Pió ê kò͘-sū
|
錶ê故事 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
e̍k
|
譯 |
|
Hūi-tiong kap Hūi-eng lóng ū thú-thiok ê hó si̍p-koàn. In múi seng-kî to͘ khì Iû-chèng-kio̍k, chiong ma-ma hō͘ in ê lêng-iōng-chhiân, thiu chi̍t pō͘-hūn thú-thiok khí-lâi. Tī beh kè Sèng-tàn-choeh ê sî, in lóng chin ǹg-bāng ū chi̍t ê chhiú-pió-á, chiū khì Iû-chèng-kio̍k niá chhut chi̍t phit chîⁿ, jiân-āu khì Hô Chek-chek ê pió-á-tiàm, kok lâng bóe chi̍t ê chhiú-pió-á lâi ēng.
|
惠中kap惠英攏有儲蓄ê好習慣。In每星期都去郵政局，將媽媽hō͘ in ê零用錢，抽一部份儲蓄--起來。Tī beh過聖誕節 ê時，in攏真向望有一個手錶仔，就去郵政局領出一筆錢，然後去何叔叔ê錶仔店，各人買一個手錶仔來用。 |
|
In N̄g lâng lóng sī thâu-pái kòa chhiú-pió-á ê, sim-tiong chū-jiân ū kóng bōe chhut ê hoaⁿ-hí kap khoài-lo̍k. Iû-kî-sī Hūi-eng, chia̍h àm liáu, chē tī kheh-thiaⁿ ni̍h, chin sió-sim teh him-sióng i ka-kī chhiú-ni̍h ê pió-á.
|
In兩人攏是頭擺掛手錶仔--ê,心中自然有講bōe出ê歡喜kap 快樂。尤其是惠英，食暗了，坐tī客廳--ni̍h，真小心teh欣賞伊家己手--ni̍h ê錶仔。 |
|
“Hūi-eng” Pa-pa kiò.
|
「惠英」爸爸叫。 |
|
“??!” Hūi-eng kia̍h-thâu khí-lâi, pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè bî-chhiò chi̍t-ē.
|
「是。」 惠英kia̍h頭--起來，歹勢歹勢微笑--一下。 |
|
“Lí chai mah? Chi̍t ê siōng-téng ê lú-jîn chhiú-pió, thang kóng sī jîn-lūi só͘ ōe chè-chō chhut-lâi ê chi̍t ê chòe sè-bi̍t, chòe cheng-khak, kap chòe ū lō͘-ēng ê ki-khì.”
|
「你知--mah？一個上等ê 女人手錶，thang講是人類所會製造出來ê一個最細密、最精確，kap最有路用ê機器。」 |
|
“Sī mah!” Tú teh khòaⁿ pò ê ma-ma iā kám-kak hèng-chhù khí-lâi.
|
「是--mah！」Tú teh看報ê媽媽也感覺興趣--起來。 |
|
“Kiám m̄-sī mah? Tī chhin-chhiūⁿ chi̍t lia̍p tāu-á tōa ê pió-á-khak ni̍h, chng liáu 100 gōa ê ki-khì ê mi̍h-kiāⁿ.” Pa-pa kái-sek: Chiah ê ki-kiāⁿ tiong, ū ê hui-siông ê sòe. Chhin-chhiū chi̍t ê sió-si-teng, sòe kàu tio̍h ū 6 bān ê, chiah thang chng-móa pâng-saⁿ iōng ê chí-thò. Chiah ê ki-khì, sui-jiân chin sòe, chóng-sī hit ê chhùn-chhioh khiok hui-siông ê cheng-bi̍t, ū ê su-iàu chún-khak kàu chi̍t chhùn ê chi̍t bān hun ê chi̍t.”
|
「Kiám m̄是-- mah？Tī 親像一粒豆仔大ê錶仔殼--ni̍h，裝了100 外個機器ê物件。」爸爸解釋。「Chiah ê 機件中，有ê非常ê細。親像一個小絲釘，細到著有六萬個才thang裝滿縫衫用ê指套。Chiah ê機器，雖然真細，總--是hit個寸尺卻非常ê精密，有ê需要準確到一寸ê一萬分ê一。」 |
|
Tāi-ke thiaⁿ liáu lóng kiaⁿ khí-lâi. Kè-liáu chi̍t-sî-á, Hūi-tiong mn̄g: “Pa-pa! Chhiáⁿ kā goán kóng, sī Chī chūi hoat-bêng pió-á--ê?”
|
逐家聽了攏驚--起來。過了一時仔，惠中問：「爸爸！請kā阮講，是是誰發明錶仔--ê?」 |
|
Pa-pa siūⁿ chi̍t-ē-á kóng: “Chit ê būn-tôe sī chin oh-tit hôe-tap ê. Í-tāi-lī lâng, Hoat-kok lâng kap Tek-kok lâng lóng saⁿ-chiⁿ kóng sī in tāi-seng hoat-bêng pió-á ê; in bat kí kok chióng tô͘-ōe kap kó͘-chheh lâi chòe chèng. Put-kò tī Tek-kok Bō͘-ûi-khek siâⁿ ê phok-bu̍t-īⁿ ni̍h, ū siu khǹg chi̍t ê pió-á, sī Heng-lîm Pí-tek, tī 1520 nî chòe ê; tāi-to-sò͘ ê lâng jīn chòe i sī hoat-bêng pió-á ê lâng.”
|
爸爸想一下仔講：「這個問題是真oh-tit回答--ê。意大利人、法國人kap德國人攏相爭講是in代先發明錶仔--ê,in bat舉各種圖畫kap古冊來做證。不過tī德國Bō͘-ûi-khek城ê博物院--ni̍h，有收囥一個錶仔，是興林彼得，tī 1520年做--ê,大多數ê人認做伊是發明錶仔ê人。」 |
|
Pa-pa thêng tiap-á-kú koh chiap-sòa kóng, “Kî-si̍t hit ê chá-kî ê pió-á chiū-sī ōe thang kōaⁿ-tit ê sió-cheng. Hit-sî ê pió-á pí hiān-chāi khah tōa, jî-chhiáⁿ khah pūn, khah tāng, bōe thang tòa tī chhiú-ni̍h, khiok sī kòa tī io ê tiong-kan. In-ūi Heng-lîm Pí-tek sī tòa tī 努連堡, koh chá-kî ê pió-á sī N̄g-hêng ê, lâng chiū kiò i chòe “努連堡卵.”
|
爸爸停tia̍p仔久koh接續講：「其實hit個早期ê錶仔就是會thang kōaⁿ--tit ê小鐘。Hit時ê錶仔比現在較大，而且較笨，較重，bōe thang帶tī手--ni̍h，卻是掛tī腰ê中間。因為興林彼得是 tòa tī努連堡，koh早期ê錶仔是卵形--ê,人就叫伊做『努連堡卵』。」 |
|
Hūi-tiong mn̄g: “Pa-pa! Góa ōe kì-tit Hô Chek-chek kóng, Heng-lîm Pí-tek sī chi̍t ê só-chhiūⁿ, i hoat-bêng sî-cheng ê hoat-tiâu, tio̍h bô?”
|
惠中問：「爸爸！我會記得何叔叔講，興林彼得是一個鎖匠，伊發明時鐘ê發條，著--無？」 |
|
Pa-pa ìn: “Bô chhò! Tī Heng-lîm Pí-tek iáu-bē hoat-bêng hoat-tiâu í-chêng, sî-cheng ê khí-lûn sī óa-khò tāng ê thūi-á thoa lâi tín-tāng ê. Chit chióng sî-cheng chin tōa, khah chōe sī kòa tī kàu-tn̂g á-sī cheng-thah, pêng-siông ê khiā-ke chin chió ū lâng chhái-iōng. Chóng-sī tùi chhái-iōng hoat-tiâu í-āu, kang-chhiúⁿ chiah thang chè-chō khah sòe ê cheng, chòe-āu chiah chòe-chiâⁿ liáu pió-á.”
|
爸爸應：「無錯！Tī興林彼得iáu未發明發條以前，時鐘ê齒輪是倚靠重ê墜仔拖來振動-- ê。這種時鐘真大，較濟是掛tī教堂抑是鐘塔，平常ê企家真少有人採用。總--是tùi採用發條以後，工廠才thang製造較細ê鐘，最後才做成了錶仔。」 |
|
Hūi-eng mn̄g: Pa-pa! Sím-mi̍h sî-kan khai-sí chhiú ū kòa pió-á?
|
惠英問：「爸爸！甚mi̍h時間開始手有掛錶仔？」 |
|
Pa-pa ìn: “Chit ê būn-tôe, thèng-hāu góa kè kúi-ji̍t-á khì tô͘-su-koán chioh kúi pún chheh lâi khòaⁿ, í-āu chiah koh siông-sè kā lín kóng.” (Thāi-sio̍k).
|
爸爸應：「這個問題，聽候我過幾日仔去圖書館借幾本冊來看，以後才koh詳細kā lín講。」 |
|
（Lú-soan Ge̍h-khan Tē 37 kî, 1963 nî 1 ge̍h)
|
（女宣月刊第37期，1963年1月） |
