I koan-sim tī lí
|
伊關心Tī你 |
|---|---|
| Lōa Jîn-seng | 賴仁聲 |
|
Beh àm lah, góa tī tha̍k-chheh-thiaⁿ teh tha̍k-chheh, hut-jiân bo̍k-su-niut5ui gōa-bīn ji̍p-lâi, kā góa kóng, i tò-lâi lah; sòa kóng i kin-á-ji̍t tī Chiong-hòa I-koán kháu tú-tio̍h Chhùi-hâ. Góa mn̄g i kóng, sī tò chi̍t ê Chhùi-hâ (翠霞). I ìn kóng, sī tiàm-tī Sūi-lo̍k (瑞鹿)hit ê. I kóaⁿ-kín beh khì chú ê-hng tǹg, chiū chò i oat-khì chàu-kha.
|
Beh暗lah，我tī讀冊廳teh讀冊，忽然牧師娘tùi外面入--來，kā我講：「伊轉來lah；」續講伊今仔日tī彰化醫館口tú著翠霞。我問伊講：「是tò一個翠霞。」伊應講：「是tiàm-tī瑞鹿hit個。」伊趕緊beh去煮e昏頓，就做伊越去灶腳。 |
|
Góa ê sim chin kín, liâm-piⁿ siūⁿ tio̍h góa 20 nî chêng khì jīm in ê kàu-hōe Liông-chúi (龍水) tong-sî ê chêng-hêng. Hit-sî Chhùi-hâ iok 32,3 hè, tng Liông-chúi Kàu-hōe ê chip-sū, hōaⁿ kàu-hōe ê kòe-kè, siông-siông the̍h chîⁿ lâi hō͘ góa, siông kap goán chē hân-tâm kè-khì ê sū, só͘-í góa kap góa ê hū-jîn-lâng lóng kap i chin chhin-bi̍t, i iā chin jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú.
|
我ê心真緊，liâm-piⁿ想著我20年前去任in ê教會龍水當時ê情形。Hit時翠霞約32、3歲，當龍水教會ê執事，hōaⁿ教會ê會計，常常提錢來hō͘我，常kap阮坐閒談過去ê事，所以我kap我ê婦人人攏kap伊真親蜜，伊也真熱心服事主。 |
|
Lūn kàu chit ê chí-bē ū kàu pháiⁿ-miā, i ê lāu-bú chiú-kóaⁿ, chiú i kap chi̍t ê sió-tī. Lāu-bú chòe tiúⁿ-ló, lâng lóng kiò i “Iâ-so͘ Hán--ah”, Hán koaⁿ teh bōe tê-kho͘, ná bōe ná thoân Iâ-so͘, te̍k-pia̍t tē 7 ji̍t bô bōe choan-siú lé-pài, sûn hōe-iú thoân Iâ-so͘, só͘-í hit tōe-hng ê gín-ná nā tú-tio̍h i chiū liām“6 ji̍t bōe tê-kho͘, 7 ji̍t thoân Iâ-so͘”, tùi án-ni Iâ-so͘ Hán--ah ê miâ sòa tiâu leh. Siōng-tè siúⁿ-sù i m̄-nā ū ióng-kiāⁿ ê kha thang lo̍k-lo̍k kiâⁿ bōe tê-kho͘. koh hō͘ i ōe-hiáu kā lâng chòe sán-pô. Tùi kúi cha̍p nî chêng i chiū kám-kak ū chit ê su-iàu, chiū hō͘ i ê cha-bó͘-kiáⁿ khì tha̍k sán-pô (助產士), khiām-tn̂g neh-tō͘ lâi pôe-iúⁿ chit echâ-bó͘-kiáⁿ kàu sêng-kong. Chhùi-hâ 20 thóng hè, lī chi̍t nî 30 thóng nî tùi sán-pô ha̍k-hāu pit-gia̍p, tī in Liông-chúi koe-á thang kóng chin hó miâ, siⁿ chòe súi, léng-lī koh hó lú-tek, sui-bóng ka-têng bô hó-gia̍h, iáu-kú mûi-lâng sio kho̍k-thâu. Āu-lâi kè hō͘ Sūi-lo̍k koe-á ê Tân I-ha̍k-sū, thong koe-á lóng ōe hán khí-lâi, che ū chōe-chōe goân-in: (1) Chhùi-hâ sī sàn-hiong-ke chhut-sin koh lāu-pē chá kè-sin, beh thài ōe kham-tit phit-phòe Tân ka in ōe tit kè, in sī Ji̍t-pún Tang-kiaⁿ “Ji̍t-pún I-kho tāi-ha̍k” khí-kho-pō͘ chhut-sin ê khí-kho i-ha̍k-sū. (2)Tân Ha̍k-sū in tau ū kúi-nā ê hiaⁿ-tī bē pun-khui, tōa ka-cho̍k, bô sìn Chú, tāi-ke hoán-tùi chhōa hit-hō lo̍h-kàu-pô, koh mn̂g-hong bô tùi. Nā-sī chit ê chhin-sū án-chóaⁿ ōe sêng? goân-in(1) Tân Sian-siⁿ tī Ji̍t-pún ū teh kiû-tō, siông tī kàu-hōe chhut-ji̍p, ū liáu-kái Ki-tok-kàu; koh Chhùi-hâ ê lāu-bú jia̍t-sim siūⁿ ke kiù chi̍t ê lâng. (2) Tân Sian-siⁿ bô iàu-kín mn̂g-hong, kè-chng, i tiōng si̍t-chè, lú-chú gâu, súi, léng-lī, hó phín-hēng, chū án-ni chiū kā i sàng-tiāⁿ chhōa kè-mn̂g.
|
論到這個姊妹有夠歹命，伊ê老母守寡，守伊kap一個小弟。老母做長老，人攏叫伊「耶穌Hán--ah」，Hán官teh賣茶箍，那賣那傳耶穌，特別第7日無賣專守禮拜，巡會友傳耶穌，所以hit地方ê囡仔若tú著伊就念「 6日賣茶箍，7日傳耶穌」，tùi án-ni耶穌Hán--ah ê名續tiâu--leh。上帝賞賜伊m̄若有勇健ê腳thang lo̍k-lo̍k行賣茶箍。koh hō͘伊會曉kā人做產婆。Tùi幾十年前伊就感覺有這個需要，就hō͘伊ê查某子去讀產婆（助產士）儉腸neh肚來培養這個查某子到成功。翠霞20 thóng 歲，離這年30 thóng年tùi產婆學校畢業，tī in龍水街仔thang講真好名，生做súi,伶俐koh好女德，雖罔家庭無好額，iáu-kú媒人相kho̍k頭。後來嫁hō͘瑞鹿街仔ê陳醫學士，通街仔攏會喊起來，che有濟濟原因：（1）翠霞是散hiong家出身koh老父早過身，beh thài會堪得匹配陳家in會--得過，in是日本東京「日本醫科大學」齒科部出身ê齒科醫學士。（2）陳學士in兜有幾若ê兄弟bē分開，大家族，無信主，大家反對chhōa hit號落教婆，koh門風無對。但是這個親事án-chóaⁿ會成？原因（1）陳先生tī日本有teh求道，常tī教會出入，有了解基督教；koh翠霞ê老母熱心想加救一個人。（2）陳先生無要緊門風、嫁妝，伊重實際、女子gâu、súi、伶俐、好品行，自án-ni就kā 伊送定娶過門。 |
|
Ah! hok-khì ah! Chhùi-hâ Sió-chiá lâng lóng kóng sī “phàⁿ-chhek thiauj3…p chhng”. Khó-sioh hó-kéng bô kú, chhin-chhiūⁿ “Goa̍t hā bí-jîn” (月下美人), soat-pe̍h ê bêng-hoa, tng óa pòaⁿ-mî sēng-khui, siap-sî-kan chi̍t-ba̍k-ni̍h chiū tiau-siā. Chhùi-hâ Sió-chiá chhut-sì tī sàn-hiong ke, chá chiū keng-kè ko͘-jî ê seng-oa̍h, sit-lo̍h lāu-pē, tùi kóaⁿ-hū ê lāu-bú lâi pôe-iúⁿ, kúi-hun ū khah chū-pi-kám. Ka-chài tiōng-hu chin thé-thiap, m̄-kú bí-tiong ū chi̍t hāng put-chiok, chiū-sī Tân Sian-siⁿ m̄-káⁿ kong-jiân sìn Chú, goân-in sī thong Sūi-lo̍k koe-á bô pòaⁿ ê sìn Iâ-so͘ ji̍p-kàu, koh hiaⁿ-tī chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p, ti-kí ê pêng-iú tāi-ke to ki-chhì léng-chhiò, kóng i kiaⁿ-bó͘ chiah tè in bó͘ khì chia̍h-kàu, só͘-í khí-thâu kap Chhùi-hâ Sió-chiá chòe-tīn khì Liông-chúi lé-pài nn̄g-pái-á chiū pàng-soah khì lah. Tong-sî Sūi-lo̍k bô pài-tn̂g, lóng tio̍h lâi Liông-chúi, saⁿ-lī iok tâi-lí 6 lí liân-lō͘, beh chē hé-chhia bô lī-piān, in chhù khí-kho i-īⁿ kiâⁿ kàu Sūi-lo̍k chhia-chām, koh Liông-chúi chhia-chām kiâⁿ kàu lé-pài-tn̂g 2 chām ha̍p chòe-hé iok tâi-lí 3 lí lō͘. Saⁿ-cha̍p gōa nî-chêng kong-kiōng khì-chhia bô chiah lī-piān, só͘-í Chhùi-hâ Sió-chiá nā beh tò-lâi lé-pài, khioh-khí-kha ēng kiâⁿ--ê khah khoài, Tân Sian-siⁿ beh tè i án-ni kiâⁿ bô koàn, chiū ná pàng léng khì.
|
Ah！福氣--ah！翠霞小姐人攏講是「冇粟跳入倉」。可惜好景無久，親像「月下美人」，雪白ê名花，當倚半暝盛開，siap時間一目--ni̍h就凋謝。翠霞小姐出世tī散hiong家，早就經過孤兒ê生活，失落老父，tùi寡婦ê老母來培養，幾分有較自悲感。佳哉丈夫真體貼，m̄-kú美中有一項不足，就是陳--先生m̄敢公然信主，原因是通瑞鹿街仔無半ê信耶穌入教，koh兄弟親情五十，知己ê朋友大家都譏刺冷笑，講伊驚某chiah tè in某去食教，所以起頭kap翠霞小姐做陣去龍水禮拜兩擺仔就放煞去--lah。當時瑞鹿無拜堂，攏著來龍水，相離約台哩6哩連路，beh坐火車無利便，in厝齒科醫院行到瑞鹿車站，koh龍水車站行到禮拜堂2站合做伙約台哩3哩路。三十外年前公共汽車無chiah利便，所以翠霞小姐若beh轉來禮拜，拾起腳用行--ê較快，陳--先生beh tè伊án-ni行無慣，就那放冷去。 |
|
Keh-nî siⁿ thâu-chiūⁿ-á sī ta-po͘--ê, lâng ê ki-chhì khòaⁿ-khin chiū khah chió. Án-ni Siōng-tè un-tián thâu-bé kè 7 nî siⁿ 3 ê hāu-siⁿ, tōa ê hō chòe Eng-tia̍t (英哲), tē-jī ê hō chòe Eng-lâm(英男), tē-saⁿ ê hō chòe Eng-bêng (英明). Sian-siⁿ ài chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ, iā thang tàu io sió-tī-á, Sian-siⁿ-niû ài pun sìn Chú ê, ǹg-bāng kap i khah tâng-sim, kó-jiân chiū tùi Tâi-tiong tī jia̍t-sim sìn Chú ê ka-têng pun chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná miâ Siok-kheng (淑卿)lâi chòe cha-bó͘-kiáⁿ, pun lâi ê sî tú 11,2 hè lah, sian-siⁿ-niû Chhùi-hâ chin thiàⁿ i, hō͘ i chiap-sòa tha̍k Kong-ha̍k-hāu (國民學校), āu-lâi pit-gia̍p, khó ji̍p chho͘-tiong. Án-ni chi̍t-ke 6 ê, koh tōa-peh sió-chek khîⁿ-khîⁿ teh chòe, i-īⁿ lāi gê-khí tī-liâu-chhn̂g kúi-nā tiuⁿ, lōng-lōng-kún teh chòe. Thó͘-ōe kóng,“Tng âng, tng chhèng”, hiaⁿ-tī-á ēng Chhùi-hâ chí-bē ê tiōng-hu chòe tiong-sim khîⁿ teh chòe. Tāi-ke siong-an bos5u, tōa-ḿ kiò i jī-chím, sòe-chím-á kioì jī-ḿ, tāi-ke chhiò gī-gī, chhù-piⁿ lîn-iū tāi-ke sian-siⁿ-niû tn̂g, sian-siⁿ-niû té,sī nî peh choeh lé-mi̍h lâng saⁿ-chiⁿ sàng. Chîⁿ ū, sè ū, kiáⁿ ū, seng-lí tng ōng. Tān-sī sio̍k-gú kóng, “Thiⁿ ū put-chhek ê hong-hûn, lâng ū tàn-sek ê chai-hō, pîⁿ-tōe khí hong-pho, hō͘ tùi thiⁿ-thang phoah lo̍h-lâi”. Chhùi-hâ 28,9 hè, Eng-bêng chiah 1 hè gōa, Tân Sian-siⁿ jiám-tio̍h kip-chèng 2,3 ji̍te tiong-kan chi̍t-pīⁿ put-khí, kap sè-kan, bó͘ kiáⁿ, chhin-chhek éng-oán saⁿ-sî chòe i khì. Chhùi-hâ tùi sí khàu kè-lâi, pàng 4 ê kiáⁿ, ka-kī iáu siàu-liân, sì-piⁿ bô chi̍t-óa, iā bô chi̍t ê sìn Chú ê lâng thang an-ùi, kiáⁿ siōng tōa ê 6 hè, koh lâi 4 hè, sòa-bé-á 2 hè, kî-si̍t 1 hè gōa. Si̍t-chāi ài-khàu bô ba̍k-sái, kui-ê-lâng lóng gêng lo̍h-khì, bōe chia̍h, kui-sin nńg sô-sô. I ka-kī khàu,kiáⁿ chi̍t ê chiah tōa, chi̍t ê hiah tōa,lóng khîⁿ-khîⁿ lám-lám chòe chi̍t-tui,liân pun ê cha-bó͘-kiáⁿ iā khàu. Pêng-sî Siok-kheng chin iú-hàu, chin thiaⁿ-chhùi, chin gâu tha̍k-chheh, hó phín-hēng, gâu tàu io sió-tī, hō͘ Chhùi-hâ thiàⁿ ji̍p sim, án-ni 5 ê bú-á kiáⁿ pâng-keng-mn̂g koaiⁿ teh khàu, ū sî sòa bōe-kì-tit chú-pn̄g, chin-chiàⁿ ba̍k-sái chún pn̄g thun, ū sî khùn cheng-sîn,ba̍k-sái lâu kàu chím-thâu tâm lok-lok. Jîn-chêng ná chóa tiuⁿ-tiuⁿ po̍h,sè-sū ná kiâⁿ-kî kio̍k-kio̍k sin (人情如紙張張薄, 世事似棋局局新), cha-hng hō͘ lâng ngiâ-ngiâ chhiáⁿ-chhiáⁿ ê sian-siⁿ-niû, hut-jiân piàn kóaⁿ-hū, ū ê tông-chêng, ū ê bi̍h-chhùi, tông-chêng ê chió, thí-chhiò ki-chhì ê khah chōe. Chi̍t-sî Chhùi-hâ oán-jiân tùi soaⁿ-téng hō͘ lâng chhia lo̍h chhim-ian, m̄-chai jû-hô sī hó, o͘-àm thiⁿ-tōe.
|
隔年生頭上仔是查甫--ê,人ê譏刺看輕就較少。Án-ni上帝恩典頭尾過7年生3個後生，大--ê號做英哲，第二--ê 號做英男，第三--ê號做英明。先生ài一個查某子，thang鬥io小弟--仔，先生娘ài分信主--ê,向望kap伊較同心，果然就tùi台中tī熱心信主ê家庭分一個查某囡仔名淑卿來做查某子，分來ê時tú 11、2歲lah，先生娘翠霞真疼伊，hō͘伊接續讀公學校（國民學校），後來畢業，考入初中。Án-ni一家6個，koh大伯小叔khîⁿ-khîⁿ teh做，伊醫院內牙齒治療床幾若張，lòng-lòng滾teh做。土話講：「當紅，當chhèng」，兄弟仔用翠霞姊妹ê丈夫做中心khîⁿ teh做。大家相安無事，大姆叫伊二嬸，細嬸仔叫伊二姆，大家笑gī-gī,厝邊鄰右大家先生娘長，先生娘短，是年八節禮物人相爭送。錢有、勢有、子有，生理當旺。但是俗語講：「天有不測ê風雲，人有旦夕ê 災禍，平地起風波，雨 tùi天窗潑--落-來」。翠霞28，9歲，英明chiah 1 歲外，陳--先生染著急症2，3日ê中間一病不起，kap世間、某子、親戚永遠相辭做伊去。翠霞tùi死哭過來，放4個子，家己iáu少年，四邊無一倚，也無一個信主ê人thang安慰，子上大--ê 6歲，koh來4歲，續尾--仔2歲，其實1歲外。實在ài哭無目屎，歸ê人攏凝--落去，bōe食，歸身軟趖趖。伊家己哭，子一個chiah大，一個hiah大，攏khîⁿ- khîⁿ lám-lám做一堆，連分ê查某子也哭。平時淑卿真有孝，真聽嘴，真gâu讀冊，好品行，gâu 鬥io小弟，hō͘翠霞疼入心，án-ni 5個母--仔-子房間門關teh哭，有時續bōe記得煮飯，真正目屎準飯吞，有時睏精神，目屎流到枕頭tâm-lok-lok。人情那紙張張薄，世事那行棋局局新，昨昏hō͘人迎迎請請ê先生娘，忽然變寡婦，有--ê同情，有--ê bi̍h嘴，同情ê少，恥笑譏刺ê較濟。一時翠霞宛然tùi山頂hō͘人chhia落深淵，m̄知如何是好，烏暗天地。 |
|
Chhùi-hâ tùi hó-kéng ji̍t-kng phó͘-chiò ê soaⁿ-chiam, hut-jiân siak lo̍h-khì bān-tn̄g ê chhim-ian ê chi̍t-ê siàu-hū, si̍t-chāi lóng o͘-àm thiⁿ-tōe, sì-bīn khòaⁿ bô lō͘, jîn-bông ka-sàn (人亡家散), lâng bô-khì lah, Tân-ka sòaⁿ-khì lah, thó͘-ōe sio̍k-gú kóng-khí ū-iáⁿ,“Ji̍t-thâu chhiah iāⁿ-iāⁿ, sui lâng kò͘ sìⁿ-miā”, tāi-lān lîm-thâu kok chū-hui(大難臨頭各自飛). Taⁿ tiong-sim jîn bu̍t bô-khì lah, hān chi̍t ge̍h-ji̍t lāi tio̍h kiáu-hêng khai-gia̍p chip-chiàu,Tân khí-kho chí hó koaiⁿ-mn̂g tāi-kiat. Tng âng, tng chhèng, seng-lí lōng-lōng kún, tī-liâu-chhn̂g kúi-nā tiuⁿ, sím-mi̍h lâng m̄-chai Sūi-lo̍k Tân khí-kho. Hut-jiân tio̍h koaiⁿ-tiàm, koh tio̍h kiáu pâi. Ah! khì-sè it lo̍k chhian tiōng (氣勢一落千丈), thî chhiò kai hui (啼笑皆非), chin-chiàⁿ sī beh chóaⁿ-iūⁿ kóng? Tōa-hiaⁿ ta̍h tōa-sun, ke-hé chòe 4 hūn pun, Chhùi-hâ pun 1 hūn, kúi hun chhân koh chi̍t-khám tiàm, chhân pa̍k lâng choh, siu m̄-chiâⁿ-mi̍h, chi̍t-khám tiàm, tiàm-kháu sòe lâng khui pò͘-tiàm, āu-bīn bó-á-kiáⁿ ka-kī tòa. Chō͘-sán-sū in-ūi lóe-chì bô ài chhut-khì kìⁿ lâng, koh gín-ná sòe-hàn tîⁿ leh, sòa pàng hòe-hòe. Chiong án-ni beh tō͘ 5 ê bó-kiáⁿ, keng-chè si̍t-chāi ū kàu kan-khó͘.
|
翠霞tùi好景日光普照ê山尖，忽然摔落去萬丈ê深淵ê一個少婦，實在攏烏暗天地，四面看無路，人亡家散，人無--去-lah，陳--家散--去-lah，土話俗語講起有影，「日頭赤iāⁿ-iāⁿ，隨人顧生命」，大難臨頭各自飛。今中心人物無--去-lah，限一月日內著繳還開業執照，陳齒科只好關門大吉。當紅，當chhèng,生理lōng-lōng滾，治療床幾若張，甚mi̍h人m̄知瑞鹿陳齒科。忽然著關店，koh著繳牌。Ah！氣勢一落千丈，啼笑皆非，真正是beh怎樣講？大兄ta̍h大孫，家伙做 4 份分，翠霞分1份，幾分田koh一khám 店，田縛人作，收m̄成物，一khám店，店口稅人開布店，後面母仔子家己tòa。助產士因為餒志無ài出去見人，koh囡仔細漢纏--leh，續放廢廢。將án-ni beh渡5個母子，經濟實在有夠艱苦。 |
|
Cheng-sîn-siōng leh, koh khah chhám! Chèng-lâng kong-kek ná bān-chìⁿ chhoan-sim; Cha-hng ê tōa-peh, sió-chek, tōa-ḿ, sió-chím, ko͘, î, kū, kīm, chhin-chiâⁿ gō͘-cha̍p, chhù-piⁿ pêng-iú, sio tú-thâu, bīn oa̍t tùi piⁿ-á, ū ê bi̍h-chhùi, ū ê léng-chhiò, ū ê ki-chhì. Chiàu in ê ì-sù, kin-á-ji̍t Tân-ka ōe tú-tio̍h chit ê chai-ē, lóng sī tùi Chhùi-hâ, i sī soah-chhiⁿ, lo̍h-kàu pô-á, tòa ka-to-pêng, thi̍h sàu-chhiú, bú chiú-kóaⁿ, ū chéng-thoân, taⁿ i iā soah-sí ang, thi̍h sàu-chhiú Tân-ka kin-á-ji̍t hō͘ i sàu chi̍t-ē saⁿ hun gō͘ li̍h8. Âng-ūn lóng lo̍h soe lah, it-chhè ê chōe lóng kui hō͘ i. Chhùi-hâ chí-ū tiām-tiām bōe-hiáu hun-sò͘, iā bô tàng hun-sò͘ khí; só͘-í siông-siông koaiⁿ tī lāi-bīn háu, chin bô ài chhut-lâi, bô ài kìⁿ-lâng, bô ài kóng-ōe, chin-chiàⁿ sī kia̍h-thâu m̄-khí. Chi̍t-sî sòa giâu-gî chū-sòe tùi jia̍t-sim ê lāu-bú só͘ chiap-siū ê Siōng-tè. Kiám ū-iáⁿ ū Siōng-tè? Siōng-tè kiám ū-iáⁿ ta̍k só͘-chāi tī-teh? Kiám ū-iáⁿ chì-kong, chì-gī, iā-sī chû-pi lîn-bín ê Siōng-tè? Ná siūⁿ ná giâu-gî, nā ū-iáⁿ ū Siōng-tè, I thài bô khòaⁿ-kò͘ góa? I thài hō͘ góa tú-tio̍h án-ni? Góa hoān-tio̍h sím-mi̍h? Ná siūⁿ ná giâu-gî, kiám ū-iáⁿ sī bû só͘ put ti, choân-lêng ê Thiⁿ-pē? Ná ū-iáⁿ góa tī chia ko͘-chiáu ji̍p lông-kûn, Mô͘-kúi théng-ui chhin-chhiūⁿ háu-sai beh thun-chia̍h, góa mî-ji̍t ai-khàu kiû-kiò I ê miâ, I ná m̄-chai, Chú Iâ-so͘ kóng I sī Kiù-chú, Siōng-tè kóng sī Thiⁿ-pē, kàu sî lóng m̄-bat lí, án-ni koh kèng-pài kiám ū lī-ek?
|
精神上leh，koh較慘！眾人攻擊那萬箭穿心；昨昏ê大伯、小叔、大姆、小嬸、姑、姨、舅、妗，親情五十，厝邊朋友，相tú頭，面越tùi邊--仔，有--ê bi̍h嘴，有--ê冷笑，有--ê譏刺。照in ê意思，今仔日陳--家會tú著這個災禍，攏是tùi翠霞，伊是煞星，落教婆--仔，帶鉸刀爿，鐵掃帚，母守寡，有種傳，今伊也煞死翁，鐵掃帚陳--家今仔日hō͘伊掃一下三分五裂。紅運攏落衰--lah，一切ê罪攏歸hō͘伊。翠霞只有恬恬bōe曉分訴，也無tàng分訴起；所以常常關tī內面哮，真無愛出來，無愛見人，無愛講話，真正是kia̍h頭m̄起。一時續giâu疑自細tùi熱心ê老母所接受ê上帝。Kiám有影有上帝？上帝kiám有影逐所在tī-teh？Kiám有影至公、至義，也是慈悲憐憫ê上帝？那想那giâu疑，若有影有上帝，伊thài無看顧我？伊thài hō͘ 我tú著án-ni？我犯著甚mi̍h？那想那giâu疑，kiám有影是無所不知，全能ê天父？那有影我tī chia孤鳥入狼群，魔鬼逞威親像吼獅beh吞食，我暝日哀哭求叫伊ê名，伊那m̄知，主耶穌講伊是救主，上帝講是天父，到時攏m̄-bat你，án-ni koh敬拜kiám有利益？ |
|
Sim siông-siông cha̍t-cha̍t chin lóe-chì, pêng-sî tiāⁿ teh gîm ê Sèng-si, i chit-tia̍p tha̍k m̄-bat, iā bô ì-sù ài koh gîm.
|
心常常cha̍t-cha̍t真餒志，平時定teh吟ê聖詩，伊chit-tia̍p讀m̄-bat，也無意思ài koh吟。 |
|
Chhin-chhiūⁿ Sèng-si kóng:
|
親像聖詩講： |
|
Thiⁿ-pē góa chai it-seng kong-im, Sī Lí ūi góa an-pâi, Só͘-í chiong-lâi sui ū hoán-hok, Góa goān chiàu Chú só͘ ài, Taⁿ kiû Thiⁿ-pē hiān-sî chān góa, Choan-bū ho̍k-sāi kèng-pài. |
天父我知一生光陰， 是你為我安排， 所以將來雖有反複， 我願照主所ài， 今求天父現時贊我， 專務服事敬拜。 |
|
Chit chat si i chi̍t-sî tha̍k bô?
|
這節詩伊一時讀無？ |
|
1.Siōng-tè nā-sī Thiⁿ-pē, góa chū sòe chiū kèng-pài, lāu-bú sī jia̍t-sim ê tiúⁿ-ló, mî-ji̍t teh thoân tō-lí, góa kè-lâi sè-sio̍k tiong, m̄-tio̍h hō͘ góa tōa hoat-tián thang êng-kng Siōng-tè ê miâ. Án-cháiⁿ-iūⁿ kā góa an-pâi siàu-liân tio̍h chiú-kóaⁿ, kóng sī, “Sī Lí ūi góa an-pâi,” i ka-kī siūⁿ góa ū sím-mi̍h tek-chōe Siōng-tè kàu hiah thiám, tio̍h hō͘ Siōng-tè an-pâi án-ni?
|
1、上帝若是天父，我自細就敬拜，老母是熱心ê長老，暝日teh傳道理，我過來世俗中，m̄著hō͘我大發展thang榮光上帝ê名。Án-cháiⁿ-iūⁿ kā我安排少年著守寡，講是：「是你為我安排，」伊家己想我有甚mi̍h得罪上帝到hiah thiám,著 hō͘上帝安排án-ni？ |
|
2. “Só͘-í chiong-lâi sui ū hoán-hok, góa goān chiàu Chú só͘ ài”. I ka-kisīuN sī cha̍p-jī-bān hun ê bô-tit ta-ôa, sim-koaⁿ chin m̄-goān sūn-ho̍k, chin bâi-oàn miā pháiⁿ, Siōng-tè ê lîn-bín tī tó-ūi? chin m̄-goān.
|
2、「所以將來雖有反複，我願照主所ài」。伊家己想是十二萬分ê無得ta-ôa,心肝真m̄願順服，真埋怨命歹，上帝ê憐憫tī tó位？真m̄願。 |
|
3. “Taⁿ kiû Siōng-tè hiān-sî chān góa, choan-bū ho̍k-sāi kèng-pài.” Chāi i teh siūⁿ, góa hiān-sî sim loān-chhau-chhau sì-bīn khòaⁿ bô lō͘, thâu-chêng ū móa-móa ê khó͘-lān chhì-liān, góa beh án-chóaⁿ lâi thoa chit 4 ê kiáⁿ, tō͘ kè chit ê khó͘-hái, chhiâⁿ hō͘ in chiâⁿ-lâng? Góa iáu ū sim thang kap lí“choan-bū ho̍k-sāi kèng-pài”. Chāi i siūⁿ che sī sūn-kéng ê lâng teh kóng ê liâng-hong-ōe.
|
3、「今求上帝現時贊我，專務服事敬拜。」在伊teh想，我現時心亂嘈嘈四面看無路，頭前有滿滿ê苦難試煉，我beh án-chóaⁿ來拖這4個子，渡過這個苦海，成hō͘ in成人？我iáu有心thang kap你「專務服事敬拜」。在伊想che是順境ê人teh講ê涼風話。 |
|
Sè-kan chin hiān-si̍t, i iáu siàu-liân chit-pái i tú-tio̍h lah, sio̍k-gú kóng,“Hù chiá chhim-san iú oán-chhin, sàn lâng lō͘-piⁿ bû kūn-jîn” (富者深山有遠親, 貧者路邊無近人). Koh kóng, “Kím siōng chài thiam hoa, soat tiong put sàng thàn” (錦上再添花, 雪中不送炭).Si̍t-chāi sī án-ni, hó-gia̍h lâng tòa tī chhim-soaⁿ to ū chhin-chhek, sàn-hiong lâng tī lō͘-piⁿ to bô lâng beh kūn-óa. Kím-tiû to chū-té súi lah,chiah koh kā i an kim-hoe, sàn-lâng tī sng-seh tiong teh kôaⁿ iā bô lâng beh sàng hé-thòaⁿ, che sī sè-kan ê pêng-siông.
|
世間真現實，伊iáu少年這擺伊tú著--lah！俗語講：「富者深山有遠親，散人路邊無近人」。Koh講：「錦上再添花，雪中不送炭」。實在是án-ni，好額人tòa tī深山都有親戚，散hiong人tī路邊都無人beh近倚。錦綢都自底súi lah，chiah koh kā伊安金花，散人tī霜雪中teh寒也無人beh送火炭，che是世間ê平常。 |
|
I kám-kak “Sè-kan jîn-chêng léng-loán bû siông (世間人情冷暖無常), it-hoat lóe-chì. chit-sî sòa bô ài khì lé-pài, lóng tu pun ê cha-bó͘-kiáⁿ Siok-kheng khì lé-pài, thang sòa kap gōa-ke ê siⁿ-bó liân-lo̍k, Siok-kheng nā lâi lé-pài, gōa-má chiū mn̄g, “A-bú thài bô lâi?” Siok-kheng chóng-sī ìn kóng,“Goán a-bú kóng bô-êng”, m̄ chiū kóng, “Thâu-khak thiàⁿ”, “Gín-ná bô koai”, chiok-chōe lí-iû thang the. Chóng kóng kiàn-siàu bô ài kìⁿ lâng ê bīn, iā sòa bô ài kìⁿ Siōng-tè ê bīn. Án-ni lêng-sèng ná tūi-lo̍h, ū pêng-an bô? Bô, ná bô pêng-an, sim ná kan-khó͘. Hit-sî Chhùi-hâ siông thó͘-khùi, taⁿ góa tàu-té tio̍h cháiⁿ-iūⁿ?
|
伊感覺「世間人情冷暖無常」，一發餒志。這時續無ài去禮拜，攏tu分ê查某子淑卿去禮拜，thang續kap外家ê生母聯絡，淑卿若來禮拜，外媽就問：「阿母thài無來？」淑卿總是應講：「阮阿母講無閒」，m̄就講：「頭殼疼」，「囡仔無乖」，足濟理由thang推。總講見笑無愛見人ê面，也續無愛見上帝ê面。Án-ni靈性那墜落，有平安無？無，那無平安，心那艱苦。Hit時翠霞常吐氣，今我到底著怎樣？ |
|
Ū chi̍t lé-pài Siok-kheng khì lé-pài, hit sî i to Kok-bîn ha̍k-hāu 5,6 liân lah, thiaⁿ tō-lí thiaⁿ ū. Tńg-khì hit mî kā in ma-ma kóng, “Ma-mah, lâng bo̍k-su kóng, “Lō͘ sī lâng kiâⁿ chhut-lâi ê, lâng nā tiāⁿ tiām-tiām khiā m̄ kiâⁿ-khì, thâu-chêng éng-oán to bô lō͘. Lâng nā sìn Siōng-tè ê èng-ún, thiaⁿ-thàn I ê ōe hó-táⁿ chìn-chêng, sui-jiân āu-bīn ū tui-peng, thâu-chêng ū tōa-hái cha̍h tiâu leh, lán kha nā káⁿ ta̍h lo̍h-khì, chúi iā beh ūi lán pun-khui. Lâng ê gī-bū chí-ū “Sìn-thàn, chìn-chêng.” Kî-û lán m̄-bián khòa-lū kóng, thâu-chêng lō͘ tī tó-ūi? Siōng-tè chū-jiân ōe ūi lán khui-lō͘, iā ōe sòa hiàn-chhut hé-thiāu hûn-thiāu kā lán chhōa-lō͘, m̄-nā án-ni, liân lán chhú-khì beh chia̍h sím-mi̍h beh lim sím-mi̍h, I tō sòa kā lán khó-lū hó-hó. Iā lán iā m̄-bián hoân-ló āu-bīn ōe tui-peng beh án-chóaⁿ? Siōng-tè chū-jiân ōe thòe lán chéng-lí kàu chheng-chheng chhó-chhó, hō͘ lán kàu lóng bián hō͘-kò͘ ê iu-būn.” Chhùi-hâ chit sî thiaⁿ liáu chin kám-kek, iā chin kiàn-siàu, sòa siūⁿ kóng góa chi̍t sî thài-ōe chiah lóe-chì, chiah hô͘-tô͘. Taⁿ góa tiāⁿ koaiⁿ-mn̂g, bú-kiáⁿ tiāⁿ lám teh khàu ū siáⁿ lī-ek.
|
有一禮拜淑卿去禮拜，hit時伊都國民學校5，6年lah，聽道理聽有。轉--去hit暝kā in媽媽講：「媽媽，人牧師講，路是人行出來--ê,人若定恬恬企m̄行去，頭前永遠都無路。人若信上帝ê應允，聽趁伊ê話好膽進前，雖然後面有追兵，頭前有大海截tiâu--leh，咱腳若káⁿ踏--落去，水也beh為咱分開。人ê義務只有『信趁，進前。』其餘咱m̄免掛慮講：頭前路tī tó位？上帝自然會為咱開路，也會續獻出火柱雲柱kā咱chhōa路，m̄若án-ni，連咱此去beh食甚mi̍h beh lim甚mi̍h，伊都續kā咱考慮好好。也咱也m̄免煩惱後面會追兵beh án-chóaⁿ？上帝自然會替咱整理到清清楚楚，hō͘咱到攏免後顧ê憂悶。」翠霞這時聽了真感激，也真見笑，續想講我一時thài會chiah餒志，chiah糊塗。今我定關門，母子定lám teh哭有啥利益。 |
|
Chiah siūⁿ tio̍h chi̍t kù ōe kóng, “Jîn-seng sī úi-tāi ê thàm-hiám, m̄-thang hôe-thâu, m̄-thang ūi kè-khì liû-loân (留戀), iā m̄-bián ūi kè-khì iu-siong. Múi-ji̍t chīn khó-lêng, chīn só͘ ū ê le̍k-liōng ló͘-le̍k, beh lâi ê ji̍t-chí iáu chin tn̂g leh. Chí-ū tio̍h gia̍h-thâu théng-io lâi chìn-chêng. Gióng-bōng Siōng-tè, khîⁿ-tiâu Chú Iâ-so͘, tè I cháu. Chìn-chêng, koh chìn-chêng! Sè-kài tek-khak kong lán bōe tó.
|
Chiah想著一句話講：「人生是偉大ê探險，m̄-thang回頭，m̄-thang為過去留戀，也m̄免為過去憂傷。每日盡可能，盡所有ê力量努力，beh來ê日子iáu真長--leh。只有著gia̍h頭挺腰來進前。仰望上帝，khîⁿ-tiâu主耶穌，tè伊走。進前，koh進前！世界的確攻咱bōe倒。 |
|
Tùi hit sî i tō koh hùn-chì ho̍k kàu i ê sìn-gióng, múi lé-pài koh khì lé-pài. Sî-ji̍t teh kè chin kín, ba̍k-chi̍t-ni̍h keng-kè kúi-nā nî. Tōa hāu-siⁿ Eng-tia̍t iā ji̍p Kok-hāu, cha-bó͘-kiáⁿ iā khó ji̍p Chho͘-tiong. Ū chi̍t-ji̍t Chhùi-hâ khòaⁿ-tio̍h chiah ê kiáⁿ chi̍t ê chiah-tōa, chi̍t ê hiah-tōa, khòaⁿ beh chhiâⁿ kàu sím-mi̍h sî chiah ōe chhin-chhiūⁿ lâng, iā hiah ê ha̍k-hùi khòaⁿ beh tùi tó-ūi lâi? Put-kak sòa thó͘ chi̍t ê tōa khùi, koh siūⁿ tio̍h in sian-siⁿ, siūⁿ kóng i chi̍t lâng kin-ná-ji̍t nā tī-teh, chi̍t ke thoân-thoân-îⁿ, chhun-hong móa-bīn. Siūⁿ kàu chia ba̍k-sái sòa lâu chhut-lâi. Hiah ê kiáⁿ khòaⁿ ma-mah teh lâu ba̍k-sái, chin thian-chin oat-lâi khîⁿ ma-mah, Chhùi-hâ chhiok-kéng seng-chêng it-hoat siong-sim sòa khàu chhut-siaⁿ, hiah ê sòe-hàn-ê iā tè i háu. Nā-sī tōa-hàn--ê Eng-tia̍t the̍h chhiú-kun-á kā in ma-mah chhit ba̍k-sái sòa kóng, “Ma-mah lí tiāⁿ kiò goán m̄-thang háu, hoān-sū tio̍h pa-kiat, tio̍h thun-lún kî-tó, lí kóng Chú Iâ-so͘ kap lán tī-teh, lán m̄-bián kiaⁿ.Sui ū tōa hong tōa éng, Chú beh hoah hong kap éng hō͘ i pêng-tiāⁿ. Chit pái lán ê Chú sī bô kap lán tī-teh sī bô? Siōng-tè siông-chhíⁿ kò͘ lán kàu lóng bô hāi, chit pái lán ê Siōng-tè sī tuh-ku sī bô? Ma-mah, lí thái bô kî-tó, thái bô chiong lán ê kan-khó͘ sukāu-tāi I. In-ūi I kiám m̄-sī koan-sim tī lán, ma-mah lí nā koh háu, goán? kap lí hó, in-ūi goán ōe hō͘ lâng chhiò.” Chhùi-hâ thiaⁿ chit ê 8 hè kiáⁿ kóng án-ni, sim tōa kám-tōng, chū án-ni tùi bîn-chhn̂g-tō peh khí-lâi, sòa siūⁿ ài-chhiò. Ka-kī siūⁿ, góa thài ōe chiah loán-jio̍k, siáⁿ-sū sit-lo̍h sìn-sim. Kî-si̍t m̄-nā Chhùi-hâ, chiul7i, góa lóng sī án-ni. Siông-siông ài ēng ka-kī ê tì-sek lâi siūⁿ siuⁿ chōe, kè-e̍k siuⁿ hn̄g ê tāi-chì, sòa chiong hiah ê khòa-lū lâi khǹg tī sim-lāi hoân-ló lâu ba̍k-sái. M̄-sī kóng bô kî-tó, ū. Ū sî iā bat tī kî-tó-hōe chhiáⁿ tāi-ke thòe i kî-tó, m̄-kú hit ê hoân-ló khòa-lū iû-goân khǹg tī sim-lāi. Bo̍k-su nā mn̄g kóng, “Bó͘ lâng, lí chiah-kú án-chóaⁿ? Sim ū khah chheng á bô?” Ìn kóng, “Bo̍k-su, chha-put-to lah.”“Lí kiám m̄-sī ū siông-siông kî-tó?”“Ū lah! Kî-tó to hoān kî-tó, hoân-ló to hoān hoân-ló. Kî-tó chi̍t sî sim-koaⁿ ke̍k chheng, kî-tó liáu khí-lâi, iû-goân mā-sī chiàu kū.” Chhùi-hâ iā sī án-ni
|
Tùi hit時伊就koh奮志復到伊ê信仰，每禮拜koh去禮拜。時日teh過真緊，目--一ni̍h經過幾若年。大後生英哲也入國校，查某子也考入初中。有一日翠霞看著chiah ê子一個chiah大，一個hiah大，看beh成到甚mi̍h時chiah會親像人，也hiah ê學費看beh tùi tó位來？不覺續吐一個大氣，koh想著in先生，想講伊一人今仔日若tī-teh，一家團團圓，春風滿面。想到chia目屎續流出來。Hiah ê子看媽媽teh流目屎，真天真越來khîⁿ媽媽，翠霞觸景生前一發傷心續哭出聲，hiah ê 細漢--ê也tè伊哮。若是大漢--ê英哲提手巾仔kā in媽媽拭目屎續講：「媽媽你定叫阮m̄-thang哮，凡事著巴結，著吞忍祈禱，你講主耶穌kap咱tī-teh，咱m̄免驚。雖有大風大湧，主beh喝風kap湧hō͘伊平定。這擺咱ê主是無kap咱tī-teh是--無？上帝常醒顧咱到攏無害，這擺咱ê上帝是tuh-ku是--無？媽媽，你thái無祈禱，thái無將咱ê艱苦事交代伊。因為伊kiám m̄是關心tī咱，媽媽你若koh哮，阮m̄ kap你好，因為阮會hō͘人笑。」翠霞聽這個8歲子講án-ni，心大感動，自án-ni tùi眠床道爬起來，續想愛笑。家己想，我thài會chiah軟弱，啥事失落信心。其實m̄若翠霞，就你，我攏是án-ni。常常ài用家己ê智識來想siuⁿ濟，計劃siuⁿ遠ê代誌，續將hiah ê掛慮來囥tī心內煩惱流目屎。M̄是講無祈禱，有。有時也bat tī祈禱會請大家替伊祈禱，m̄-kú hit個煩惱掛慮猶原囥tī心內。牧師若問講：「某人，你chiah久án-chóaⁿ？心有較清抑--無？」應講：「牧師，差不多lah！」「你kiám m̄是有常常祈禱？」「有lah！祈禱都凡祈禱，煩惱都凡煩惱。祈禱一時心肝極清，祈禱了起來，猶原嘛是照舊。」翠霞也是án-ni。 |
|
Kàu 20 nî chêng, L Bo̍k-su lâi chiūⁿ-jīm in Liông-chúi, i ê sìn-gióng tōa chìn-pō͘. I khí-thâu só͘ bat ê kî-tó,chiū-sī ǹg Siōng-tè kiû-thó, khah bô siūⁿ tio̍h kî-tó iáu ū pa̍t-mi̍h ê iàu-sò͘. Kî-si̍t kî-tó iàu-kín tē it tio̍h o-ló, kám-siā, koh ū khiam-pi jīn-chōe. Iáu ū chiong lán ê sū tī Siōng-tè ê bīn-chêng tîn-su̍t khún-tâm, chhin-chhiūⁿ pē-kiáⁿ ê chhin. Kap lán ê Chú chòe chì-hó pêng-iú lâi kau-pôe, tī I ê pó-chō chêng kheng-sim thò͘-lō͘ lán ê chin-chêng. Siāng sòa-bé chiah sī kiû-thó. Koh chi̍t hāng, kî-tó ê sî m̄-thang bōe kì-tit--ê, chiū-sī chiong it-chhè sià hō͘ Chú kau-tāi Chú, m̄-thang chiong bó͘ pō͘-hūn lâu teh, su-khia iap tiàm āu-bīn, piáu-bīn siōng chiah lâi kî-tó. Iā kî-tó m̄-sī kan-ta kóng hō͘ Siōng-tè thiaⁿ, iáu-kú iā sī ài thiâm-chēng thiaⁿ khòaⁿ Siōng-tè kā lí kóng sím-mi̍h. Iā chiàu I tī kî-tó tiong só͘ chí-sī lí ê khì kiâⁿ, án-ni lí ê kî-tó chiah ū hāu. Kî-tó m̄-sī kiò lâng Siōng-tè chiâⁿ lí ê io̍k-bōng, kî-tó sī lâng ēng khiân-sêng ê sim lâi chhē-chhut, an-chēng lâi thiaⁿ tùi bó͘ kiāⁿ sū Siōng-tè ê chí-ì sī cháiⁿ-iūⁿ? Iā goān Siōng-tè ê chí-ì tit-chiâⁿ, iā kiû I chān lán ū khùi-la̍t thang sêng-sūn I, iā hō͘ lán ū khùi-la̍t tàu êng-kng I.
|
到20年前，牧師來上任in龍水，伊ê信仰大進步。伊起頭所bat ê祈禱，就是向上帝求討，較無想著祈禱iáu有別物ê要素。其實祈禱要緊第一著o-ló、感謝，koh有謙卑認罪。Iáu有將咱ê事tī上帝ê面前陳述懇談，親像父子ê親。Kap咱ê主做至好朋友來交陪，tī伊ê寶座前傾心透露咱ê真情。上續尾chiah是求討。Koh一項，祈禱ê時m̄-thang bōe記得--ê,就是將一切赦hō͘主交代主，m̄-thang將某部份留--teh，私khia iap tiàm後面，表面上chiah來祈禱。也祈禱m̄是kan-ta講hō͘上帝聽，iáu-kú也是ài恬靜聽看上帝kā你講甚mi̍h。也照伊tī祈禱中所指示你ê去行，án-ni你ê祈禱才有效。祈禱m̄是叫人上帝成你ê慾望，祈禱是人用虔誠ê心來chhē出，安靜來聽tùi某件事上帝ê旨意是怎樣？也願上帝ê旨意得成，也求伊贊咱有氣力thang承順伊，也hō͘咱有氣力鬥榮光伊。 |
|
Chhùi-hâ tùi bêng-pe̍k chit ê tō-lí liáu-āu, i ê jîn-seng tōa piàn. I taⁿ kám-kak Siōng-tè hō͘ i chiú-kóaⁿ, chit 4 ê kiáⁿ sī beh hō͘ i tī sè-sio̍k tiong lâi êng-kng Chú ê miâ. Te̍k-pia̍t beh ēng pah-poaⁿ ê kan-khó͘ lâi hùn-liān i kap i ê sòe-kiáⁿ. Siūⁿ kàu chia, taⁿ m̄-sī hoân-ló iu-būn m̄-goān. sī ài kám-siā. Tùi hit sî Chhùi-hâ it-hoat jia̍t-sim kèng-pài Siōng-tè.
|
翠霞tùi明白這個道理了後，伊ê人生大變。伊今感覺上帝hō͘伊守寡，這4個子是beh hō͘伊tī世俗中來榮光主ê名。特別beh用百般ê艱苦來訓練伊kap伊ê細子。想到chia，今m̄是煩惱憂悶m̄願。是ài感謝。Tùi hit時翠霞一發熱心敬拜上帝。 |
|
Khó-sioh L Bo̍k-su jīm Liông-chúi 4 nî gōa chiū choán-jīm khì pa̍t-ūi, āu-lâi khah m̄-chai i ê siau-sit. Thiaⁿ-kìⁿ kóng āu-lâi i chòe tiúⁿ-ló, iā chiong i chòe hoat-khí-jîn lâi khai-thok chi̍t keng kàu-hōe tī Sūi-lo̍k tìn, iā tī bô kú ê í-chêng ū sin pài-tn̂g ê lo̍k-sêng sek, L Bo̍k-su-niû ū khì hù. Goān êng-kng kui hō͘ Siōng-tè. Taⁿ bo̍k-su-niû kóng kin-á-ji̍t ū tú-tio̍h Chhùi-hâ iā kóng ū kap i tâm-khí chòe-kūn ke-lāi ê sū. L Bo̍k-su chin ài chai. Khòaⁿ chit ê pháiⁿ-miā ê chí-bē tùi i chin-sim khò Chú, Chú cháiⁿ-iūⁿ khoán-thāi i?
|
可惜牧師任龍水4年外就轉任去別位，後來較m̄知伊ê消息。聽見講後來伊做長老，也將伊做發起人來開拓一間教會tī瑞鹿鎮，也tī無久ê以前有新拜堂ê落成式，牧師娘有去赴。願榮光歸hō͘上帝。今牧師娘講今仔日有tú著翠霞也講有kap伊談起最近家內ê事。牧師真ài知。看這個歹命ê姊妹tùi伊真心靠主，主怎樣款待伊？ |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 1045-1050 hō, 1969 nî 1-3 ge̍h)
|
(台灣教會公報第1045-1050號，1969年1-3月) |
