beh kiû choan-choan tio̍h kiû--i; nā-ū tit-tio̍h, chhim-chhim tio̍h kám-siā i, éng bē ké-ōaⁿ-tit ê chêng-lí.”
|
譬論有忠臣tī-chia 敬伊做忠臣就thang，尊伊做黃帝就m̄-thang；何況尊人做上帝án 怎樣thang leh？人死身歸土，靈魂歸上帝審判。若是好--ê，賞伊入天堂，歹--ê，罰--伊落地獄。既然離開這世間 kap人無干涉；救人害人 ê 權能攏m̄是伊所有；所以祭--í 求--i 無益，號福ê 權是上帝teh 掌。若有beh求專專著求--伊；若有得著，深深著感謝伊，永bē改換tit ê 情理。」 |
|
Lāu-lâng mn̄g, “Thiⁿ-tē ji̍t goe̍h hiah-ê àn-cháiⁿ-iūⁿ m̄-thang pài?”
|
老人問︰「天地日月hiah-ê án怎樣m̄-thang 拜？」 |
|
Ìn kóng,“Chit-ê sī Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê mi̍h, chò beh hō͘ lâng ēng--ê, m̄-sī beh hō͘ lâng kèng-pài--ê. Ēng ê lâng chiū tio̍h kám-siā chō mi̍h Chú Siōng-tè ê tōa in-tián. Lia̍h mi̍h chò Siōng-tè toàn-toàn m̄-thang. Koh ēng Siōng-tè ê êng-kng kui I chhòng-chō ê mi̍h, ia̍h bān-bān m̄-thang. Ū chi̍t-ê u-khu ê tha̍k-chheh lâng, chiaⁿ-goe̍h chhe-it, i-koan chéng-chê, hoān-nā mn̂g, thang chíⁿ, chàu, chhn̂g-tiùⁿ, í-toh, lóng tio̍h ip-jiā. Lâng mn̄g i, i kóng, Bô mn̂g, bē chhut-ji̍p; bô thang, bē kng-bêng; bô chíⁿ, bē-tit-tháng lim sé; bô chàu, bē-tit-thang chú-chia̍h; bô chhn̂g-tiùⁿ, bô tàng thang khùn; bô í-toh, bô tàng thang chē. Chi̍t nî ê tiong-kan siū i ê tōa in, só͘-í tio̍h pài i.”
|
應講︰「這個是上帝所創造 ê 物，做beh hō͘ 人用--ê，m̄是beh hō͘人敬拜--ê。用 ê 人就著感謝造物主上帝 ê 大恩典。掠物做上帝斷斷m̄-thang。Koh用上帝 ê 榮光歸伊創造ê 物，亦慢慢m̄-thang。有一個窩居 ê 讀冊人，正月初一，衣冠整齊，凡若門、窗、井、灶、床帳、椅桌，攏著 ip-jiā。人問伊，伊講，無門，bē出入；無窗，bē 光明；無井，bē得thang lim洗；無灶，bē得thang 煮食；無床帳，無tàng thang 睏；無椅桌，無tàng thang 坐。一年ê中間受伊ê 大恩，所以著拜伊。」 |
|
Hāiⁿ ah! Thiⁿ-ē thái-thó ē hiah chē u-khu ê tha̍k-chheh lâng leh? Pàng-sak khí-chhù hak-mi̍h ê Chú m̄-chai thang kám-siā i, khì kā chhù chham mi̍h ip-jiā, kiám m̄-sī tōa chhò-gō͘? Siōng-tè chò thiⁿ khàm lâng, chò tē chài lâng, chò ji̍t goe̍h chiò lâng, chò bān-mi̍h iúⁿ-chhī lâng. Lâng m̄-chai chiah-ê lóng-sī Chú pho͘-pâi pò͘-tì ê, beh hō͘ lâng thang ēng; hoán-tńg khì kèng-pài i, kap hit-hō pài chhù, pàu mi̍h u-khu ê tha̍k-chheh lâng bô koh-iūⁿ.”
|
Hāiⁿ ah﹗天下thái-thó會hiah濟u-khu ê 讀冊人leh？放sak 起厝hak物 ê 主m̄知thang感謝伊，去kā厝參物ip-jiā，敢m̄是大錯誤？上帝做天蓋人，做地載人，做日月照人，做萬物養飼人。人m̄知chiah-ê攏是主鋪排佈置 ê，beh hō͘人thang用；反轉去敬拜伊，kap hit號拜厝，拜物u-khu ê 讀冊人無各樣。」 |
|
Lāu-lâng thiaⁿ-kìⁿ chiām-chiām bêng-pe̍k chin-lí, chēng-chēng siūⁿ lōa-kú, chiah koh-chài mn̄g i kóng,“Góa só͘ léng-kàu--ê góa lio̍h-á chai, to̍k-to̍k lín kùi-kàu bô kèng-pài chó͘-kong chīn put-kai.”
|
老人聽見漸漸明白真理，靜靜想偌久，才koh再問伊講︰「我所領教--ê 我略仔知，獨獨lín貴教無敬拜祖公盡不該。」 |
|
Ìn kóng,“Hó-tit lí mn̄g hit kù. Goán ê kàu m̄-sī kìm lâng kèng-pài chó͘-kong; sī kìm lâng ho̍k-sāi chó͘-kong. Chó͘-kong lîm-chiong ê sî, kiáⁿ-sun tio̍h chīn sim chiàu-kò͘ hû-chhî, lâi chō͘ i-ê siān-chiong. Āu--lâi iū tio̍h chīn la̍t liông-chá pī-pān koan-kok i-khim kā i an-chòng, siông-siông siàu-liām chó͘-kong ê in-chêng, m̄-káⁿ bē-kì-tit. Sūn-thàn i só͘ lâu ê hó kà-sī, m̄-káⁿ ûi-ke̍h; hûn-bōng nā ū pháiⁿ tio̍h siu-lí. Che chiàⁿ si̍t-chāi sī teh kèng chó͘-kong.
|
應講︰「好tit你問hit句。阮ê教m̄是禁人敬拜祖公；是禁人服事祖公。祖公臨終ê 時，子孫著盡心照顧扶持，來助伊 ê 善終。後--來又著盡力量早備辦棺槨衣欽kā伊安葬，常常數念祖公ê 恩情，m̄敢bē記tit。順趁伊所留ê 好教示，m̄敢違逆；墳墓若有歹著修理。Che正實在是teh 敬祖公。 |
|
Lūn-kàu ho̍k-sāi khí sû-tn̂g,chhāi sîn-ūi, siat bo̍k-chú, hiah-ê sū lóng sī khang-hi lām-sám. Lâng sí seng-khu hiú-nōa tī thò͘--n̍i̍h, hó--ê, lêng-hûn kui thian-tông, pháiⁿ--ê, lêng-hûn kui tē-ge̍k, bē koh lâi hióng-siū chè-hiàn ê mi̍h. Seng-lé, chhài-pn̄g, chiú-se̍k, pâi móa toh-téng, iû-goân sī oa̍h lâng teh chia̍h, kāng sí lâng lóng bô tī-tāi. Nā-sī chó͘-kong tio̍h chia̍h, siáⁿ-sū chè-hiàn kīn--ê, bô chè-hiàn hn̄g--ê? Kiám m̄-sī hn̄g ê chó͘-kong eng-kai iau-gō mah? Iū-koh chi̍t nî chè-hiàn kúi-kòe niā-niā, nā-sī chin-chiàⁿ tio̍h chia̍h, chó͘-kong kiám bô gō-sí mah?
|
論到服事起祠堂，祀神位，設木主，hiah-ê 事攏是空虛濫糝。人死身軀朽爛tī 土--n̍i̍h，好--ê，靈魂歸天堂，歹--ê，靈魂歸地獄，bē koh來享受祭獻ê物。牲醴、菜飯、酒席，排滿桌頂，猶原是活人teh食，kāng 死人攏無tī代。若是祖公著食，啥事祭獻近--ê，無祭獻遠--ê?Kiám m̄是遠ê 祖公應該枵餓mah？又koh一年祭獻幾過niā-niā，若是真正著食，祖公kiám無餓死mah？ |
|
Iū-koh tio̍h sio chóa-chîⁿ, bô siūⁿ lâng tī sè-kan ū he̍k-sin ê hêng, chia̍h ēng ū hêng ê mi̍h. Só͘-í tio̍h chîⁿ-gîn bé chia̍h, bé chhēng, bé khì-khū, lâi iúⁿ-chhī. Lâng sí liáu-āu he̍k-sin kui thô͘ bô khiàm-ēng mi̍h, lêng-hûn sī bô hêng ê mi̍h, bē-sái-tit ēng ū hêng ê chia̍h chhēng. Nā kóng tio̍h khiàm-ēng chîⁿ-gîn, eng-kai ēng chin--ê hō͘ i, siáⁿ-sū ēng chóa-hu lâi phiàn--i? Chóa sī tek lâi chò-chiâⁿ--ê, kì-jiân sio-liáu sī bô lō͘-ēng ê chóa-hu, beh thài-ē pìⁿ-chò chin-chiàⁿ ê chîⁿ-gîn mah?
|
又koh著燒紙錢，無想人tī世間有惑身ê 形，食用有形ê 物。所以著錢銀買食、買穿、買器具，來養飼。人死了後惑身歸塗無欠用物，靈魂是無形ê物，bē使tit用有形ê食穿。若講著欠用錢銀，應該用真--ê hō͘ 伊，啥事用紙hu來騙--伊？紙是竹來做成--ê，既然燒了是無路用ê 紙hu，beh thài會變做真正ê 錢銀mah？ |
|
Iū-koh chè-sū sī kó͘-chá kèng Siōng-tè ê lé, m̄-thang lām-sám kui tī lâng. Chóng--sī kèng chó͘-kong sī thiⁿ-ē thong-hêng ê tōa-lō͘; ho̍k-sāi chó͘-kong sī lâng ka-tī khui ê phian-phiah lō͘; m̄-nā bô-iáⁿ ê tāi-chì, koh tōa ûi-ke̍h Siōng-tè ê bēng-lēng. Bêng-pe̍k chin-lí ê lâng tek-khak m̄ án-ni chò.”
|
又koh祭祀是古早敬上帝ê 禮，m̄-thang lām-sám跪tī人。總--是敬祖公是天下通行ê 大路；服事祖公是人家己開ê 偏僻路；m̄若無影ê 代誌，koh 大違逆上帝 ê命令。明白真理ê 人的確m̄ án-ni 做。」 |
|
Lāu-lâng kóng,“Che chin-chiàⁿ sī tō-lí ê ōe. Chiông-chêng góa m̄-bat thiaⁿ-kìⁿ, kin-á-ji̍t kai-chài lâi léng-kàu, ē hiáu-gō͘ lah, lūn chun-kèng chham ho̍k-sāi ū hun-piat. Sian-siⁿ khui-thiah chêng-lí siông-sè, thong lâng ê sim-khiàu bē chió.”
|
老人講︰「Che真正是道理ê 話。從前我m̄-bat聽見，今仔日佳哉來領教，會曉悟--lah，論尊敬參服事有分別。先生開拆情理詳細，通人 ê 心竅bē少。」 |
|
Iáu ū chi̍t-kù-ōe beh chhéng-kàu. Góa taⁿ chai ngó͘-siōng í-ki̍p it-khài sè-sio̍k só͘ kèng ê sîn-bêng lóng sī tùi lâng ê ì-sù chhut--lâi; ia̍h chai thiⁿ-tē ji̍t-goe̍h hiah-ê sī Siōng-tè só͘ chhòng-chō ê, kèng-pài i bô lī-ek, koh ū tōa chōe; ia̍h chai Siōng-tè sī to̍k-it ê chin Chú, bān sè bān kok só͘ eng-kai tio̍h chun-chông kèng-pài i. Nā-sī lūn-kàu Iâ-so͘, góa lāu-gōng ê lâng iáu-bōe hiáu-tit kàu thiat-té, goān sian-siⁿ bêng-bêng kà-sī góa.”
|
Iáu有一句話beh請教。我今知偶像以及一概世俗所敬ê 神明攏是tùi人ê意思出--來；亦知天地日月hiah-ê是上帝所創造ê，敬拜伊無利益，koh有大罪；亦知上帝是獨一 ê 真主，萬世萬國所應該著尊崇敬拜伊。若是論到耶穌，我老憨ê 人iáu-bōe 曉tit到徹底，願先生明明教示我。」 |
|
Lí sian-siⁿ kóng,“Kiù-chú Iâ-so͘ it-giân-lân-chīn, ke-lāi ū ‘Sin-iok ê choân-su,’kap‘hian-tō sok-goân,’chham‘Thian-lō͘ chí-bêng,’ ‘Tek-hūi ji̍p-bûn’,‘Sèng-kàu būn-tap’, hiah-ê chheh; iông góa lēng ji̍t tòa--lâi chioh lāu-peh ka-tī khì khòaⁿ, chiū bêng-pe̍k thàu-thiat.
|
李--先--生講︰「救主耶穌一言難盡，家內有《新約 ê 全書》、kap《天道溯源》、chham《天道旨明》、《德彗入門》、《聖教問答》、hiah-ê 冊；容我另日帶--來借老伯家己去看，就明白透徹。 |
|
Taⁿ chhiáⁿ iok-lio̍k kóng hō͘ lí thiaⁿ, Siōng-tè to̍k-to̍k chi̍t-ê, nā-sī it-thé ê tiong-kan ū saⁿ-ūi; chiū-sī Sèng-pē, Sèng-kiáⁿ, Sèng-sîn. Iâ-so͘ chiū-sī saⁿ-ūi-lāi tē-jī-ūi ê Sèng-kiáⁿ, tùi chi̍t-chheng peh-pah peh-cha̍p-jī nâ chêng Sèng-kiáⁿ chhut-sì chò lâng lâi kiù-sè. Iâ-so͘ sī Se-kok ê im-gí, hoan-e̍k chiū-sī kiù-sè ê ì-sù, chhin-chhiūn án-ni Iâ-so͘ ū nn̄g-ê sèng, chi̍t-ê Siōng-tè ê sèng, chi̍t-ê lâng ê sèng. Chit nn̄g-ê sèng ha̍p chò-hóe lâi chiâⁿ chi̍t-ê Kiù-chú.
|
今請約略講hō͘你聽，上帝獨獨一個，若是一體ê中間有三位；就是聖父、聖子、聖神。耶穌就是三位內第2位ê 聖子，tùi 1882年前聖子出世做人來救世。耶穌是西國 ê 音語，翻譯就是救世 ê 意思，親像án-ni耶穌有兩個聖，一個上帝ê 聖，一個人 ê 聖。這兩個聖合做伙來成一個救主。 |
|
Lâng lī-khui Siōng-tè tek-hēng í-keng soe-bî, Iâ-so͘ lâi tī i ka-tī ê seng-khu chiong Siōng-tè hián-chhut hō͘ lâng khòaⁿ; hō͘ lâng koh-chài kap Siōng-tè chhin-kīn, lâi heng-khí in ê tek-hēng. Sè-kan lóng o͘-àm m̄-bat Siōng-tè ê chin-lí, khì kiâⁿ siâ-lō͘. Iâ-so͘ ēng thiⁿ-téng ê kng lâi chiò--in, hō͘ in khì-siâ kui-chèng. Sè-kan lâng lóng ū chōe, eng-kai siū éng-oán ê hêng-hoa̍t, Iâ-so͘ chò Siōng-tè ê Kiáⁿ, chì-chun chì-kùi, tī si̍p-jī-kè téng thè lâng sí, sio̍k chèng-lâng ê chōe-ok, hō͘ lâng ē bián-tit tîm-lûn ê kan-khó͘, lâi tit-tio̍h éng-oán ê hok-khì.
|
人離開上帝德行已經衰微，耶穌來tī伊家己 ê 身軀將上帝顯出hō͘人看；hō͘人koh再kap上帝親近，來興起in ê 德行。世間攏烏暗m̄-bat上帝 ê真理，去行邪路。耶穌用天頂ê 光來照--in，hō͘ in 棄邪歸正。世間人攏有罪，應該受永遠 ê 刑罰，耶穌做上帝 ê 子，至尊至貴，tī十字架頂替人死，贖眾人 ê 罪惡，hō͘人會免得沉淪ê 艱苦，來得著永遠 ê福氣。 |
|
Chú sí liáu-āu saⁿ ji̍t koh-oa̍h, sì-cha̍p ji̍t seng-thian, chē tī Siōng-tè ê iū-pêng, chiáng thiⁿ-tē bān-mi̍h ê koân; siúⁿ-sù Sèng-sîn lîm-kàu lâi kám-tōng lâng ê sim, lâi ín lâng kui chèng-tō. Thong sè ê chin-kng, to̍k-to̍k chi̍t-ê Kiù-chú Iâ-so͘ niā-niā, hoān-nā sìn-khò i tek-khak ē tit-tio̍h kiù. Nā mn̄g che ōe ū sím-mi̍h pîn-kù, góa chiū-sī pîn-kù. Iâ-so͘ í-keng kiù góa thoat-lī chōe-ok, hiuⁿ-lí chhù-piⁿ chiâu chai.”
|
主死了後3日復活，40日升天，坐tī上帝 ê 右爿，掌天地萬物 ê 權；賞賜聖神臨到來感動人 ê心，來引人歸正道。通世ê 真光，獨獨一個救主耶穌niā-niā，凡若信靠伊的確會得著救。若問che 話有甚mi̍h憑據，我就是憑據。耶穌已經救我脫離罪惡，鄉里厝邊齊知。」 |
|
ThiaⁿLí sian-siⁿ chit-kù-ōe, bô chi̍t-ê m̄ thìm-thâu kóng ū-iáⁿ. Lāu-lâng koh mn̄g,“Sèng-sîn sím-mi̍h ì-sù?”
|
聽李--先--生這句話，無一個m̄ thìm頭講有影。老人koh問︰「聖神甚mi̍h意思？」 |
|
Ìn-kóng,“Sèng-sîn chiū-sī Siōng-tè sam-ūi it-thé ê tē-saⁿ-ūi; i-ê lō͘-ēng chiū-sī ē chiò-kng an-ùi kám-tōng lâng ê sim, hō͘ lâng chai chōe, chō͘ lâng hoán-hóe ké-pìⁿ, sìn Iâ-so͘ lâi tit-tio̍h éng-oa̍h. Nā óa-khò ka-tī ê khùi-la̍t lâi ké-pìⁿ chò hó, koat-toàn bē-ē; tek-khak tio̍h óa-khò Sèng-sîn sé-chheng i-ê sim, toan-chiàⁿ i-ê sim, chiah ē-tit tû-khì kū-té só͘ bak ê lâ-sâm, lâi chiâⁿ chò sèng chò hó.”
|
應講︰「聖神就是上帝三位一體ê 第3位；伊 ê 路用就是會照光安慰感動人ê 心，hō͘人知罪，助人反悔改變，信耶穌來得著永活。若倚靠家己 ê 氣力來改變做好，決斷bē會；的確著倚靠聖神洗清伊 ê 心，端正伊 ê 心，才會得除去舊底所bak ê lâ-sâm，來成做聖做好。」 |
|
Koh mn̄g sian-siⁿ kóng,“It-thé sam-ūi, kiám m̄-sī kóng ū saⁿ-ê Siōng-tè mah?”
|
Koh問先生講︰「一體三位，kiám m̄是講有3 個上帝mah？」 |
|
Ìn kóng,“M̄-sī lah. Sui-jiân ū saⁿ-ūi put-kò sī chi̍t-thé, phì-jū chi̍t-ê lâng ê tiong-kan ū lêng-hûn, ia̍h ū he̍k-sin, ha̍p lâi chò chi̍t-ê lâng. Che kiám m̄-sī nn̄g-ūi it-thé mah? Kiù-si̍t sī chi̍t lâng, m̄-sī nn̄g lâng. Góa ēng chit-ê chò phì-jū, m̄-sī kóng Siōng-tè kap lâng sio-siāng. Siōng-tè pún-thé sī sîn bô hêng, bô chhin-chhiūⁿ lâng ū he̍k-sin; put-kò sī chioh lâi piáu-bêng it-thé, bô tek-khak chi̍t-ê, he̍k-sī nn̄g-ê saⁿ-ê lóng thang. Che sī ke̍k ò-biāu ê chêng-lí, ke̍k chin-si̍t ê tāi-chì, nā chhim-chhim sìn kiám-chhài thang lio̍h-á chai.”
|
應講︰「M̄是lah。雖然有3位不過是一體，譬喻一個人ê中間有靈魂，亦有惑身，合來做一個人。Che敢m̄是2位一體mah？究實是一人，m̄是2人。我用這個做譬喻，m̄是講上帝kap人相像。上帝本體是神無形，無親像人有惑身；不過是借來表明一體，無的確一個，或是二個三個攏thang。Che是極奧妙 ê 情理，極真實 ê 代誌，若深深信kiám-chhái thang 略仔知。」 |
|
Koh mn̄g kóng,“Chit-ê tō-lí kiám m̄-sī tùi Sai-iûⁿ lâi mah?”
|
Koh問講︰「這個道理kiám m̄是tùi 西洋來mah？」 |
|
Ìn kóng,“Chit-ê tō-lí ê pún-goân sī chhut tī Thiⁿ--n̍i̍h, chiū-sī tùi Siōng-tè hia lâi ê. Taⁿ lâi thoân-kàu ê lâng Au-lô-pa chiu kap A-bí-lī-ka chiu ê lâng khah chē, nā-sī Iâ-so͘ chhut-sì ê só͘-chāi, sī chāi tī A-se-á chiu ê Iû-thài kok, kap Tiong-kok siāng chi̍t chiu. Sai-kok ê lâng sìn che tō-lí, m̄-sī in-ūi chhut tī pún kok, ia̍h bô beh mn̄g tùi tó chi̍t kok lâi; to̍k-to̍k séng-chhat chit-ê tō-lí, siông-sè chhâ-khó, bêng-bêng chai chit-ê tō-lí chin-si̍t bô lām-sám, pí sè-kan ê kàu iâⁿ-kòe bān-bān pōe. Góa kiám m̄-sī Tiong-kok lâng mah? Chit-ê tō-lí nā-sī Siōng-tè ê tō-lí, góa àn-cháiⁿ-iūⁿ ē sìn?”
|
應講︰「這個道理 ê 本源是出tī 天--n̍i̍h，就是tùi上帝hia來ê。今來傳教ê 人歐羅巴州kap 亞美利加州 ê 人較濟，若是耶穌出世ê 所在，是在tī 亞西亞州ê 猶太國，kap中國像一州。西國 ê人信che道理，m̄是因為出tī本國，亦無beh問tùi tó一國來；獨獨省察這個道理，詳細查考，明明知這個道理真實無lām-sám，比世間ê教贏過萬萬倍。我kiám m̄是中國人mah？這個 道理若是上帝 ê 道理，我àn怎樣會信？」 |
|
Lāu-lâng koh mn̄g,“Lâng kiò ji̍p-kàu--ê chò chia̍h-iūⁿ-kàu, sī sím-mi̍h ì-sù?”
|
老人koh問︰「人叫入教--ê做食羊教，是甚mi̍h意思？」 |
|
Ìn kóng,“Che sī húi-pòng lâng ê pe̍h-chha̍t ōe, m̄-thang sìn. Ji̍p-kàu--ê m̄-nā bô tit-tio̍h chîⁿ, chia̍h-kàu ê sū, koh tio̍h tê chîⁿ chhut--lâi, pang-chān kàu-hōe thoân-tō ê lō͘-ēng. Iâ-so͘ Sèng-kàu sī ēng tō-gī kau-chiap, m̄-sī ēng chîⁿ-gîn lâi-óng.”
|
應講︰「Che是誹謗人 ê白賊話，m̄-thang 信。入教--ê m̄ 但無得著錢，食教ê 事，koh著tê錢出--來，幫贊教會傳道ê 路用。耶穌聖教是用道義交接，m̄是用錢銀來往。」 |
|
Lí sian-siⁿ kap lâng mn̄g-tap ê ōe kóng bē-tit chīn, kan-ta chiong khah iàu-kín ê ōe khioh--khí-lâi kā lâng kóng.
|
李--先--生kap人問答 ê 話講bē tit盡，kan-ta將較要緊 ê 話拾--起來kā 人講。 |
|
Lí sian-siⁿ nā tú-tio̍h lé-pài, tek-khak tio̍h kóng Sèng-chheh hō͘ lâng thiaⁿ. Ta̍k ji̍t êng ê sî tī po͘--n̍i̍h, kap lâng lūn tō-lí. I-ê bó͘ ia̍h ài chiong chit-ê tō-lí khó͘-khǹg kà-sī hū-jîn-lâng, cha-bó͘ gín-ná, in-ūi i lâi bat tō-lí--ê chin chē, siū i kám-hòa ia̍h bē chió. Ū-ê siū i kám-hòa ké a-phiàn-hun, ū-ê siū i kám-hòa kài sek, kài chiú, kài tó͘, í-ki̍p it-khài hāi ka-tī, hāi lâng ê sū, tio̍h lóng kéng-kài saⁿ-kap lâi ji̍p-kàu.
|
李--先--生若tú著禮拜，的確著講聖冊hō͘人聽。逐日閒ê 時tī晡--n̍i̍h，kap人論道理。伊 ê某亦愛將這個道理苦勸教示婦人人，查某囡仔，因為伊來bat道理--ê真濟，受伊感化亦bē少。有ê 受伊感化改鴉片薰，有ê 受伊感化戒色、戒酒、戒賭，以及一概害家己、害人ê 事，著攏炯戒相kap來入教。 |
|
Lí sian-siⁿ ê chhù chin sè keng, ài siat-li̍p hit-ê hōe-tn̂g, hō͘ chèng-lâng lâi lé-pài khah lī-piān; ōe chi̍t-ē kóng-chhut, ū-ê chān i-ê chîⁿ, ū-ê chān i-ê la̍t, tāi-chì khoài-khoài chiâⁿ.
|
李--先--生 ê 厝真細間，ài設立hit個會堂，hō͘眾人來禮拜較利便；話一下講出，有ê 贊伊 ê 錢，有ê 贊伊 ê力，代誌快快成。 |
|
Bô lōa-kú pài-tn̂g khí-hó, chū-chi̍p ê lâng siông-siông móa tn̂g. Che sī tùi chi̍t lâng sìn Iâ-so͘, lâi siū kám-tōng tì-kàu án-ni. Nā lâng-lâng lóng chhin-chhiūⁿ Lí--sian--siⁿ, m̄-sái lōa-kú Siōng-tè ê chí-í chiū ē kiâⁿ tī chit sè-kan; lâng-lâng saⁿ chhin saⁿ thiàⁿ, saⁿ chān saⁿ kiù. Chīn bān pang-kok lóng hia̍p-hô, chiâⁿ chò Siōng-tè chi̍t-ê tōa Thian-kok, hok-khì ji̍t-ji̍t kàu lah.
|
無偌久拜堂起好，聚集 ê人常常滿堂。Che是tùi一人信耶穌，來受感動致到án-ni。若人人攏親像李--先--生，m̄-sái偌久上帝 ê 旨意就會行tī這世間；人人相親相疼，相贊相救。盡萬邦國攏協和，成做上帝一個大天國，福氣日日到--lah。 |
|
Tē cha̍p-it Chiuⁿ
|
第11章 |
|
Lí sian-siⁿ ê bó͘ sìn tō-lí liáu-āu, chu-sū an-sim, to̍k-to̍k chhù-the̍h teh-beh tó-hoāi, chhin-chhiūⁿ kū-sî, mi̍h-kiāⁿ khoeh-khiàm chhin-chhiūⁿ kū-sî. Ū chi̍t-ji̍t mn̄g i-ê tiōng-hu kóng,“Chhù pháiⁿ m̄-hó khòaⁿ, mi̍h pháiⁿ bô kàu ēng, sian-siⁿ nā ū chhun kóa chîⁿ káⁿ--tio̍h siu-lí pó͘-chiok hó mah?”
|
李--先--生 ê某信道理了後，諸事安心，獨獨厝宅teh-beh倒壞，親像舊時，物件缺欠親像舊時。有一日問伊ê 丈夫講︰「厝歹m̄好看，物歹無夠用，先生若有chhun寡錢káⁿ--著修理補足好mah？」 |
|
Lí sian-siⁿ ìn kóng,“Chhiáⁿ thèng-hāu, bān-chiah, hiān-sî nā ū chhun chîⁿ tio̍h hêng-chè, chheng-chhó liáu-āu chiah koh-chài hak, bô iàu-kín.”
|
李--先--生應講︰「請聽候，慢chiah，現時若有chhun錢著還債，清楚了後才koh再hak，無要緊。」 |
|
I-ê bó͘ kóng,“Hêng kū-siàu khiok ia̍h-tio̍h, thài m̄ tùi chhù-piⁿ pêng-iú chioh sin siàu lâi chhòng?”Li--sian--siⁿkóng,“Khiàm chè m̄-sī hó-tāi, ia̍h bô hó miâ. Góa bōe ji̍p-kàu ê sî m̄-bat, lām-sám chò, taⁿ ū hoán-hóe. Hiān-sî í-keng ji̍p-kàu, koat-toàn m̄-thang koh-chài khiàm lâng ê chè; koh hiān-kim teh thoân-tō, thiaⁿ-kìⁿ chē-chē lâi sìn-ho̍k in-ūi bô phāng thang hō͘ lâng hiâm; nā khiàm lâng chè chiū ū phāng lah, bē-bián-tit kiáu-jiáu hō͘ lâng gí-gí phêng-séng, án-ni lâi thoân-tō, kiám m̄ tāi-seng that-ba̍t ka-tī ê chhùi mah? Che góa toàn-toàn bô án-ni chò. Chhiáⁿ hiân-chhe bo̍h-tit in-ūi chhù hoāi, mi̍h pháiⁿ lâi khòa-lū; sim-lāi nā ū tō-lí, bān mi̍h lóng bô khòa-gāi. Khòaⁿ chit keng ê sió-chhù, pí kàu chāi-chá kap Thian-tông bô koh-iūⁿ.”
|
伊ê某koh講︰「還舊數卻亦著，thài m̄ tùi厝邊朋友借新數來創？」李--先--生講︰「欠債m̄是好事，亦無好名。我bōe入教 ê時m̄-bat，濫糝做，今有反悔。現時已經入教，決斷m̄-thang koh再欠人 ê 債；koh現今teh傳道，聽見濟濟來信服因為無縫thang hō͘人嫌；若欠人債就有縫lah，bē-tit攪擾hō͘人語語評省，án-ni來傳道，敢m̄ 代先塞密家己 ê 嘴mah？Che我斷斷無án-ni 做。請賢妻莫tit 因為厝壞，物歹來掛慮；心內若有道理，萬物攏無掛礙。看這間ê 小厝，比到在早kap天堂無各樣。」 |
|
I-ê bó͘ thiaⁿ-kìⁿ hoaⁿ-hí hâng-ho̍k kóng,“Ta̍k kù-ōe chhin-chhiūⁿ kim ge̍k, khui góa ê gû-gōng o͘-àm, chiàu án-ni kiâⁿ chin hó.”
|
伊ê某聽見歡喜降服講︰「逐句話親像金玉，開我ê 愚憨烏暗，照án-ni行真好。」 |
|
Āu--lâi Lí sian-siⁿ chīn-la̍t hêng-chè, bô lōa-kú bô khiàm lâng pòaⁿ îⁿ, chiū siu-lí chhù, hak mi̍h. Chiàu án-ni khòaⁿ, Lí sian-siⁿ ji̍p-kàu, m̄-sī ū lêng-hûn ê hok-khì niā-niā, i ê he̍k-sin ia̍h ū tōa-tōa ê hok-khì. Sèng-keng ū kóng, “Hoān-nā kèng-khiân, lâi ho̍k-sāi Siōng-tè ê tōa lī-ek, chit-sì lâi-sì lóng ū hok-khì, che sī thang sìn ê ōe.”
|
後--來李--先--生盡力還債，無偌久無欠人半圓，就修理厝，hak物。照án-ni看，李--先--生入教，m̄是有靈魂 ê福氣niā-niā，伊ê 惑身亦有大大ê 福氣。聖經有講︰「凡若敬虔，來服事上帝ê 大利益，這世來世攏有福氣，che是thang信 ê 話。」 |
|
Hiuⁿ-lí-lāi ê lâng khòaⁿ chit-ê khoán-sit, to lóng o-ló chin-tō, lâi kui êng-kng hō͘ Siōng-tè. Ū chi̍t-ê kàu-su lo̍h hiuⁿ, khì thoân-tō, gū--tio̍h chi̍t-ê lāu lâng, kā i kóng, “Goán chai kùi kàu ê tiong-kan ū Sèng-sîn kám-hòa lâng ê sim, chin-chiàⁿ ū iáⁿ.”
|
鄉里內 ê 人看這個款式，都攏o-ló 真道，來歸榮光hō͘上帝。有一個教師落香，去傳道，遇--著一個老人，kā伊講︰「阮知貴教ê 中間有聖神感化人 ê 心，真正有影。」 |
|
Kàu-su mn̄g i kóng,“Lí àn-cháiⁿ-iūⁿ chai?”
|
教師問伊講︰「你án怎樣知？」 |
|
Ìn kóng,“Goán chng--n̍i̍h ū chi̍t-ê Lí--sian--siⁿ í-keng ji̍p-kàu. Chāi-chá pháiⁿ kiáⁿ hòng-tōng; āu--lâi khì thiaⁿ chin ê tō-lí, tōa-tōa ké-pìⁿ, m̄-sī tō-lí bô beh kóng, bô beh kiâⁿ, bô beh siūⁿ. Tùi án-ni kám-hòa i choân-ke, ia̍h kám-hòa hiuⁿ-lí, m̄-sī ka-tī ē ké-pìⁿ, ia̍h m̄-sī lâng khǹg i ké-pìⁿ, tek-khak sī Siōng-sîn kám-hòa i, hû-chō͘ i, chiah án-ni-siⁿ.”
|
應講︰「阮莊--n̍i̍h有一個李--先--生已經入教。在早歹子放蕩；後--來去聽真ê 道理，大大改變，m̄是道理無beh講、無beh 行、無beh想。Tùi án-ni感化伊全家，亦感化鄉里，m̄是家己會改變，亦m̄是人勸伊改變，的確是上神感化伊，扶助伊，chiah án-ni-siⁿ。」 |
|
Kàu-su thiaⁿ-kìⁿ sim-lāi hoaⁿ-hí kóng,“Che chin-chiàⁿ sī Sèng-tô͘, sī sè-kan ê kng, lâi chiò chèng-lâng; sī sè-kan ê iâm, lâi tiau-hô͘ chèng-lâng. Só͘ goān chò Chú ê ha̍k-seng, lóng ū chit-hō ê tek-hēng.”
|
教師聽見心內歡喜講：「Che真正是聖徒，是世間 ê光，來照眾人；是世間 ê鹽，來調和眾人。所願做主ê 學生，攏有這號 ê德行。」 |
