Chú-āu1590nî, ūchi̍têPhû-tô-gâêchûn-tiúⁿsáichûnkeng-kòeTâi-ôanêtang-hái-hōaⁿ. In-ūithâu-chi̍t-páikhòaⁿ-tio̍hchiah-nīsúiêtó-sū, chiūchhut-siaⁿkiòkóng, ; ì-sùsī. Tùihit-tia̍pkhí, Āu-chiulângchiūkiòTâi-ôanchò“,” iāTiong-koklângkiòpún-tóchòTâi-ôan. ChitêBí-lē-tótīSethài-pêng-iûⁿ, līTiong-koktāi-lio̍ksai-lâmkúi-nāpaheng-lí. NātùiĒ-mn̂gchēchûnlâi, hn̄g-hn̄gchiūēkhòaⁿ-tio̍hTâi-ôanchhin-chhiūⁿchi̍thio̍htn̂g-tn̂gêchhiū-hio̍h, á-sīchhin-chhiūⁿchi̍tbóehîphûtīhái-bīn. Tâi-ôanūchē-chēkôan-soaⁿ, saⁿ-sòachòlâm-pakêtiong-iongsoaⁿ-me̍h, hō͘pún-tóchū-jiânpunchòtang-pō͘kapsai-pō͘. Siāngkôanêsoaⁿ13,035chhioh. Tâi-ôanlâmkàupaktn̂g249eng-lí, tangkàusaikhoahóa90eng-lí. Chhiū-ba̍kchheⁿ-chhùi, hoe-chháubō͘-sēng, sán-bu̍thong-hù. Si̍t-chāisīBí-lē-tó, iāsīpó-khò͘. Tiong-iongsoaⁿ-me̍hkaptang-pō͘jîn-kháukhahchió; tōato-sò͘êpeh-sèⁿsītòatīsai-pō͘êpêⁿ-iûⁿ.
|
主後1590年，有一個葡萄牙ê船長駛船經過台灣ê東海岸。因為頭一擺看著chiah-nī súi ê島嶼，就出聲叫講，；意思是。Tùi hit-tia̍p起，歐洲人就叫台灣做「」，也中國人叫本島做台灣。Chit ê美麗島tī西太平洋，離中國大約西南kúi-nā百英里。Nā tùi廈門坐船來，遠遠就會看著台灣親像一葉長長ê樹葉，抑是親像一尾魚浮tī海面。台灣有chē-chē kôan山，相續做南北ê中央山脈，hō͘本島自然分做東部kap西部。Siāng kôan ê山13,035尺。台灣南到北長249英里，東到西闊倚90英里。樹木青翠，花草茂盛，產物豐富。實在是美麗島，也是寶庫。中央山脈kap東部人口khah少；大多數ê百姓是tòa tī西部ê平洋。 |
Cha̍p-chhitsè-kíí-chêngtùiMá-lâikûn-tóchiūūkóalângkòelâitòaTâi-ôan. Chóng-sīkàuāu-lâitùiTiong-kokêlâm-pō͘ūchha-put-to10bānlângkòelâichiàmpún-tóêsai-pō͘. Inchiongchiah-êtùiMá-lâikòe-lâiêgôan-chū-bînkóaⁿji̍psoaⁿ. Chiah-êchiū-sīhiān-chāisoaⁿ-tēêpeh-sèⁿ. Án-nipún-tóêjîn-bîntōato-sò͘sītùiHok-kiànséngkapKńg-tangséngkòe-lâi--ê.
|
十七世紀以前tùi馬來群島就有kóa人過來tòa台灣。總是到後來tùi中國ê南部有差不多10萬人過來占本島ê西部。In將chiah-ê tùi馬來過來ê原住民趕入山。Chiah-ê就是現在山地ê百姓。按呢本島ê人民大多數是tùi福建省kap廣東省過來ê。 |
