Liām-hiong Si-chi̍p_05 | 念鄉詩集_05 |
---|---|
Gân Sìn-seng | 顏信星 |
Lí Chhân-lê | 李田螺 |
Tâi-oân Miâu-le̍k ū kheh-chng, khiân-liog5 nî kan kiàn ka-hn̂g. Bô hiâm lō͘-tô͘ chhian-lí hn̄g, Tn̂g-soaⁿ kòe hái lái thok-hng. |
台灣苗栗有客庄, 乾隆年間建家園。 無嫌路途千里遠, 唐山過海來拓荒。 |
Chám-keng-phek-chhì khai san-lîm, tai-tē ūi chhn̂g chio̍h ūi chím. Phi-seng-tài-goa̍t sin khai khún, hong-po͘ sêng tiân ìm kiáⁿ-sun. |
斬荊劈刺開山林, 大地為床石為枕。 披星戴月新開懇, 荒埔成田蔭子孫。 |
Tiōng-chêng tiōng-gī hó cho̍k-sèng, Jīm-lô jīm-oàn ti thian-bēng. Khîn-khiām chhî ka thoân mn̂g-hong, hêng-sim siú gia̍p tāi-tāi tông; |
重情重義好族性, 任勞任怨知天命。 勤儉持家傳門風, 恆心守業代代同。 |
hiat-me̍h saⁿ lo̍k sim saⁿ liân, lo̍h-tē-siⁿ-kun ì-chì kian. Tun-chhin-bo̍k-lîm chō hiong-lí, sù-hái-it-ka khai sin ki. |
血脈相絡心相連, 落地生根意志堅。 敦親睦鄰造鄉里, 四海一家開新機。 |
Tāi-soat-san lo̍k chōe hô-chhoan, chhoan-chhoan kòe-hóng Miâu-le̍k koān. Chhiong chek thó͘-tē chiâⁿ pîⁿ-goân, koàn-ak chhân-hn̂g lông-ka hoan. |
大雪山麓濟河川, 川川過訪苗栗縣。 沖積土地成平原, 灌沃田園農家歡。 |
Chhoan tiong chi chùn Āu-liông-khe, liû koàn choân kéng ná tōng-me̍h. Khòaⁿ chīn khe-piⁿ jîn-kan-sè, ūi lí liû-thoân Lí Chhân-lê. |
村中支圳後龍溪, 流貫全境若動脈。 看盡溪邊人間世, 為你流傳李田螺。 |
Chhân-lê pún-che̍k Hok-ki chhun, chu chá pháiⁿ miā sit thian-lûn. Pē-bú siang bông bô lâng sioh, sàn kah ná kúi lia̍h-lia̍h-tio̍h. |
田螺本籍福基村, 自早歹命失天倫。 父母雙亡無人惜, 散kah若鬼掠掠著。 |
Ta̍k-ji̍t chhut mn̂g khioh chhân-lê, taⁿ khì ke-lō͘ lâi kiò bē. Chi̍t-tǹg kòe-liáu sǹg chi̍t-tǹg, tan-i chháu-liâu tō hân-sng. |
逐日出門拾田螺, 今去街路來叫賣。 一頓過了算一頓, 單衣草寮度寒霜。 |
Siâng chhun chi̍t-ē Tiuⁿ goân-gōe, ba̍k-chiu khòaⁿ koân bô khòaⁿ kē. Chhek-hā iok ū sam chhian-kim, jû-hoa-sù-gio̍k lâng-lâng him. |
Siâng村一個張員外, 目珠看懸無看低。 膝下育有三千金, 如花似玉人人欣。 |
Tōa--ê jī--ê lóng chhut kè, kè hō͘ mn̂g tong hó chhin-ke, chí chhun iau-lú Tiuⁿ Gio̍k-chu, kàu taⁿ iáu-bōe tiāⁿ chhin-sū. |
大--ê二--ê攏出嫁, 嫁hō͘門當好親家, 只chhun么女張玉姿, 到今iáu未定親事。 |
Chhin-sū m̄-sī bô teh chò͘, tá phòa hō͘-tēng moâi-lâng pô͘; saⁿ ji̍t chi̍t-chōa lâi thê chhin, khah-su Gio̍k-chu m̄ kìⁿ bīn. |
親事m̄是無teh做, 踏破戶碇媒人婆。 三日一chōa來提親, 較輸玉姿m̄見面。 |
Chit-pêng iân-tâu siàu-liân ke, hit-pêng hó-gia̍h chōe chhù-thé; jīm i kóng phòa moâi-lâng chhùi, Gio̍k-chu sim-thâu chēng jû chúi. |
這爿緣投少年家, hit爿好額濟厝宅。 任伊講破媒人嘴, 玉姿心頭靜如水。 |
Goân-gōe ná tán sim ná kip, khǹg i m̄-thang siuⁿ kò͘-chip; iân-tâu hó-gia̍h lí m̄ kè, táu-tí siáⁿ khoán li chiah beh. |
員外那等心那急, 勸伊m̄-thang siuⁿ固執。 緣投好額你m̄嫁, 到底啥款你才beh。 |
Gio̍h-chū chhiò-chhiò ìn a-tia, iân-tâu iā bōe chún pn̄g chia̍h; hó-gia̍h nā sī m̄ tín-tāng, kim-soaⁿ gîn-khò͘ chiàu siông khang. |
玉姿笑笑應阿爹, 緣投也bōe準飯食。 好額若是m̄振動, 金山銀庫照常空。 |
Pîn-chiān hù-hùi lóng sī miā; in-iân nā kàu chū-jiân chiâⁿ, Lâng nā láu-si̍t khéng phah-piàⁿ, koh khah sàn gōa mā m̄ kiaⁿ. |
貧賤富貴攏是命。 姻緣若到自然成, 人若老實肯扑拚, koh較散我mā m̄驚。 |
Gio̍h-chū ōe to kóng bōe liáu, goân-gōe í-keng tòng bōe tiâu. Lí nā hó bái m̄ chai kang, chiong lí kè hō͘ sòng-hiong lang. |
玉姿話都講未了, 員外已經擋bōe tiâu。 你若好bái m̄知空, 將你嫁hō͘散hiong人。 |
Goân-gōe ná mē ná siū khi, chhin-chhiūⁿ ngiâ-sîn bú tâng-ki. Siang-chhiú iap tòa ka-chiah āu, chi̍t-lō͘ tiô chhut mn̂g-kha-kháu. |
員外那罵那受氣, 親像迎神舞童乩。 雙手iap tòa ka-chiah後, 一路tiô出門腳口。 |
Chhàu-khám gū-tio̍h Lí Chhân-lê, iân-lō͘ taⁿ-tàⁿ teh kiò bē. Sūn chhùi mn̄g i “siàu-liân-ê!” kin-nî kúi hòe chhōa bó͘ bōe, |
Chhàu-khám遇著李田螺, 沿路擔擔teh叫賣。 順嘴問伊「少年--ê!」 今年幾歲娶某未? |
Chhân-lê chi̍t-sî tńg bōe kòe, m̄-chai i teh siūⁿ siáⁿ-hòe; goân-gōe koh chai mn̄g chit-pái, Chhân-lê chiah chai sī siáⁿ-tāi; |
田螺一時轉bōe過, m̄知伊teh想啥貨。 員外koh再問一擺, 田螺才知是啥代。 |
chek-sî hīⁿ-jia̍t bīn hoat-hông, pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè ìn siaⁿ kóng. Ka-kī saⁿ-tǹg chia̍h bōe pá, ná ū khùi-la̍t thang hó-chhōa. |
即時耳熱面發hông, 歹勢歹勢應聲講。 家己三頓食bōe飽, 哪有氣力thang好娶? |
Bô siūⁿ goân-gōe hó bīn-sîn, hôe kóng bô chîⁿ bô iàu-kín; goán tau Gio̍k-chu iáu bōe kè, i siōng kà-ì chit-khoán-ê. |
無想員外好面神, 回講無錢無要緊。 阮兜玉姿iáu未嫁, 伊上合意這款--ê。 |
Lí kín khì chōe moâi-lâng-pô, jit-kî sî-sîn tiāⁿ hō hó. Bián siu phèng-kim bián lô-kó͘, thān chá chhōa-chhōa khì chò bó͘. |
你緊去chhōe媒人婆, 日期時辰定hō͘好。 免收聘金免鑼鼓, 趁早娶娶去做某。 |
Chhân-lê thiaⁿ liáu kiaⁿ chi̍t-tiô, ìn kóng goân-gōe mài kún-chhiò. Kùi-hú chhian-kim súi ū miâ, tōa-tōa sè-sè lóng chai-iáⁿ. |
田螺聽了驚一tiô, 應講員外mài滾笑。 貴府千金súi有名, 大大細細攏知影。 |
Chng nāi siàu-liân chi̍t-tōa-tui, chhù-chêng chhù-āu teh pâi tūi. Sàn kah chhiūⁿ góa chit-chióng lâng, pòaⁿ-mî mā bōe chò͘ bîn-bāng. |
庄內少年一大堆, 厝前厝後teh排隊。 散kah像我這種人, 半暝mā bōe做眠夢。 |
Goân-gōe sûi-sî tńg bīn-sek, góa bô kap lí teh chhiùⁿ khek. Ōe kóng chhut chhùi chiū-sī ōe, lí kín khì chiong moâi-lâng chōe. |
員外隨時轉面色, 我無kap你teh唱曲。 話講出嘴就是話, 你緊去將媒人chhōe。 |
Chhân-lê khòaⁿ i chin chèng-keng, chit-lia̍p sim-koaⁿ pho̍k-pho̍k-chhéng. Saⁿ-pō͘ ōaⁿ chò͘ nn̄g-pō͘ cháu, khì chhōe moâi-lâng lâi in tau. |
田螺看伊真正經, 這粒心肝pho̍k-pho̍k-chhéng。 三步換做兩步走, 去chhōe媒人來in兜。 |
Moâi-lâng chi̍t kàu chhiáⁿ ji̍p chhù, tng-thâu-tùi-bīn mn̄g Gio̍k-chu. Lân-tit Gio̍k-chu m̄ nā súi, chin-chiàⁿ iā bô tham hù-kùi. |
媒人一到請入厝, 當頭對面問玉姿。 難得玉姿m̄ nā súi, 真正也無貪富貴。 |
Khòaⁿ i Chhân-lê lâng tiau-ti̍t, jīn-chin phah-piàⁿ koh láu-si̍t. Hôe kóng nā bô saⁿ khì-hiâm, goān-ì thok sin kap i tiàm. |
看伊田螺人調直, 認真扑拚koh老實。 回講若無相棄嫌, 願意託身kap伊tiàm。 |
Goa̍t-hā-ló-jîn hó khan-sêng, tòa lâi chhun-hong ji̍p chhù-keng. Chiông-chhú hân-mn̂g chhoe-ian khí, hoa-khai-pèng-tè liân-lí-ki. |
月下老人好牽成, 帶來春風入厝間。 從此寒門炊煙起, 花開並蒂連理枝。 |
Chhân-lê chiàu siông khioh chhân-lê, ta̍k-ji̍t taⁿ khì ke-lō͘ bē. Sui-jiân chóng thàn bô lōa-chōe, chīn só͘-ū-ê kau hiân-chhe. |
田螺照常拾田螺, 逐日擔去街路賣。 雖然總趁無偌濟, 盡所有--ê交賢妻。 |
Gio̍k-chu chhî-ka chin khîn-khiām, thāi kun un-jiû koh thé-thiap. Chhù-kak ke-thî chiū khí-chhn̂g, lo̍h-tû chhin chhiú khoán chá-tǹg. |
玉姿持家真勤儉, 待君溫柔koh體貼。 厝角雞啼就起床, 落廚親手款早頓。 |
Bô-hiâm sàn lâi bô-hiâm khó͘, bô-hiâm pe̍h-pn̄g phòe chhài-pó͘. Hoaⁿ-hoaⁿ-hí-hí sàng chhut mn̂g, khoài-khoài-lo̍k-lo̍k ngiâ kun tńg. |
無嫌散來無嫌苦, 無嫌白飯配菜脯。 歡歡喜喜送出門, 快快樂樂迎君轉。 |
Chi̍t-pái hong-thai lâi kòe kéng, tōa-hō͘ sòa-chiap lo̍h bōe thêng. Chīn-ba̍k só͘-khòaⁿ sì-chiu-ûi, chhân-hôaⁿ khe-kau lóng tiòng chúi. |
一擺風颱來過境, 大雨續接落bōe停。 盡目所看四周圍, 田岸溪溝攏漲水。 |
Chhân-lê tiàm chhù ti̍t-ti̍t tán, tán-hāu hó-thiⁿ thang sûn-chhân. Hó-put-iông-īⁿ thiⁿ pàng chheng, kóaⁿ-kín chhut-mn̂g khì bô-êng. |
田螺tiàm厝直直等, 等候好天thang巡田。 好不容易天放清, 趕緊出門去無閒。 |
Tang sai lâm pak si-kòe sûn, sûn kah ji̍t-àm kīn hông-hun. M̄-bián kóng-tio̍h khioh chhân-lê, liân hô͘-sîn to bô teh chhōe. |
東西南北四界巡, 巡kah日暗近黃昏。 M̄免講著拾田螺, 連胡蠅都無tè chhōe。 |
Thiⁿ-sek chi̍t-hun chi̍t-hun àm, ná àm Chhân-lê sim ná tam. Khioh bô pòaⁿ-lia̍p thang hó bē, m̄-káⁿ tńg-khì kìⁿ hiân-chhe. |
天色一分一分暗, 那暗田螺心那擔。 拾無半粒thang好賣, m̄敢轉去見賢妻。 |
Jîn-seng chō-gū lân ū-liāu, lâng teh tô͘-bô͘ thiⁿ teh chhiâu. Sim-koaⁿ chheng-khì kha pō͘ chiàⁿ, téng-koân ū ba̍k ōe chai-iáⁿ. |
人生遭遇難預料, 人teh圖謀天teh chhiâu。 心肝清氣腳步正, 頂懸有目會知影。 |
Chhân-lê sì-kòe kho̍k-kho̍k-se̍h, se̍h kau hù-kīn Āu-liông khe. Chē tiàm chhiū-kha teh hioh-khùn, tiám chi̍t-ki hun tháu sim-būn. |
田螺四界kho̍k-kho̍k se̍h, se̍h到附近後龍溪。 坐tiàm樹腳teh歇睏, 點一支薰tháu心悶。 |
Suh liáu sūn chhiú tìm lo̍h khe, hiông-hiông to̍h chhut chi̍t-pha hóe. Chhân-lê hòⁿ-kî kīn chêng khòaⁿ, khe-tiong chi̍t-khut o-chúi-chôaⁿ. |
Suh了順手tìm落溪, 雄雄to̍h出一pha火。 田螺好奇近前看, 溪溝中一窟烏水泉。 |
Tng-sî ô͘-chúi chin hi-hán, beh chhōe tio̍h i bô kán-tan. Chhân-lê ì-gōa lâi hoat-kiàn, seng-oa̍h khò i tit kái-siān. |
當時烏水真希罕, beh chhōe著伊無簡單。 田螺意外來發見, 生活靠伊得改善。 |
Chiông-chhú tû liáu khioh chhân-lê, iā taⁿ o-chúi khì kiò bē. Chi̍t-hun chi̍t-sián ta̍uh-ta̍uh chek, chek kàu khe-chhoan chiâⁿ hái-he̍k. |
從此除了拾田螺, 也擔烏水去叫賣。 一分一sián ta̍uh-ta̍uh積, 積到溪川成海域。 |
Hit-nî goân-gōe chò tōa-siū, iau chhiáⁿ chhin-lâng kap pêng-iú. Nn̄g lâng siū chhiáⁿ chin hoaⁿ-hí, kàu sî iā tòa lé-mi̍h khì. |
Hit年員外做大壽, 邀請親人kap朋友。 兩人受請真歡喜, 到時也帶禮物去。 |
Lé-mi̍h kiōng gîn chit-chheng niú, hun-khui tē-tī nn̄g-kha siuⁿ. Téng-koân iû-goân pho chhân-lê, iōng tàⁿ taⁿ-khì chò hō-lé. |
禮物共銀一千兩, 分開tē tī兩kha箱。 頂懸猶原舖田螺, 用擔擔去做賀禮。 |
Lēng-gōa chún-pī chi̍t-bān biú, ōaⁿ chō gîn-phiò khǹg sin-chiūⁿ. Siūⁿ kōng nā-sī ū ki-hōe, thang ǹg chhin-lâng bé thó-tē. |
另外準備一萬兩, 換做銀票囥身上。 想講若是有機會, thang向親人買土地。 |
Khoán hó chhân-lê kap Gio̍k-chu, sio-chhōa tò-tńg āu-thâu-chhù, nn̄g-ê liân-kín tāi-siag kàu, tī hia kap lâng teh phò-tāu. |
款好田螺kap玉姿, 相chhōa倒轉後頭厝, 兩個連襟代先到, tī hia kap人teh phò-tāu。 |
Khòaⁿ-kìⁿ Chhân-lê taⁿ-tàⁿ lâi, tiau-kang phì-siùⁿ pò lâng chai. Chhân-lê chhiò chhiò bô ìn siaⁿ, Gio̍k-chu iā ké m̄ chai-iáⁿ. |
看見田螺擔擔來, 刁工phì-siùⁿ報人知。 田螺笑笑無應聲, 玉姿也假m̄知影。 |
Tán-hāu ûi toh chē chò-hóe, Chhàn-lê khui chhùi mn̄g tāi-ke. Siaⁿ-lâng ū tē thang hó bē, góa kap Gio̍k-chu siūⁿ beh bé. |
等候圍桌坐做伙, 田螺開嘴問大家。 啥人有地thang好賣, 我kap玉姿想beh買。 |
Liân-kín thiaⁿ-tio̍h khí ài-chhiò, chhiò kah sin-khu ti̍t-ti̍t iô. Nā lí Chhân-lê beh bé tē, goán goān sǹg lí pòaⁿ-chiat kè. |
連襟聽著起ài笑, 笑kah身軀直直搖。 若你田螺beh買地, 阮願算你半折價。 |
Khòaⁿ-lâng bô-tit tōa-sè ba̍k, lám-bé lâu ū chi̍t-pō͘ that. Khi-liông-khin-siān chhian m̄-thang, nńg-soh iā ōe phoa̍h-tó lâng. |
看人無得大細目, lám馬留有一步踢。 欺良輕善千m̄-thang, 軟索也會跋倒人。 |
Chhân-lê mn̄g kóng kiám ū-iáⁿ, nn̄g-ê liân-kín tâng ìn-siaⁿ. Lí nā chîⁿ sûi the̍h-chhut--lâi, goán chiū chiàu iok saⁿ khoán-thāi. |
田螺問講kiám有影, 兩個連襟同應聲。 你若錢隨提--出--來, 阮就照約相款待。 |
Chhân-lê chek-sî kiâⁿ chìn-chêng, pài-thok tiūⁿ-lâng lâi chò-chèng. Sì-lâng chhiam-jī kiam khàm-ìn, bián-tit āu-ji̍t pháiⁿ khòaⁿ bīn. |
田螺即時行進前, 拜託丈人來做証。 四人簽字兼蓋印, 免得後日歹看面。 |
Chhiam-liáu Chhân-lê chhiú ji̍p hoâi, the̍h-chhut gîn-phiò toh-téng pâi. Gîn-chhut hòe-tiāⁿ chiàu iok-sok, liân-kín gêng-kah thâu sio-kho̍k. |
簽了田螺手入懷, 提出銀票桌頂排。 銀出貨定照約束, 連襟凝kah頭相kho̍k。 |
Tit-tio̍h thó͘-tē sim hoaⁿ-hí, Chhân-lê tāng-kang bô iân-tî. Siòng-tio̍h tng-sî ê hâng-chhī, sûi-sî lo̍h-khì chèng âng-khī. |
得著土地心歡喜, 田螺動工無延遲。 相著當時ê行市, 隨時落去種紅柿。 |
Chi̍t-châng chèng-liáu koh chi̍t-châng, chi̍t-tang siu-liáu koh chi̍t-tang. Chhun-khì chhiu-lâi bô liáu sî, kàu-bòe gô-chhut chi̍t-phiàn thiⁿ. |
一欉種了koh一欉, 一冬收了koh一冬。 春去秋來無了時, 到尾熬出一片天。 |
Jîn-seng chāi-sè ná bîn-bāng, sî-kan chi̍t-kàu chúi lâu tang. Sêng-pāi tit-sit mài kè-kàu, pó lí sim-chheng chia̍h kàu lāu. |
人生在世若眠夢, 時間一到水流東。 成敗得失mài計較, 保你心清食到老。 |
Bô loân hù lâi bô oàn pîn, chho-chhài ji̍p-chhùi ná san-tin. Chiū bōe ko-hū Āu-liông khe, ūi lí liû-thoân Lí Chhân-lê. |
無戀富來無怨貧, 粗菜入嘴若山珍。 就bōe辜負後龍溪, 為你流傳李田螺。 |