Pyuma kàu-hōe kūn-hóng
|
Pyuma教會近況 |
| Lo̍h Sian-chhun |
駱先春 |
|
Tâi-tang hū-kūn só͘ ûi Pyuma (彪馬) cho̍k ū hun-sòaⁿ tī 8 ê hiuⁿ-siā teh khiā-khí. Phó͘-thong teh kóng ‘Poeh-siā’ chiū sī teh chí Pyuma cho̍k ê ì-sù teh kóng. m̄-kú goân-lâi Pyuma sī chí-khí Lâm-ông hit cho̍k nā-tiāⁿ, í-gōa iáu ū Ti-pún, Siā-má-kan, Lī-ka, Thài-pêng-chhoan, Siōng Pîn-N̂g, Hā Pîn-N̂g kap Chho͘-lo̍k (Lêng-kè-me̍h chāi-lāi ) chiah ê hiuⁿ-siā. Só͘-í tû-khì Lâm-ông í-gōa, kî-thaⁿ ê hiuⁿ-siā ê lâng khah bô ài hō͘ lâng kiò-chòe Pyuma. Chóng kóng, in tāi-ke khah ài ēng ‘Poeh-siā’ chit ê bêng-chheng, sui-bóng sī án-ni, ēng ‘Pyuma’ lâi tāi-piáu Poeh-siā iā m̄-sī put-kai. In-ūi chá tùi Pyuma chit chhoan ū chhut in Poeh-siā ê ông, kiò-chòe Pi-lâm ông, teh tī-lí Pi-lâm hiong hū-kūn Poeh-siā cho̍k. Hiān-chāi tang Tâi-oân ê san-tōe, pîⁿ-tōe san-pau kè-kiōng ū Ami, Bunun, Drukai, Paiwan, Pyuma, Tar oko, kap Yami chiah ê 7 cho̍k. Kî-tiong chin chá chiū chhut gâu lâng khah chōe ê, chiū-sī Pyuma cho̍k. Tùi in ê lāi-bīn í-kip in ê hō͘-è ū chhut Sèng chèng-hú úi-oân, i-seng, koān-tiúⁿ, gī-oân, kéng-chhat só͘-tiúⁿ, kok-hāu hāu-tiúⁿ, im-ga̍k-ka chi-chōe ê lē. Án-ni Pyuma cho̍k khiok sī iu-siù ê bîn-cho̍k, sui-bóng in ê lâng-gia̍h ha̍p-óa bô ta̍t chi̍t bān lâng, chóng-sī chá-chêng in ū Ami cho̍k chòe in ê lô͘-lē ê sú-si̍t. Chá Pyuma cho̍k bat cheng-ho̍k Ami cho̍k, tì-kàu Ami cho̍k sio̍k in tī-lí, chòe in ê lô͘-lē . Só͘-í kàu hiān-chāi Ami cho̍k chheng Pyuma cho̍k chòe Aldaalda (ì-sù sī tùi-te̍k alda ê hok-sò͘.
|
台東附近所謂彪馬族有分散 tī 8 個鄉社 teh 企起。普通 teh 講『八社』就是 teh 指彪馬族 ê 意思 teh 講。M̄-kú 原來彪馬是指起南王 hit 族 nā 定，以外 iáu 有知本、社馬kan、利加、太平村、上檳榔、下檳榔 kap 初鹿 (Lêng-kè-me̍h 在內) chiah 個鄉社。所以除去南王以外，其他 ê 鄉社 ê 人較無ài hō͘ 人叫做彪馬。總講，in 大家較愛用 『八社』這個名稱，雖罔是 án-ni ，用『彪馬』來代表八社也 m̄ 是不該。因為早 tùi 彪馬這村有出 in 八社 ê 王，叫做卑南王，teh 治理卑南鄉附近八社族。現在東台灣 ê 山地，平地山胞計共有阿美、布農、魯凱、排灣、彪馬、太魯閣 kap 耶美 chiah ê 7 族。其中真早就出 gâu 人較濟--ê ，就是彪馬族。Tùi in ê 內面以及 in ê 後裔有出省政府委員、醫生、縣長、議員、警察所長、國校校長、音樂家真濟 ê 例。Án-ni 彪馬族卻是優秀 ê 民族，雖罔 in ê 人額合倚無達一萬人，總是早前 in 有阿美族做 in ê 奴隸 ê 史實。早--彪馬族 bat 征服阿美族，致到阿美族屬 in 治理，做 in ê 奴隸。所以到現在阿美族稱彪馬族做 Aldaalda (意思是對敵 alda ê 複數)。 |
|
Tī kè-khì Pyuma cho̍k sui-bóng ū bîn-cho̍k-siōng put-chí thang khoa-kháu ê hui-hông ê le̍k-sú. Chóng-sī in ê lêng-sèng-siōng sī lī Ki-tok ê kiù-un chin hn̄g.
|
Tī 過去彪馬族雖罔有民族上不只 thang 誇口 ê 輝煌ê 歷史。總是 in ê 靈性上是離基督 ê 救恩真遠。 |
|
Tùi 10 gōa nî chêng, kì-chiá chiū kám-kak iáu ū tiâu-gōa khó-lîn ê iûⁿ, bô lâi ín-chhōa in bōe an-sim, (in-ūi pún-lâng ê kang-chok tōa-pō͘-hūn sī tùi Ami cho̍k ê thoân-kàu), chiū tùi Lâm-ông khai sí, āu lâi kàu Lī-ka, Ti-pún téng hong-bīn chòe kang, chóng-sī hāu-kó chin bān. Sui-bóng kè-khì iā siông-siông chio Tân Chín-chong Koān-tiúⁿ tàu èng-oān chòe-tīn khì in ê hiuⁿ-siā, á-sī tī koān-tiúⁿ ê kong-koán lī-iōng te̍k-pia̍t ê chū-hōe tùi in thoân hok-im, in ê hoán-èng chin bān.
|
Tùi 10 外年前，記者就感覺 iáu 有tiâu 外可憐 ê 羊，無來引 chhōa in 未安心，( 因為本人 ê 工作大部分是對阿美族 ê 傳教)，就 tùi 南王開始，後來到利加、知本等方面做工，總是效果真慢。雖罔過去也常常招陳振宗縣長tàu 應援做陣去in ê 鄉社，抑是 tī 縣長 ê 公館利用特別 ê 聚會對 in 傳福音，in ê 反應真慢。 |
|
Lī-ka ê hiuⁿ-siā iā bat tī chin kú ê tiong-kan, múi lé-pài ê pài sì àm óng-hôe chē kha-ta̍h-chhia N̄g tiám gōa cheng sòa-chiap chòe kang, tit tio̍h Lōe-tē-hōe ê Kí Kùi-pêng Ko͘-niû (Miss Giebel) kap Ai Ko͘-niû (Miss Ashby) téng chòe-tīn pang-bâng, hāu-kó iā sī chin iú-hān. In-ūi Thian-chú-kàu lâi Tâi-tang hong-bīn khai-sí chòe kang, chōe-chōe lâng ui-tio̍h in teh pun ê kiù-chè-phín lâi siū bê-he̍k. Chi̍t pêng ēng bu̍t-chit; chi̍t pêng ēng Sèng-keng; kám-siā Siōng-tè, sī I ê Sèng Sîn ū chòe kang ; hō͘ hiah ê thâu-náu pí-kàu-tek kán-tan ê Pyuma ê tông-pau, ná ti̍t-ti̍t khùn chhíⁿ khí-lâi. Te̍k-pia̍t chòe-kūn chit N̄g nî lâi, ū ke-thiⁿ kúi-nā ê put-chí iú-le̍k ê chí-tō kai-kip ê lâng, tùi in kóng khí Sèng-keng ê chin-lí-Siōng-tè ê Ōe hō͘ in thiaⁿ ê sî, in kèng-jiân koat-sim jīn Chú Iâ-so͘ Ki-tok chòe in ê Kiú-chú. In put-chí ū An-tek-liat, Hui-le̍k kap Pó-lô ê cheng-sîn, hiān-chāi iáu put-chí phah-piàⁿ ūi Chú chòe kiàn-chèng, teh ín-chhōa kok siā iú-le̍k ê thâu-lâng lâi kui Chú.
|
利加 ê 鄉社也 bat tī 真久 ê 中間，每禮拜 ê 拜四暗--往回坐腳踏車 2 點外鐘續接做工，得著內地會 ê 紀桂平姑娘 ( Miss Giebel ) kap Ai姑娘(Miss Ashby )等做陣幫忙，效果也是真有限。因為天主教來台東方面開始做工，濟濟人為著in teh 分 ê 救濟品來受迷惑。一旁用物質；一旁用聖經；感謝上帝，是伊 ê 聖神有做工，hō͘ hiah 個頭腦比較得簡單 ê 彪馬 ê 同胞，那直直睏醒起來。特別最近這 2 年來，有加添幾若個不只有力 ê 指導階級 ê 人，對 in 講起聖經 ê 真理－上帝 ê 話 hō͘ in 聽 ê 時，in 竟然決心認主耶穌基督做 in ê 救主。In 不只有安得烈，腓力 kap 保羅 ê 精神，現在 iáu 不只扑拚為主做見証，teh 引 chhōa 各社有力 ê 頭人來歸主。 |
|
Chòe-kūn iā ū ti̍t-tio̍h chi̍t ê tùi chin chá chiū teh ín-chhōa ê iú-le̍k-chiá Má Tì-lé koat-sim saⁿ-kap tī Chú ê bīn-chêng hōng-hiàn koat-sim ê kî-tó. I sī tiàm chho͘-lo̍k, koh sī Pyuma cho̍k í-gōa kî-thaⁿ kok cho̍k só͘ kong-jīn ê san-tōe ê chóng thâu-ba̍k. Kūn-lâi sin-thé khah lám, iā ū khì Hoa-liân M.C.C. Pīⁿ-īⁿ ji̍p-īⁿtī-liâu. Sì ge̍h bé tng Oán-tong kui Chú só͘ phài lâi ê Rev.H.B.Williams tī Tâi-tang hong-bīn kā lán hia̍p-chō͘ thoân-kàu ê kî-kan tiong, pún-lâng ū chhōa i khì thàm Má Tì-lé. Williams Bo̍k-su ēng Chú ê tō-lí khoàn-bián i, i iā kap i saⁿ kap kî-tó. I piáu sī goān-ì chiap-la̍p Iâ-so͘ chòe Kiú-chú, iā hoaⁿ-hí tàu kó͘-bú hiah ê siông-siông lâi chhē i ê san-tōe tāi-piáu lâi tui-kiû Chú ê chin-lí. In-ūi i sī chòe hū-kīn kok cho̍k ê hó ê kò͘-būn. Kong-ho̍k āu siū chèng-hú ko-kip koaⁿ-oân ín-kiàn ê san-tōe tāi-piáu chiū-sī i.
|
最近也有得著一個 tùi 真早就 teh 引 chhōa ê 有力者馬智禮決心相 kap tī 主 ê 面前奉獻決心 ê 祈禱。伊是 tiàm 初鹿，koh 是彪馬族以外其他各族所公認 ê 山地 ê 總頭目。近來身體較 lám,也有去花蓮 M. C. C.病院入院治療。 4月尾當遠東歸主所派來 ê Rev .H.B. Williams tī 台東方面 kā 咱協助傳教 ê 期間中，本人有 chhōa 伊去探馬智禮。Williams 牧師用主 ê 道理勸勉伊，伊也 kap 伊相 kap 祈禱。伊表示願意接納耶穌做救主，也歡喜 tàu 鼓舞 hiah 個常常來 chhōe 伊 ê 山地代表來追求主 ê 真理。因為伊是做附近各族 ê 好 ê 顧問。光復後受政府高級官員引薦 ê 山地代表就是伊。 |
|
Hiān-chāi Poeh-siā cho̍k tû Chho͘-lo̍k, Ti-pún í-gōa, lóng ū khí lé-pài-tn̂g. Thoân-kàu-chiá Sèng-keng ha̍k-īⁿ pit-gia̍p ê ū N̄g ê teh chòe kang, í-gōa iáu ū N̄g ê chì-goān ê soān-tō-su teh chí-tō. Kang-chok jîn-oân iáu chin khiàm, goán ū chīn-liōng teh chai-pôe hoaⁿ-hí tàu heng-khí ho̍k-im ê kang-lâng, hō͘ in hū-chek chí-tō bû bo̍k ê kàu- hōe. Kám-siā Siōng-tè, Lī-ka kàu-hōe ê Tân Siông-lîm Tiúⁿ-ló tùi ji̍p sìn liáu-āu, tàu phun-cháu kok siā, ke̍k-le̍k teh ín-chhōa hit tōe-hng ê iú-le̍k-chiá, iā ū teh cho͘-chit Se-pō͘ kàu-hōe hóng-būn-thoân, hō͘ hiah ê iú-le̍k ê tāi-piáu thàm lán chòe a-hiaⁿ ê kàu-hōe kap kî-thaⁿ ê ki-koan, chiū-sī pīⁿ-īⁿ, ha̍k-hāu téng, liáu-āu iā teh kî-thāi ōe thang tit-tio̍h chham-ka tī té-kî ê chìn-siu-pan siū hùn, hō͘ in tit-tio̍h sio̍k lêng ê chai-bat, liáu-āu thâng tī in ê cho̍k tiong ūi Chú hoat kng. Chhiáⁿ khòaⁿ Pò ê hiaⁿ-chí, ūi-tio̍h chiah ê Poeh-siā cho̍k ê lêng-hûn ê tit-kiú kap chiah ê chí-tō-chiá kî-tó, ǹg-bāng Chú ê Sîn beh tōa-tōa chòe kang tī in ê tiong-kan. Só͘-í “ Lán chiah ê ōe ê lâng èng-kai tio̍h tam-tài bōe ê lâng ê loán-jio̍k” ( Lô-má 15:1,2). Chhiáⁿ tāi-ke ūi-tio̍h Tâi-oân San-tōe kok cho̍k tiong, tē it bān siⁿ ê ké-chí Pyuma cho̍k ê tit-kiù lâi koan-sim.
|
現在八社族除初鹿，知本以外，攏有起禮拜堂。傳教者聖經學院畢業--ê有 2 個 teh 做工，以外 iáu 有 2 個志願 ê 宣道師 teh 指導。工作人員 iáu 真欠，阮有盡量 teh 栽培歡喜 tàu 興起福音 ê 工人，hō͘ in 負責指導無牧 ê 教會。感謝上帝，利加教會 ê 陳松林長老 tùi 入信了後，tàu 奔走各社，極力 teh 引 chhōa hit 地方 ê 有力者，也有 teh 組織西部教會訪問團，hō͘ hiah 個有力 ê 代表探咱做阿兄 ê 教會 kap 其他 ê 機關，就是病院，學校等，了後也 teh 期待會 thang 得著參加 tī 短期 ê 進修班受訓，hō͘ in 得著屬靈 ê 知 bat，了後 thang tī in ê 族中為主發光。請看報 ê 兄姊，為著 chiah 個八社族 ê 靈魂 ê 得救 kap chiah 個指導者祈禱，向望主 ê 神 beh 大大做工 tī in ê 中間。所以『咱 chiah ê 會 ê 人應該得擔帶 bōe ê 人ê 軟弱』(羅馬 15：1, 2)。請大家為著台灣山地各族中， 第一慢生 ê 果子彪馬族 ê 得救來關心。 |
|
(San-tē Kàu-hōe,1963 nî)
|
(選自《山地教會》，1963年) |
