Hô͘-lî kap Ti-á-kiáⁿ
|
狐狸kap豬仔子 |
| Lâu Tēng-hôa |
劉定華 |
|
e̍k
|
譯 |
|
Kó͘-chá kó͘-chá, tī chi̍t ê hiuⁿ-siā, ū chi̍t ê lāu á-pô, i ū chhī 3 chiah ti-á-kiáⁿ. Chóng-sī lāu a-pô in-ūi sàn, bô mi̍h thang hō͘ in chia̍h, só͘-í pàng in tī gōa-bīn, ǹg-bāng in ōe ka-kī khì chhē tio̍h hó ê chia̍h-mi̍h. Chit 3 chiah ti-á-kiáⁿ kap in ê chú-lâng lī-khui liáu-āu, chiū lóng chhut-khì.
|
古早古早，tī一個鄉社，有一個老阿婆，伊有飼三隻豬仔子。總--是老阿婆因為散，無物thang hō͘ in食，所以放in tī外面，向望in會家己去chhē著好ê食物。這三隻豬仔子kap in ê主人離開了後，就攏出去。 |
|
Chi̍t chiah pe̍h ti-á-kiáⁿ kiâⁿ ǹg pak-pêng-sì khì; ū chi̍t ji̍t, i tú-tio̍h chi̍t ê lāu a-peh, keng-thâu phāiⁿ chi̍t khún ê tiū-chháu, i siūⁿ kóng che it-tēng sī i ê hó chō-gū. Só͘-í khui-chhùi kā hit ê lāu a-peh kóng: “A-peh ah, a-peh ah, lí keng-thâu téng hit khún tiū-chháu hō͘ góa khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh ìn hó, chiū hō͘ i, i chiū ēng hiah ê chháu khí chi̍t keng sòe keng ê chhù tòa tī hia.
|
一隻白豬仔子行向北爿勢去；有一日，伊tú著一個老阿伯，肩頭揹一綑ê稻草，伊想講che一定是伊ê 好遭遇。所以開嘴kā hit個老阿伯講：「阿伯--ah，阿伯--ah，你肩頭頂hit綑稻草hō͘我起厝好--無？」Hit個阿伯應好，就hō͘--伊，伊就用hiah ê草起一間細間ê厝tòa tī hia。 |
|
Kè bô kúi ji̍t, ū chi̍t chiah hô͘-lî lâi kā i phah mn̂g kóng, “Pêng-iú ah, pêng-iú ah, hō͘ góa ji̍p-khì khòaⁿ lí ê chhù ū súi bô?”
|
過無幾日，有一隻狐狸來kā伊扑門講：「朋友--ah，朋友--ah，hō͘我入去看你ê厝有súi--無？」 |
|
“O͘h! Bōe ēng-tit, bōe ēng-tit, góa m̄ hō͘ lí ji̍p-lâi.”
|
「O͘h！Bōe用--tit，bōe用--tit，我m̄ hō͘你入--來。」 |
|
Hô͘-lî chiū siū-khì kóng, “Nā m̄ hō͘ góa ji̍p-khì, góa beh chiong lí ê chhù chhia hō͘ tó.” Só͘-í hô͘-lî chin-chiàⁿ chhia-tó pe̍h ti-á-kiáⁿ ê chhù, cháu ji̍p-khì, chiong pe̍h ti-á-kiáⁿ chia̍h liáu-liáu.
|
狐狸就受氣講：「若m̄ hō͘我入去，我beh將你ê厝chhia hō͘倒」。所以狐狸真正chhia倒白豬仔子ê厝，走入--去，將白豬仔子食了了。 |
|
Chi̍t chiah ǹg lâm-pêng-sì kiâⁿ ê hoe-sek ê ti-á-kiáⁿ, ū chi̍t ji̍t i tú-tio̍h chi̍t ê lāu a-peh, keng-thâu téng phāiⁿ chi̍t khún ê chhâ, i chiū kā hit ê lāu a-peh kóng, “A-peh ah, a-peh ah, chhiáⁿ lí hit khún chhâ hō͘ góa khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh ìn hó, chiū sàng hō͘ i. Chit chiah hoe-sek ti-á-kiáⁿ chiū khí chi̍t keng chhù lâi tòa.
|
一隻向南爿勢行ê花色ê豬仔子，有一日伊tú著一個老阿伯，肩頭頂揹一綑ê柴，伊就kā hit個老阿伯講：「阿伯--ah，阿伯--ah，請你hit綑柴hō͘我起厝好--無？」Hit個阿伯應好，就送hō͘--伊，這隻花色豬仔子就起一間厝來tòa。 |
|
Ū chi̍t ji̍t, hit chiah hô͘-lî koh lâi kā hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Pêng-iú ah, pêng-iú ah! Hō͘ góa ji̍p-khì lí ê lāi-bīn hó bô?”
|
有一日，hit隻狐狸koh來kā hit隻豬仔子講：「朋友--ah，朋友--ah！Hō͘我入去你ê內面好--無？」 |
|
Hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Oh! Bōe ēng tit, bōe ēng-tit, góa m̄ hō͘ lí ji̍p-lâi.”
|
Hit隻豬仔子講：「Oh！Bōe用--tit，bōe用--tit，我m̄ hō͘你入--來。」 |
|
Hô͘-lî chin siū-khì, ēng tōa la̍t chhia-tó hoe-sek ê sòe chiah ti-á-kiáⁿ ê chhù, sòa chiong i chia̍h liáu-liáu.
|
狐狸真受氣，用大力chhia倒花色ê細隻豬仔子ê厝，續將伊食了了。 |
|
Taⁿ chí-ū chhun chi̍t chiah siāng sòe chiah ê o͘-sek ê ti-á-kiáⁿ.
|
今只有chhun一隻上細隻ê烏色ê豬仔子。 |
|
Ū chi̍t ji̍t i iā tú-tio̍h chi̍t ê lāu a-peh, taⁿ chi̍t tàⁿ ê âng-chng-á. I kā lāu-peh kóng, “A-peh ah, a-peh ah, chhiáⁿ lí hit tàⁿ âng-chng-á hō͘ góa khí chhù hó bô?” Hit ê a-peh chiong hit tàⁿ ê âng-chng-á hō͘ i, i chiū khí chi̍t keng âng-chng-á chhù.
|
有一日伊也tú著一個老阿伯，擔一擔ê 紅磚仔。伊kā老伯講：「阿伯--ah，阿伯--ah，請你hit擔紅磚仔hō͘我起厝好--無？」Hit個阿伯將hit擔ê紅磚仔hō͘ --伊，伊就起一間紅磚仔厝。 |
|
Hit chiah hô͘-lî koh lâi, chhin-chhiūⁿ tùi í-chêng hit nn̄g chiah ê hong-hoat kóng, “Pêng-iú ah! Pêng-iú ah! Hō͘ góa ji̍p-khì khòaⁿ lí ê chhù ū súi bô, hó bô?”
|
Hit隻狐狸koh 來，親像對以前hit兩隻ê方法講：「朋友--ah，朋友--ah！Hō͘我入去看你ê厝有súi--無，好--無？」 |
|
I ìn kóng, “Oh! Bōe ēng-tit, bōe ēng-tit, góa m̄ hō͘ lí ji̍p-lâi.” Só͘-í hô͘-lî chiū koh tōa siū-khì, ēng tōa la̍t ài chhia hit keng chhù, chóng-sī bô-lūn án-cháiⁿ-iūⁿ chhia lóng bô pān-hoat thang chhia tó hit keng âng-chng-á chhù.
|
伊應講：「Oh！Bōe用--tit，bōe用--tit，我m̄ hō͘你入--來。」所以狐狸就koh大受氣，用大力ài chhia hit間厝，總--是無論án怎樣chhia攏無辦法thang chhia倒hit間紅磚仔厝。 |
|
Āu-lâi hô͘-lî chiū kóng, “Pêng-iú ah, góa kā lí kóng, góa chai-iáⁿ ū chi̍t khu chin tōa tiâu ê han-chû hn̂g,”
|
後--來狐狸就講：「朋友--ah，我kā你講，我知影有一坵真大條ê蕃藷園。」 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Tī tó-ūi?”
|
細隻豬仔子問講：「Tī tó位？」 |
|
“Oh! Tī sai-pêng ê tōa hô-kîⁿ, lí bîn-á-chá-khí chún-pī hō͘ hó-sè, góa lâi chhōa lí khì, lán thang chòe-tīn tī hia, chia̍h lán ê àm-tǹg chiah tńg-lâi.”
|
「Oh！Tī西爿ê 大河墘，你明仔早起準備hō͘好勢，我來chhōa你去，咱thang做tīn tī hia,食咱ê暗頓才轉來」。 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Kúi tiám?” Hô͘-lî ìn kóng, “Bîn-á chá-khí 6 tiám.”
|
細隻豬仔子問講：「幾點？」狐狸應講：「明仔早起六點。」 |
|
Keh ji̍t, chit chiah ti-á-kiáⁿ tī 5 tiám cheng, thiⁿ phú-kng ê sî khí-lâi, khòaⁿ hô͘-lî iáu bē lâi, kóaⁿ-kín cháu khì han-chû hn̂g, chiong han-chû ó͘ khí-lâi.
|
隔日，這隻豬仔子tī五點鐘，天phú光ê時起--來，看狐狸iáu未來，趕緊走去蕃藷園，將蕃藷挖--起來。 |
|
La̍k tiám ê sî hô͘-lî lâi phah-mn̂g, mn̄g kóng, “Pêng-iú ah, chún-pī hó bōe?”
|
六點ê時狐狸來扑門，問講：「朋友--ah，準備好--未？」 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ ìn kóng, “Hó-à lah! M̄-kú góa í-keng khì ó͘ tńg-lâi thang chòe góa ê àm-tǹg lah!”
|
細隻豬仔子應講：「好--à lah！M̄-kú我已經去挖轉來thang做我ê暗頓--lah！」 |
|
Hô͘-lî thiaⁿ liáu chin siū-khì, m̄-kú i siūⁿ kóng i tio̍h ēng pān-hoat thang pián hit chiah ti-á-kiáⁿ, só͘-í, bīn kek chhiò-iông, koh tùi hit chiah ti-á-kiáⁿ kóng, “Pêng-iú ah! Góa chai-iáⁿ ū chi̍t ê chin tōa ê phōng-kó hn̂g, siⁿ chin-chōe ê phōng-kó.”
|
狐狸聽了真受氣，m̄-kú伊想講伊著用辦法thang pián hit 隻豬仔子，所以，面kek笑容，koh對hit隻豬仔子講：「朋友--ah！我知影有一個真大ê 蘋果園，生真濟ê蘋果」。 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ mn̄g kóng, “Tī tó-ūi?” Hô͘-lî ìn kóng, “Tī tang-pêng ê hoe-hn̂g lāi.” Lí nā ài, lán bîn-á chá-khí 5 tiám, góa lâi kiò--lí, lán chòe-tīn lâi-khì bán.”
|
細隻豬仔子問講：「Tī tó位？」狐狸應講：「Tī東爿ê花園內，你若ài,咱明仔早起五點，我來叫--你，咱做tīn來去挽。」 |
|
Keh ji̍t, chit chiah ti-á-kiáⁿ tī 4 tiám chiū peh khí-lâi, kóaⁿ-kín cháu khì phōng-kó hn̂g, i ǹg-bāng ōe tī hô͘-lî bē lâi í-chêng bán kàu-gia̍h, m̄-kú lō͘ hn̄g, koh tio̍h peh chiūⁿ chhiū-téng bán. Só͘-í tng tī i bán hó beh lo̍h-lâi ê sî, i khòaⁿ-kìⁿ hô͘-lî tī hia teh lâi, só͘-í i hui-siông ê tio̍h-kip koh kiaⁿ-hiâⁿ. Tng hô͘-lî lâi kàu chhiū-kha ê sî, kóng, “Pêng-iú ah, lí koh pí góa khah chá lâi, chhiū-téng ê phōng-kó bōe pháiⁿ chia̍h ho͘N3?”
|
隔日，這隻豬仔子tī四點就peh--起來，趕緊走去蘋果園，伊向望會tī狐狸未來以前挽到額，m̄-kú路遠，koh著peh上樹頂挽。所以當tī伊挽好beh落--來ê時，伊看見狐狸tī hia teh來，所以伊非常ê著急koh驚惶。當狐狸來到樹腳 ê時，講：「朋友--ah，你koh比我較早來，樹頂ê 蘋果bōe歹食--ho͘N3？」 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ ēng kiaⁿ-hiâⁿ ê sim ìn kóng, “Oh! Chin...chin hó chia̍h, góa tìm chi̍t lia̍p hō͘ lí ho͘N3?” Kóng liáu tùi chhiū-téng tìm chi̍t lia̍p hō͘ hô͘-lî, i tiâu-kò͘-ì tìm tī soaⁿ-phiâⁿ, hō͘ phōng-kó lìn tùi soaⁿ-kha lo̍h-khì, tng hô͘-lî cháu khì khioh ê sî, i kóaⁿ-kín peh lo̍h-lâi, cháu tńg-khì chhù-ni̍h.
|
細隻豬仔子用驚惶ê心應講：「Oh！真…真好食，我tìm一粒hō͘--你ho͘N3？」講了tùi樹頂tìm一粒hō͘狐狸，伊刁故意tìm tī山坪，hō͘蘋果lìn tùi山腳落--去，當狐狸走去拾ê時，伊趕緊peh --落來，走轉去厝--ni̍h。 |
|
Hô͘-lî khioh tio̍h phōng-kó koh tò-tńg lâi ê sî, khòaⁿ-kìⁿ chhiū-téng ê sòe chiah ti-á-kiáⁿ í-keng cháu tńg-khì, hui-siông ê siū-khì. Só͘-í i koat-sim beh chia̍h hit chiah ti-á-kiáⁿ, i cháu khì sòe chiah ti-á-kiáⁿ ê chhù, kā ti-á-kiáⁿ kóng, “Góa beh tùi ian-tâng liu lo̍h-khì lí ê chhù beh chia̍h lí.”
|
狐狸拾著蘋果koh倒--轉來ê時，看見樹頂ê細隻豬仔子已經走--轉去，非常ê受氣。所以伊決心beh食hit隻豬仔子，伊走去細隻豬仔子ê厝，kā豬仔子講：「我beh tùi煙筒溜落去你ê厝beh食--你」。 |
|
Sòe chiah ti-á-kiáⁿ thiaⁿ liáu, kóaⁿ-kín ēng tōa-tiáⁿ hē tī ian-tâng kha, ēng hé hiâⁿ chi̍t tōa tiáⁿ ê chúi, tng hô͘-lî tùi ian-tâng beh liu lo̍h-lâi sî, sòe chiah ti-á-kiáⁿ chiong kòa hian-khui, hô͘-lî chhèng tio̍h sio ian, poa̍h lo̍h tōa-tiáⁿ lāi, thǹg chi̍t-ē sí khiàu-khiàu, sòe chiah ti-á-kiáⁿ chū án-ni chú-chú leh, chòe àm-tǹg chia̍h.
|
細隻豬仔子聽了，趕緊用大鼎hē tī煙筒腳，用火hiâⁿ一大鼎ê水，當狐狸tùi煙筒beh溜--落來時，細隻豬仔子將蓋掀開，狐狸chhèng著燒煙，跋落大鼎內，燙一下死khiàu-khiàu,細隻豬仔子自án-ni煮煮--leh，做暗頓食。 |
|
（Lú-soan Ge̍h-khan Tē 75 kî, 1966 nî 3 ge̍h)
|
（女宣月刊第75期，1966年3月） |
