An-lo̍k ke_11
|
安樂街_11 |
| Bô chù-bêng |
無注明 |
|
Tē cha̍p-it Chiuⁿ
|
第十一章 |
|
Tok-hui bâi-chòng ê sî-chūn bô chhin-chhek pêng-iú sàng-chòng, chí-ū Lī-su-tē chi̍t lâng niā- niā. I ê koan-bo̍k sī siâⁿ-lāi si-siá--ê, sui-jiân put- chí po̍h khiok sī thé-biān, in-ūi Tok-hui í-keng kàu-liáu ke; chāi-siⁿ ê chhian-lān bān-khó͘ lóng kòe-khì lah, kèng-jiân kap Thiⁿ-pē tiàm chi̍t só͘- chāi hióng-siū ta̍k-iūⁿ ê hok-khì.
|
Tok-hui 埋葬 ê 時陣無親戚朋友送葬，只有Lī-su-tē 一人 niā-niā。伊 ê 棺木是城內施捨--ê，雖然不止薄卻是體面，因為Tok-hui 已經到了街；在生 ê 千難萬苦攏過去lah，竟然佮天父 tiàm 一所在享受逐樣ê 福氣。 |
|
Kng koaⁿ-chhâ--ê kiâⁿ put-chí kín, Lī-su-tē tio̍h kín-kín cháu chiah tòe ē tio̍h; lō͘-n̍i̍h ia̍h gū-tio̍h chi̍t ê chhut-chòng--ê kap chit ê tōa-tōa bô saⁿ- tâng. Hit ê kng koaⁿ-chhâ ê bān-bān kiâⁿ put-chí ún-tàng; āu-bīn tòe la̍k tiuⁿ chhia, ū lōa-chē sàng-chòng ê lâng tòe--khì.
|
扛棺柴--ê 行不止緊，Lī-su-tē 著緊緊走才tòe會著；路n̍i̍h亦遇著 一個出葬--ê 佮這個大大無相同。Hit個扛棺柴 ê 慢慢行不止穩當；後面 tòe 6張車，有偌濟送葬 ê 人 tòe--去。 |
|
Lī-su-tē tùi hia keng-kòe, khòaⁿ-kìⁿ sàng-chòng ê lâng bīn-māu lóng ū pi-ai. Ū chi̍t tiuⁿ chhia lāi- bīn ū chi̍t ê sè-hàn ko͘-niû chē-teh, i lāu-pē chiong i-ê thâu-khak phō-teh khòa tī i-ê keng-thâu-téng. Lī-su-tē siông-sè chi̍t-ē khòaⁿ, m̄-sī pa̍t lâng khiok sī Bí-lī ko͘-niû; siūⁿ tek-khak sī i-ê lāu-bó ia̍h kòe-óng, i khì sàng-chòng; nā-sī m̄-chāi Bí-lī ko͘- niû ū khòaⁿ-kìⁿ i á-bô, ē-jīn--tit i á-bē.
|
Lī-su-tē 對hia 經過，看見送葬ê 人面貌攏有悲哀。有一張車內面有一個細漢姑娘坐teh，伊老父將伊 ê 頭殼抱teh 掛tī伊 ê肩頭頂。Lī-su-tē 詳細一下看，m̄是別人卻是Bí-lī 姑娘；想的確是伊 ê老母亦過往，伊去送葬；若是m̄知 Bí-lī 姑娘有看見伊抑無，會認--得伊抑bē。 |
|
Lī-su-tē sim-lāi put-chí thé-thiap ko͘-niû sí bó ê pi-siong; i ka-tī pún-jiâm ū sí-sit ê iu-chhiû koh- chài ke-thiⁿ pa̍t lâng ê hoân-ló pí tāi-seng koh- 79 khah chhi-chhám. Chi̍t-sî-á-kú kng koaⁿ-chhâ--ê í-keng cháu-khì hn̄g lah, i chiū kóaⁿ-kín jiok--khì. Chit nn̄g ê bâi-chòng ê kàu khòng-tē, chi̍t ê sī pîn-kiông ê lāu-lâng, chi̍t ê sī hù-kùi ê hū-jîn.
|
Lī-su-tē 心內不止體貼姑娘死母ê 悲傷；伊家己本然有死事 ê憂愁 koh再加添別人 ê 煩惱比第先koh較 凄慘。一時仔久扛棺柴--ê已經走去遠lah，伊就趕緊jiok--去。這2個埋葬ê 到曠地，一個是貧窮 ê 老人，一個是富貴 ê 婦人。 |
|
Bo̍k-su kóng, "Thô͘ kui thô͘, tîn kui tîn, hoe kui hoe." Hit-sî lâng chiong soa-thô͘ iā tī nn̄g lâng ê koaⁿ-chhâ téng; in ê lêng-hûn í-keng chò- hóe tiàm tī An-lo̍k-ke lah. Tāi-seng kúi ji̍t in nn̄g lâng siāng chi̍t sî lī-khui o͘-àm iu-chhiû kan- khó͘ ê sè-kài; kàu chin-chu mn̂g ê só͘-chāi in-ūi in hō͘ Iûⁿ-ko ê hoeh sé-chheng-khì, thong seng-khu ke̍k-pe̍h; só͘-í hit ê mn̂g kā in khui thàu-thàu; chit nn̄g lâng chiū-sī Tok-hui kap Bí-lī ê lāu-bó saⁿ-tâng ji̍p êng-kng ê siâⁿ, khòaⁿ-kìⁿ só͘ chhin-ài ê Kiù-chú Iâ-so͘, tī hit só͘-chāi ū bô-kiông-chīn ê khoài-lo̍k.
|
Bo̍k-su 講：「土歸土，塵歸塵，花歸花。」Hit時人將沙土掖tī 兩人 ê 棺柴頂；in ê 靈魂已經做夥tiàm tī 安樂街lah。第先幾日 in兩人 像一時離開黑暗憂愁艱苦 ê世界；到珍珠門 ê 所在因為in hō͘ 羊羔 ê血洗清氣，thang身軀極白；所在hit ê 門kā in 開透透；這兩人就是Tok-hui 佮 Bí-lī ê 老母相同入榮光 ê 城，看見所親愛 ê 救主耶穌，tī hit所在有無窮盡 ê 快樂。 |
|
Tok-hui chhut-chòng í-āu, Lī-su-tē bô tiàm tī lâu-téng khiā, in-ūi hit ê lâu-chú chiong pâng sòe hō͘ pa̍t lâng. I poaⁿ lo̍h lâu-ē chi̍t keng tōa-pâng kap kúi ê lâng chò-hóe khiā-khí. Tok-hui ê ke- hóe in-ūi khiàm chhù-sòe lóng hō͘ lâu-chú kó͘-siàu- khì, chhun chit tiuⁿ khîm kui Lī-su-tē .
|
Tok-hui 出葬以後，Lī-su-tē無tiàm tī 樓頂企，因為hit 個樓主將房稅hō͘ 別人。伊搬落樓下一間大房佮幾個人做夥企起。Tok-hui ê 家夥因為欠厝稅攏 hō͘ 樓主估數去，偆這張琴歸Lī-su-tē。 |
|
Tok-hui oa̍h ê sî-chūn bat kiò Lī-su-tē kàu bīn- chêng hoan-hù kóng, "Khîm sī kau hō͘ lí lah, tio̍h sî-siông m̄-thang lī-khui sin-piⁿ, ia̍h tio̍h put-chí pó-sioh, nā choān kàu An-lo̍k-ke ê khek-tiāu tio̍h kì-liām lí ê bó-chhin kap góa lóng kàu hit só͘-chāi lah."
|
Tok-hui活 ê 時陣bat 叫 Lī-su-tē 到面前吩咐講：「琴是交hō͘ 你lah，著時常m̄-thang離開身邊，亦著不止保惜，若轉到安樂街 ê 曲調著紀念你ê 母親佮我攏到hit所在lah。」 |
|
Āu-lâi Tok-hui bâi-chòng ê tāi-chì í-keng bêng- pe̍k, Lī-su-tē thâu-chi̍t-pái chiūⁿ ke choān khîm tām-po̍h siong-sim; choān kàu tē it, tē jī, tē saⁿ tè ê khek-tiāu lóng liáu lah; kàu tē sì tè choān chi̍t pòaⁿ lún-bē-tiâu háu-khí--lâi. Kòe-lō͘ ê lâng khòaⁿ-kìⁿ i it--lâi choān khîm, choān bē liáu; jī-- lâi ba̍k-chiu teh lâu-ba̍k-sái, put-chí kî-koài gî- ngái, khiok m̄ chai thâu-chi̍t-pái choān kàu chit ê khek-tiāu chiàⁿ-sī i put-chí chhin-ài ê pêng-iú chêng kúi-ji̍t sí--khì; só͘-í chi̍t-ē choān kàu chit- tiāu chiū siūⁿ-tio̍h hit ê-hng saⁿ-keⁿ ê tāi-chì, chi̍t sim iu-būn, chi̍t sim hoaⁿ-hí; iu-būn-ê sī to̍k-to̍k chhun i chi̍t lâng, hoaⁿ-hí-ê sī Tok-hui chá-chá ji̍p-khì kng-bêng ê kiong.
|
後來Tok-hui 埋葬ê 事誌已經明白，Lī-su-tē 頭一擺上街轉琴淡薄傷心；轉到第1、第2、第3塊 ê 曲調攏了lah；到第4塊轉一半忍bē-tiâu 哮起--來。過路ê 人看見伊一--來轉琴，轉 bē了；二--來目珠 teh 流目屎，不止奇怪疑礙，卻m̄知頭一擺轉到這個曲調正是伊不止親愛 ê 朋友前幾日死--去；所以一下轉到這調就想著hit e昏三更 ê 事誌，一心憂悶，一心歡喜；憂悶ê 是獨獨偆伊一人，歡喜ê 是Tok-hui 早早入去光明 ê 宮。 |
|
Sàng-chòng liáu kòe chi̍t lé-pài, Lī-su-tē phah- sǹg chhut siâⁿ kàu hit ê ū hoe-hn̂g ê the̍h-á ài khì khòaⁿ Bí-lī ko͘-niû. I chóng bô bē-kì-tit hit- chi̍t-ji̍t tùi chhia ê thang-á-lāi khòaⁿ-kìⁿ i tòa iu- chhiû hoân-ló ê bīn-sek. Hoān-nā lâng tú-tio̍h kan-khó͘ iu-būn ê tāi-chì, lóng kam-goān ì-ài saⁿ- tâng gū-tio̍h chit hō sū ê lâng lâi sio-kìⁿ, sī in-ūi tāi-ke lóng ē saⁿ thé-thiap.
|
送葬了過一禮拜，Lī-su-tē 打 算出城到hit個有花園 ê 宅仔ài 去看Bí-lī 姑娘。伊總無bē記得hit 一日對車 ê 窗仔內看見伊帶憂愁煩惱ê 面色。凡若人抵著艱苦憂悶 ê 事誌，攏甘願意愛相相遇著這號事ê 人來sio見，是因為大家攏會相體貼。 |
|
Chit sî Lī-su-tē sim-lāi siūⁿ nā ē kìⁿ-tio̍h Bí-lī ko͘-niû khah an-ùi tām-po̍h-á, ia̍h ài-beh thàm-thiaⁿ i-ê lāu-bó àn-cháiⁿ-iūⁿ pīⁿ, àn-cháiⁿ-iūⁿ sí.
|
這時 Lī-su-tē 心內想若會見著 Bí-lī 姑娘較安慰淡薄仔，亦 ài-beh 探聽伊 ê老母àn- cháiⁿ-iūⁿ病，àn- cháiⁿ-iūⁿ死。 |
|
Í-keng kàu hit só͘-chāi tōa-tōa kiaⁿ-hiâⁿ kî-koài, chí-ū khòaⁿ-kìⁿ lāi-bīn iáu sī chiàu-kū ê hoe-ba̍k khui put-chí hó khòaⁿ; to̍k-to̍k chit-ê chhù ké-ōaⁿ khoán-sit, ē-chân ê lâu-thang lóng chiū pîn-pang koaiⁿ-khí--lâi, hóng-hut chhin-chhiūⁿ bô lâng khiā- khí ê kéng-hóng.
|
已經到hit所在大大驚惶奇怪，只有看見內面 iáu是照舊ê 花木開不止好看；獨獨這個厝改換款式，下層ê 樓窗攏就pîn-pang關起--來，彷彿親像無人企起 ê 景況。 |
|
Pêng-ji̍t gín-ná siông-siông tiàm tī thang-á-kha teh thìm-thâu; chit-tia̍p hit só͘-chāi chí-ū chi̍t ê lāu hū-jîn-lâng teh chhiah boe̍h.
|
平日囡仔常常tiàm tī 窗仔腳teh thìm頭；這tia̍p hit所在只有一個老婦人人teh chhiah襪。 |
|
Lī-su-tē chiū sim-būn, siūⁿ bē chhut sī sím-mi̍h iân-kò͘, gín-ná tàu-tí tó-lo̍h-khì, kiám sī lāi-bīn iáu-kú ū sí-lâng mah?
|
Lī-su-tē 就心悶，想bē出是啥物緣故，囡仔到底佗落去，敢是內面iáu-kú有死人 mah？ |
|
I kan-ta tiàm tī mn̂g-gōa teh choān khîm, ǹg- bāng hit ê lāu hū-jîn-lâng kiò i, kap i kóng-ōe, beh-siáⁿ-chai chit ê lâng í-keng khòaⁿ-kìⁿ kèng- jiân bô beh chhiù-chhap i, chò i chò-kang. Lī- su-tē bô-tâ-ôa, put-tek-í kàu mn̂g-chêng thiu- ehng, hū-jîn-lâng tùi thang-á-mn̂g-lāi mn̄g kóng, "Beh sím-mi̍h?"
|
伊kan-ta tiàm tī 門外 teh 轉琴，向望hit ê 老婦人人叫伊，佮伊講話，beh啥知這個人已經看見竟然無beh chhiù-chhap伊，做伊做工。Lī-su-tē無tâ-ôa，不得已到門前 thiu-cheng，婦人人對窗仔門內問講：「Beh啥物？」 |
|
Lī-su-tē bô ōe thang ìn, chí-ū mn̄g, "Chit lāi- bīn ū lâng sí mah?"
|
Lī-su-tē無話thang應，只有問：「這內面有人死mah？」 |
|
Hū-jîn-lâng kóng, "Chit lāi-bīn bô, lí ūi-tio̍h sím-mi̍h iân-kò͘ mn̄g chit ê tāi-chì?"
|
婦人人講：「這內面無，你為著啥物緣故問這個事誌？」 |
|
Lī-su-tē koh kóng, "Chhiáⁿ mn̄g lí, góa thang khì kap Bí-lī ko͘-niû kóng-ōe m̄ thang?"
|
Lī-su-tē koh 講：「請問你，我thang去佮 Bí-lī 姑娘講話 m̄-thang？」 |
|
Hū-jîn-lâng kóng, "Lí ài kap i kóng-ōe ē-tit- thang kòe-hái khì Hoat-kok mah?"
|
婦人人講：「你愛佮伊講話會得thang過海去法國mah？」 |
|
Lī-su-tē mn̄g kóng, "I tī Hoat-kok mah?"
|
Lī-su-tē 問講：「伊tī 法國mah？」 |
|
Hū-jîn-lâng ìn kóng, "In tāi-ke ài tī hit só͘- chāi hioh joa̍h."
|
婦人人應講：「In 大家愛 tī hit所在歇熱。」 |
|
Chit kúi-kù-ōe kóng-liáu, chiū chiong thang-á- mn̂g koaiⁿ--khí--lâi chhin-chhiūⁿ kī-choa̍t--i ê ì-sù.
|
這幾句話講了，就將窗仔門關--起--來親像拒絕--伊 ê 意思。 |
|
Lī-su-tē khiā tī gōa-bīn tōa-tōa sit-bāng; i só͘ him-bō͘ ài khòaⁿ ê chit nn̄g ê sè-hàn pêng-iú lóng bô chong-chek, ia̍h bē-hiáu-tit Hoat-kok tī tó-lo̍h, phah-sǹg put-chí hn̄g, kìⁿ bē-tit-tio̍h bô-hoat-i- tâ-ôa, chiah bān-bān ji̍p-siâⁿ khì. Chi̍t lō͘ thô͘-hún chin kāu kiâⁿ bē chìn-pō͘, put-chí chhut-la̍t, in-ūi siūⁿ-tio̍h lāu-bó kòe-óng lah, Tok-hui ia̍h bô tī-teh, nn̄g ê sè-hàn ê pêng-iú iū-koh lī-khui, koh khah ka-pōe iu-būn, bô chi̍t ê lâng kap i kóng-kóng leh, ia̍h bô lâng an-ùi i.
|
Lī-su-tē企 tī 外面大大失望；伊所羨慕愛看 ê 這兩個細漢朋友攏無蹤跡，亦 bē曉得法國tī 佗落，打算不止遠，見bē得著無法伊tâ-ôa，才慢慢入城去。一路土粉真厚行bē 進步，不止出力，因為想著老母過往lah，Tok-hui亦無tī-teh，兩個細漢 ê 朋友又koh 離開，koh 較加倍憂悶，無一個人佮伊講講leh，亦無人安慰伊。 |
|
Tùi hit-tia̍p bô-liâu-bô-gē giâ chi̍t ê kū khîm kiâⁿ kàu iām-jia̍t ê ke-lō͘, chai put-chí kan-khó͘, ài choān khîm iū bô tàng thang khòa,siūⁿ beh hioh- khùn ia̍h bô só͘-chāi, liân phòa-lâu to khiā bē khí, ji̍p siâⁿ kiâⁿ kúi-pō͘, chio̍h-lō͘ pha̍k kàu jia̍t kún- kún, kha-n̍i̍h kiâⁿ kàu sng kòa thiàⁿ, siūⁿ beh tò- lâi tiàm-lāi chhōe chi̍t ê hioh-khùn ê só͘-chāi.
|
Tùi hit-tia̍p無聊無藝舉一個舊琴行到炎熱 ê 街路，知不止艱苦，愛轉琴又無tàng thang khòa，想beh 歇睏亦無所在，連破樓都企 bē 起，入城行幾步，石路曝到熱滾滾，腳n̍i̍h 行到酸kòa 痛，想beh 倒--來店內chhōe 一個歇睏 ê 所在。 |
|
Í-keng kàu tiàm, sak-khui-mn̂g khòaⁿ chi̍t chhù- lāi lóng sī thô͘-hún, lâu-chú teh piàⁿ-sàu, tú-tú kha-chhiú teh bô êng ê sî-chūn, khòaⁿ-kìⁿ i chiū kóng, " Chit ê só͘-chāi ji̍t--sî bô pîn-tōaⁿ ê gín-ná lâi tòa."
|
已經到店，sak開門看一厝內攏是土粉，樓主teh 拚掃，抵抵腳手 teh無閒 ê 時陣，看見伊就講：「這個所在日--時無貧憚 ê 囡仔來tòa。」 |
|
Lī-su-tē chhut-khì kàu chi̍t-tiâu sè-sè ê ke-lō͘, tiàm tī chhiûⁿ-á-kak tó-teh im-léng; sui-jiân kiaⁿ joa̍h, sin-n̍i̍h khiok chi̍t-chūn chi̍t-chūn teh ùi- léng, koh m̄ ài hō͘ ji̍t pha̍k. Thâu-khak chi̍t chat chi̍t chat teh thàng-thiàⁿ, m̄-chai sī sím-mi̍h iân- kò͘, siūⁿ ài-beh khí-lâi choān khîm, kut-thâu iū tù-bē-tiâu, koh-chài tó--lo̍h-khì, thèng-hāu ji̍t- thâu lo̍h, chiah giâ khîm bān-bān tò-khì tiàm. Tiàm-chú tú-á teh pī-pān pn̄g hō͘ lâng chia̍h, khòaⁿ-kìⁿ Lī-su-tē tò-lâi, chiong chi̍t ê pau-á hō͘ i. I chia̍h bē-lo̍h--khì, kàu hit ê piah-kak ê só͘-chāi chiong khîm óa tī piah-n̍i̍h, tó tī chi̍t-tiâu ê pán-í téng teh khùn.
|
Lī-su-tē 出去到一條細細ê街路，tiàm tī 牆仔角倒teh陰冷；雖然驚熱，sin-n̍i̍h 卻一陣一陣teh 畏冷，koh m̄愛hō͘ 日曝。頭殼一節一節 teh 疼痛，m̄知是啥物緣故，想 ài-beh 起來轉琴，骨頭又tù-bē-tiâu，koh再倒--落去，聽候日頭落，才舉琴慢慢倒--去店。店主抵仔 teh 備辦飯 hō͘人食，看見 Lī-su-tē倒--來，將一個包仔 hō͘ 伊。伊食bē落--去，到hit個壁角 ê 所在將琴倚 tī 壁n̍i̍h，倒tī 一條 ê 板椅頂teh 睏。 |
|
Kòe chi̍t-sî-á-kú cheng-sîn khí-lâi, chhù-lāi ū kúi-ê lâng teh chia̍h pn̄g, kóng-chhiò ê siaⁿ-im chháu-lāu bē koh khùn-tit; m̄-nā thâu-hîn, ia̍h móa-sin m̄ sóng-khoài, ka-tī m̄-chai pīⁿ sī siong- tiōng. Thiaⁿ-kìⁿ tāi-ke ô͘-giân-loān-gí, kóng tām- po̍h bô-ha̍p-lí ê ōe, it-hoat sim-hóe to̍h, chiū siūⁿ- tio̍h Tok-hui chit-tia̍p khiā-khí ê só͘-chāi kap chi̍t só͘-chāi tōa-tōa koh-iūⁿ, ka-tī kóng, "Bô tè thang pí góa ê ke, khó-sioh góa lī An-lo̍k-ke put-chí hn̄g lah."
|
過一時仔久精神起來，厝內有幾個人 teh食飯，講笑 ê 聲音chháu-lāu bē koh 睏得；m̄-nā 頭暈，亦滿身m̄ 爽快，家己m̄知病是傷重。聽見大家烏言亂語，講淡薄無合你ê 話，it-hoat 心火著，就想著Tok-hui 這tia̍p企起 ê 所在佮一所在大大各樣，家己講：「無地 thang比我ê 街，可惜我lī 安樂街不止遠lah。」 |
