首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有63個段落,142個語句,1683個語詞,2518個音節
Tham-sim a-kong ê kò͘-sū 貪心阿公ê故事
Phian-chip-sek 編輯室
Kó͘-chá kó͘-chá, bô tiān-lô͘, iā bô óa-su-lô͘. Nā beh chú-pn̄g chú-chhài lóng tio̍h ài khì soaⁿ-téng khioh chhâ lâi hiâⁿ hóe. Hit ê sî-chūn ū chi̍t-ê a-kong-á, choan-bûn khì soaⁿ-téng khioh chhâ, taⁿ khì ke-á bē, ōaⁿ-chîⁿ lâi tō͘ saⁿ-tǹg. Ū chi̍t-ji̍t, a-kong-á koh khì soaⁿ-téng khioh chhâ, kiâⁿ-lâi kiâⁿ-khì, khòaⁿ-tio̍h chi̍t-châng chhiū-á chin hoaⁿ-hí. Chit châng chhiū-á chin tú-hó; bē siuⁿ tōa mā bē siuⁿ sè. In-ūi chit ê a-kong-á sī lāu tōa-lâng, iū-koh ka-kī chi̍t ê lâng, siuⁿ tōa-châng ê chhiū-á, chám bô-hoat-i siuⁿ sè-châng ê chhiū-á, chún lóng ó͘-liáu-liáu, the̍h chhut-khì bē, mā m̄-chiâⁿ-chîⁿ. Só͘-í a-kong-á ài chhōe chi̍t-châng khah tú hó--ê. 古早古早,無電爐,也無瓦斯爐。若beh煮飯煮菜攏著ài去山頂拾柴來焚火。Hit個時陣有一個阿公仔,專門去山頂拾柴,擔去街仔賣,換錢來渡三頓。有一日,阿公仔koh去山頂拾柴,行來行去,看著一欉樹仔真歡喜。這欉樹仔真tú好;bē siuⁿ大mā bē siuⁿ細。因為這個阿公仔是老大人,又koh家己一個人,siuⁿ大欉ê樹仔,斬無法伊siuⁿ細欉ê樹仔,準攏挖了了,提出去賣,mā m̄成錢。所以阿公仔ài chhōe一欉較tú好--ê。
A-kong-á chiong i ê pó͘-thâu giâ--khí-lâi, chún-pī beh kā chám--lo̍h-khì. 阿公仔將伊ê斧頭giâ--起-來,準備beh kā斬--落-去。
“A-kong-á, a-kong-á, chhiáⁿ lí tán chi̍t-ē hó bô?” 「阿公仔,阿公仔,請你等一下,好--無?」
A-kong-á siūⁿ kóng: Ná ē chiah kî-koài, tī chia ū lâng teh kiò góa. Gia̍h thâu chi̍t-ē khòaⁿ, ū chi̍t-chiah tōa-chiah chiáu-á tùi chhiū-á-téng thiàu--lo̍h-lâi. 阿公仔想講,那會chiah奇怪,tī chia有人teh叫我。gia̍h頭一下看,有一隻大隻鳥仔tùi樹仔頂跳--落-來。
“A-kong-á, góa ū chi̍t-hāng tāi-chì beh pài-thok lí. Góa ū chiáu-á-siū tichit7-châng chhiū-á-téng, cha-hng chiah chhut chi̍t kóa chiáu-á-kiáⁿ nā-tiāⁿ. A-kong-á, góa pài-thok lí chit châng chhiū-á mài kā chām--lo̍h-lâi hó bô?” 「阿公仔,我有一項代誌beh拜託你。我有鳥仔巢tī這欉樹仔頂,昨昏chiah出一寡鳥仔子nā-tiāⁿ。阿公仔,我拜託你這欉樹仔mài kā斬--落-來,好--無?」
“Oh, sī án-ni. Góa lóng m̄ chai pòaⁿ hāng, hāi lí hoân-ló chi̍t-ē. Taⁿlí m̄-bián hoân-ló lah. Lí kín tńg-khì chiàu-kò͘. Lín hiah-ê chiáu-á-kiáⁿ, góa ē koh khì pa̍t-ūi chhōe lah.” 「Oh,是án-ni。我攏m̄知半項,害你煩惱一下。今你m̄免煩惱lah。你緊轉去照顧Lín hiah ê鳥仔子,我會koh去別位chhōe lah。」
A-kong-á chiū án-ni chiong ke-si-thâu-á siu-siu--khí-lâi, siūⁿ beh khì pa̍t-ūi chhōe. Hit-chiah chiáu-á chin hoaⁿ-hí, poe khì thiⁿ-téng se̍h chi̍t-lìn, oa̍t-tò-tńg lâi hioh tiàm a-kong-á ê bīn-thâu-chêng. 阿公仔就án-ni將ke-si頭仔收收--落-來,想beh去別位chhōe。Hit隻鳥仔真歡喜,飛去天頂se̍h一lìn,越倒轉來歇 tiàm阿公仔ê面頭前。
“A-kong-á! Lí sī hó-sim ê a-kong-á, góa beh pò-tap lí ê in-chêng, góa siūⁿ beh chhōa lí khì chi̍t ūi chin hó ê só͘-chāi.” 「阿公仔!你是好心ê阿公仔,我beh報答你ê恩情,我想beh chhōa你去一位真好ê所在。」
A-kong-á siūⁿ kóng ná ū chit-khoán tāi-chì: “Lí beh chhōa góa khì tó-ūi?” 阿公仔想講那有這款代誌:「你beh chhōa我去tó位?」
“A-kong-á! Góa beh chhōa lí khì Ko-lê the̍h jîn-sam lah!” 「阿公仔!我beh chhōa你去高麗提人蔘lah!」
“Oh sam-á hn̂g oh. Hia hia-n̍i̍h hn̄g, kiám ū hoat-tō͘ khì kàu hia?” 「Oh!蔘仔園oh。Hia hia-n̍i̍h遠,kiám有法度去到hia?」
“A-kong-á, lí bián hoân-ló, góa ē chhōa lí khì. Bîn-á-chài, thiⁿ-chheⁿ iáu-koh teh si̍h ê sî-chūn, lí tio̍h kōaⁿ chi̍t-kha tē-á koh gia̍h chit-ki tî-thâu lâi chia, lí tio̍h m̄-thang bē kì-tit, a-kong-á, lí tio̍h lâi oh.” Án-ni kā i kóng, hit-chiah chiáu-á chiū poe tùi i ê siū hit pêng khì. 「阿公仔,你免煩惱,我會chhōa你去。明仔再,天星iáu-koh teh閃ê時陣,你著kōaⁿ一腳袋仔koh gia̍h這支鋤頭來chia,你著m̄-thang bē記得,阿公仔,你著來oh。」Án-ni kā伊講,hit隻鳥仔就飛tùi伊ê巢hit爿去。
Chit ê kò͘-sū sī chin chá ê tāi-chì, ko-lê-sam tī hit-chūn sī chin hi-hán ê mi̍h-kiāⁿ, liân ū-chîⁿ-lâng tiāⁿ-tiāⁿ to bé-bē-tio̍h. Sam-á sī chin kùi ê mi̍h-kiāⁿ. 這個故事是真早ê代誌,高麗蔘tī hit陣是真希罕ê物件,連有錢人定定都買bē著。蔘仔是真貴ê物件。
Tē-jī-ji̍t, hit-ê a-kong-á chin chá chiū khí-lâi, chiàu hit-chiah chiáu-á kóng án-ni gia̍h tî-thâu, kōaⁿ chi̍t-kha sè-sè kha ê tē-á, kiâⁿ tùi chiáu-á hit châng chhiū-á hia khì. Hit-chiah chiáu-á kah-ná tán chin kú lah ê khoán, chi̍t-ē khòaⁿ-tio̍h a-kong-á lâi, tio̍h tùi i kóng: “Khah-kín leh, lâi chē tiàm góa ê kha-chiah-phiaⁿ.” 第二日,hit個阿公仔真早就起來,照hit隻鳥仔講án-ni gia̍h鋤頭,kōaⁿ一腳細細腳ê袋仔,行tùi鳥仔hit欉樹仔hia去。Hit隻鳥仔kah-ná等真久lah ê款,一下看著阿公仔來,著tùi伊講:「較緊leh,來坐tiàm我ê kha-chiah-phiaⁿ。」
A-kong-á siūⁿ kóng, chē chiáu-á? Chēng góa chhut-sì mā m̄-bat thiaⁿ-tio̍h. I kiaⁿ-kiaⁿ, kha tio̍h kā hāⁿ kòe, chē tī chiáu-á kha-chiah-phiaⁿ. Hit-chiah chiáu-á koh kóng: 阿公仔想講,坐鳥仔?chēng我出世mā m̄-bat聽著。伊驚驚,腳著kā跨過,坐tī鳥仔kha-chiah-phiaⁿ。Hit隻鳥仔koh講:
“A-kong-á, lí chē án-ni ū hó-sè bô? Góa beh poe chin koân. Koh chinkín, lí tio̍h kā góa gia̍p khah ân lè.” 「阿公仔,你坐án-ni有好勢無?我beh飛真懸。Koh真緊,你著kā我夾較ân lè。」
Chiáu-á kóng soah, chiū án-ni chhut chin tōa-la̍t, tio̍h khí-poe. Siōng thâu-á, a-kong-á kám-kak chi̍t seng-khu khin khí-lâi, I chiū án-ni ba̍k-chiu kheh-kheh, chhut-chāi i khì poe, ká-ná poe chin kín ê khoán, m̄ chai poe gōa kú, hit-chiah chiáu-á koh kóng: 鳥仔講煞,就án-ni出真大力,著起飛。上頭仔,阿公仔感覺一身軀輕起來,伊就án-ni目珠kheh-kheh,chhut-chāi伊去飛,假若飛真緊ê款,m̄知飛外久,hit隻鳥仔koh講:
“A-kong-á, góa ti̍h-beh lo̍h-khì loh, lí tio̍h khah chù-ì lè.” 「阿公仔,我ti̍h-beh落去loh,你著較注意lè。」
A-kong-á ba̍k-chiu peh-kim chi̍t-ē khòaⁿ, oh! Chiah lín tōa-phiàn ê sam-á-hn̂g, it-bōng-bû-chè, lóng-chóng sī sam-á, chiū án-ni tùi hit-chiah chiáu-á ê kha-chiah-phiaⁿ thiàu--lo̍h-lâi, khiā tī sam-á hn̂g tiong. A-kong-á chāi-lâi tōm-bat khòaⁿ kòe chit-khoán mi̍h-kiāⁿ, khòaⁿ chi̍t-ē lâng soah gōng--khì. Chiáu-á kā a-kong-á kóng: 阿公仔目珠peh金一下看,oh!Chiah lín大片ê蔘仔園,一望無際,攏總是蔘仔,就án-ni tùi hit隻鳥仔ê腳脊phiaⁿ跳--落-來,企tī蔘仔園中。阿公仔在來都m̄-bat看過這款物件,看一下人煞憨--去。鳥仔kā阿公仔講:
“A-kong-á, lí m̄-tio̍h khah kín.” Chi̍t bīn kóng, chi̍t bīn ēng i ê chhùi-phoe pí thô͘-kha. “M̄ thang koh tiàm hia teh khòaⁿ, chím-má m̄ ku̍t, beh tantáng-sî?” 「阿公仔,你m̄著較緊。」一面講:一面用伊ê嘴坏比塗腳。「M̄ thang koh tiàm hia teh看,chím-má m̄掘,beh等tang時?」
A-kong-á siūⁿ kóng iā ū-iáⁿ, chiū tùi i ê kha-piⁿ kā póe khòaⁿ māi.Chi̍t ē póe khui, chiū khòaⁿ tio̍h chin tōa tè koh pe̍h sut-sut ê sam-á, chhin-chhiūⁿ chiah-ni̍h-á hó ê ko-lê-sam, koh khah sím-mi̍h pēⁿ chia̍h liáu mā hó--khí-lâi. 阿公仔想講也有影,就tùi伊ê腳邊kā póe看覓。一下póe開,就看著真大塊koh白sut-sut ê蔘仔,親像chiah-ni̍h仔好ê高麗蔘,koh較甚mi̍h病食了mā好--起-來。
Hit-chiah chiáu-á kā a-kong-á kóng: Hit隻鳥仔kā阿公仔講:
“A-kong-á, lí m̄-thang ti̍t-ti̍t khòaⁿ, thàn ji̍t-thâu iáu-bē chhut--lâi,kóaⁿ-kín ke ku̍t chi̍t kóa.” A-kong-á chi̍t-ē thiaⁿ, koh-chài chi̍t-ki chi̍t-kiti̍t-ti̍t ku̍t, ku̍t kàu chha-put-to cha̍p-chhit-peh ki ê sî-chūn, hit-chiah chiáu-at2ui a-kong-á kóng: 「阿公仔,你m̄-thang直直看,趁日頭iáu-bē出--來,趕緊加掘一寡。」阿公仔一下聽,koh再一支一支直直掘,掘到差不多十七八支ê時陣,hit隻鳥仔tùi阿公仔講:
“A-kong-á, hit pêng soaⁿ it-ti̍t kng--khì-lâi, ji̍t-thâu-kong-á ká-ná teh-beh chhut--lâi ê khoán, lán hó chún-pī tńg--lâi-khì.” 「阿公仔,hit爿山一直光--起-來,日頭公仔假若teh-beh出--來ê款,咱好準備轉--來-去。」
A-kong-á chiū chiong sam-á chi̍t-ki chi̍t-ki khǹg-lo̍h-khì hit kha tē-á-té, bīn chhiò-chhiò khòaⁿ ji̍t-thâu-kong-á chhut--lâi, siang-chhiú hap-chiúⁿ, pài ji̍t-thâu-kong. Sam-á-hn̂g ê sam-á hio̍h tàng-kôaⁿ ū lō͘-chúi, hō͘ ji̍t-thâu chi̍t-ē pha̍k, gō͘-hoe cha̍p-sek, chhin-chhiūⁿ ge̍k-á. A-kong-á chi̍t-ē khòaⁿ,kóng: “À! Si̍t-chāi ū kài súi!” 阿公仔就將蔘仔一支一支囥落去hit kha袋仔底,面笑笑看日頭公仔出--來,雙手合掌,拜日頭公。蔘仔園ê蔘仔葉凍寒有露水,hō͘日頭一下曝,五花十色,親像玉仔。阿公仔一下看,講:「À!實在有界súi!」
Chiáu-á kóng: “A-kong-á, khah-kín, thàn ji̍t-thâu iáu-bōe chhut--lâi ê sî-chūn, nā bô kín cháu, ē hō͘ ji̍t-thâu pha̍k--sí” 鳥仔講:「阿公仔,較緊,趁日頭iáu-bōe出--來ê時陣,若無緊走,會hō͘日頭曝--死。」
“Lí chhōa góa lâi the̍h chiah-n̍i̍h chē sam, í-āu chia̍h-pn̄g bián hoân-lolah2.” 「你chhōa我來提chiah-n̍i̍h濟蔘,以後食飯免煩惱lah。」
Sam-á chha-put-to ū hit kha tē-á ê sì-hun-chi-it, a-kong-á lóng kā kōaⁿ--khí-lâi, tî-thâu gia̍h--khí-lâi, koh chē tī chiáu-á ê kha-chiah-phiaⁿ, chiáu-á koh-chài poe--khí-lâi, poe chin kín, pí lâi ê sî-chūn koh khah kín. Chi̍t-sî-á chiū tńg lâi kàu hit-ê soaⁿ kha. 蔘仔差不多有hit kha袋仔ê四分之一,阿公仔攏kā kōaⁿ--起-來,鋤頭gia̍h--起-來,koh坐tī鳥仔ê腳脊phiaⁿ,鳥仔koh再飛--起-來,飛真緊,比來ê時陣koh較緊。一時仔就轉來到hit個山腳。
“Chiáu-á-koaⁿ chiâⁿ to-siā. Lí chhōa góa khì thiⁿ-téng se̍h chi̍t lìn, koh ū chiah-n̍i̍h hó ê jîn-sam hō͘ góa. Góa nā ū chiah-ê, í-āu lóng bián hoân-ló lah. Góa m̄ chai beh án-chóaⁿ kā lí seh to-siā chiah hó, góa soah bē hiáu kóng.” 「鳥仔官成多謝。你chhōa我去天頂se̍h一lìn,koh有chiah-n̍i̍h好ê人蔘hō͘我。我若有chiah-ê,以後攏免煩惱lah。我m̄知beh án-chóaⁿ kā你說多謝chiah好,我煞bē曉講。」
Hit-chiah chiáu-á kā a-kong-á kiâⁿ chi̍t-ê lé, tōa-pō͘ sè-pō͘ kiâⁿ tńg khì in tau. Hit隻鳥仔kā阿公仔行一個禮,大步細步行轉去in兜。
Keh-tńg-ji̍t, chng-n̍i̍h ê lâng chi̍t-ē thiaⁿ-kóng ū jîn-sam, tāi-ke lóng cháu lâi khòaⁿ. Bô gōa kú, sam-á lóng bē liáu-liáu. Hit-ê a-kong-á pìⁿ chò chi̍t-ê hó-gia̍h-lâng. 隔轉日,庄--n̍i̍h ê人一下聽講有人蔘,大家攏走來看。無外久,蔘仔攏賣了了。Hit個阿公仔變做一個好額人。
Hit-ê hó-sim a-kong-á ê keh-piah tòa chi̍t-ê tōa pûi iū-koh tham-sim ê a-kong-á. Chit ê tōa pûi a-kong-á thiaⁿ-tio̍h chit ê hong-siaⁿ, chiū kín khì hit-ê hó-sim ê a-kong-á in tau hia, mn̄g-tang mn̄g-sai, mn̄g kah hó-sim a-kong-á kā kóng sam-á-hn̂g iáu-koh ū gōa chē sam-á leh. Hit個好心阿公仔ê隔壁tòa一個大肥又koh貪心ê阿公仔。這個大肥阿公仔聽著這個風聲,就緊去hit個好心ê阿公仔in兜hia,問東問西,問kah好心阿公仔kā講蔘仔園iáu-koh有外濟蔘仔leh。
Tōa pûi a-kong-á chi̍t-ē thiaⁿ tio̍h, chiū kóng: 大肥阿公仔一下聽著,就講:
“Sam-á nā iáu-koh hiah chē, góa chiū bián hoân-ló. Nā kóng khì chhōe hit-chiah chiáu-á ê siū, m̄ khah kán-tan. Góa tùi sè-hàn chiū tī hiah teh chhut-chhut-ji̍p-ji̍p, chhōe hit-châng chhiū-á it-tēng chin kín.” 「蔘仔若iáu-koh hiah濟,我就免煩惱。若講去chhōe hit隻鳥仔ê巢,m̄較簡單。我tùi細漢就tī hiah teh出出入入,chhōe hit欉樹仔一定真緊。」
Hit àm, i chiū chhoân chi̍t kha tē-á chin tōa kha. Thiⁿ to iáu-bōe kng leh, chheⁿ to iáu-koh teh si̍h leh, i chiū peh tùi soaⁿ-téng khì. Chit ê a-kong-á chin pûi, kiâⁿ chi̍t-ē kín, kiâⁿ kàu tōa-lia̍p-kōaⁿ, sè-lia̍p-kōaⁿ ti̍t-ti̍t lâu. Hit-châng chhiū-á i ū thiaⁿ hit-ê hó-sim a-kong-á kóng kòe chhìn-chhái chhōe mā ē chhōe tio̍h. Hit暗,伊就chhoân一kha袋仔真大kha。天都iáu-bōe光leh,生都iáu-koh teh閃leh,伊就爬tùi山頂去。這個阿公仔真肥,行一下緊,行到大粒汗,細粒汗直直流。Hit欉樹仔伊有聽hit個好心阿公仔講過chhìn-chhái chhōe mā會chhōe著。
Khì kàu-ūi, chiū kóng: 去到位,就講:
“Chit-châng chhiū-á ū-kàu hó, góa chit ki pó͘-thâu koh chiah-n̍i̍h lāi, góa koh ū la̍t, nā kóng beh chám chit-châng chhiū-á, si̍t-chāi bô būn-tê.” I tiâu-kang hiu kàu chiok tōa siaⁿ, beh hō͘ hit-chiah chiáu-á thiaⁿ-tio̍h. 「這欉樹仔有夠好,我這支斧頭koh chiah-n̍i̍h利,我koh有力,若講beh斬這欉樹仔,實在無問題。」伊刁工咻夠足大聲,beh hō͘ hit隻鳥仔聽著。
Hit-chiah chiáu-á kó-jiân chhut-lâi kiò-kóng, “A-kong-á, a-kong-á.” Hit隻鳥仔果然出來叫講,「阿公仔,阿公仔。」
Chi̍t ē khòaⁿ, thiⁿ ê chheⁿ iáu-koh kng-si̍h-si̍h, tiāⁿ-tiāⁿ lâi khioh-chhâ ê hit-ê a-kong-á to m̄-sī chit-ê. Chit-ê sī tōa-pûi a-kong-á. Hit-chiah chiáu-á chin chhong-bêng, chi̍t-ē khòaⁿ chiū chai-iáⁿ chit-ê sī tham-sim ê a-kong-á. 一下看,天ê星iáu-koh光si̍h-si̍h,定定來拾柴ê hit個阿公仔都m̄是這個。這個是大肥阿公仔。Hit隻鳥仔真聰明,一下看就知影這個是貪心ê阿公仔。
“A-kong-á, lí beh ài jîn-sam bô? Nā beh, chiū lâi chē tiàm góa ê kha-chiah-phiaⁿ.” 「阿公仔,你beh ài人蔘無?若beh,就來坐tiàm我ê腳脊phiaⁿ。」
“Chiáu-á-koaⁿ, chiáu-á-koaⁿ, góa mi̍h-kiāⁿ lóng chún-pī hó loh, lí nā chhōa góa khì hia chiū hó ah.” 「鳥仔官,鳥仔官,我物件攏準備好loh,你若chhōa我去hia就好ah。」
“Tōa pûi a-kong-á ê sim-koaⁿ tham, kan-taⁿ siūⁿ beh khì the̍h sam-á, lóng bô siūⁿ pa̍t hāng, chiáu-á chi̍t-ē kóng beh chhōa i khì, chiū chin hoaⁿ-hí, kóaⁿ-kín peh chiūⁿ chiáu-á ê kha-chiah-phiaⁿ chē. I kóng: 大肥阿公仔ê心肝貪,kan-taⁿ想beh去提蔘仔,攏無想別項,鳥仔一下講beh chhōa伊去,就真歡喜,趕緊爬上鳥仔ê kha-chiah-phiaⁿ坐。伊講:
“Khah kín leh, poe khah kín leh.” 「較緊leh,飛較緊leh。」
In-ūi tōa pûi a-kong-á kip-sèng, kan-taⁿ beh the̍h sam-á, bô siūⁿ pa̍t hāng. Khì kàu sam-á-hn̂g, chiáu-á chiū pàng chit ê a-kong-á lo̍h-lâi, a-kong-á chi̍t kù ōe to bô kóng, tùi sam-á ti̍t-ti̍t ku̍t, ti̍t-ti̍t khiú. In-ūi sam-á kin chhoàn kàu móa sì-kòe, a-kong-á khiú chi̍t-ē kín, kui seng-khu soah poa̍h kàu tó khiàu-khiàu. A-kong-á chhùi-lāi sè-sè-liām,“Ū kàu hùi-khì, tio̍h iōng tî-thâu ku̍t, chiah ē khí-lâi.” Ná ku̍t ná liām, chiong sam-á chi̍t-ki chi̍t-ki tùi tē-á lāi kā tē--lo̍h-khì. In-ūi hit-kha tē-á si̍t-chāi thài tōa-kha leh, tōa pûi ê a-kong-á chin phah-piàⁿ teh ku̍t, chiah ku̍t sì-hun-chi-it niā-tiāⁿ, hit-chiah chiáu-á chiū kiâⁿ-lâi kā tōa pûi a-kong-á kóng: 因為大肥阿公仔急性,kan-taⁿ beh提蔘仔,無想別項。去到蔘仔園,鳥仔就放這個阿公仔落--來,阿公仔一句話都無講,tùi蔘仔直直掘,直直khiú。因為蔘仔根串到滿四界,阿公仔khiú一下緊,歸身軀煞跋到倒翹翹。阿公仔嘴內細細唸,「有夠費氣,著用鋤頭掘,chiah會起來。」那掘那唸,將蔘仔一支一支tùi袋仔內kā tē--落-去。因為hit kha袋仔實在thài大kha leh,大肥ê阿公仔真扑拚teh掘,chiah掘四分之一niā-tiāⁿ,hit隻鳥仔就行來kā大肥阿公仔講:
“A-kong-á, ji̍t-thâu-kong-á iáu-bōe chhut--lâi í-chêng, lán tio̍h kín chún-pī tńg--lâi-khì.” 「阿公仔,日頭公仔iáu-bōe出--來以前,咱著緊準備轉--來-去。」
Chit chūn, hit-pêng soaⁿ it-ti̍t kng--khí-lâi. Sam-á-hn̂g hiah-ni̍h khoah, tōa pûi a-kong hit kha tē-á chin tōa kha, sam-á khòaⁿ-khí-lâi chí-ū chi̍t-sut-á niā-tiāⁿ, iáu-bōe chi̍t-pòaⁿ leh. I chiū kóng: 這陣,hit爿山一直光--起-來。蔘仔園hiah-ni̍h闊,大肥阿公hit kha袋仔真大kha,蔘仔看起來只有一sut仔niā-tiāⁿ,iáu-bōe一半leh。伊就講:
“Chiáu-á-koaⁿ, bô iàu-kín lah, góa koh ku̍t chi̍t kóa-á.” 「鳥仔官,無要緊--lah,我koh掘一寡仔。」
Chi̍t bīn kóng, chi̍t bīn chiong tî-thâu chi̍t-ē-koân chi̍t-ē-kē ti̍t-ti̍t ku̍t. Hit ê a-kong-á kan-ta koan-sim sam-á niā-tiāⁿ hit-chiah chiáu-á teh kóng ê ōe to bô teh thiaⁿ, bô teh kā iàu-kín. 一面講,一面將鋤頭一下懸一下低直直掘。Hit個阿公仔kan-ta關心蔘仔niā-tiāⁿ,hit隻鳥仔teh講ê話都無teh聽,無teh kā要緊。
Thiⁿ chiū kng lah, ji̍t-thâu tùi hit-pêng soaⁿ it-ti̍t chhut--lâi. Sam-á-hio̍h téng-koân ê lō͘-chúi hō͘ ji̍t-thâu chi̍t-ē pha̍k, chhin-chhiūⁿ ge̍k-á, chi̍t-lia̍p chi̍t-lia̍p it-ti̍t iûⁿ--khì. 天就光--lah,日頭tùi hit爿山一直出--來。蔘仔葉頂懸ê露水hō͘日頭一下曝,親像玉仔,一粒一粒一直熔--去。
Hit-ê tōa pûi a-kong-á hiah-n̍i̍h phah-piàⁿ ku̍t, chiah ku̍t ū pòaⁿ tē-á niâ. Hit-chiah chiáu-á chiū koh kóng: Hit個大肥阿公仔hiah-n̍i̍h扑拚掘,chiah掘有半袋仔niâ。Hit隻鳥仔就koh講:
“A-kong-á, m̄-thang lah, ē pha̍k--sí lah. Khah kín tńg--lâi-khì lah.” 「阿公仔,m̄-thang lah,會曝--死lah。較緊轉--來-去lah。」
“Hit-ê tōa pûi a-kong-á chin tham-sim, kan-taⁿ kò͘ ku̍t niâ, chiáu-á teh kóng ê ōe i lóng bô teh kā iàu-kín. 「Hit個大肥阿公仔真貪心,kan-taⁿ顧掘niâ,鳥仔teh講ê話伊攏無teh kā要緊。
“Bô iàu-kín lah, koh hō͘ góa ku̍t chi̍t-sî-á lah.” Ka-kī ná liām, sam-á ná ku̍t, ná khǹg--lo̍h-khì tē-á-té. 「無要緊--lah,koh hō͘我掘一時仔--lah。」家己那唸,蔘仔那掘,那囥--落-去袋仔底。
Hit-chiah chiáu-á kàu bóe-á soah siū-khì -- khí-lâi, “A-kong-á, lí nā m̄-thiaⁿ góa ê ōe, góa m̄ chai-iáⁿ, góa beh seng tńg--lâi-khì.” Hit隻鳥仔到尾仔煞受氣--起來,「阿公仔,你若m̄聽我ê話,我m̄知影,我beh先轉--來-去。」
Hit ê a-kong-á bô teh kā thiaⁿ, liân thâu to bô oa̍t-kòe-khòaⁿ. Chiáu-á khì chi̍t-ē, si̍t tián-khui, chiū poe tùi thiⁿ-téng khì. Hit個阿公仔無teh kā聽,連頭都無越過看。鳥仔氣一下,翼展開,就飛tùi天頂去。
Hit ê a-kong-á ka-kī chū-giân chū-gú kóng: Hit個阿公仔家己自言自語講:
“Góa koh phah-piàⁿ chi̍t-sî-á, chit kha tē-á khòaⁿ ē tīⁿ bē.” 「我koh扑拚一時仔,這kha袋仔看會tīⁿ bē。」
I ku̍t kàu chin phah-piàⁿ, kōaⁿ chha̍p-chha̍p ti̍h, joa̍h kàu tòng-bē-tiâu. Hit-ê a-kong-á siūⁿ kóng lâi hioh-khùn chi̍t--ē. Chi̍t-ē khòaⁿ, thiⁿ-téng âng-kì-kì, ji̍t-thâu-kong ka-ná teh kā gîn ê khoán. Hit ê a-kong-á chiū kóng: 伊掘到真扑拚,汗chha̍p-chha̍p滴,熱到擋bē-tiâu。Hit個阿公仔想講來hioh睏一--下。一下看,天頂紅kì-kì,日頭公假若teh kā凝ê款。Hit個阿公仔就講:
“Ji̍t-thâu-kong si̍t-chāi ū-kàu pháiⁿ-sim, kā góa pha̍k kàu chit-khoán. Hit-chiah chiáu-á teh kóng ê ōe to ū-iáⁿ. M̄-koh chin bô-chhái, sam-á iáu-koh chiah-n̍i̍h tōa-phiáⁿ. Góa ê tē-á iáu-koh iáu-bōe tīⁿ, nā beh tńg--khì si̍t-chāi bô-chhái. 「日頭公實在有夠歹心,kā我曝到這款。Hit隻鳥仔teh講ê話都有影。M̄-koh真無采,蔘仔iáu-koh chiah-n̍i̍h大片。我ê袋仔iáu-koh iáu-bōe tīⁿ,若beh轉--去實在無采。
Hit-chhūn sam-á-hio̍h khì hō͘ ji̍t-thâu pha̍k kàu âng-kì-kì. A-kong-á oa̍t-thâu chi̍t-ē khoaⁿ, “Èⁿ, chiáu-á-hiaⁿ, chiáu-á-hiaⁿ.” I ti̍t-ti̍t kiò, chóng-sī chiáu-á m̄-chai tùi tó-ūi khì loh. Hit陣蔘仔葉去hō͘日頭曝到紅kì-kì。阿公仔越頭一下看, 「Èⁿ,鳥仔兄,鳥仔兄。」伊直直叫,總是鳥仔m̄知tùi tó位去loh。
Chit-chūn thiⁿ-téng lóng bô hûn, âng-kì-kì. Tōa pûi a-kong-á khì hō͘ pha̍k chi̍t-ē niâ, chiū án-ni tó--lo̍h-khì. 這陣天頂攏無雲,紅kì-kì。大肥阿公仔去hō͘曝一下niâ,就án-ni倒--落-去。
I to beh án-ni hiah tham-sim, kōaⁿ hiah tōa kha ê tē-á lâi, iū-beh koh ku̍t tīⁿ, bián kóng mā khì hō͘ ji̍t-thâu pha̍k chi̍t-ē sí-khiàu-khiàu. 伊都beh án-ni hiah貪心,kōaⁿ hiah大kha ê袋仔來,又behkoh掘tīⁿ,免講mā去hō͘日頭曝一下死翹翹。
(Tâi-oân Gí-bûn Goe̍h-pò 1978 nî 5-6 ge̍h) (台灣語文月報1978年5-6月)
回上一頁    終戰後,   1978年,   小說