Oa̍h-miā ê hé-pé_02
|
活命ê火把_02 |
| Teng Êng-lîm |
丁榮林 |
|
Hit àm N̂g Sian-siⁿ hó-ì lâu góa kap i chia̍h-pn̄g, ài góa chiong chit ji̍t ê kám-sióng pò hō͘ i chai. Góa kóng,
|
Hit暗黃--先-生好意留我kap伊食飯，ài我將這日ê感想報hō͘伊知。我講： |
|
“Ūi-tio̍h beh hō͘ Ná-ná tùi góa ê sìn-jīm kap kái-tû i ê pi-koan, góa ba̍k-chêng bô beh kà i sím-mi̍h ha̍k-būn, chí-ū kap i kóng ōe, chiong ū ì-gī ê kò͘-sū, á-sī chhiò ōe hō͘ i hoaⁿ-hí, ū sî chàu i ài thiaⁿ ê ga̍k-khiok, á-sī sak lûn-í tī hoe-hn̂g sàn-pō͘ chiū hó. M̄-chai N̂g Sian-siⁿ lí ê ì-kiàn cháiⁿ-iūⁿ?”
|
「為著beh hō͘娜娜tùi我ê信任kap解除伊ê悲觀，我目前無beh教伊甚mi̍h學問，只有kap 伊講話，將有意義ê故事，或是笑話hō͘伊歡喜，有時奏伊愛聽ê樂曲，或是sak輪椅tī花園散步就好。M̄知黃--先-生你ê意見怎樣？」 |
|
“Hó, góa chàn-sêng lí ê ì-kiàn. Ba̍k-chêng chí-iàu nā ōe thang hō͘ i hoaⁿ-hí, sàu-tû i beh sí ê liām-thâu, góa chiū chin hoaⁿ-hí.”
|
「好，我贊成你ê意見。目前只要若會thang hō͘伊歡喜，掃除伊beh死ê念頭，我就真歡喜。」 |
|
“Góa ōe chīn góa ê le̍k-liōng lâi kó͘-lē i; put-kò, nā beh hō͘ Ná-ná ōe tùi sí ê liām-thâu ōaⁿ chòe oa̍h ê ióng-khì, tùi siau-ke̍k pìⁿ chòe chek-ke̍k, chiâⁿ-chòe chân jî put hòe (殘而不廢) ê lâng, góa jīm ûi ū chi̍t ê hong-hoat, chiū-sī hō͘ i ū chi̍t ê sìn-gióng,bat chi̍t ê chō bu̍t Chú ----- Siōng-tè kap Iâ-so͘ Ki-tok ê sìn-sim chiah ū hoat-tō͘.”
|
「我會盡我ê力量來鼓勵伊；不過，若beh hō͘娜娜會tùi死ê念頭換做活ê勇氣，tùi消極變做積極，成做殘而不廢ê人，我認為有一個方法，就是hō͘伊有一個信仰，bat一個造物主------上帝kap耶穌基督ê信心才有法度。」 |
|
“Lí ê ì-sù sī hō͘ i chiâⁿ-chòe Ki-tok-kàu-tô͘, sī bô?”
|
「你ê意思是hō͘伊成做基督教徒，是--無？」 |
|
“Ōe thang án-ni kóng, tng i nā bat Siōng-tè ê thiàⁿ, tùi Iâ-so͘ Ki-tok lâi beh chín-kiù i liáu-āu, put-tān i bōe koh chhē sí ê lō͘, hoán-tńg ōe tit-tio̍h khoài-lo̍k chhàn-lān ê jîn-seng, hoaⁿ-hí ū ì-gī lâi oa̍h--lo̍h-khì.” Góa kóng.
|
「會thang án-ni 講：當伊若bat上帝ê疼，tùi耶穌基督來beh拯救伊了後，不但伊bōe koh chhē死ê路，反轉會得著快樂燦爛ê人生，歡喜有意義來活--落-去。」我講。 |
|
“Hm̀, kiám-chhái ēng Ki-tok-kàu ê le̍k-liōng ōe tit-tio̍h chit ê lí-sióng. Hó, Ông Sian-siⁿ, bô-lūn lí ēng sím-mi̍h hong-hoat, nā ōe ta̍t kàu bo̍k-tek chiū hó; góa siong-sìn lí ū pān-hoat.”
|
「Hm̀,kiám-chhái用基督教ê力量會得著這個理想。好，王--先生，無論你用甚mi̍h方法，若會達到目的就好；我相信你有辦法。」 |
|
Hit àm tńg-lâi, chiong chit hāng sū pek-chhiat kî-tó kau-tāi Siōng-tè. Chí-ū Siōng-tè chiah ū hoat-tō͘ pang-chān Ná-ná.
|
Hit暗轉來，將這項事迫切祈禱交代上帝。只有上帝才有法度幫贊娜娜。 |
|
Ū chi̍t chá-khí Ná-ná iáu-bē chhut-lâi, góa lâi chē tī kǹg-khîm chêng, sòe siaⁿ teh chàu Beethoven ê “Hō͘ Ài-lē-su” (for Elise)kap Badarzewska ê “Siàu-lú ê kî-tó” (Mai-den is Prayer). Hut-jiân tī góa ê āu-bīn ū lâng teh phah pho̍k-á.
|
有一早起娜娜iáu未出來，我來坐tī鋼琴前，細聲teh奏Beethoven ê「Hō͘愛麗絲」（for Elise)kap Badarzewska ê「少女ê祈禱」（Mai-den is Prayer）。忽然tī我ê後面有人teh 扑pho̍k仔。 |
|
“Chin gâu chàu, chin hó, chin hó.” M̄-chai sím-mi̍h sî, i ka-kī sak lûn-í lâi tī góa ê āu-bīn teh thiaⁿ, koh kóng, “Ông Sian-siⁿ, chū góa phòa-pīⁿ chit nn̄g nî lâi, góa lóng bô koh thiaⁿ tio̍h chiah-ni̍h hó thiaⁿ ê im-ga̍k, tng-sî góa o̍h kàu teh-beh ōe-hiáu chàu “hō͘ Ài-lē-su” chit tiâu, taⁿ lóng pàng-khì lah, chhiáⁿ lí koh chàu chi̍t pái hō͘ góa thiaⁿ, hó bô?”
|
「真gâu奏，真好！真好！」M̄知甚mi̍h時，伊家己sak 輪椅來tī我ê後面teh聽，koh講：「王--先生，自我破病這兩年來，我攏無koh聽著chiah-ni̍h好聽ê音樂，當時我學到teh-beh會曉奏「Hō͘愛麗絲」這條，今攏放--去-lah，請你koh奏一擺hō͘我聽，好--無？」 |
|
“Ǹg-bāng bô kú lí iā ōe-hiáu chàu,” góa thiaⁿ i ê ōe koh chàu chi̍t pái. Chàu liáu, i ê bīn chhiò kah chin tiⁿ; kàu taⁿ, m̄-bat khòaⁿ i ū chit khoán ê bīn-iông.
|
「向望無久你也會曉奏，」我聽伊ê話koh奏一擺。奏了，伊ê面笑kah真甜；到今，m̄-bat看伊有這款ê面容。 |
|
“Ông Sian-siⁿ, góa tùi kin-á-ji̍t khí, beh koh khai-sí o̍h, lí tio̍h kà góa.” I chin hoaⁿ-hí kā góa kóng.
|
「王先生，我tùi今仔日起，beh koh開始學，你著教我。」伊真歡喜kā我講。 |
|
Góa chiong kǹg-khîm-í the̍h cháu, sak i ê lûn-í óa-lâi, sui-jiân kha bô hoat-tō͘ thang ta̍h chiat-im-pán (節音板), m̄-kú chhiú ōe thang tôaⁿ. Góa chē tī i sin-piⁿ, hō͘ i sûi-ì tôaⁿ khòaⁿ-māi. Nn̄g nî lâi i ê chhiú koh bong-tio̍h kiān-pôaⁿ, sui-jiân chhiú í-keng pìⁿ chin ngī; nā-sī ū kè-sio̍k ha̍k-si̍p, m̄-bián pòaⁿ nî ún-tàng ōe tôaⁿ góa tú-chiah ê khiok. Tùi hit ji̍t khí, chit keng chhù khai-sí ū kǹg-khîm ê siaⁿ chàu chhut-lâi.
|
我將鋼琴椅提走，sak伊ê輪椅倚來，雖然腳無法度thang踏節音板，m̄-kú手會thang彈。我坐tī伊身邊，hō͘伊隨意彈看māi。兩年來伊ê手koh摸著鍵盤，雖然手已經變真硬；若是有繼續學習，m̄免半年穩當會彈我tú-chiah ê曲。Tùi hit日起，這間厝開始有鋼琴ê聲奏出來。 |
|
Ná-ná nā tôaⁿ-khîm ià-siān ê sî, góa chiū sak i ê lûn-í chhut-lâi hoe-hn̂g sàn-pō͘, kóng hó-thiaⁿ koh chhiò-khoe ê kò͘-sū hō͘ i thiaⁿ, ū sî thiaⁿ kàu hah-hah-chhiò, ū sî i iā ōe sūn-sòa kóng hō͘ góa chhiò.
|
娜娜若彈琴厭siān ê時，我就sak伊ê輪椅出來花園散步，講好聽koh笑詼ê故事hō͘伊聽，有時聽到hah-hah笑，有時伊也會順續講hō͘我笑。 |
|
Ji̍t-chí chi̍t-ji̍t chi̍t-ji̍t kè-khì, Ná-ná ê bīn khah bô í-chêng hiah-ni̍h siau-ke̍k lah. Ū chi̍t ji̍t, pún-hiong ê hì-hn̂g teh hòng-iòng chi̍t chhut tiān-iáⁿ miâ kiò “Se-siong khîm-toān” (西廂琴斷), Chit pō͘ iáⁿ-phìⁿ góa í-keng khòaⁿ kè, góa jīn ûi ū hō͘ Ná-ná khòaⁿ ê kè-ta̍t, chiū chhéng-kiû N̂g sian-siⁿ ê tông-ì, beh chhōa Ná-ná khì khòaⁿ. I tāi-seng tiû-tû kóng:
|
日子一日一日過去，娜娜ê 面較無以前hiah-ni̍h消極--lah。有一日，本鄉ê戲園teh放映一齣電影名叫「西廂琴斷」，這部影片我已經看過，我認為有hō͘娜娜看ê價值，就請求黃--先生ê同意，beh chhōa娜娜去看。伊代先躊躇講： |
|
“Chū chiông góa hoān chit ê pīⁿ chiū m̄-bat chhut-mn̂g khì gōa-ūi, tong-jiân koh-khah m̄-bat khì khòaⁿ tiān-iáⁿ, in-ūi kiaⁿ lâng chhiò, ka-kī kiàn-siàu.”
|
「自從我患這個病就m̄-bat 出門去外位，當然koh較m̄-bat去看電影，因為驚人笑，家己見笑。」 |
|
“Bô iàu-kín, che pèng m̄-sī chōe-kòa.” góa chhiò kóng.
|
「無要緊，che併m̄是坐掛。」我笑講。 |
|
“M̄-kú lâng ōe kā góa kim-kim siòng.” i koh tiû-tû ìn.
|
「M̄-kú人會kā我金金相。」伊koh躊躇應。 |
|
“Lán khòaⁿ àm-tiûⁿ, lō͘-ni̍h bô lâng jīn ōe chhut, lí koh kòa chi̍t ki thài-iông ba̍k-kiàⁿ, chiū lóng bô lâng chai-iáⁿ lah.”
|
「咱看暗場，路--n̍i̍h無人認下出，你koh掛一支太陽目鏡，就攏無人知影--lah。」 |
|
“Án-ni hó,” i chin hoaⁿ-hí tap-èng.
|
「Án-ni好，」伊真歡喜答應。 |
|
Hit àm, góa sak i ê lûn-chhia, tùi chhù kàu hì-hn̂g ū siong-tong ê lō͘-thêng, lō͘-ni̍h góa ná kap i kóng ōe ná hō͘ i khòaⁿ sì chiu-ûi ê kéng-tì. I in-ūi chin kú bô chhut-mn̂g, só͘-í khòaⁿ kah chin tek-ì, lóng bô kám-kak lâng teh khòaⁿ i. Kàu hì-hn̂g, góa khì kap thâu-ke kóng hó-sè, thâu-ke chin hoaⁿ-hí, te̍k-pia̍t kā goán chún-pī sek-tòng ê só͘-chāi, hō͘ góa kap Ná-ná chē chòe-hóe.
|
Hit暗，我sak伊ê輪車，tùi厝到戲園有相當ê路程，路--n̍i̍h我那kap伊講話那hō͘伊看四周圍ê景致。伊因為真久無出門，所以看kah真得意，攏無感覺人teh看伊。到戲園，我去kap頭家講好勢，頭家真歡喜，特別kā阮準備適當ê所在，hō͘我kap娜娜坐做伙。 |
|
Chit chhut tiān-iáⁿ sī teh biô-siá chi̍t ê lú koa-chhiú, tng i chhut-miâ ê sî, hut-jiân hoān tio̍h siáu-jî bâ-pì chèng, i kám-kak hui-siông thòng-khó͘, siūⁿ beh chū-sat, āu-lâi i ê tiōng-hu kap pêng-iú siat-hoat ēng kang-chok lâi kó͘-lē i, hō͘ i chham-ka lô-kun ián-chhiùⁿ, kèng-jiân tī chi̍t pái sēng-tāi ê ián-chhiùⁿ-hōe khiā khí-lâi.
|
這齣電影是teh描寫一個女歌手，當伊出名ê時，忽然犯著小兒痲痺症，伊感覺非常痛苦，想beh自殺，後來伊ê丈夫kap朋友設法用工作來鼓勵伊，hō͘伊參加勞軍演唱，竟然tī一擺盛大ê演唱會企起來。 |
|
Góa ná khòaⁿ tiān-iáⁿ, ná chù-ì Ná-ná ê piáu-chêng, tng i khòaⁿ kàu hit ê koa-chhiú ōe chē hui-ki pe-lâi pe-khì; chòe lô-kun ián-chhiùⁿ ê sî, i sòe siaⁿ kóng, “Góa iā beh chē hui-ki.” Chòe-āu koa-lú tùi lûn-í téng peh khí-lâi ê sî, Ná-ná heng-hùn kàu lâu ba̍k-sái. Tiān-iáⁿ chòe soah, teng to̍h khí-lâi, góa khòaⁿ i ê bīn chhiong-móa tio̍h bô hān ê kám-khài. Chit pō͘ tiān-iáⁿ tùi i ê khé-sī chin tōa, tńg-lâi kàu lō͘-ni̍h, i tùi góa kóng, “Lâng nā ū sìn-sim, sin-thé sui-jiân ū khoat-hām, iáu-kú ū lō͘-ēng.”
|
我那看電影，那注意娜娜ê表情，當伊看到hit個歌手會坐飛機飛來飛去；做勞軍演唱ê時，伊細聲講：「我也beh坐飛機。」最後歌女tùi輪椅頂爬起來ê時，娜娜興奮到流目屎。電影做煞，燈著起來，我看伊ê面充滿著無限ê感慨。這部電影對伊ê啟示真大，轉來到路--n̍i̍h,伊對我講：「人若有信心，身體雖然有缺陷，iáu-kú有路用。」 |
|
“Tio̍h, só͘-í lí m̄-thang chū-pō chū-khì,(自暴自棄), tio̍h o̍h lú chú-kak ê bô͘-iūⁿ.”Góa koh kā i kóng, “Bô kú ū beh koh chi̍t chhut tiān-iáⁿ kiò-chòe ‘Hiok-ji̍t tong-seng’(旭日東昇), góa chiah koh chhōa lí lâi khòaⁿ”
|
「著，所以你m̄-thang自暴自棄，著學女主角ê模樣。」我koh kā伊講：「無久有beh koh一齣電影叫做『旭日東升』，我chiah koh chhōa你來看。」 |
|
“Hó, chóng-sī lí seng kóng chit ê lōe-iông hō͘ góa thiaⁿ.” Góa ná sak ná kóng,“Chit ê kò͘-sū sī teh biô-siá Bí-kok le̍k-sú siōng chòe úi-tāi ê chóng-thóng Lô-su-hok Sian-siⁿ ê toān-kì. Tng i tī chèng-tī seng-gâi khai-sí chhàn-lān ê sî, put-hēng iā hoān tio̍h bâ-pì-chèng, nā-sī che bô éng-hióng iê hùn-tò͘, i khò siang chhiú ê ló͘-le̍k, chòe-āu kèng-jiân chiâⁿ-chòe chi̍t ūi úi-tāi ê chèng-tī-ka, chhut-miâ ê chóng-thóng.” Tī an-chēng ê àm-mî, i tiām-tiām thiaⁿ, put-ti put-kak kàu chhù lah, lú-pī chhut-lâi khui mn̂g, góa chiong lûn-í kau hō͘ lú-pī. Beh ji̍p-khì ê sî, Ná-ná kā góa kóng,“ Í-āu chhiáⁿ lí siông-siông kóng chit khoán sū-si̍t ê sū hō͘ góa thiaⁿ,” góa tàm-thâu. Góa siong-sìn tī bô kú ê chiong-lâi ji̍t-chíoe kái-piàn i ê koan-liām.
|
「好，總是你先講這個內容hō͘我聽。」我那sak那講：「這個故事是teh描寫美國歷史上最偉大ê總統羅斯福先生ê傳記。當伊tī政治生涯開始燦爛ê時，不幸也患著痲痺症，若是che無影響伊ê奮鬥，伊靠雙手ê努力，最後竟然成做一為偉大ê政治家，出名ê總統。」Tī安靜ê暗暝，伊恬恬聽，不知不覺到厝--lah，女婢出來開門，我將輪椅交hō͘女婢。Beh入去ê時，娜娜kā 我講：「以後請你常常講這款事實ê事hō͘我聽，」我tàm頭。我相信tī無久ê將來日子會改變伊ê觀念。 |
|
Ū chi̍t àm, góa tiâu-kang soán tōa im-ga̍k-ka Beethoven kúi tè chòe chhut-miâ ê kau-hióng ga̍k-khiok (交響樂) hō͘ Ná-ná thiaⁿ, i kóng, chiah ê ga̍k-khiok sui-jiân chhut-miâ; nā-sī bô siáⁿ ōe-hiáu him-sióng, góa chiū chiong Beethoven ê seng-gâi kóng hō͘ i thiaⁿ, jiân-āu soat-bêng chiah ê khiok ê lōe-iông.
|
有一暗，我刁工選大音樂家Beethoven幾tè 最出名ê交響樂曲hō͘娜娜聽，伊講：「chia ê樂曲雖然出名；但是無啥會曉欣賞。」我就將Beethoven ê生涯講hō͘伊聽，然後說明chia ê曲ê內容。 |
|
“Chin-chōe lâng chai-iáⁿ Beethoven sī le̍k-sú-siōng chòe chhut-miâ ê im-ga̍k-ka, m̄-kú i ê it-seng hui-siông khó-lîn, 17 hè lāu-bú sí, 10 hè lāu-pē sí, ka-têng hui-siông sàn-chhiah, i tio̍h hū-khí hû-ióng 5 ê sió-tī sió-bē ê chek-jīm. In-ūi i ū im-ga̍k ê thian-châi, só͘-í lóng khò nn̄g ki chhiú chok-khiok kap ián-chàu lâi î-chhî ka-têng seng-oa̍h. Nā-sī hō put tan hêng, tng i 30 hè ê sî, hit ê im-ga̍k chòe tiōng-iàu ê khì-koan ---hī-á, sòa bô thiaⁿ-kìⁿ, piàn-sêng chi̍t ê chhàu-lâng (耳聾), che tùi chi̍t ê im-ga̍k-ka sī hô-téng tōa ê táⁿ-kek. I kúi-nā pái siūⁿ beh chū-sat, āu-lâi i koat-chì the̍h chhut ióng-khì, beh chiàn iâⁿ miā-ūn, i siá hō͘ chhin-iú ê phoe án-ni kóng:“Góa beh kap miā-ūn tí-khòng tò-té; Góa siong-sìn góa bōe tùi ūn-miā àⁿ-thâu”
|
「真濟人知影Beethoven是歷史上最出名ê音樂家，m̄-kú伊ê一生非常可憐，17歲老母死，10歲老父死，家庭非常散赤，伊著負起扶養5個小弟小妹ê責任。因為伊有音樂ê天才，所以攏靠兩支手作曲kap演奏來維持家庭生活。若是禍不單行，當伊30歲ê時，hit個音樂最重要ê器官---耳--仔，煞無聽見，變成一個臭人（耳聾），che tùi一個音樂家是何等大ê打擊。伊幾若擺想beh自殺，後來伊決志提出勇氣，beh戰贏命運，伊寫hō͘親友ê批án-ni講：「我beh kap命運抵抗到底；我相信我bōe對運命àⁿ頭」 |
|
I ê sêng-kong sī tùi chia kek khí, hī-khang bōe thiaⁿ tio̍h gōa-kài ê siaⁿ, ēng sim-lêng chok-khiok; kó-jiân chiah ê sè-kài chòe chhut-miâ ê “Miā-ūn kau-hióng-khiok,” “Eng-hiông kau-hióng-khiok,” “Chhân-hn̂g kau-hióng-khiok” kap chin-chōe “Ha̍p-chàu-khiok” (命運, 英雄,田園交響曲與協奏曲) lóng sī tùi hī-khang bô thiaⁿ-kìⁿ liáu-āu chòe-chiâⁿ ê, sīm-chì iáu-kú tī Ui-iā-ná (Vieⁿa) chheng-bān lâng ê bīn-chêng chí-hui ga̍k-thoân. Te̍k-pia̍t chit siú MIĀ-UN7 KAU-HIOⁿG2-KHIOK, chiū-sī teh biô-siá i ê pi-chhám jī kap ūn-miā hùn-tò͘ tit-tio̍h chòe-āu sèng-lī ê ga̍k-khiok. Sè-kan lâng lóng kong-jīn sī chòe úi-tāi ê chi̍t siú ga̍k-khiok.
|
伊ê成功是tùi chia激起，耳空bōe聽著外界ê聲，用心靈作曲；果然chiah ê世界最出名ê「命運交響交響曲」，「英雄交響曲，」「田園交響曲」kap真真濟「合奏曲」（命運、 英雄、 田園交響曲與協奏曲）攏是tùi耳空無聽見了後做成--ê,甚至iáu-kú tī維也納（Vieⁿa）千萬人ê面前指揮樂團。特別這首命運交響曲，就是teh描寫伊ê悲慘而kap運命奮鬥得著最後勝利ê樂曲。世間人攏公認是最偉大ê一首樂曲。 |
|
Góa kóng kàu chia, Ná-ná nn̄g lúi ba̍k-chiu thiaⁿ kah ji̍p-sîn, sûi-sî kiò góa chiong chhiùⁿ-phìⁿ tàu hō͘ i thiaⁿ, koh chi̍t-tōaⁿ chi̍t-tōaⁿ kā i soat-bêng:
|
我講到chia，娜娜兩蕊目珠聽kah入神，隨時叫我將唱片tàu hō͘伊聽，koh一段一段kā伊說明： |
|
0 3 3 3 1 --- 1 --- 0 2 2 2 7 --- 1 --- 1
|
0 3 3 3 1 - - - 1 - - - 0 2 2 2 7 - - - 1 - - - 1 |
|
Chhiùⁿ-phìⁿ chàu chhut chong-giâm ê siaⁿ, che sī put-hēng ê miā-ūn teh tùi Beethoven phah-mn̂g. Kè-khì sī miā-ūn tī i ê sin-chiūⁿ teh ko-ko-tîⁿ ê chhám-kéng, nā-sī īm jīn su, beh tí-khòng kàu bé --- chòe-āu i tek-sèng lah! Chàu chhut kek-tōng khái-soân ê ga̍k-im, i í-keng tu̍t-phòa khó-phàⁿ ê miā-ūn.
|
唱片奏出莊嚴ê聲，che是不幸ê命運teh 對 Beethoven扑門。過去是命運tī伊ê身上teh ko-ko纏ê慘境，若是伊m̄認輸，beh抵抗到尾- - -最後伊得勝--lah！奏出激動凱旋ê樂音，伊已經突破可怕ê命運。 |
|
Tng chhiùⁿ-phìⁿ chàu oân, Ná-ná ê ba̍k-chiu lāi iā kâm tio̍h heng-hùn ê ba̍k-sái lah.
|
當唱片奏完，娜娜ê目珠內也含著興奮ê目屎--lah。 |
|
Góa í-keng tit-tio̍h Ná-ná ê sìn-jīm, i iā chiām-chiām khoài-lo̍k, í-chêng chin chió chhiò-iông ê bīn, taⁿ chiām-chiām teh bêng-lóng khí-lâi. Góa chèng-sek kā i siōng-khò, phian-tēng sî-kan-pió, tû-liáu keng-siông ê oa̍h-tāng, kóng kò͘-sū, sàn-pō͘ í-gōa, ke-thiⁿ ha̍k-hāu khò-thêng, im-ga̍k him-sióng, bûn-ha̍k ê gián-kiù, siá-chok, liān kǹg-khîm. Ūi-tio̍h beh hō͘ i bô siūⁿ ka-kī ê put-hēng, góa tiâu-kang khǹg Sèng-keng, kàu-hōe cha̍p-chì kap chōe-chōe hó ê chheh, hō͘ i tī pêng-siông sî thang tha̍k. Ū chi̍t ji̍t góa khì ê sî, i tú-tú teh tha̍k Hái-lûn Khek-le̍k (Helen Keller)só͘ siá ê “Góa ê sìn-gióng,” i sûi-sî mn̄g góa kóng:
|
我已經得著娜娜ê信任，伊也漸漸快樂，以前真少笑容ê面，今漸漸teh明朗起來。我正式kā伊上課，編定時間表，除了經常ê活動，講故事，散步以外，加添學校課程，音樂欣賞，文學ê研究，寫作，練鋼琴。為著beh hō͘伊無想家己ê不幸，我刁工囥聖經，教會雜誌kap濟濟好ê冊，hō͘伊tī平常時thang讀。有一日我去ê時，伊tú-tú teh讀海倫克勒（Helen Keller）所寫ê《我ê信仰》，伊隨時問我講： |
|
“Kiám ū iáⁿ Helen Keller sī chi̍t ê chhiⁿ-mî, chhàu-hī koh é-káu ê cha-bó͘-lâng?” “Ū iáⁿ,” góa ìn.
|
「Kiám有影Helen Keller是一個青瞑、臭耳koh啞口ê查某人？」「有影，」我應。 |
|
“Án-chóaⁿ chi̍t ê bô ba̍k-chiu thang khòaⁿ, bô hī-khang thang thiaⁿ, koh bōe kóng ōe ê lâng ōe-hiáu siá jī, koh ōe-hiáu tù-chok, sīm-chì chiâⁿ-chòe sè-kài chhut-miâ ê bûn-ha̍k-ka, kàu-io̍k-ka?”
|
「Án-chóaⁿ一個無目珠thang看，無耳空thang聽，koh bōe講話ê人會曉寫字，koh會曉著作，甚至成做世界出名ê文學家、教育家？」 |
|
“Sīm-chì ōe-hiáu thiaⁿ im-ga̍k, him-sióng hoe-ba̍k kéng-tì, koh chai-iáⁿ tùi-hong só͘ beh kóng ê ōe.” Góa koh ke-thiⁿ lo̍h-khì,
|
「甚至會曉聽音樂，欣賞花木景致，koh知影對方所beh講ê話。」我koh加添--落-去。 |
|
“Kiám ōe án-ni? I beh ēng sím-mi̍h khì-koan thiaⁿ im-ga̍k, khòaⁿ hoe-chháu kap lâng kóng ōe?” I koh-khah ho͘N3-kî mn̄g.
|
「Kiám會án-ni？伊 beh用甚mi̍h器官聽音樂，看花草kap人講話？」伊koh較好奇問。 |
|
“Ēng i hit nn̄g ki chhiú kap phīⁿ, tng i chiong chhiú-chí khǹg óa tùi-hong ê chhùi, chiū chai-iáⁿ tùi-hong teh kóng sím-mi̍h ōe; thiaⁿ im-ga̍k iā sī án-ni, chhiú óa-kūn lat-pat ê thâu-chêng, chiū kap phó͘-thong lâng siāng-khoán teh him-sióng koa-khiok. Lâng nā kap i chiap-chhiok kúi pái í-āu hit lâng ji̍p-lâi, i chiū sûi-sî jīn--chhut-lâi, che sī ēng i ê phīⁿ ōe thang phīⁿ chhut chiu-ûi ê sū.”
|
「用伊hit兩支手kap鼻，當伊將手指囥倚對方ê嘴，就知影對方teh講甚mi̍h話；聽音樂也是án-ni，手倚近喇叭ê頭前，就kap普通人像款teh欣賞歌曲。人若kap伊接觸幾擺以後hit人入--來，伊就隨時認--出來，che是用伊ê鼻會thang鼻出周圍ê事。」 |
|
“Lí ná kóng, góa ná siūⁿ bōe-hiáu hit ê goân-in, i m̄-sī sîn, ná lí ū chiah-ni̍h lī-hāi?” i koh mn̄g.
|
「你那講：我那想bōe曉hit個原因，伊m̄是神，那裏有chiah-ni̍h厲害？」伊koh問。 |
|
“In-ūi i tùi nn̄g ê chin gâu ê lāu-su: chi̍t ê lâm--ê, miâ kiò B. Thomson kap chi̍t ê lú--ê, miâ kiò A. Sullivan, tùi sòe-hàn chiū ēng khó͘-sim kā i kàu-io̍k ê kiat-kó. Siōng iàu-kín, chiū-sī Helen Keller pún-sin phāu tio̍h tōa ê sìn-sim, koat-sim kap nāi-sim,” góa chià tio̍h chit ê lâi àm-sī i.
|
「因為伊tùi兩個真gâu ê老師：一個男--ê,名叫B. Thomson kap一個女--ê,名叫A. Sullivan，tùi細漢就用苦心kā伊教育ê結果。上要緊，就是Helen Keller本身抱著大ê信心，決心kap耐心。」我借著這個來暗示伊。 |
|
“Lí só͘ kóng chia ê lâng, in ūi sím-mi̍h ū chit khoán le̍k-liōng chiâⁿ-chòe hiah-ni̍h úi-tāi iâⁿ-kè chi̍t ê bô khoat-hām ê lâng, iā góa thái bōe?”
|
「你所講chia ê人，in為甚mi̍h有這款力量成做hiah-ni̍h偉大贏過一個無缺陷ê人，也我thái bōe?」 |
|
“Ná-ná, góa siong-sìn lí iā ōe, chí-iàu lí goān-ì ha̍k-si̍p in ê pì-koat,” góa ēng khak-sìn kā i pó-chèng.
|
「娜娜，我相信你也會，只要你願意學習in ê祕訣，」我用確信kā伊保証。 |
