Chi̍t ê láu-si̍t ê gín-ná
|
一個老實ê囡仔 |
| Lâu Tēng-hôa |
劉定華 |
|
e̍k
|
譯 |
|
Chin chá, chin chá í-chêng, tī Tiong-kok ê pak-pō͘, ū chi̍t ê só͘-chāi. Ū chi̍t nî, tú-tio̍h tōa chúi-chai, só͘ ū ê chhù kap tōe-chiūⁿ só͘ hoat siⁿ ê gō͘-kak lóng hō͘ chúi chhiong liáu-liáu. Chin-chōe lâng lóng bô mi̍h thang chia̍h, iā bô chhù thang tòa, seng-oa̍h lóng chin kan-khó͘, te̍k-pia̍t sàn-chhiah ê gín-ná thong-ji̍t bô mi̍h thang chia̍h, khì sì-kòe teh pun-chia̍h.
|
真早，真早以前，tī中國ê北部，有一個所在。有一年，tú著大水災，所有ê厝kap地上所發生ê五穀攏hō͘水沖了了。真濟人攏無物thang食，也無厝thang tòa,生活攏真艱苦，特別散赤ê囡仔通日無物thang食，去四界teh分食。 |
|
Chúi-chai kè-liáu bô jōa-kú, ū chi̍t ji̍t ê chá-khí sî, ū chi̍t ê thâu-mn̂g chhùi-chhiu pe̍h ê lāu a-kong-á chhut-hiān tī chi̍t só͘-chāi, i khòaⁿ-tio̍h hit ê sán koh iau ê gín-ná, sim-lāi hui-siông ê kan-khó͘, só͘-í kiò chi̍t ê kè lō͘ ê ta-po͘ lâng lâi, hoan-hù i chiong chi̍t tiuⁿ ê kò-sī tah tī siâⁿ-piah, kā hiah ê bô mi̍h thang chia̍h ê gín-ná kóng: “Tùi bîn-á-ji̍t khí, tī chit só͘-chāi, ta̍k ji̍t beh pun nn̄g lia̍p bân-thô hō͘ in chí-ki.”
|
水災過了無偌久，有一日ê早起時，有一個頭毛嘴鬚白ê老阿公仔出現tī一所在，伊看著hit個瘦koh枵ê囡仔，心內非常ê艱苦，所以叫一個過路ê查甫人來，吩咐伊將一張ê告示貼tī城壁，kā hiah ê無物thang食ê囡仔講：「Tùi明仔日起，tī這所在，逐日beh分兩粒饅頭hō͘ in止飢。」 |
|
Tē jī chá-khí, hit ê hó sim ê lāu a-kong-á hoan-hù nn̄g ê kang-lâng taⁿ nn̄g tàⁿ chin tōa tàⁿ ê bân-thô lâi, hē tī tah kò-sī hia. Tng in kàu ūi ê sî, í-keng pâi chi̍t tōa tīn ê gín-ná, ū tōa hàn ê, ū sòe-hàn ê, iā ū in ê ma-ma phō lâi ê, in í-keng chin kú bô chia̍h tio̍h hit khoán ê bân-thô.
|
第二早起，hit個好心ê老阿公仔吩咐兩個工人擔兩擔真大擔ê饅頭來，hē tī貼告示hia。當in到位ê時，已經排一大陣ê囡仔，有大漢--ê,有細漢--ê,也有in ê媽禡抱--來ê,in已經真久無食著hit款ê饅頭。 |
|
Tng in chia̍p-tio̍h pe̍h koh phang ê tōa-lia̍p bân-thô ê sî, tāi-ke lóng hoaⁿ-hí kàu phut-phut-thiàu. Chóng-sī kè chi̍t-ē-á-kú. Chêng-hêng bô-siāng loh. In-ūi tōa-hàn gín-ná khi-hū sòe-hàn ê, m̄-sī chhiúⁿ in ê bân-thô, tō sī ēng sòe-lia̍p ê bân-thô kiông pek ōaⁿ tōa-lia̍p ê bân-thô, só͘-í tī hit ê tōa-tiâⁿ, m̄-sī oan-ke sio-mē ê siaⁿ, chiū-sī gín-ná teh khàu ê siaⁿ.
|
當in接著白koh芳ê大粒饅頭ê時，逐家攏歡喜到phut-phut跳。總--是過一下仔久。情形無siāng--loh。因為大漢囡仔欺負細漢--ê,m̄是搶in ê饅頭，tō是用細粒ê饅頭強迫換大粒ê饅頭，所以tī hit個大埕，m̄是冤家相罵ê聲，就是囡仔teh哭ê聲。 |
|
Chóng-sī tī gín-ná ê tiong-kan, ū chi̍t ê sòe-hàn cha-bó͘ gín-ná, i ê thài-tō͘ chin un-jiû koh chin ū lé-sò͘, ta̍k ji̍t pun bân-thô ê sî, i lóng bô kap lâng chiⁿ chòe thâu-chêng, iah tng lāu-kong-á pun bân-thô hō͘ i ê sî, i lóng ēng siang-chhiú khì chiap, koh kā hit ê lāu a-kong-á kiâⁿ-lé, kóng, “To-siā,” jiân-āu ēng cháu--ê, chiong bân-thô the̍h tńg-khì chhù kap i tó tī chhn̂g-ni̍h teh phòa-pīⁿ ê ma-ma saⁿ-kap chia̍h.
|
總--是tī囡仔ê中間，有一個細漢查某囡仔，伊ê態度真溫柔koh真有禮數，逐日分饅頭ê時，伊攏無kap人爭做頭前，iah當老阿公仔分饅頭hō͘伊ê時，伊攏用雙手去接，koh kā hit個老阿公仔行禮，講：「多謝」。然後用走--ê,將饅頭提轉去厝kap伊倒tī床--ni̍h teh破病ê媽媽相kap食。 |
|
Ū chi̍t ji̍t, chit ê cha-bó͘ gín-ná koh lâi niá nn̄g lia̍p ê bân-thô, the̍h tńg-khì chhù, i ê ma-ma khòaⁿ liáu, mn̄g i kóng: “A-hūi, lí kin-á-ji̍t ê bân-thô thái ōe chiah sòe-lia̍p?”
|
有一日，這個查某囡仔koh來領兩粒ê饅頭，提轉去厝，伊ê媽媽看了，問伊講：「阿惠，你今仔日ê饅頭thái會chiah細粒？」 |
|
“Ma-ma, hit ê a-kong-á pun hō͘ góa, góa chiū the̍h tńg-lâi, khah sòe mā bô iàu-kín, ū thang chí-ki tō-hó.” A-hūi kóng liáu, chiū oat-ji̍p khì chàu-kha, phâng chi̍t óaⁿ pe̍h kún-chúi thang lâi phè bân-thô.
|
「Ma-ma,hit個阿公仔分hō͘我，我就提--轉來，較細mā無要緊，有thang止飢tō好」。阿惠講了，就斡入去灶腳，捧一碗白滾水thang來配饅頭。 |
|
A-hūi kap i ê ma-ma, kám-siā liáu. A-hūi chiū the̍h hit lia̍p khah sòe-lia̍p ê bân-thô tōa-tōa kā lo̍h-khì; hut-jiân tī i ê chhùi-lāi “khàuⁿ” chi̍t-ē, ná chhin-chhiūⁿ kā-tio̍h chi̍t lia̍p tēng ê chio̍h-thâu. Só͘-í A-hūi kóaⁿ-kín chiong bân-thô the̍h chhut--lâi, hē tī phòa toh-téng, ēng chhiú peh hō͘ khui, siông-sè khòaⁿ chin, goân-lâi lāi-bīn pau chi̍t tè kim si̍h-si̍h ê kim-kak. A-hūi ê ma-ma khòaⁿ-kìⁿ án-ni, iā chiong i chhiú-lāi hit lia̍p bân-thô peh-khui, lāi-bīn iā pau kim-á tī hia.
|
阿惠kap伊ê媽媽感謝了。阿惠就提hit粒較細ê饅頭大大咬--落去，忽然tī伊ê嘴內「khàuⁿ」一下，若親像咬著一粒tēng ê石頭。所以阿惠趕緊將饅頭提--出來，hē tī破桌頂，用手peh hō͘開，詳細看真，原來內面包一塊金si̍h-si̍h ê金角。阿惠ê媽媽看見 án-ni,也將伊手內hit粒饅頭擘開，內面也包金仔tī hia。 |
|
Nn̄g tè kim-kak hē tī toh-téng, si̍t-chāi chin súi koh chin ū lō͘-ēng. M̄-kú A-hūi ê ma-ma khòaⁿ-tio̍h hiah-ni̍h kùi-khì ê n̂g-kim, chiū kā A-hūi kóng: A-hūi, che kiám-chhái sī hit ê lāu a-kong-á khǹg m̄-tio̍h, lí kóaⁿ-kín the̍h khì hêng--i.” A-hūi thiaⁿ liáu kóng, bô m̄-tio̍h, chiū chiong kim-á the̍h tī chhiú-lāi, saⁿ pō͘ chòe nn̄g pō͘ cháu chhut-khì.
|
兩塊金角hē tī桌頂，實在真súi koh真有路用。M̄-kú阿惠ê媽媽看著hiah-ni̍h貴氣ê黃金，就kā阿惠講：「阿惠，che kiám-chhái是hit ê老阿公仔囥m̄著，你趕緊提去還--伊」。阿惠聽了講：「無m̄著。」就將金仔提tī手內，三步做兩步走--出去。 |
|
A-hūi khòaⁿ tio̍h hit ê lāu a-kong-á iáu tī hia, kóaⁿ-kín chiong hit nn̄g tè kim-á the̍h chhut--lâi, kóng: “A-peh ah! Lí tú-chiah pun hō͘ góa ê bân-thô lāi-tóe, ū pau nn̄g tè ê kim-á, góa siūⁿ sī lí hē m̄-tio̍h khì, góa ê ma-ma kiò góa the̍h lâi hêng lí.”
|
阿惠看著hit個老阿公仔iáu tī hia,趕緊將hit兩塊金仔提--出來，講：「阿伯--ah！你tú-chiah分hō͘我ê饅頭內底，有包兩塊ê金仔，我想是你hē m̄著--去，我ê媽媽叫我提來還--你」。 |
|
Chit ê lāu a-kong-á thiaⁿ liáu hui-siông hoaⁿ-hí, bî-bî-á chhiò, kā A-hūi kóng: “Taⁿ, m̄-bián hêng góa lah, che sī góa tiâu-kò͘-ì hē tī bân-thô-lāi, sàng hō͘ lí, chit kúi ji̍t lâi, lí chin ū lé-māu, koh sêng-si̍t, hō͘ góa ū chin chhim ê ìn-siōng, góa chin hoaⁿ-hí, che put-kò sī sió-sió ê lé-mi̍h, lí the̍h tńg-khì, ǹg-bāng lí í-āu iû-goân chòe chi̍t ê sêng-si̍t ê gín-ná.” A-hūi thiaⁿ liáu kā hit ê lāu a-kong-á seh-siā, kóaⁿ-kín cháu tńg-khì chhù.
|
這個老阿公仔聽了非常歡喜，微微仔笑，kā阿惠講：「今，m̄免還--我lah，che是我刁故意hē tī饅頭內，送hō͘你，這幾日來，你真有禮貌，koh誠實，hō͘我有真深ê印象，我真歡喜。Che不過是小小ê禮物，你提--轉去，向望你以後猶原做一個誠實ê囡仔」。阿惠聽了kā hit個老阿公仔說謝，趕緊走轉去厝。 |
|
Hit sî ûi-lûi tī hia ê gín-ná lóng kám-kak tio̍h ka-kī ê kiàn-siàu, siāng-sî iā hián-chhut him-soān ê ba̍k-chiu khòaⁿ A-hūi ēng khin-khoài ê kha-pō͘ cháu tńg-khì i ê chhù.
|
Hit時圍lûi tī hia ê囡仔攏感覺著家己ê見笑，siāng時也顯出欣羨ê目珠看阿惠用輕快ê腳步走轉去伊ê厝。 |
|
（Lú-soan Ge̍h-khan Tē 74 kî, 1966 nî 2 ge̍h)
|
（女宣月刊第74期，1966年2月） |
