首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有57個段落,222個語句,1083個語詞,1571個音節
Liām-hiong Si-chi̍p_05 念鄉詩集_05
Gân Sìn-seng 顏信星
Lí Chhân-lê 李田螺
Tâi-oân Miâu-le̍k ū kheh-chng,
khiân-liog5 nî kan kiàn ka-hn̂g.
Bô hiâm lō͘-tô͘ chhian-lí hn̄g,
Tn̂g-soaⁿ kòe hái lái thok-hng.
台灣苗栗有客庄,
乾隆年間建家園。
無嫌路途千里遠,
唐山過海來拓荒。
Chám-keng-phek-chhì khai san-lîm,
tai-tē ūi chhn̂g chio̍h ūi chím.
Phi-seng-tài-goa̍t sin khai khún,
hong-po͘ sêng tiân ìm kiáⁿ-sun.
斬荊劈刺開山林,
大地為床石為枕。
披星戴月新開懇,
荒埔成田蔭子孫。
Tiōng-chêng tiōng-gī hó cho̍k-sèng,
Jīm-lô jīm-oàn ti thian-bēng.
Khîn-khiām chhî ka thoân mn̂g-hong,
hêng-sim siú gia̍p tāi-tāi tông;
重情重義好族性,
任勞任怨知天命。
勤儉持家傳門風,
恆心守業代代同。
hiat-me̍h saⁿ lo̍k sim saⁿ liân,
lo̍h-tē-siⁿ-kun ì-chì kian.
Tun-chhin-bo̍k-lîm chō hiong-lí,
sù-hái-it-ka khai sin ki.
血脈相絡心相連,
落地生根意志堅。
敦親睦鄰造鄉里,
四海一家開新機。
Tāi-soat-san lo̍k chōe hô-chhoan,
chhoan-chhoan kòe-hóng Miâu-le̍k koān.
Chhiong chek thó͘-tē chiâⁿ pîⁿ-goân,
koàn-ak chhân-hn̂g lông-ka hoan.
大雪山麓濟河川,
川川過訪苗栗縣。
沖積土地成平原,
灌沃田園農家歡。
Chhoan tiong chi chùn Āu-liông-khe,
liû koàn choân kéng ná tōng-me̍h.
Khòaⁿ chīn khe-piⁿ jîn-kan-sè,
ūi lí liû-thoân Lí Chhân-lê.
村中支圳後龍溪,
流貫全境若動脈。
看盡溪邊人間世,
為你流傳李田螺。
Chhân-lê pún-che̍k Hok-ki chhun,
chu chá pháiⁿ miā sit thian-lûn.
Pē-bú siang bông bô lâng sioh,
sàn kah ná kúi lia̍h-lia̍h-tio̍h.
田螺本籍福基村,
自早歹命失天倫。
父母雙亡無人惜,
散kah若鬼掠掠著。
Ta̍k-ji̍t chhut mn̂g khioh chhân-lê,
taⁿ khì ke-lō͘ lâi kiò bē.
Chi̍t-tǹg kòe-liáu sǹg chi̍t-tǹg,
tan-i chháu-liâu tō hân-sng.
逐日出門拾田螺,
今去街路來叫賣。
一頓過了算一頓,
單衣草寮度寒霜。
Siâng chhun chi̍t-ē Tiuⁿ goân-gōe,
ba̍k-chiu khòaⁿ koân bô khòaⁿ kē.
Chhek-hā iok ū sam chhian-kim,
jû-hoa-sù-gio̍k lâng-lâng him.
Siâng村一個張員外,
目珠看懸無看低。
膝下育有三千金,
如花似玉人人欣。
Tōa--ê jī--ê lóng chhut kè,
kè hō͘ mn̂g tong hó chhin-ke,
chí chhun iau-lú Tiuⁿ Gio̍k-chu,
kàu taⁿ iáu-bōe tiāⁿ chhin-sū.
大--ê二--ê攏出嫁,
嫁hō͘門當好親家,
只chhun么女張玉姿,
到今iáu未定親事。
Chhin-sū m̄-sī bô teh chò͘,
tá phòa hō͘-tēng moâi-lâng pô͘;
saⁿ ji̍t chi̍t-chōa lâi thê chhin,
khah-su Gio̍k-chu m̄ kìⁿ bīn.
親事m̄是無teh做,
踏破戶碇媒人婆。
三日一chōa來提親,
較輸玉姿m̄見面。
Chit-pêng iân-tâu siàu-liân ke,
hit-pêng hó-gia̍h chōe chhù-thé;
jīm i kóng phòa moâi-lâng chhùi,
Gio̍k-chu sim-thâu chēng jû chúi.
這爿緣投少年家,
hit爿好額濟厝宅。
任伊講破媒人嘴,
玉姿心頭靜如水。
Goân-gōe ná tán sim ná kip,
khǹg i m̄-thang siuⁿ kò͘-chip;
iân-tâu hó-gia̍h lí m̄ kè,
táu-tí siáⁿ khoán li chiah beh.
員外那等心那急,
勸伊m̄-thang siuⁿ固執。
緣投好額你m̄嫁,
到底啥款你才beh。
Gio̍h-chū chhiò-chhiò ìn a-tia,
iân-tâu iā bōe chún pn̄g chia̍h;
hó-gia̍h nā sī m̄ tín-tāng,
kim-soaⁿ gîn-khò͘ chiàu siông khang.
玉姿笑笑應阿爹,
緣投也bōe準飯食。
好額若是m̄振動,
金山銀庫照常空。
Pîn-chiān hù-hùi lóng sī miā;
in-iân nā kàu chū-jiân chiâⁿ,
Lâng nā láu-si̍t khéng phah-piàⁿ,
koh khah sàn gōa mā m̄ kiaⁿ.
貧賤富貴攏是命。
姻緣若到自然成,
人若老實肯扑拚,
koh較散我mā m̄驚。
Gio̍h-chū ōe to kóng bōe liáu,
goân-gōe í-keng tòng bōe tiâu.
Lí nā hó bái m̄ chai kang,
chiong lí kè hō͘ sòng-hiong lang.
玉姿話都講未了,
員外已經擋bōe tiâu。
你若好bái m̄知空,
將你嫁hō͘散hiong人。
Goân-gōe ná mē ná siū khi,
chhin-chhiūⁿ ngiâ-sîn bú tâng-ki.
Siang-chhiú iap tòa ka-chiah āu,
chi̍t-lō͘ tiô chhut mn̂g-kha-kháu.
員外那罵那受氣,
親像迎神舞童乩。
雙手iap tòa ka-chiah後,
一路tiô出門腳口。
Chhàu-khám gū-tio̍h Lí Chhân-lê,
iân-lō͘ taⁿ-tàⁿ teh kiò bē.
Sūn chhùi mn̄g i “siàu-liân-ê!”
kin-nî kúi hòe chhōa bó͘ bōe,
Chhàu-khám遇著李田螺,
沿路擔擔teh叫賣。
順嘴問伊「少年--ê!」
今年幾歲娶某未?
Chhân-lê chi̍t-sî tńg bōe kòe,
m̄-chai i teh siūⁿ siáⁿ-hòe;
goân-gōe koh chai mn̄g chit-pái,
Chhân-lê chiah chai sī siáⁿ-tāi;
田螺一時轉bōe過,
m̄知伊teh想啥貨。
員外koh再問一擺,
田螺才知是啥代。
chek-sî hīⁿ-jia̍t bīn hoat-hông,
pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè ìn siaⁿ kóng.
Ka-kī saⁿ-tǹg chia̍h bōe pá,
ná ū khùi-la̍t thang hó-chhōa.
即時耳熱面發hông,
歹勢歹勢應聲講。
家己三頓食bōe飽,
哪有氣力thang好娶?
Bô siūⁿ goân-gōe hó bīn-sîn,
hôe kóng bô chîⁿ bô iàu-kín;
goán tau Gio̍k-chu iáu bōe kè,
i siōng kà-ì chit-khoán-ê.
無想員外好面神,
回講無錢無要緊。
阮兜玉姿iáu未嫁,
伊上合意這款--ê。
Lí kín khì chōe moâi-lâng-pô,
jit-kî sî-sîn tiāⁿ hō hó.
Bián siu phèng-kim bián lô-kó͘,
thān chá chhōa-chhōa khì chò bó͘.
你緊去chhōe媒人婆,
日期時辰定hō͘好。
免收聘金免鑼鼓,
趁早娶娶去做某。
Chhân-lê thiaⁿ liáu kiaⁿ chi̍t-tiô,
ìn kóng goân-gōe mài kún-chhiò.
Kùi-hú chhian-kim súi ū miâ,
tōa-tōa sè-sè lóng chai-iáⁿ.
田螺聽了驚一tiô,
應講員外mài滾笑。
貴府千金súi有名,
大大細細攏知影。
Chng nāi siàu-liân chi̍t-tōa-tui,
chhù-chêng chhù-āu teh pâi tūi.
Sàn kah chhiūⁿ góa chit-chióng lâng,
pòaⁿ-mî mā bōe chò͘ bîn-bāng.
庄內少年一大堆,
厝前厝後teh排隊。
散kah像我這種人,
半暝mā bōe做眠夢。
Goân-gōe sûi-sî tńg bīn-sek,
góa bô kap lí teh chhiùⁿ khek.
Ōe kóng chhut chhùi chiū-sī ōe,
lí kín khì chiong moâi-lâng chōe.
員外隨時轉面色,
我無kap你teh唱曲。
話講出嘴就是話,
你緊去將媒人chhōe。
Chhân-lê khòaⁿ i chin chèng-keng,
chit-lia̍p sim-koaⁿ pho̍k-pho̍k-chhéng.
Saⁿ-pō͘ ōaⁿ chò͘ nn̄g-pō͘ cháu,
khì chhōe moâi-lâng lâi in tau.
田螺看伊真正經,
這粒心肝pho̍k-pho̍k-chhéng。
三步換做兩步走,
去chhōe媒人來in兜。
Moâi-lâng chi̍t kàu chhiáⁿ ji̍p chhù,
tng-thâu-tùi-bīn mn̄g Gio̍k-chu.
Lân-tit Gio̍k-chu m̄ nā súi,
chin-chiàⁿ iā bô tham hù-kùi.
媒人一到請入厝,
當頭對面問玉姿。
難得玉姿m̄ nā súi,
真正也無貪富貴。
Khòaⁿ i Chhân-lê lâng tiau-ti̍t,
jīn-chin phah-piàⁿ koh láu-si̍t.
Hôe kóng nā bô saⁿ khì-hiâm,
goān-ì thok sin kap i tiàm.
看伊田螺人調直,
認真扑拚koh老實。
回講若無相棄嫌,
願意託身kap伊tiàm。
Goa̍t-hā-ló-jîn hó khan-sêng,
tòa lâi chhun-hong ji̍p chhù-keng.
Chiông-chhú hân-mn̂g chhoe-ian khí,
hoa-khai-pèng-tè liân-lí-ki.
月下老人好牽成,
帶來春風入厝間。
從此寒門炊煙起,
花開並蒂連理枝。
Chhân-lê chiàu siông khioh chhân-lê,
ta̍k-ji̍t taⁿ khì ke-lō͘ bē.
Sui-jiân chóng thàn bô lōa-chōe,
chīn só͘-ū-ê kau hiân-chhe.
田螺照常拾田螺,
逐日擔去街路賣。
雖然總趁無偌濟,
盡所有--ê交賢妻。
Gio̍k-chu chhî-ka chin khîn-khiām,
thāi kun un-jiû koh thé-thiap.
Chhù-kak ke-thî chiū khí-chhn̂g,
lo̍h-tû chhin chhiú khoán chá-tǹg.
玉姿持家真勤儉,
待君溫柔koh體貼。
厝角雞啼就起床,
落廚親手款早頓。
Bô-hiâm sàn lâi bô-hiâm khó͘,
bô-hiâm pe̍h-pn̄g phòe chhài-pó͘.
Hoaⁿ-hoaⁿ-hí-hí sàng chhut mn̂g,
khoài-khoài-lo̍k-lo̍k ngiâ kun tńg.
無嫌散來無嫌苦,
無嫌白飯配菜脯。
歡歡喜喜送出門,
快快樂樂迎君轉。
Chi̍t-pái hong-thai lâi kòe kéng,
tōa-hō͘ sòa-chiap lo̍h bōe thêng.
Chīn-ba̍k só͘-khòaⁿ sì-chiu-ûi,
chhân-hôaⁿ khe-kau lóng tiòng chúi.
一擺風颱來過境,
大雨續接落bōe停。
盡目所看四周圍,
田岸溪溝攏漲水。
Chhân-lê tiàm chhù ti̍t-ti̍t tán,
tán-hāu hó-thiⁿ thang sûn-chhân.
Hó-put-iông-īⁿ thiⁿ pàng chheng,
kóaⁿ-kín chhut-mn̂g khì bô-êng.
田螺tiàm厝直直等,
等候好天thang巡田。
好不容易天放清,
趕緊出門去無閒。
Tang sai lâm pak si-kòe sûn,
sûn kah ji̍t-àm kīn hông-hun.
M̄-bián kóng-tio̍h khioh chhân-lê,
liân hô͘-sîn to bô teh chhōe.
東西南北四界巡,
巡kah日暗近黃昏。
M̄免講著拾田螺,
連胡蠅都無tè chhōe。
Thiⁿ-sek chi̍t-hun chi̍t-hun àm,
ná àm Chhân-lê sim ná tam.
Khioh bô pòaⁿ-lia̍p thang hó bē,
m̄-káⁿ tńg-khì kìⁿ hiân-chhe.
天色一分一分暗,
那暗田螺心那擔。
拾無半粒thang好賣,
m̄敢轉去見賢妻。
Jîn-seng chō-gū lân ū-liāu,
lâng teh tô͘-bô͘ thiⁿ teh chhiâu.
Sim-koaⁿ chheng-khì kha pō͘ chiàⁿ,
téng-koân ū ba̍k ōe chai-iáⁿ.
人生遭遇難預料,
人teh圖謀天teh chhiâu。
心肝清氣腳步正,
頂懸有目會知影。
Chhân-lê sì-kòe kho̍k-kho̍k-se̍h,
se̍h kau hù-kīn Āu-liông khe.
Chē tiàm chhiū-kha teh hioh-khùn,
tiám chi̍t-ki hun tháu sim-būn.
田螺四界kho̍k-kho̍k se̍h,
se̍h到附近後龍溪。
坐tiàm樹腳teh歇睏,
點一支薰tháu心悶。
Suh liáu sūn chhiú tìm lo̍h khe,
hiông-hiông to̍h chhut chi̍t-pha hóe.
Chhân-lê hòⁿ-kî kīn chêng khòaⁿ,
khe-tiong chi̍t-khut o-chúi-chôaⁿ.
Suh了順手tìm落溪,
雄雄to̍h出一pha火。
田螺好奇近前看,
溪溝中一窟烏水泉。
Tng-sî ô͘-chúi chin hi-hán,
beh chhōe tio̍h i bô kán-tan.
Chhân-lê ì-gōa lâi hoat-kiàn,
seng-oa̍h khò i tit kái-siān.
當時烏水真希罕,
beh chhōe著伊無簡單。
田螺意外來發見,
生活靠伊得改善。
Chiông-chhú tû liáu khioh chhân-lê,
iā taⁿ o-chúi khì kiò bē.
Chi̍t-hun chi̍t-sián ta̍uh-ta̍uh chek,
chek kàu khe-chhoan chiâⁿ hái-he̍k.
從此除了拾田螺,
也擔烏水去叫賣。
一分一sián ta̍uh-ta̍uh積,
積到溪川成海域。
Hit-nî goân-gōe chò tōa-siū,
iau chhiáⁿ chhin-lâng kap pêng-iú.
Nn̄g lâng siū chhiáⁿ chin hoaⁿ-hí,
kàu sî iā tòa lé-mi̍h khì.
Hit年員外做大壽,
邀請親人kap朋友。
兩人受請真歡喜,
到時也帶禮物去。
Lé-mi̍h kiōng gîn chit-chheng niú,
hun-khui tē-tī nn̄g-kha siuⁿ.
Téng-koân iû-goân pho chhân-lê,
iōng tàⁿ taⁿ-khì chò hō-lé.
禮物共銀一千兩,
分開tē tī兩kha箱。
頂懸猶原舖田螺,
用擔擔去做賀禮。
Lēng-gōa chún-pī chi̍t-bān biú,
ōaⁿ chō gîn-phiò khǹg sin-chiūⁿ.
Siūⁿ kōng nā-sī ū ki-hōe,
thang ǹg chhin-lâng bé thó-tē.
另外準備一萬兩,
換做銀票囥身上。
想講若是有機會,
thang向親人買土地。
Khoán hó chhân-lê kap Gio̍k-chu,
sio-chhōa tò-tńg āu-thâu-chhù,
nn̄g-ê liân-kín tāi-siag kàu,
tī hia kap lâng teh phò-tāu.
款好田螺kap玉姿,
相chhōa倒轉後頭厝,
兩個連襟代先到,
tī hia kap人teh phò-tāu。
Khòaⁿ-kìⁿ Chhân-lê taⁿ-tàⁿ lâi,
tiau-kang phì-siùⁿ pò lâng chai.
Chhân-lê chhiò chhiò bô ìn siaⁿ,
Gio̍k-chu iā ké m̄ chai-iáⁿ.
看見田螺擔擔來,
刁工phì-siùⁿ報人知。
田螺笑笑無應聲,
玉姿也假m̄知影。
Tán-hāu ûi toh chē chò-hóe,
Chhàn-lê khui chhùi mn̄g tāi-ke.
Siaⁿ-lâng ū tē thang hó bē,
góa kap Gio̍k-chu siūⁿ beh bé.
等候圍桌坐做伙,
田螺開嘴問大家。
啥人有地thang好賣,
我kap玉姿想beh買。
Liân-kín thiaⁿ-tio̍h khí ài-chhiò,
chhiò kah sin-khu ti̍t-ti̍t iô.
Nā lí Chhân-lê beh bé tē,
goán goān sǹg lí pòaⁿ-chiat kè.
連襟聽著起ài笑,
笑kah身軀直直搖。
若你田螺beh買地,
阮願算你半折價。
Khòaⁿ-lâng bô-tit tōa-sè ba̍k,
lám-bé lâu ū chi̍t-pō͘ that.
Khi-liông-khin-siān chhian m̄-thang,
nńg-soh iā ōe phoa̍h-tó lâng.
看人無得大細目,
lám馬留有一步踢。
欺良輕善千m̄-thang,
軟索也會跋倒人。
Chhân-lê mn̄g kóng kiám ū-iáⁿ,
nn̄g-ê liân-kín tâng ìn-siaⁿ.
Lí nā chîⁿ sûi the̍h-chhut--lâi,
goán chiū chiàu iok saⁿ khoán-thāi.
田螺問講kiám有影,
兩個連襟同應聲。
你若錢隨提--出--來,
阮就照約相款待。
Chhân-lê chek-sî kiâⁿ chìn-chêng,
pài-thok tiūⁿ-lâng lâi chò-chèng.
Sì-lâng chhiam-jī kiam khàm-ìn,
bián-tit āu-ji̍t pháiⁿ khòaⁿ bīn.
田螺即時行進前,
拜託丈人來做証。
四人簽字兼蓋印,
免得後日歹看面。
Chhiam-liáu Chhân-lê chhiú ji̍p hoâi,
the̍h-chhut gîn-phiò toh-téng pâi.
Gîn-chhut hòe-tiāⁿ chiàu iok-sok,
liân-kín gêng-kah thâu sio-kho̍k.
簽了田螺手入懷,
提出銀票桌頂排。
銀出貨定照約束,
連襟凝kah頭相kho̍k。
Tit-tio̍h thó͘-tē sim hoaⁿ-hí,
Chhân-lê tāng-kang bô iân-tî.
Siòng-tio̍h tng-sî ê hâng-chhī,
sûi-sî lo̍h-khì chèng âng-khī.
得著土地心歡喜,
田螺動工無延遲。
相著當時ê行市,
隨時落去種紅柿。
Chi̍t-châng chèng-liáu koh chi̍t-châng,
chi̍t-tang siu-liáu koh chi̍t-tang.
Chhun-khì chhiu-lâi bô liáu sî,
kàu-bòe gô-chhut chi̍t-phiàn thiⁿ.
一欉種了koh一欉,
一冬收了koh一冬。
春去秋來無了時,
到尾熬出一片天。
Jîn-seng chāi-sè ná bîn-bāng,
sî-kan chi̍t-kàu chúi lâu tang.
Sêng-pāi tit-sit mài kè-kàu,
pó lí sim-chheng chia̍h kàu lāu.
人生在世若眠夢,
時間一到水流東。
成敗得失mài計較,
保你心清食到老。
Bô loân hù lâi bô oàn pîn,
chho-chhài ji̍p-chhùi ná san-tin.
Chiū bōe ko-hū Āu-liông khe,
ūi lí liû-thoân Lí Chhân-lê.
無戀富來無怨貧,
粗菜入嘴若山珍。
就bōe辜負後龍溪,
為你流傳李田螺。
回上一頁    終戰後,   1991年,   詩